Một chương trình quản lý cửa sổ X (tiếng Anh: X window manager) là một phần mềm điều khiển sự bố trí và ngoại hình của các cửa sổ trong hệ thống X Window, một hệ thống cửa sổ được dùng chủ yếu trong các hệ thống giống Unix.
Không giống Apple Macintosh và Windows - các hệ nền vốn chỉ cung cấp một bộ các phương thức cố định do nhà cung cấp kiểm soát để điều khiển việc hiển thị các cửa sổ và pan-nô trên màn hình và điều khiển cách người dùng tương tác với chúng, người ta đã cố ý giữ phần quản lý cửa sổ cho hệ thống X Window tách biệt khỏi phần mềm cung cấp hiển thị đồ họa. Người dùng có thể lựa chọn giữa nhiều chương trình quản lý cửa sổ của các nhà cung cấp phần mềm bên thứ ba (third-party), các chương trình này khác nhau ở nhiều điểm, trong đó có:
- Khả năng tùy biến (customizability) ngoại hình và chức năng:
Các trình đơn dưới dạng văn bản (textual menu) dùng để khởi động các trình ứng dụng và/hoặc thay đổi các tùy chọn.
Trạm nổi (docks) và các phương pháp khác để khởi động các chương trình ứng dụng từ môi trường đồ họa.
**Đa mặt bàn (multiple desktops) và mặt bàn ảo (virtual desktop) (mặt bàn to hơn kích thước thực của màn hình), và ô đổi trang (pager) để người dùng có thể chuyển giữa các trang mặt bàn.
- Nhu cầu về dung lượng bộ nhớ và các tài nguyên hệ thống khác
- Mức độ tích hợp với môi trường mặt bàn nhằm cung cấp một giao diện đầy đủ hơn với hệ điều hành, đồng thời cung cấp một loạt các ứng dụng và tiện ích đã được tích hợp (integrated utilities).
Các trình bao thay thế cho Microsoft Windows cũng đã xuất hiện. Ví dụ LiteStep có thể thay thế giao diện người dùng trong Windows 95, 98, hay NT, với phong cách của Afterstep. OS/2 được phát hành kèm với trình bao mặc định là chương trình Presentation Manager, nhưng các nguồn thứ ba (third party sources) cũng có thể cung cấp các chương trình thay thế.
Nguyên lý hoạt động của các chương trình quản lý cửa sổ X
Khi một chương trình quản lý cửa sổ hoạt động, một số dạng tương tác giữa trình phục vụ X và các trình khách của nó được điều hướng thông qua chương trình quản lý cửa sổ. Cụ thể, khi có yêu cầu phải hiển thị một cửa sổ mới, yêu cầu này được gửi cho chương trình quản lý cửa sổ và nó sẽ quyết định tọa độ khởi đầu của cửa sổ. Thêm vào đó, hầu hết các chương trình quản lý cửa sổ hiện đại còn thay nhánh mẹ của cửa sổ (reparenting), điều này dẫn đến việc một biểu ngữ được đặt trên đỉnh cửa sổ cùng với một khung trang trí được vẽ chung quanh viền mép của nó. Hai phần tử này được điều khiển bởi chương trình quản lý cửa sổ, thay vì bởi chương trình ứng dụng. Chính vì vậy, khi người dùng bấm chuột và kéo những phần tử này trên màn hình, chính chương trình quản lý cửa sổ là phần mềm lựa chọn các hành động thích hợp (như chuyển vị trí hoặc đổi kích cỡ của cửa sổ).
Chương trình quản lý cửa sổ còn chịu trách nhiệm với các biểu tượng (icon) nữa. Thực thế, ở mức giao thức trung tâm X Window, các biểu tượng không tồn tại. Khi người dùng đòi hỏi một cửa sổ được thu nhỏ lại thành một biểu tượng (iconified), chương trình quản lý cửa sổ xóa cửa sổ này khỏi bản đồ của mình (làm cho nó trở nên không nhìn thấy được) rồi lựa chọn hành động thích hợp để hiển thị biểu tượng tại chỗ của nó. Một số chương trình quản lý cửa sổ không hỗ trợ biểu tượng.
Trong khi mục đích chính của chương trình quản lý cửa sổ là quản lý các cửa sổ, như ý nghĩa của tên gọi, nhiều chương trình quản lý cửa sổ còn có thêm những tính năng bổ sung như khả năng xử lý các sự kiện bấm chuột tại cửa sổ gốc (root window), hiển thị các ô cửa sổ, cùng nhiều những phần tử trực quan đồ họa khác. Chúng còn có thể có chức năng xử lý phím bấm từ bàn phím (chẳng hạn Alt-F4 có thể làm đóng cửa sổ), quyết định việc chương trình ứng dụng nào sẽ chạy lúc máy vừa khởi động xong v.v.
Những chương trình quản lý cửa sổ cho X được nhiều người ưa chuộng
AfterStep
Blackbox (Đơn giản và nhẹ nhất)
Enlightenment
Fluxbox (Hạng nhẹ, dựa trên nền của Blackbox)
FVWM (Một Chương trình quản lý cửa sổ ảo ( virtual window manager), phát sinh ra từ twm)
IceWM
Ion Chương trình quản lý cửa sổ đồng cỡ đa tầng (tiling tabbed window manager) được thiết kế với dụng ý dành cho người dùng quen sử dụng bàn phím.
Kwin (Nguyên được gọi là Kwm, chương trình quản lý cửa sổ mặc định của KDE)
Metacity (Chương trình quản lý cửa sổ mặc định của GNOME kể từ phiên bản 2.2)
MWM (Chương trình quản lý cửa sổ Motif)
Sawfish (Nguyên được gọi là Sawmill)
twm (Chương trình quản lý cửa sổ của Tom)
Window Maker - Chương trình tạo cửa sổ
Xfwm, Chương trình quản lý cửa sổ mặc định của Xfce
Những chương trình quản lý cửa sổ X khác
4dwm
5Dwm (Chương trình quản lý cửa sổ X phát sinh từ mwm, diện mạo và cử chỉ của các phần tử trong giao diện đồ họa hoàn toàn giống như tính cách của các giao diện đồ họa do Silicon Graphics Inc. làm ra - true SGI look&feel))
9wm: (Một bản bắt chước hệ thống cửa sổ nguyên của Plan 9)
aewm
amiwm: Một phần mềm Amiga Workbench (giao diện đồ họa người dùng của Amiga), bắt chước hệ điều hành Unix.
Compiz
CTWM
evilwm
FVWM95
HaZe
JWM (Chương trình quản lý cửa sổ của Joe)
Kahakai
larswm
Luminocity
LWM
Matchbox
OLWM (và OLVWM với các bộ mặt bàn ảo, cùng chương trình quản lý cửa sổ OPEN LOOK)
Openbox
hackedbox
Oroborus
PekWM
PWM
Qvwm (Windows 95/98 look-alike)
Ratpoison
Scwm (Chương trình quản lý cửa sổ theo quy trình của Scheme)
Orion: Một chương trình quản lý cửa sổ (đồng cỡ, trôi nổi) được viết bằng Scheme và scsh
swm
TrsWM
uwm
Waimea
WebWM
WindowLab
wm2
WMI
wmii
XPwm (Chương trình quản lý cửa sổ của XPde)
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Một **chương trình quản lý cửa sổ X** (tiếng Anh: _X window manager_) là một phần mềm điều khiển sự bố trí và ngoại hình của các cửa sổ trong hệ thống X Window, một
[[KDE 3.5]] [[GNOME 2.12.0]] Trong khoa học máy tính, **Hệ thống X Window** (còn được gọi tắt là **X11** hay **X**) là một windowing system dùng để hiển thị đồ họa bitmap. Nó cung ứng
Dưới đây là **danh sách chương trình truyền hình đã và đang được phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam**, được chia theo kênh và trạng thái phát sóng. Danh sách này không bao
**_2 ngày 1 đêm_** (viết tắt: **_2N1Đ_**) là chương trình truyền hình trải nghiệm thực tế do Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh và công ty Đông Tây Promotion phối hợp thực hiện,
The X Window System logo Trong vi tính, **Hệ thống X Window** (thường được gọi tắt là **X11** hoặc **X**) là một hệ thống cửa sổ xuyên dụng mạng dùng để hiển thị đồ họa
**Quản lý nhu cầu** là một phương pháp lập kế hoạch được sử dụng để dự báo, lập kế hoạch và quản lý nhu cầu về sản phẩm và dịch vụ. Điều này có thể
**_Luật rừng_** (Tiếng Anh: Law of the Jungle, ) là một chương trình truyền hình thực tế-tài liệu của Hàn Quốc trên kênh SBS. Nó được phát sóng lần đầu tiên vào 21 tháng 10
**Quản lý lợi tức** là một chiến lược giá thay đổi, dựa trên sự hiểu biết, dự đoán và ảnh hưởng đến hành vi của người tiêu dùng để tối đa hóa doanh thu hoặc
là cơ quan hàng không vũ trụ và không gian quốc gia của Nhật Bản. Thông qua việc sáp nhập ba tổ chức độc lập trước đây, JAXA được thành lập vào ngày 1 tháng
**Đài quan sát Lớn** (Great Observatories) của NASA là một chuỗi bốn các vệ tinh lớn, mạnh mẽ trong không gian có gắn kính thiên văn. Từng vệ tinh được thiết kế để kiểm tra
**_Xuân hạ thu đông rồi lại xuân_** (hay **_Xuân Hạ Thu Đông, rồi lại Xuân_**) là chương trình truyền hình thực tế về âm nhạc được phát sóng từ ngày 7 tháng 1 năm 2021.
phải|nhỏ|[[Pioneer 10, đang trong quá trình xây dựng vào năm 1971. Pioneer 10 và 11 là các tàu thăm dò nổi tiếng nhất trong chương trình Pioneer, là những tàu thăm dò đầu tiên ghé
nhỏ|400x400px| Quản lý rủi ro chuỗi cung ứng nhằm mục đích quản lý rủi ro trong các mạng lưới cung và cầu phức tạp và năng động. (x. Wieland / Wallenburg, 2011) **Quản lý rủi
thumb|upright=1.35|Một giao diện đồ họa tương tự như những giao diện từ cuối thập niên 1980, trong đó có một cửa sổ [[Giao diện người dùng dựa trên văn bản|TUI cho một trang man, một
**_Produce X 101_** () hay còn được biết đến bằng tên gọi không chính thức **Produce 101 Mùa 4** là một chương trình thực tế sống còn được phát sóng trên kênh Mnet trong năm
nhỏ| Chương trình máy tính "Xin chào, thế giới" của [[Brian Kernighan (1978) ]] **Chương trình máy tính** là tập hợp các câu lệnh thực hiện một tác vụ cụ thể khi được máy tính
**Quy trình** (tiếng Hán: 規程- tiếng Anh: Procedure) là _trình tự_ (thứ tự, cách thức) thực hiện một hoạt động đã được _quy định_, mang tính chất bắt buộc, đáp ứng những mục tiêu cụ
Tổ chức **Phòng thủ chiến lược ban đầu** (**SDI**), hay còn gọi là chương trình phòng thủ "**_Chiến tranh giữa các vì sao_**", là một hệ thống phòng thủ tên lửa với nhiệm vụ bảo
Paris By Night do ông Tô Văn Lai sáng lập vào năm 1983. Cuốn video số 1 sản xuất và phát hành tại Paris, Pháp. Dưới đây là danh sách và thông tin về các
**Chết tế bào theo chương trình** (tiếng Anh: **Apoptosis**, ) là một quá trình của sự chết tế bào được lập trình (_programmed cell death - PCD_) xảy ra trong các sinh vật đa bào.
**_The Weakest Link_** là một chương trình đố vui trên truyền hình Anh, được phát sóng trên BBC Two và kể cả BBC One kể từ năm 2000 đến khi chương trình kết thúc tập
**Chromium** là một trình duyệt web mã nguồn mở, là nền tảng để xây dựng nên Google Chrome. Những phần do Google viết nên được phát hành theo giấy phép BSD, còn những phần khác
Tàu quỹ đạo thử nghiệm **Boeing X-37** là một máy bay không gian không người lái của Hoa Kỳ. Tàu này do Không quân Hoa Kỳ vận hành và đã thực hiện chuyến bay vòng
thumb|Hình ảnh mô phỏng Boeing F/A-XX **F/A-XX** là chương trình phát triển máy bay tiêm kích chiếm ưu thế trên không thế hệ thứ sáu trong tương lai cho Hải quân Hoa Kỳ để thay
**Pascal** là một ngôn ngữ lập trình cho máy tính thuộc dạng mệnh lệnh và thủ tục, được Niklaus Wirth phát triển vào năm 1970. Pascal là ngôn ngữ lập trình đặc biệt thích hợp
**Phần mềm xử lý bảng tính** hay **Bảng tính** (tiếng Anh**: Spreadsheet**) là một phần mềm ứng dụng dùng để tổ chức, phân tích và lưu trữ dữ liệu thông qua các bảng tính (gọi
phải|nhỏ|402x402px|[[Mã nguồn của một chương trình máy tính đơn giản được viết bằng ngôn ngữ lập trình C. Khi được biên dịch và chạy, nó sẽ cho kết quả "Hello, world!".]] **Ngôn ngữ lập trình**
**Monsta X** (, ) là một nhóm nhạc nam Hàn Quốc được thành lập và quản lý bởi công ty Starship Entertainment vào năm 2015 thông qua chương trình truyền hình thực tế sống còn
**Đại số** là một nhánh của toán học nghiên cứu những hệ thống trừu tượng nhất định gọi là cấu trúc đại số và sự biến đổi biểu thức trong các hệ thống này. Đây
**FIle Explorer**, trước đây là **Windows Explorer, **là một ứng dụng quản lý tập tin đi kèm trong tất cả các phiên bản hệ điều hành Windows từ Windows 95 về sau. Nó cung cấp
Phong cảnh cố đô nhìn từ núi Mã Yên Cửa Đông vào [[đền Vua Đinh Tiên Hoàng]] **Quần thể di tích Cố đô Hoa Lư** là hệ thống các di tích về kinh đô Hoa
nhỏ|Các bảng số học dành cho trẻ em, Lausanne, 1835 **Số học** là phân nhánh toán học lâu đời nhất và sơ cấp nhất, được hầu hết mọi người thường xuyên sử dụng từ những
**Phương trình** là một biểu thức toán học có chứa các biến số và các phép toán, trong đó các giá trị của các biến được tìm kiếm để làm cho cả biểu thức trở
thumb|right|Một [[sơ đồ Venn mô phỏng phép giao của hai tập hợp.]] **Lý thuyết tập hợp** (tiếng Anh: _set theory_) là ngành toán học nghiên cứu về tập hợp. Mặc dù bất kỳ đối tượng
**Opera** là một trình duyệt web và cũng là một bộ phần mềm Internet được phát triển bởi Opera Software, hiện được hơn 270 triệu người sử dụng trên thế giới. Trình duyệt này bao
**Python** () là ngôn ngữ lập trình bậc cao đa năng. Triết lý thiết kế của nó nhấn mạnh khả năng đọc mã bằng cách sử dụng thụt lề đáng kể. Python có kiểu động
**Antôn Vũ Huy Chương** (sinh 1944) là một Giám mục của Giáo hội Công giáo Rôma người Việt Nam. Ông từng đảm trách vai trò Giám mục chính tòa Giáo phận Đà Lạt từ năm
**_Những người bạn_** (tựa gốc tiếng Anh: _Friends_) là một loạt phim truyền hình hài kịch tình huống Mỹ do David Crane và Marta Kauffman sáng lập, công chiếu lần đầu tiên trên kênh National
Trong an ninh đối với các hệ thống máy tính, **điều khiển truy cập trên cơ sở vai trò** (_tiếng Anh: Role-Based Access Control - viết tắt là RBAC_) là một trong số các phương
**_Loud_** là album phòng thu thứ năm của nữ ca sĩ người Barbados Rihanna, được hãng đĩa Def Jam Recordings và SRP Records phát hành lần đầu vào ngày 12 tháng 11 năm 2010. Ý
"**Diamonds**" là một bài hát được thu âm bởi nữ ca sĩ người Barbados Rihanna, và đồng thời cũng là đĩa đơn đầu tiên từ album phòng thu thứ bảy của cô, _Unapologetic_ (2012). Bài
**Tâm lý học** () là ngành khoa học nghiên cứu về tâm trí và hành vi, tìm hiểu về các hiện tượng ý thức và vô thức, cũng như cảm xúc và tư duy. Đây
**Bộ trình dịch GNU** ( - thường được viết tắt thành **GCC**) là một tập hợp các trình biên dịch được thiết kế cho nhiều ngôn ngữ lập trình khác nhau. GCC là một thành
**macOS** , (trước đây là **OS X** và ban đầu là **Mac OS X**) là hệ điều hành dựa trên Unix, được phát triển và phân phối bởi Apple Inc. kể từ 2001. Đây là
**_2 Ngày & 1 Đêm_** (2 Days & 1 Night) (; cũng được biết đến như **_1 Night 2 Days_**; viết tắt là **_1N2D_**) là một chương trình truyền hình thực tế - tạp kĩ
, còn được biết đến với nghệ danh **Cheng Xiao** hay **Seongso** (), là một nữ ca sĩ, vũ công và diễn viên người Trung Quốc. Cô là cựu thành viên nhóm nhạc thần tượng
**Tomorrow X Together** (, đọc là **Tomorrow by Together**), còn được biết đến với tên viết tắt **TXT** ( ) là một nhóm nhạc nam Hàn Quốc được thành lập bởi Big Hit Music. Nhóm
**Xfce** (phát âm như bốn chữ riêng lẻ) là một phần mềm môi trường desktop miễn phí cho các nền tảng Unix và tương tự Unix, chẳng hạn như Linux, Solaris, và BSD. Nó được
**_Circus_** là album phòng thu thứ sáu của ca sĩ người Mỹ Britney Spears, phát hành ngày 28 tháng 11 năm 2008 bởi Jive Records. Khác với phong cách âm nhạc mang hơi hướng "đen
**Adobe AIR** (trước đây là **Adobe Integration Runtime**) là một hệ thống runtime đa nền tảng được Adobe Systems phát triển để xây dựng các ứng dụng máy tính để bàn và ứng dụng di