✨Tuyến Yamanote

là một tuyến đường sắt vòng quanh Tokyo, Nhật Bản, điều hành bởi Công ty Đường sắt Đông Nhật Bản (JR East). Đây là tuyến bận rộn và quan trọng nhất của Tokyo, kết nối các vùng và ga chính chung quanh Tokyo như Marunouchi, khu vực Yurakucho/Ginza, Shinagawa, Shibuya, Shinjuku, Ikebukuro và Ueno, với tất cả 30 ga bằng đường sắt cả nổi và ngầm.

Tuyến Yamanote "chính thức" chỉ nối từ ga Shinagawa tới ga Tabata, đi qua Shinjuku, sử dụng tàu phổ thông đi trên đường riêng và song song với Tuyến Vận tải Yamanote được sử dụng cho Tuyến Saikyō và Tuyến Shōnan-Shinjuku, một số tàu tốc hành như Narita Express, và các tàu chở hàng thông thường. Tuy nhiên ngày nay, tuyến Yamanote nói chung bao gồm toàn bộ 34,5 km đường sắt vòng quanh Tokyo (đi tiếp từ ga Tabata về Shinagawa, nhưng qua ga Ueno, ga Tokyo)

Khái quát dịch vụ

Tàu phục vụ hàng ngày từ 04:26 sáng đến 01:18 ngày hôm sau với tần suất 2,5 phút một tàu trong giờ cao điểm và 4 phút một tàu lúc bình thường. Đi hết một vòng Yamanote hết 59 đến 65 phút. Tất cả các tàu đều có dừng ở tất cả các ga trên tuyến. Các tàu được bảo dưỡng, vào, ra tại các khu depot ở ga Ōsaki và đôi khi ở ga Ikebukuro. Một số tàu cũng bắt đầu phục vụ từ ga Tamachi vào buổi sáng và kết thúc tại ga Shinagawa vào buổi tối. Ở Nhật Bản do lưu thông ở bên trái, nên hướng tàu chạy theo chiều kim đồng hồ đuọc gọi là và ngược chiều kim đồng hồ được gọi là .

Các tàu của tuyến này đều có màu xanh cốm đặc trưng (■, mã Munsell 7.5GY 6.5/7.8) trong tiếng Nhật là .

Hành khách và sự quá tải

Theo thống kê, số hành khách của tuyến Yamanote năm 2015 là 1,097,093. Tuy nhiên, con số này đã bao gồm cả một số tuyến khác có một phần song song với Yamanote. Mặt vòng phía Tây của tuyến song song với Tuyến Saikyō và Tuyến Shōnan–Shinjuku; Mặt vòng phía Đông lại song song một phần với Tuyến Tohoku và Tuyến Tōkaidō Chính.

Do tuyến Yamanote kết nối quanh các khu quan trọng của Tokyo nên số lượng hành khách phục vụ hàng ngày hết sức lớn. Một vài đoạn của tuyến này đã phải phục vụ tới 250% công suất thiết kế trong những năm 1990, và vẫn trên 200% trong những năm 2000. Việc khai trương mới các tuyến thay thế Tuyến ngầm Tokyo Fukutoshin đã giảm tải đáng kể cho đoạn từ ga Shibuya tới ga Ikebukuro. Năm 2016, một số đoạn chỉ còn phục vụ 167% công suất thiết kế.

Tên gọi

Cái tên "Yamanote" (やまのて) liên quan đến đất liền, chân đồi (do một số khu vực tuyến chạy qua gần biển). Tại Tokyo "Yamanote" nằm dọc phía tây của toàn bộ tuyến vòng có khá nhiều đồi thoải. Trong tiếng Nhật, yama (やま) có nghĩa là 'núi', trợ từ sở hữu no (の)_, còn te_ (て) có nghĩa là 'tay', như vậy nôm na là "tay của núi".

Tuyến Yamanote được viết chính thức trong tiếng Nhật không có kana , chỉ còn lại là hai chữ Hán 山手 (Sơn Thủ) thường phát âm là yamate, tương tự như Yamate-dōri (đường Yamate), chạy song song với phía tây của tuyến Yamanote. Tuyến Seishin-Yamate ở Kobe và khu vực Yamate ở Yokohama cũng sử dụng phát âm này.

Sau Thế Chiến II, SCAP ra lệnh tên tất cả các tàu, tuyến phải La Tinh hóa, và Yamanote trở thành Yamate. Cho đến năm 1971, khi các Công ty Đường sắt Quốc gia Nhật Bản(JNR) thay đổi cách phát âm lại về "Yamanote". Một số những người già vẫn quen gọi đây là "tuyến Yamate".

Danh sách các ga

• Các ga lớn dưới đây liệt kê theo chiều kim đồng hồ từ Shinagawa tới Tabata, nhưng theo mục đích vận hành thì các tàu khởi hành và dừng tại Ōsaki. Vì giao thông Nhật Bản là lưu thông ở bên trái, nên vòng ngoài là thuận chiều kim đồng hồ và vòng trong là ngược chiều kim đồng hồ. Vòng ngoài (外回り soto mawari): Shinagawa → Shibuya → Shinjuku → Ikebukuro → Tabata → Ueno → Tokyo → Shinagawa Vòng trong (内回り uchi mawari): Shinagawa → Tokyo → Ueno → Tabata → Ikebukuro → Shinjuku → Shibuya → Shinagawa
• Tất cả các ga đều trong khu vực 23 quận đặc biệt của Tokyo.
• Tất cả các tàu đều qua và dừng ở tất cả các ga (không có tàu nhanh bỏ qua các ga nhỏ).
• Các ga có dấu "(R)" có nghĩa hành khách có thể chuyển sang Tuyến Keihin-Tōhoku tốc hành.

Các thế hệ tàu

thumb|right|Toa 6 cửa (trước đây) trên các tàu dòng E231-500 có các hàng ghế đang được gấp lại, tháng 1 năm 2010 , Toàn tuyến hoạt động với một đội gồm 50 tàu (ban đầu 52 tàu, sau đó chuyển 2 tàu sang Tuyến Chuo Sobu) 11 toa dòng E231-500, được bàn giao bắt đầu từ 21 tháng 4 năm 2002. Ban đầu, mỗi tàu này có hai "toa 6 cửa" (6 cặp cửa dọc theo mạn tàu) và hàng ghế ngồi cho hành khách có thể được gấp lại để tăng diện tích sử dụng vào giờ cao điểm buổi sáng (từ 8 đến 10 giờ sáng). Từ 22 tháng 2 năm 2010, các hàng ghế này không còn được gấp lại nữa, và đều được đồng bộ chuẩn thành "toa 4 cửa" (4 cặp cửa dọc theo mạn tàu) từ 31 tháng 8 năm 2011. Điều này làm cho giảm tắc nghẽn trên tuyến cũng như hoàn thiện cửa an toàn (giữa sân ga với đường ray) ở tất cả các ga vào năm 2017.

Dòng E231 series hỗ trợ một hệ thống điều khiển mới, có tên là digital Automatic Train Control (D-ATC), giúp giảm thời gian đi hết một vòng Yamanote xuống còn 58 phút. Trên tàu cũng có thiết kế mới, 2 màn hình LCD 15-inch lắp trên mỗi cửa ra-vào, một dùng để hiển thị quảng cáo, tin tức, dự báo thời tiết; một dùng để hiển thị thông tin của điểm dừng tiếp theo (bằng cả tiếng Nhật và tiếng Anh) cùng với thông báo thông tin tàu trễ (nếu có) trên Shinkansen và các tuyến khác trong khu vực Tokyo. Các tàu dòng E231-500 được bảo dưỡng tại khu depot Tokyo General Rolling Stock Centre gần ga Ōsaki. Sau đó các tàu dòng này được trở lại phục vụ trên tuyến Yamanote và 7 tháng 3 năm 2016. Các tàu dòng E235 đã thay thế hoàn toàn các tàu E231 vào ngày 21 tháng 1 năm 2020.

Các thế hệ tàu cũ

• Dòng E231 (Từ 2005 đến ngày 20/1/2020)
• Dòng DeHa 6100 (từ 1909, không rõ thời điểm kết thúc sử dụng)
• MoHa 10
• Dòng 63
• Dòng 72
• Dòng 101 (, từ tháng 9 năm 1961 đến1968)
• Dòng 103 (, từ tháng 12 năm 1963 đến 26 tháng 6 năm 1988)
• Dòng 205 (từ 25 tháng 3 năm 1985 đến 17 tháng 4 năm 2005)

Lịch sử sử dụng các dòng tàu

Lịch sử

thumb|Biểu đồ các thời kỳ của Tuyến Yamanote và các tuyến của JR thumb|Tuyến Yamanote năm 1925 Tiền thân của tuyến Yamanote hiện tại được mở vào 1 tháng 3 năm 1885 bởi Công ty Đường sắt Nhật Bản kết nối ga Shinagawa xuống phía Nam và ga Akabane lên phía Bắc. Phần đỉnh của vòng Yamanote nối ga Ikebukuro và ga Tabata (có độ dài 3.3 km) được mở vào 1 tháng 4 năm 1903, và sau được hợp nhất thành tuyến Yamanote vào 12 tháng 10 năm 1909.

Dự kiến phát triển

Tháng 1, 2012, đã có dự kiến xây dựng một ga mới chung cho Tuyến Yamanote và Tuyến Keihin-Tohoku giữa Shinagawa và Tamachi, hiện tại ga mới nhất được thêm vào tuyến là Nishi-Nippori năm 1971. Khoảng cách giữa Shinagawa và Tamachi là 2,2 km, đây là khoảng cách lớn nhất giữa 2 ga trên Tuyến Yamanote.