✨Viện Hàn lâm Khoa học Hungary

Viện Hàn lâm Khoa học Hungary

Viện Hàn lâm Khoa học Hungary viết tắt theo tiếng Hungary là MTA (Magyar Tudományos Akadémia) là một viện nghiên cứu khoa học quan trong hàng đầu và có uy tín của Hungary. Viện có trụ sở trên bờ sông Donau tại Budapest.

Lịch sử

Lịch sử của Viện hàn lâm Khoa học Hungary bắt đầu từ năm 1825, khi bá tước István Széchenyi tặng khoản thu nhập ruộng đất của ông trong một năm để lập ra một "Hội học giả" trong một kỳ họp nghị viện ở Pressburg (Pozsony, nay là Bratislava, nơi có trụ sở của Nghị viện Hungary thời đó), và sau đó một số đại biểu cũng noi gương ông hiến tặng tài sản cho Hội. Nhiệm vụ đặc biệt của Hội là phát triển ngôn ngữ Hungary, nghiên cứu và truyền bá khoa học, nghệ thuật ở Hungary. Năm 1845, hội đổi tên thành "Viện hàn lâm Khoa học Hungary" như hiện nay. Tòa nhà trụ sở trung ương của Viện được xây dựng theo phong cách kiến trúc tân Phục Hưng và được khánh thành năm 1865.

Các ban ngành của Viện hàn lâm Khoa học Hungary

Count [[István Széchenyi offers one year's income of his estate for the purposes of a Learned Society.]] Ngày nay, Viện có 11 ban ngành chính sau đây:

  • Ngôn ngữ học và Nghiên cứu Văn học
  • Triết học và Nghiên cứu Lịch sử
  • Toán học
  • Khoa học Nông nghiệp
  • Y học
  • Khoa học kỹ thuật
  • Hóa học
  • Sinh học
  • Kinh tế học và Luật pháp
  • Khoa học Trái đất
  • Vật lý học

Các chủ tịch của Viện

Các viện nghiên cứu

  • ATOMKI, Viện nghiên cứu hạt nhân *Viện nghiên cứu Hạt và Vật lý hạt nhân
  • Viện nghiên cứu Năng lượng nguyên tử KFKI Viện Vật lý chất rắn và Quang học Viện Vật lý kỹ thuật và Khoa học Vật liệu
  • Viện nghiên cứu Máy tính và Tự động hóa (SZTAKI)
  • Viện Toán học Alfréd Rényi
  • Trung tâm nghiên cứu Sinh học Viện Hoá sinh học Viện Lý sinh học *Viện Di truyền học **Viện Sinh học thực vật
  • Trung tâm nghiên cứu Hóa học Viện Hoá sinh phân tử Viện Vật liệu và Hóa học Môi trường Viện Hóa học Nano và xúc tác Viện Hóa học cấu trúc Viện nghiên cứu Địa hóa học Viện nghiên cứu Nông nghiệp Viện nghiên cứu Hóa học Nông nghiệp và nghiên cứu Đất Viện nghiên cứu ao, hồ Viện Enzym học Trung tâm nghiên cứu khu vực, vùng Trung tâm nghiên cứu xã hội Viện nghiên cứu Địa vật lý và Trắc địa Viện nghiên cứu Địa lý Viện Khảo cổ học Viện Sinh thái học và Thực vật học Viện Kinh tế học Viện Dân tộc học Viện Y học thực nghiệm Viện Lịch sử Viện nghiên cứu chất đồng vị *Viện nghiên cứu Luật pháp
  • Viện nghiên cứu Ngôn ngữ học *Viện nghiên cứu Văn học
  • Viện nghiên cứu Triết học
  • Viện Tâm lý học Viện Âm nhạc học Viện Khoa học chính trị
    Viện Tâm lý học Viện Xã hội học Viện Kinh tế học thế giới Viện Thiên văn học Viện bảo vệ thực vật Viện nghiên cứu lịch sử Nghệ thuật Viện nghiên cứu sắc tộc và sắc tộc thiểu số quốc gia Viện nghiên cứu Thú y
👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Viện Hàn lâm Khoa học Hungary** viết tắt theo tiếng Hungary là **MTA** (Magyar Tudományos Akadémia) là một viện nghiên cứu khoa học quan trong hàng đầu và có uy tín của Hungary. Viện có
**Pál Turán** (; 18 tháng 8 năm 1910 – 26 tháng 9 năm 1976) còn được biết là Paul Turán, là một nhà toán học Hungary làm việc với lý thuyết số. Ông từng cộng
**Hồ Tôn Trinh** (28 tháng 9 năm 1920 – 19 tháng 3 năm 2011) tên thường được biết đến là Giáo sư **Hoàng Trinh**, là nhà nghiên cứu văn học phương Tây, nhà lý thuyết
**Yuri Ivanovitch Manin** (; 16 tháng 2 năm 1937 – 7 tháng 1 năm 2023) là một nhà toán học người Nga nổi tiếng vì nghiên cứu hình học đại số, hình học Diophantos và
**Raoul Bott** (24.9.1923 – 20.12.2005) là nhà toán học nổi tiếng vì có rất nhiều đóng góp trong môn hình học theo nghĩa rộng. Ông rất nổi tiếng về định lý tính chu kỳ Bott
**Nguyễn Văn Hiệu** (sinh ngày 21 tháng 7 năm 1938 – mất ngày 23 tháng 1 năm 2022) là giáo sư, nhà vật lý, và chính trị gia của Việt Nam. Ông là ủy viên
**Pedro II** (tiếng Anh: _Peter II_; 02 tháng 12 năm 1825 - 5 tháng 12 năm 1891), có biệt danh là "**Người cao thượng**", là vị hoàng đế thứ 2 và cuối cùng của Đế
**Rudolf** (**Rudi**) **Emil Kálmán** (; 19 tháng 5 năm 1930 – 2 tháng 7 năm 2016) là một kỹ sư điện, nhà toán học, nhà phát minh người Mỹ gốc Hungary. Ông được chú ý
Frédéric Passy **Frédéric Passy**, sinh ngày 20.5.1822 tại Paris, từ trần ngày 12.6.1912 tại Neuilly-sur-Seine, là một chính trị gia người Pháp đã hiến dâng cuộc đời cho lý tưởng hòa bình, và đã đoạt
[[Tập tin:Bibliothèque de l'Assemblée Nationale (Lunon).jpg|thumb|upright=1.15|Một Thư viện của Palais Bourbon tại Paris, Pháp]] upright=1.15|thumb|Một thư viện ở [[Oxford, Anh]] Một **thư viện** là một kho sưu tập các nguồn thông tin, được chọn lựa
**László Lovász** (sinh ngày 9.3.1948 tại Budapest, Hungary) (phát âm tiếng Hungary: [ˈlaːsloː ˈlovaːs]) là một người Mỹ gốc Hungary, là nhà toán học và giáo sư danh dự tại Đại học Eötvös Loránd, nổi
**Katalin Karikó** trong tiếng Hungary có tên **_Karikó Katalin_** (phát âm tiếng Hungary: [ˈkɒrikoː ˌkɒtɒlin]) là nữ giáo sư, tiến sĩ chuyên ngành hóa sinh và sinh học phân tử, người Mỹ gốc Hungary, nổi
nhỏ|Tòa nhà trung tâm của Lãnh đạo trưởng **Đại học Szeged** () là một trường đại học lớn ở Hungary, nằm thành phố lớn thứ ba của Hungary, Szeged, hạt Csongrád ở Southern Great Plain.
**Đặng Thị Cẩm Hà** sinh năm 1952 là nguyên Trưởng phòng Viện Công nghệ sinh học (Viện Hàn lâm khoa học công nghệ Việt Nam). ## Tiểu sử Đặng Thị Cẩm Hà tốt nghiệp Đại
**Vũ Khiêu**, tên thật là **Đặng Vũ Khiêu** (19 tháng 9 năm 1916 – 30 tháng 9 năm 2021), là một học giả nghiên cứu về văn hóa Việt Nam, Viện trưởng đầu tiên của
**Gustav Ludwig Hertz** (22 tháng 7 năm 1887 - 30 tháng 10 năm 1975) là một nhà vật lý người Đức. James Franck và Gustav Ludwig Hertz đã chứng minh hiệu ứng quang điện ngược
**Đại học Dankook** () là một trường đại học tư thục ở Seoul, Hàn Quốc. Trường cũng có một cơ sở tại Cheonan, một thành phố ở tỉnh Trung Thanh Nam và một cơ sở
nhỏ|Gyula Katona tại Erlangen, 1975. **Gyula O. H. Katona** sinh ngày 16.3.1941 là nhà toán học người Hungary, nổi tiếng về công trình nghiên cứu lý thuyết tổ hợp và nhất là về Định lý
**Sputnik V** () là loại vắc-xin COVID-19 được phát triển bởi Viện Nghiên cứu Dịch tễ học và Vi sinh vật học Gamaleya. Sputnik V sử dụng vector là một loài virus adeno ở người
**Phố đi bộ Danube** (tiếng Hungary: _Dunakorzó_) nằm ở phía đông của Budapest, Hungary. Đây là con đường đi bộ nằm ở bờ trái sông Danube, kéo dài từ cầu Széchenyi đến cầu Erzsébet. ##
**Cao Văn Sung** (1936 - 2001) là nhà sinh vật học Việt Nam. Tên của ông được đặt tên cho Thằn lằn ngón Cao Văn Sung, tên khoa học [https://en.m.wikipedia.org/wiki/Cyrtodactylus_caovansungi# Cyrtodactylus caovansungi], là một loài
**Đinh Triệu Trung** (; pinyin: Dīng Zhàozhōng; Wade-Giles: Tin Chao-chung), tên tiếng Anh **Samuel Chao Chung Ting** sinh ngày 27.1.1936 là nhà vật lý người Mỹ gốc Trung Quốc đã đoạt Giải Nobel Vật lý
**George Andrew Olah** tên khai sinh là **Oláh György (**sinh ngày 22 tháng 5 năm 1927 tại Budapest, mất ngày 8 tháng 3 năm 2017) là nhà hóa học người Mỹ gốc Hungary, đã đoạt
**György de Hevesy** () (1 tháng 8 năm 1885- 5 tháng 7 năm 1966) là nhà hóa học người Hungary. Ông nhận giải Nobel Hóa học năm 1943 do đóng vai trò quan trọng trong
**Niels Henrik David Bohr** (; 7 tháng 10 năm 1885 – 18 tháng 11 năm 1962) là nhà vật lý học người Đan Mạch với những đóng góp nền tảng về lý thuyết cấu trúc
**Avram Hershko** (tiếng Hebrew: אברהם הרשקו) (sinh ngày 31.12.1937) là một nhà hóa sinh người Israel, đã đoạt giải Nobel Hóa học năm 2004. ## Tiểu sử Hersko sinh tại Karcag, Hungary, trong một gia
**Jaroslav Heyrovský** () (20 tháng 12 năm 1890 – 27 tháng 3 năm 1967) là một nhà hóa học và phát minh Séc. Heyrovský là người phát minh ra phương pháp cực phổ, cha đẻ
**Giải Alfréd Rényi** là một giải thưởng hàng năm của Viện Toán học Alfréd Rényi thuộc Viện hàn lâm Khoa học Hungary, được trao cho một hoặc 2 thành viên của viện, để nhìn nhận
**Đinh Thế Lục** (sinh năm 1952) là nhà toán học người Việt Nam, hiện đang là giáo sư tại Đại học Avignon, Pháp. ## Sự nghiệp Năm 1974, ông tốt nghiệp Đại học tổng hợp
**Giải Bolyai** (tên đầy đủ của tiếng Hungary: _Bolyai János Nemzetközi Matematikai Díj_ = Giải Toán học quốc tế Bolyai János) là một giải toán học quốc tế, do Viện Hàn lâm Khoa học Hungary
**Acta Archaeologica Carpathica** là một tạp chí khoa học và công nghệ của Ba Lan, được xuất bản bởi Viện Hàn lâm Khoa học Ba Lan từ năm 1958. Từ năm 2019, tạp chí được
**Josef Stefan** (; 24 tháng 3 năm 1835 - 7 tháng 1 năm 1893) là một nhà vật lý, toán học, và nhà thơ gốc Slovenia của Đế quốc Áo. ## Cuộc sống và công
: _Đừng lẫn lộn với **Giải Paul Erdős** của Viện Hàn lâm Khoa học Hungary_. **Giải Erdős** nay là **Giải Toán học Anna và Lajos Erdős** là một giải thưởng của Hội liên hiệp Toán
**Bratislava** () là thủ đô của Slovakia, có dân số 450.000 người, nó là một trong những thủ đô nhỏ của châu Âu nhưng vẫn là thành phố lớn nhất quốc gia này. Vùng đô
**Croatia** (: , phiên âm tiếng Việt hay dùng là "C'roát-chi-a" hoặc "Crô-a-ti-a"), tên chính thức **Cộng hòa Croatia** (tiếng Croatia: _Republika Hrvatska_ ) là một quốc gia nằm ở ngã tư của Trung và
Giáo sư Tiến sĩ **Lương Sỹ Cần** (1928-2010) là một nhà y khoa chuyên ngành Tai Mũi Họng nổi tiếng tại Việt Nam. Ông nguyên là Viện trưởng Viện Tai - Mũi - Họng Trung
**Serbia** (phiên âm là _Xéc-bi_ hay _Xéc-bi-a_, , phiên âm là _Xrơ-bi-a_), tên chính thức là **Cộng hòa Serbia** () là một quốc gia nội lục thuộc khu vực đông nam châu Âu. Serbia nằm
**Đặng Nhật Minh** (sinh ngày 11 tháng 5 năm 1938) là một nhà làm phim kiêm chính trị gia, người Việt Nam đầu tiên nhận giải thưởng Thành tựu trọn đời tại một liên hoan
**Bulgaria**, quốc hiệu là **Cộng hòa Bulgaria**, là một quốc gia nằm tại khu vực đông nam châu Âu. Bulgaria giáp với România về phía bắc, giáp với Serbia và Bắc Macedonia về phía tây,
Ngày 10 tháng 9 năm 1996, Chủ tịch nước Việt Nam Lê Đức Anh đã ký quyết định số 991 KT/CTN trao **Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt 1** cho 33 công trình, cụm công
**Trnava** (tiếng Slovakia: Trnava, tên tiếng Đức lịch sử: Tyrnau, tên tiếng Hungary lịch sử: Nagyszombat, () là một thành phố, thủ phủ của huyện Trnava, đồng thời cũng là thủ phủ và thành phố
**Kazimierz Kuratowski** (ngày 02 tháng 2 năm 1896 - ngày 18 tháng 6 năm 1980) là một nhà toán học và logic học Ba Lan. Ông là một trong những đại diện hàng đầu của
**Berlin** () là thủ đô và cũng là một trong 16 bang của Cộng hòa Liên bang Đức. Với dân số hơn 3,7 triệu người, đây là thành phố lớn nhất của Đức và Liên
**Sylvester Levay** (tên gốc **Lévay Szilveszter**, phát âm "lave-ah-ee.") là một nhà soạn nhạc người Hungary. Ông sinh ngày 16 tháng 5 năm 1945 tại Subotica (Szabadka), North Bačka District, Vojvodina, Yugoslavia (giờ là Serbia).
**Olympic Hóa học Quốc tế** (tiếng Anh: **International Chemistry Olympiad**, viết tắt là **IChO**) là một kỳ thi học thuật quốc tế hóa học hàng năm dành cho các học sinh trung học phổ thông.
**Czesław Strumiłło** (17 tháng 2 năm 1930 - 30 tháng 9 năm 2018) là một kỹ sư hóa học người Ba Lan, người sáng lập ra lý thuyết khoa học trong lĩnh vực quy trình
**Joaquin Rafael Phoenix** (; nhũ danh **Botttom**; sinh 28 tháng 10 năm 1974) là một diễn viên, nhà sản xuất, và nhà hoạt động vì quyền động vật người Mỹ. Anh thường vào vai những
**Peter David Lax** (1926 -) là nhà toán học Hoa Kỳ gốc Hungary. Nghiên cứu của ông không những có giá trị trong phân ngành toán thuần túy mà còn được ứng dụng rộng rãi
**Yuriy Mykolayovych Shcherbak** (; sinh ngày 23 tháng 10 năm 1934) là một nhà văn, nhà biên kịch, nhà báo, nhà dịch tễ học, chính trị gia, nhà ngoại giao, nhà hoạt động môi trường
**Leonid Ilyich Brezhnev** (tiếng Nga: Леони́д Ильи́ч Бре́жнев; phiên âm tiếng Việt: **Brê-giơ-nhép**; 19 tháng 12 năm 1906 – 10 tháng 11 năm 1982) là Tổng bí thư Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản