Thổ Thổ Cáp (chữ Hán: 土土哈, chuyển ngữ Poppe: Togtoqa, 1237 – 1297), người thị tộc Bá Nha Ngột, dân tộc Khâm Sát (Kipchak), là tướng lĩnh nhà Nguyên trong lịch sử Trung Quốc. Ông có công bảo vệ biên giới phía bắc đế quốc.
Thân thế
Tổ tiên của Thổ Thổ Cáp là người bộ tộc Án Đáp Hãn Sơn ở Chiết Liên xuyên, phía bắc Vũ Bình lộ, về sau dời đến núi Ngọc Lý Ba Lý ở phía tây bắc, định cư ở đất ấy, đặt quốc hiệu là Khâm Sát. Thủy tổ là Khúc Niên ; ông kỵ là Toa Mạt Nạp, ông cụ là Diệc Nạp Tư, đời đời làm Khâm Sát quốc vương.
Thành Cát Tư hãn tấn công thị tộc Miệt Nhi Khất (Merkit), thủ lĩnh của họ là Hỏa Đô chạy đến Khâm Sát, được Diệc Nạp Tư che chở. Thành Cát Tư hãn sai sứ đòi giao người, Diệc Nạp Tư từ chối. Thành Cát Tư hãn mệnh cho Tốc Bất Đài, Triết Biệt đi dẹp. Diệc Nạp Tư đã già, trong nước rối loạn, ông nội của Thổ Thổ Cáp là Hốt Lỗ Tốc Man sai sứ nhận tội với Oa Khoát Đài. Đến khi Mông Ca nhận lệnh cầm quân, cha của Thổ Thổ Cáp là Ban Đô Sát đưa cả tộc đầu hàng. phản, cướp bóc các bộ, chiếm đoạt đại trướng của Nguyên Hiến Tông đem đi. Thổ Thổ Cáp soái quân đánh dẹp, đánh bại tướng của phản quân là Thoát Nhi Xích Nhan ở Nạp Lan Bất Lạt, đón các bộ quay về. Thủ lĩnh bộ tộc Ứng Xương là Chích Nhi Ngõa Đài nổi loạn, Thoát Thoát Mộc đem quân tiếp ứng, giữa đường gặp Thổ Thổ Cáp, sắp giao chiến, bị quân Nguyên bắt được vài mười kỵ binh do thám, Thoát Thoát Mộc bỏ đi; quân Nguyên bèn diệt Chích Nhi Ngõa Đài. Thổ Thổ Cáp đuổi theo bọn Thoát Thoát Mộc đến Thốc Ngột Lạt hà , trải qua 3 đêm mới quay lại. Sau đó lại đánh bại phản quân ở Oát Hoan hà , giành lại đại trướng, trả người của các bộ bị bắt về Bắc Bình., một khu cối xay nước, 2000 mẫu vườn ở cận giao (cõi gần thành), dời hộ tịch 4600 con em Mông Cổ các lộ Hà Đông sang ở dưới quyền Thổ Thổ Cáp. Năm thứ 22 (1285), được bái làm Trấn quốc thượng tướng quân, Xu mật viện phó sứ. Năm thứ 23 (1286), triều đình đặt Khâm Sát thân quân vệ, bèn lấy Thổ Thổ Cáp kiêm Đô chỉ huy sứ, cho tùy ý chọn thành viên tông thất và quan lại làm quan thuộc., giết phản vương Ngột Tháp Hải, thu hàng tất cả bộ hạ của ông ta. Năm thứ 25 (1288), chư vương Dã Chích Lý bị phản vương Hỏa Lỗ Hỏa Tôn tấn công, sai sứ cáo cấp. Thổ Thổ Cáp lại theo hoàng tôn dời quân cứu viện, đánh bại kẻ địch ở Ngột Lỗ Hôi. Quân Nguyên về đến Cáp Lạt Ôn sơn, trong đêm vượt Quý Liệt hà , đánh bại phản vương Cáp Đan, thu hàng tất cả các bộ ở Liêu Tả, đặt Đông Lộ vạn hộ phủ. Thế Tổ khen ngợi công lao của Thổ Thổ Cáp, gả em gái của Dã Chích Lý là Tháp Luân làm vợ ông., địch đến trước, chiếm cứ nơi hiểm yếu, các cánh quân Nguyên thất bại, chỉ có Thổ Thổ Cáp đem quân bản bộ đi đầu, chiến đấu kịch liệt, cứu Tấn vương ra ngoài. Kỵ binh của địch đuổi theo, Thổ Thổ Cáp bèn tuyển quân tinh nhuệ đặt mai phục để đợi, phản quân không dám đến gần. Mùa thu, tháng 7 ÂL, Thế Tổ đi tuần biên giới phía bắc, triệu kiến úy lạo Thổ Thổ Cáp. Sau khi về kinh sư, Thế Tổ lại khen ngợi Thổ Thổ Cáp trong bữa tiệc lớn; luận công chư tướng, ban thưởng cho người Khâm Sát trước hết. , đi trên băng mấy ngày, đến được lãnh thổ của họ, bắt hết 5 bộ của thị tộc này, đóng đồn để giữ. Tâu lên công trạng, được gia Long Hổ vệ thượng tướng quân, còn cấp cho Hành xu mật viện ấn. Hải Đô nghe tin quân Nguyên chiếm Khất Lý Cát Tư, bèn đưa quân đến Khiêm hà, Thổ Thổ Cáp đánh bại ông ta, bắt tướng địch là Bột La Sát.
Phụng sự Nguyên Thành Tông
Năm thứ 31 (1294), Thành Tông lên ngôi, ban chiếu lấy việc biên cảnh làm trọng, cho Thổ Thổ Cáp khỏi vào triều, sai sứ ban 500 lạng bạc, bầu, mâm, chén bằng vàng đính thất bảo mỗi món được một, vạn xâu tiền, một cái lều giạ trắng, gia nhất, tám con lạc đà một bướu. Mùa đông, Thổ Thổ Cáp được triệu đến kinh sư, ban thưởng nhiều hơn, riêng ban cho bộ hạ 120 vạn xâu tiền. Mùa xuân năm Nguyên Trinh đầu tiên (1295), tiếp tục ra giữ biên giới phía bắc. Mùa thu năm thứ 2 (1296), chư vương hưởng ứng Hải Đô đưa lực lượng về hàng, dân chúng vùng biên kinh động rối loạn, Thổ Thổ Cáp đích thân đến Ngọc Long Hãn giới, xuất tiền riêng để vỗ yên bọn họ, dẫn đường cho bọn chư vương Nhạc Mộc Hốt vào triều. Đế cởi ngự y để ban, lại ban 50 lạng vàng, 1500 lạng bạc, 5 vạn xâu tiền, kiệu xe mỗi loại được một.
Tháng giêng ÂL năm Đại Đức đầu tiên (1297), được bái làm Ngân thanh vinh lộc đại phu, Thượng trụ quốc, Đồng tri xu mật viện sự, Khâm Sát thân quân đô chỉ huy sứ, phụng mệnh trở về biên giới phía bắc. Tháng 2 ÂL, đến Tuyên Đức phủ, mất, hưởng thọ 61 tuổi. Được tặng Kim tử quang lộc đại phu, Tư không, truy phong Duyên quốc công, thụy là Vũ Nghị, về sau gia phong lên tước vương.
Hậu nhân
Thổ Thổ Cáp có tám con trai:
Tháp Sát Nhi, làm đến Định viễn đại tướng quân, Bắc Đình nguyên soái;
Thái Bất Hoa, làm đến Ngự vị hạ bác nhi xích;
Sàng Ngột Nhi, là người nổi tiếng nhất, sử cũ có truyện;
Biệt Lý Bất Hoa, làm đến Khâm Sát thân quân thiên hộ;
Thiếp Mộc Nhi Bất Hoa, làm đến Kiến Khang đẳng xứ Cáp Lạt Xích hộ Đạt lỗ hoa xích;
Hoan Sai, làm đến Khâm Sát thân quân thiên hộ;
Nhạc Lý Thiếp Mộc Nhi, làm đến Kim Vũ vệ thân quân đô chỉ huy sứ sự;
Đoạn Cổ Lỗ Ban, làm đến Khâm Sát thân quân đô chỉ huy sứ.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Tín ngưỡng thờ động vật** hay **tục thờ cúng động vật** hay còn gọi **thờ phượng động vật** hay còn gọi đơn giản là **thờ thú** là thuật ngữ đề cập đến các nghi thức
Cần Thơ Ford - Đại lý ủy quyền chính thức của Ford Việt Nam - Là Đại lý lớn nhất, uy tín nhất tại đồng bằng sông Cửu Long, vận hành theo tiêu chuẩn QualityCare,
**Thổ Nhĩ Kỳ** ( ), tên chính thức là nước **Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ** ( ), thường được gọi ngắn là **Thổ**, là một quốc gia xuyên lục địa, phần lớn nằm tại Tây
Mối **quan hệ ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ - Israel** được thiết lập tháng 3 năm 1949 khi Thổ Nhĩ Kỳ trở thành quốc gia đa số người Hồi giáo đầu tiên (trước Iran vào
**Thổ Thổ Cáp** (chữ Hán: 土土哈, chuyển ngữ Poppe: Togtoqa, 1237 – 1297), người thị tộc Bá Nha Ngột, dân tộc Khâm Sát (Kipchak), là tướng lĩnh nhà Nguyên trong lịch sử Trung Quốc. Ông
**Thơ** là hình thức nghệ thuật dùng từ trong ngôn ngữ làm chất liệu và sự chọn lọc từ cũng như tổ hợp của chúng được sắp xếp dưới hình thức logic nhất định tạo
**Ai Cập** ( , , ), tên chính thức là nước **Cộng hòa Ả Rập Ai Cập**, là một quốc gia liên lục địa có phần lớn lãnh thổ nằm tại Bắc Phi, cùng với
Cần Thơ Ford - Đại lý ủy quyền chính thức của Ford Việt Nam - Là Đại lý lớn nhất, uy tín nhất tại đồng bằng sông Cửu Long, vận hành theo tiêu chuẩn QualityCare,
Cần Thơ Ford - Đại lý ủy quyền chính thức của Ford Việt Nam - Là Đại lý lớn nhất, uy tín nhất tại đồng bằng sông Cửu Long, vận hành theo tiêu chuẩn QualityCare,
**Tỉnh Ai Cập của La Mã** (Tiếng La Tinh: _Aegyptus_, [ɛːɡyptos]) được thành lập vào năm 30 TCN sau khi Octavian (sau này là hoàng đế tương lai Augustus) đánh bại Mark Antony cùng người
thế=Thỏ|nhỏ|Thỏ trắng **Thỏ** là một loài động vật có vú nhỏ được xếp vào họ Leporidae thuộc bộ Lagomorpha, sinh sống ở nhiều nơi trên thế giới. Thỏ được phân loại thành bảy loại, điển
thumb|Đền thờ [[Isis ở Philae.]] **Đền thờ Ai Cập** được xây dựng để thờ phụng các vị thần và các vị pharaon Ai Cập cổ đại và trong khu vực dưới sự kiểm soát Ai
**Quần thể đền thờ đảo Philae** (phát âm là "phi lây"; tiếng Hy Lạp là philai, phili hay pilakh; tiếng Ai Cập: ) là một quần thể đền thờ nằm trên một hòn đảo giữa
nhỏ|[[Hathor, nữ thần của dải Ngân Hà]] **Lịch sử Ai Cập** là lịch sử của một lãnh thổ thống nhất lâu đời nhất trên thế giới. Vùng Thung lũng sông Nin tạo một khối địa
nhỏ|Nhà thờ họ Nguyễn Nhất ở Bàu Lâm nhỏ|phải|Cổng tam quan của một nhà thờ họ **Nhà thờ họ** hay **từ đường** là một ngôi nhà dành riêng cho việc thờ cúng tổ tiên của
nhỏ|phải|Một con thỏ Pháp **Thỏ Pháp** hay còn gọi là **thỏ Flemish lớn** là một giống thỏ nhà có nguồn gốc từ Bỉ, được phối giống từ thế kỷ 19. Đây là giống thỏ có
KPM có trụ sở tại Lầu 2, tòa nhà Nhịp điệu xanh, B10-03 Đường Số 3, KDC Nam Long, Phường Hưng Thạnh, Quận Cái Răng, TP. Cần Thơ, là Công ty chuyên cung cấp các
phải|Trang trí trần trong sảnh chính của Medinet habu Nhà nước Ai Cập cổ đại là một trong những nhà nước ra đời sớm nhất ở lưu vực sông Nin (Nile) vùng đông bắc châu
KPM có trụ sở tại Việt Nam, là Công ty chuyên cung cấp các dịch vụ kiểm toán, kế toán, thuế, và các giải pháp tư vấn chuyên nghiệp.KPM có trụ sở tại Việt Nam,
KPM có trụ sở tại Việt Nam, là Công ty chuyên cung cấp các dịch vụ kiểm toán, kế toán, thuế, và các giải pháp tư vấn chuyên nghiệp.KPM có trụ sở tại Việt Nam,
**Nhà thờ chính tòa Phủ Cam** (đôi khi cũng được viết và gọi là **Phú Cam**, tên chính thức là **Nhà thờ chính tòa Trái Tim Cực Sạch Đức Mẹ**; ) là nhà thờ chính
nhỏ|phải|Thỏ Palomino **Thỏ Palomino** là một giống thỏ nhà có nguồn gốc từ Hoa Kỳ, chúng là giống thỏ tầm trung có trọng lượng thường từ 8-12 pound, bền ngoài chúng thường có màu vàng.
nhỏ|phải|Một con thỏ mắt kiếng **Thỏ mắt kiếng** (Checkered) hay còn gọi **Thỏ bướm** (Giant Papillon) là một giống thỏ nhà có nguồn gốc ở Châu Âu mà cụ thể là tại nước Pháp. ##
**Diên Thọ** (tiếng Trung: 延寿县, Hán Việt: _Diên Thọ huyện_) là một là một huyện thuộc địa cấp thị Cáp Nhĩ Tân, tỉnh Hắc Long Giang, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Huyện này có
**Muhammad Ali Pasha al-Mas'ud bin Agha**, tiếng Albania gọi là **Muhamed Ali Pasha** còn tiếng Thổ Nhĩ Kỳ gọi là **Mehemet Ali** (sinh ra từ một gia đình gốc Albania vào năm 1769 ở Kavala
**Các đơn vị hành chính của Ukraina** () thuộc thẩm quyền của Hiến pháp Ukraina. Ukraina là một nhà nước đơn nhất gồm ba cấp đơn vị hành chính: 27 khu vực (24 tỉnh, 2
**Thỏ nhà** hay **thỏ nuôi** là tên gọi chỉ chung cho nhiều giống thỏ có nguồn gốc từ Thỏ châu Âu và đã được thuần hóa để trở thành vật nuôi nhằm mục đích lấy
nhỏ|phải|Hai con chó săn đang rượt theo một con thỏ **Săn thỏ** là hình thức săn bắt động vật thể hiện bằng việc rượt đuổi theo những con thỏ đồng với những con chó săn
nhỏ|phải|Một con thỏ Bỉ nâu **Giống thỏ** là tập hợp các giống thuần chủng (rặc giòng) của các loại thỏ nhà. Có nhiều giống thỏ đa dạng được hình thành thông thông qua việc chọn
nhỏ|phải|Nhà thờ chính tòa Hải Phòng 2007 nhỏ|Nhà thờ chính tòa Hải Phòng vào đầu thế kỷ XX **Nhà thờ chính tòa Hải Phòng** với tước hiệu Nữ Vương Rất Thánh Mân Côi là nhà
nhỏ|250x250px| Chi tiết tranh _Tôn giáo_ của Charles Sprague Pearce (1896)**Thờ cúng** (chữ Anh: _Worship_), hoặc gọi **thờ phụng**, **thờ phượng**, **sùng bái**, **tôn thờ**, là một hành động tôn sùng tôn giáo thường hướng
**Thổ Phồn** (chữ Hán: 吐蕃, bính âm: _Tǔbō_, tiếng Tạng: , THL: _Bö chen po_), hoặc **Đại Phồn quốc** (chữ Hán: 大蕃国, bính âm: _Dàbō guó_), là một đế quốc của người Tạng tồn tại
**Dương Quân** - Nhà thơ trào phúng. Tên thật là **Dương Tự Cường**. Ông sinh ngày 8 tháng 8 năm 1926 (Bính Dần) tại xã Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Mất ngày
nhỏ|phải|Một con thỏ Angora nhỏ|phải|Thỏ Angora **Thỏ Angora** (tiếng Thổ Nhĩ Kỳ: _Ankara tavşanı_) là một giống thỏ nhà có nguồn gốc từ Thổ Nhĩ Kỳ tại vùng Ankara nổi tiếng với thỏ Angora này.
**Đại Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ** (, viết tắt là **TBMM**) là cơ quan lập pháp của Thổ Nhĩ Kỳ theo Hiến pháp Thổ Nhĩ Kỳ. Đại Quốc hội được thành lập vào ngày 23
**Nguyễn Duy** (tên thật là **Nguyễn Duy Nhuệ**; sinh năm 1948) là một nhà thơ Việt Nam, được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật vào năm 2007. ## Tiểu sử Nguyễn
Bản đồ Panama với 9 tỉnh và 3 vùng thổ dân (_comarcas indígenas_) cấp tỉnh. Panama có hai cấp hành chính địa phương. Cấp thứ nhất là tỉnh (tiếng Tây Ban Nha: _provincia_) và vùng
**Định Hải** (tên khai sinh là **Nguyễn Biểu,** sinh năm 1937) là nhà thơ Việt Nam, được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2007. Bài thơ _Bài ca trái đất_
nhỏ|phải|Một con thỏ Bỉ nâu **Thỏ Bỉ** (tiếng Anh: **Belgian Hare**) là một giống thỏ nhà có nguồn gốc từ Bỉ. Đây là một trong những loài thỏ kiểng có giá trị cao đắt tiền.
nhỏ|phải|Một con thỏ Ba Lan **Thỏ Ba Lan** là một giống thỏ nhà có nguồn gốc từ nước Anh mặc dù tên gọi của chúng chỉ xuất xứ Ba Lan. Là một trong những giống
nhỏ|phải|Một con thỏ lùn Hà Lan có sắc màu nâu **Thỏ lùn Hà Lan** là một giống thỏ nhà có nguồn gốc từ Hà Lan, chúng là giống phổ biến trong dòng thỏ nhà với
**Thỏ Panon** hay **thỏ Pannon trắng** (Pannon White - PW) là giống thỏ trắng lai kinh tế được phát triển ở Hungary năm 1988. Giống thỏ này xuất phát từ dòng của giống thỏ New
**Bộ Thỏ** (**Lagomorpha**) là một bộ động vật có vú bao gồm hai họ: Leporidae (thỏ và thỏ đồng) và Ochotonidae (thỏ cộc pika). Từ Lagomorpha được ghép từ hai từ tiếng Hy Lạp cổ
nhỏ|phải **Thỏ sư tử Lop cỡ nhỏ** (_Mini Lion Lop_) là một giống thỏ nhà có nguồn gốc từ Anh. Một trong những giống thỏ mới được nhân giống gần đây và chính thức được
nhỏ|phải|Một con thỏ Lop Pháp **Thỏ Lop Pháp** là một giống thỏ nhà có nguồn gốc xuất xứ từ Pháp và được phối giống vào thế kỉ 19. Du nhập vào Anh với vai trò
nhỏ|phải|Một con thỏ lam **Thỏ lam Sint-Niklaas** (tiếng Hà Lan: _Sint-Niklase Blauwe_) là một giống thỏ có nguồn gốc từ Bỉ được lai tạo từ thế kỷ 19 gần thành phố Sint-Niklaas, để cung cấp
**Cách mạng Ai Cập năm 1952** (), còn được gọi là **Cách mạng 23 tháng 7**, đánh dấu một giai đoạn biến đổi quan trọng ở Ai Cập, cả về chính trị và kinh tế
nhỏ|phải|Một con thỏ Hotot **Thỏ Hotot** (_Blanc de Hotot_) là một giống thỏ nhà có xuất xứ từ Hotot-en-Auge, một vùng đất nằm trong một thung lũng xanh tươi tốt của Normandy gần cảng LeHavre
nhỏ|phải|Một con thỏ Rex con [[màu trắng đang chơi trong một bụi cỏ]] **Thỏ Rex con** (Mini Rex) là một giống thỏ nhà có nguồn gốc tại Mỹ ra đời đầu tiên vào năm 1919.
Sự kiện **Ý xâm chiếm Ai Cập** là một chiến dịch tấn công của Ý nhằm vào các lực lượng Anh, Khối Thịnh vượng chung và Pháp Tự do trong khuôn khổ giai đoạn đầu