✨Trái Đất rỗng

Trái Đất rỗng

Trái Đất rỗng là một tập hợp các thuyết cho rằng Trái Đất hoặc là hoàn toàn rỗng hoặc có chứa một không gian rỗng đáng kể bên trong nó. Các thuyết này từ lâu đã bị phủ nhận bởi một số lượng lớn những bằng chứng quan trắc khoa học cũng như những hiểu biết hiện đại về sự hình thành các hành tinh. Hội đồng Khoa học đã bác bỏ quan điểm này ít nhất là từ cuối thế kỷ 18.

Tuy nhiên, những thuyết về Trái Đất rỗng vẫn xuất hiện trong văn hóa dân gian và là tiền đề cho một nhánh của tiểu thuyết viễn tưởng chuyên viết về những thế giới ngầm dưới lòng đất. Nó cũng xuất hiện trong những học thuyết khoa học hiện đại như thuyết âm mưu và giả khoa học.

Các giả thuyết

Cổ đại

nhỏ|Chapel, tháp chuông và những chiếc giường sám hối ở [[Station Island, (Ireland). Tháp chuông đứng trên một gò đất là nơi có hang động dẫn xuống nơi chuộc tội (luyện ngục). Hang động này đã đóng cửa vào ngày 25 tháng 10 năm 1632.]] Trong thời kỳ cổ đại, ý tưởng về một thế giới trong lòng đất dường như là một ý tưởng đáng để tranh cãi, và nó đã gắn liền với khái niệm về những nơi như Hades trong thần thoại Hy Lạp (Hades được dùng để chỉ cả vị thần cai quản địa ngục trong thần thoại Hy Lạp cũng như địa ngục), Niflheim trong thần thoại Bắc Âu, Địa ngục trong Thiên Chúa giáo, Sheol trong Do Thái giáo (với những mô tả chi tiết về thế giới trong lòng đất qua những tác phẩm của đạo Kabbalah như Zohar và Hesed L'Avraham). Ý tưởng về một thế giới dưới lòng đất cũng được đề cập trong các bản Kinh Vệ Đà, chẳng hạn như trong kinh Puranas có kể câu chuyện về một thành phố cổ được gọi là Shamballa nằm bên trong Trái Đất. Niềm tin về Shamballa là một thành phố trong lòng đất cũng xuất hiện trong Phật giáo Tây Tạng.

Khái niệm về một vùng đất ngầm dưới lòng Trái Đất khá phổ biến trong văn hóa dân gian, thần thoại và truyền thuyết thời cổ đại.

Theo người Hy Lạp cổ đại thì có những hang động nằm dưới lòng đất là những lối dẫn vào âm phủ, như là những hang động tại Tainaron vùng Lakonia, Trozien vùng Argolis, Ephya vùng Thesprotia, Herakleia vùng Pontos, và vùng Ermioni. Theo truyền thuyết của người Thracia và Dacia thế giới dưới lòng đất được cai quản bởi một cổ thần tên là Zalmoxis. Trong tôn giáo vùng Lưỡng Hà có chuyện kể về một người đàn ông đi vào đường hầm trong núi "Mashu" và vào một khu vườn trong lòng đất.

Trong thần thoại Celtic có truyền thuyết về một hang động được gọi là "Cruachan", hay còn được biết đến như là "cổng địa ngục của Ireland", một hang động huyền thoại và cổ xưa mà theo truyền thuyết nói rằng xưa kia những sinh vật lạ đã chui lên, và hiện còn được nhìn thấy trên mặt đất. Ngoài ra còn có câu chuyện về các hiệp sĩ thời trung cổ và các vị thánh đã đi hành hương đến một hang động nằm trên Station Island, tỉnh Donegal ở Ireland. Tại đây, họ đã thực hiện cuộc hành trình vào trong lòng đất để đến luyện ngục. Thần thoại Ailen còn cho rằng đường hầm ở tỉnh Down, phía Bắc Ireland, dẫn đến vùng đất của người Tuatha de Danaan, một tộc người được cho là đã truyền dạy đạo Druid (một tôn giáo cổ) cho người Ireland, và sau đó quay trở lại lòng đất.

Một truyền thuyết cổ xưa của bộ lạc Naga Angami ở Ấn Độ cho rằng tổ tiên của họ đã chui lên từ một vùng đất ngầm bên trong Trái Đất vào thời cổ đại. Có những truyền thuyết của người Taíno cũng cho rằng tổ tiên của họ đã chui lên từ hai hang động trên một ngọn núi ở dưới lòng đất vào thời cổ đại.

Theo tín ngưỡng những người bản địa tại quần đảo Trobriand (nay là quần đảo Kiriwina), tổ tiên của họ đến từ dưới lòng đất, thông qua hang động "Obukula". Dân gian Mexico cổ xưa có một truyền thuyết cho rằng hang núi nằm cách Ojinaga, México 5 dặm về phía nam thuộc quyền sở hữu của những sinh vật quỷ quái tới từ trong lòng đất.

Có một huyền thoại thời kỳ trung cổ cho rằng những ngọn núi nằm giữa Eisenach và thị trấn Gotha tại Đức có một cánh cổng dẫn vào lòng đất. Truyền thuyết Nga cổ thì cho rằng tộc Samoyeds – một bộ tộc Siberia cổ đã tới sống tại một thành phố nằm sâu trong lòng đất.

Thế kỷ 17 - 18

Giả thuyết của [[Edmund Halley|Edmond Halley]] Ý tưởng của [[Leonhard Euler về một Trái Đất rỗng với hai cực mở ra và một ngôi sao trong lòng đất]] Vào năm 1692, Edmond Halley đưa ra các ý tưởng về một Trái Đất rỗng bao gồm phần vỏ bên ngoài với bề dày khoảng 800 km (500 dặm), hai vỏ đồng tâm ở bên trong và một lõi ở trong cùng, tương ứng với đường kính của Sao Kim, Sao Hỏa và Sao Thủy. Mỗi phần vỏ có một khí quyển và những cực từ trường riêng biệt. Những khối cầu này xoay quanh với các tốc độ khác nhau. Halley đề xuất hệ thống sắp xếp này để giải thích cho những trường hợp la bàn chỉ bất thường. Ông dự kiến ​​khí quyển bên trong có ánh sáng (có thể có người sống ở đó) và cho rằng khí thoát ra ngoài đã gây ra hiện tượng cực quang.

De Camp và Ley tuyên bố (trong cuốn Lands Beyond) là Leonhard Euler cũng có đưa ra ý tưởng về một Trái Đất rỗng, với nhiều lớp vỏ và một Mặt Trời đường kính 1.000 km (600 dặm) ở trong lõi để cung cấp ánh sáng cho nền văn minh tiên tiến bên trong lòng đất, tuy nhiên cả hai tác giả đều không đưa ra được tài liệu tham khảo nào; thực sự, nếu như Euler đã đề xuất ra ý tưởng này thì đó cũng chỉ là một thử nghiệm mang tính ý tưởng mà thôi.

Năm 1781, Le Clerc Milfort dẫn đầu vài trăm người da đỏ bản xứ thực hiện một cuộc hành trình vào các hang động gần sông Red khúc giao với sông Mississippi, theo Milfort thì người ta tin rằng tổ tiên của người da đỏ đã chui lên mặt đất từ các hang động trong thời cổ đại. Milfort cũng xác nhận rằng các hang động mà họ nhìn thấy "có thể dễ dàng chứa được 15.000 - 20.000 gia đình".

Thế kỷ 19

Năm 1818, John Cleves Symmes, Jr. cho rằng Trái Đất bao gồm một vỏ rỗng dày khoảng 1300 km (810 dặm), với phần cửa mở xuyên suốt khoảng 2300 km (1400 dặm) ở cả hai cực, phía trong là 4 lớp vỏ và cũng mở ở hai cực. Symmes trở thành người nổi tiếng nhất trong những người ủng hộ thuyết Trái Đất rỗng thời kỳ đầu. Ông đã đề xuất thực hiện một chuyến thám hiểm ở lỗ Bắc Cực, nhờ vào những nỗ lực của một trong những người theo ông, James McBride. Tổng thống Hoa Kỳ John Quincy Adams cho biết ông sẽ phê chuẩn việc này nhưng ông hết nhiệm kỳ trước khi thực hiện nó. Tổng thống kế nhiệm của Hoa Kỳ là Andrew Jackson đã tạm dừng việc thử nghiệm.

Thế kỷ 20

Thế kỷ 21

Trái Đất rỗng lõm

Bằng chứng phản bác

Lực hấp dẫn

Các mô hình về Cấu trúc của Trái Đất đã xuất hiện từ những nghiên cứu về sóng địa chấn, và chúng tỏ ra khác biệt rõ rệt so với mô hình Trái Đất rỗng.

Một số lý luận phản bác khác bắt nguồn từ những nguyên tắc và hệ quả của lực hấp dẫn. Các vật thể khổng lồ thường có xu hướng co cụm lại với nhau và hình thành nên các vật thể đặc hình cầu như các hành tinh (planet) và định tinh (star), nhờ đó thế năng hấp dẫn trở nên nhỏ nhất. Nói cách khác, cấu trúc rỗng ruột hoàn toàn không có lợi về mặt năng lượng học. Thêm vào đó, vật chất thông thường không đủ vững chắc để chống giữ các vật thể rỗng không lồ như vậy trước lực hấp dẫn; một quả cầu rỗng với kích thước to bằng một hành tinh và độ dày quan sát được của lớp vỏ Trái Đất không thể nào đạt được trạng thái cân bằng thủy tĩnh với khối lượng của chính nó và nó sẽ sụp đổ.

Đồng thời, những cư dân sống trong lòng đất rỗng (nếu có) sẽ không chịu một lực hút lớn như người dân sống ở bề mặt ngoài, nói cách khác người sống trong lòng đất sẽ ở trong trạng thái gần như không trọng lượng. Điều này được minh chứng lần đầu tiên bởi Isaac Newton; theo định lý vỏ của ông thì lực hấp dẫn từ lớp vỏ sẽ bằng không đối với các vật thể phía trong một quả cầu rỗng, bất kể độ dày của lớp vỏ như thế nào. Thật ra, vì Trái Đất không hoàn toàn là một khối cầu hoàn hảo mà hơi dẹt ở hai đầu, một lực hấp dẫn nhỏ có thể tác động lên các vật thể trong lòng Trái Đất; đồng thời lực hút từ Mặt Trăng, Mặt Trời hay các vật thể khác cũng có thể đóng góp vào lực hấp dẫn này. Lực li tâm đến từ sự tự quay của Trái Đất cũng sẽ hút một vật thể trong lòng nó vào lớp vỏ nếu vật thể đó di chuyển với tốc độ bằng với tốc độ bên trong Trái Đất và tiếp xúc với "mặt đất" ở trong lòng quả địa cầu; tuy nhiên lực ly tâm tối đa của Trái Đất tại đường xích đạo cũng chỉ bằng 1/300 so với lực hấp dẫn của Trái Đất.

Đồng thời, nếu quả thật Trái Đất rỗng, khối lượng của nó sẽ rất nhỏ và lực hấp dẫn nó tạo ra không thể nào lớn như hiện tại được.

Bằng chứng quan trắc

Hố sâu nhất do con người đào được có chiều sâu . Đây là một phần trong kế hoạch Hố khoan cực sâu Kola do Liên Xô thực hiện.

Trong tiểu thuyết

nhỏ|Một bản đồ của thế giới trong lòng đất từ cuốn Nữ thần của Atvatabar (1892).

Ý tưởng Trái Đất rỗng là một yếu tố rất phổ biến của tiểu thuyết, xuất hiện từ sớm trong cuốn tiểu thuyết Nicolai Klimii iter subterraneum (Chuyến du hành vào lòng đất của Niels Klim) của Ludvig Holberg vào năm 1741, trong đó kể về nhân vật Nicolai Klim rơi xuống một hang động lúc đang khảo sát hang này và trải qua nhiều năm sống ở cả hai nơi: phía trong lớp vỏ Trái Đất và trên một địa cầu nhỏ hơn nằm lọt thỏm bên trong lòng đất.

Những ví dụ đáng chú ý khác trước thế kỷ 20 bao gồm Icosaméron năm 1788 của Giacomo Casanova, một câu chuyện gồm 5 tập, 1800 trang nói về 2 anh em một trai một gái bị rơi vào bên trong Trái Đất và khám phá những điều không tưởng dưới lòng đất về các Mégamicre, một chủng tộc người lùn lưỡng tính và nhiều màu sắc; Symzonia: A Voyage of Discovery viết bởi "Captain Adam Seaborn" (1820) trong đó phản ánh ý tưởng của John Cleves Symmes, Jr.; tiểu thuyết The Narrative of Arthur Gordon Pym of Nantucket (Chuyện kể về Arthur Gordon Pym xứ Nantucket) năm 1838 của Edgar Allan Poe; tiểu thuyết A Journey to the Center of the Earth (Hành trình vào tâm Trái Đất) năm 1864 của Jules Verne, trong đó mô tả một thế giới dưới mặt đất thời tiền sử, tiểu thuyết này sau đó được Hollywood dựng thành 2 bộ phim cùng tên vào năm 1959 và 2008. Tiểu thuyết Laura, Voyage dans le Cristal năm 1884 của George Sand kể về các tinh thể khổng lồ và vô hình được phát hiện bên trong Trái Đất.

Ý tưởng này còn được Edgar Rice Burroughs, tác giả truyện Tarzan, sử dụng trong một loạt gồm bảy tiểu thuyết Pellucidar, bắt đầu bằng At the Earth's Core (1914). Với máy khoan cơ khí, nhân vật anh hùng của ông đã khám phá ra một thế giới thời tiền sử, được gọi là Pellucidar sâu 500 dặm dưới mặt đất, ở đó được thắp sáng bởi một mặt trời bên trong.

Ý tưởng đã dần dần trở thành yếu tố chính của thể loại khoa học viễn tưởng và phiêu lưu, xuất hiện trong sách báo, trong phim, trên truyền hình, trong truyện tranh, trò chơi nhập vai, và nhiều tác phẩm hoạt hình. Phần ba của Sanctuary (series phim truyền hình) lấy ý tưởng Trái Đất rỗng và một giống người đã xây dựng một thành phố trong đó.

Trong tập "Relics" của loạt phim truyền hình: Star Trek: The Next Generation và trong Final Fantasy XIII có những nét đặc trưng tương quan giữa quả cầu Dyson và Trái Đất rỗng lõm, nơi các cư dân cư trú ở bên trong lớp vỏ ngoài của Trái Đất, với một Mặt trời nhân tạo ở tâm.

👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Trái Đất rỗng** là một tập hợp các thuyết cho rằng Trái Đất hoặc là hoàn toàn rỗng hoặc có chứa một không gian rỗng đáng kể bên trong nó. Các thuyết này từ lâu
nhỏ|phải|Hình ảnh Trái Đất chụp năm 1972. Biểu đồ thời gian lịch sử Trái Đất **Lịch sử Trái Đất** trải dài khoảng 4,55 tỷ năm, từ khi Trái Đất hình thành từ Tinh vân Mặt
thumb|Mô phỏng máy tính của từ trường Trái Đất trong thời gian phân cực bình thường giữa các lần [[đảo cực địa từ . Các biểu diễn đường sức màu xanh lam ứng với trường
thumb|Các trang web của dự án quan sát vi sóng SETI (tìm kiếm trí thông minh ngoài Trái Đất) thuộc NASA. **Giao tiếp với trí thông minh ngoài Trái Đất** hay **CETI**, là một nhánh
Biểu đồ thang thời gian địa chất. **Lịch sử địa chất Trái Đất** bắt đầu cách đây 4,567 tỷ năm khi các hành tinh trong hệ Mặt Trời được tạo ra từ tinh vân mặt trời,
Kiến thức về **vị trí của Trái Đất** đã được định hình bằng 400 năm quan sát bằng kính thiên văn, và đã mở rộng triệt để kể từ đầu thế kỷ 20. Ban đầu,
phải|nhỏ|Phần giãn rộng của các khối lục địa theo giả thuyết khi kích thước Trái Đất tăng do sự tạo thành các vật liệu mới dưới đáy biển. Sự chuyển động của các lục địa
**Giả thuyết ngoài Trái Đất** (**ETH**) đề xuất rằng một số vật thể bay không xác định (UFO) được giải thích tốt nhất là tàu vũ trụ vật lý nằm dưới quyền điều khiển của
thumb|[[Stonehenge từng được coi là một địa điểm quan trọng của một số tín đồ theo thuyết bí ẩn Trái Đất. Những người tin tưởng vào các bí ẩn Trái Đất thường coi các địa
**Sự sống ngoài Trái Đất** là những sinh vật hay giống loài, trên các giả thuyết, tồn tại và phát triển bên ngoài Trái Đất. Hầu hết các nhà khoa học cho rằng sự sống
thumb|right|Trọng trường Trái Đất do NASA thực hiện trong phi vụ thí nghiệm [[:en:Gravity Recovery and Climate Experiment|GRACE, thể hiện độ lệch với trọng trường lý thuyết của dạng trái đất làm trơn lý tưởng,
Mặt cắt của [[Trái Đất từ lõi tới tầng ngoài (quyển ngoài) của khí quyển. **Một phần theo tỷ lệ**
1. _Crust_-Lớp vỏ (địa chất)
2. _Upper Mantle_-Quyển Manti trên
3. _Mantle_-Quyển Manti dưới
4. _Outer core_-Lõi ngoài
5. _Inner
nhỏ|300x300px|Sáu vệ tinh quan sát Trái Đất, trong đó có tập vệ tinh [[A-train (tập vệ tinh)|A-train vào năm 2014]] **Vệ tinh quan sát Trái Đất** hoặc **vệ tinh viễn thám Trái Đất** là loại
**Quỹ đạo Trái Đất tầm thấp** () là quỹ đạo gần Trái Đất. Quỹ đạo này có đặc trưng chu kỳ quỹ đạo nhỏ hơn 128 phút (vệ tinh hoàn thành ít nhất 11,25 vòng
**Hoa hậu Trái Đất 2018** là cuộc thi Hoa hậu Trái Đất lần thứ 18, được tổ chức vào ngày 3 tháng 11 năm 2018 tại Mall of Asia Arena, Pasay, Philippines. Chủ đề của
**Hoa hậu Trái Đất 2012** là cuộc thi Hoa hậu Trái Đất lần thứ 12, được tổ chức ngày 24 tháng 11 năm 2012 tại Versailles Palace, Muntinlupa, Philippines. Ban đầu, cuộc thi dự định
right|thumb|Minh họa dựa trên phỏng đoán về một [[Trái Đất bị thiêu rụi sau khi Mặt Trời trở thành sao khổng lồ đỏ sau khoảng 5 tỉ năm nữa. Nhà địa chất học Christopher Scotese
**Hoa hậu Trái Đất 2001** là cuộc thi Hoa hậu Trái Đất lần đầu tiên, được tổ chức vào ngày 28 tháng 10 năm 2001 tại Nhà hát Trường Đại học Philippines ở Thành phố
phải|nhỏ|250x250px|[[Mặt Trăng khi được quan sát từ Trái Đất. Nó được tuyên bố là tài sản riêng của một số cá nhân.]] **Bất động sản ngoài Trái Đất** đề cập đến các yêu cầu về
**_Hành trình vào tâm Trái Đất_** () là một tiểu thuyết khoa học viễn tưởng của Jules Verne xuất bản vào năm 1864. Câu chuyện kể về một giáo sư người Đức tin rằng có
Những [[chấn tâm động đất toàn cầu, 1963–1]] **Động đất** hay **địa chấn** (Tiếng Anh: _earthquake_, Chữ Hán: 地震) là sự rung chuyển trên bề mặt Trái Đất do kết quả của sự giải phóng
**William Francis Brinsley Le Poer Trench, Bá tước thứ tám xứ Clancarty, Hầu tước thứ bảy xứ Heusden** (18 tháng 9 năm 1911 – 18 tháng 5 năm 1995) là một nhà nghiên cứu UFO
**Walter Isidor Siegmeister** (5 hoặc 6 tháng 10 năm 1903 – 10 tháng 9 năm 1965), sau này được biết đến qua tên **Raymond W. Bernard**, là một nhà y học thay thế, nhà văn
nhỏ|Một phân tích sinh thái của CO2 trong một [[hệ sinh thái. hệ thống sinh học, hệ sinh thái tìm kiếm toàn diện quan điểm về sự tương tác và giao dịch trong và giữa
**Ngày Trái Đất** là ngày để nâng cao nhận thức và giá trị của môi trường tự nhiên của Trái Đất. Ngày Trái Đất được tài trợ bởi thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Gaylord Nelson
**Warren Billy Smith**, (Iowa, 1931–2003) là một tác giả người Mỹ nổi tiếng với những cuốn sách về sinh vật bí ẩn học, UFO và thuyết Trái Đất rỗng. Ngoài ra, ông còn là tác
**Khoa học đất** là môn khoa học chuyên nghiên cứu về đất, coi đối tượng nghiên cứu này như là một tài nguyên thiên nhiên trên bề mặt của Trái Đất, nghiên cứu khoa học
**_Kilômét Trái đất thẳng đứng_** () là một tác phẩm nghệ thuật cố định do Walter De Maria tạo ra trong Công viên Friedrichsplatz, trước mặt Fridericianum ở thành phố Kassel, Đức. _Kilômét Trái đất
Tri Thức Trong Lòng Bàn Tay - Bách Khoa Thiếu Nhi - Trái Đất Bìa Cứng Tái Bản 2022 Trái Đất, hành tinh xanh, ngòi nhà của những sa mạc khô cằn, những đình núi
**Bão ngoài Trái Đất** là những cơn bão được tìm thấy trên các hành tinh khác hoặc các vệ tinh tự nhiên khác xảy ra ở bên ngoài Trái Đất. ## Sao Kim Sao Kim
500 BÁCH KHOA TRI THỨC TRÁI ĐẤT là một hành tinh đầy thú vị và duy nhất hỗ trợ sự sống cho muôn loài. Trải qua hàng tỷ tỷ năm của quá trình chuyển động
**Agartha** (đôi lúc gọi là **Agartta**, **Agharti**, **Agarta** hay **Agarttha**) là một thành phố huyền thoại được cho là nằm trong lõi của Trái Đất. Nó liên quan đến niềm tin vào một Trái Đất
Bộ sách THẾ NÀO VÀ TẠI SAO là bộ sách dành cho thiếu nhi từ 8 đến 10 tuổi với kiến thức trong mọi lĩnh vực khoa học tự nhiên cũng như lịch sử và
Thế Giới Trong Tay Em - Vòng Quanh Trái Đất Thế giới trong tay em là bộ sách gồm 5 cuốn với những chủ đề Khám phá bản thân, Bí mật về các loại thức
thumb|Bức ảnh ghép đã được xử lý hoàn chỉnh chụp Sao Thổ bởi tàu _Cassini_ vào ngày 19 tháng 7 năm 2013 thumb|right|[[Trái Đất xuất hiện như một đốm xanh bên dưới những chiếc vòng
**Mạng lưới Báo chí Trái Đất** (**Earth Journalism Network** / **EJN**) là dự án của **Internews** và **Internews Europe** với mục đích tăng cường năng lực của các nhà báo môi trường từ các nước
**_Chuyện cũ Trái Đất_** () là một bộ gồm ba quyển tiểu thuyết khoa học viễn tưởng của nhà văn Trung Quốc Lưu Từ Hân, nhưng độc giả thường gọi tên bộ này bằng tên
**_Trái Đất: Cuộc xung đột cuối cùng_** (_tên gốc_: **_Earth: Final Conflict_**) là một bộ phim truyền hình thuộc thể loại khoa học viễn tưởng của Canada dựa trên ý tưởng sáng tạo của Gene
nhỏ|Giá trị của Trái Đất **Giá trị của Trái Đất**, tức là giá trị ròng của hành tinh chúng ta, là một khái niệm được tranh luận cả về định nghĩa giá trị, cũng như
Thí nghiệm kiểm tra lý thuyết tương đối tổng quát đạt độ chính xác cao nhờ tàu thăm dò không gian [[Cassini–Huygens|Cassini (ảnh minh họa): Các tín hiệu radio được gửi đi giữa Trái Đất
Mô phỏng dựa theo thuyết tương đối rộng về chuyển động quỹ đạo xoáy tròn và hợp nhất của hai hố đen tương tự với sự kiện [[GW150914. Minh họa hai mặt cầu đen tương
nhỏ|Bìa [[Weekly Shōnen Jump ngày 3 tháng 12 năm 1984 với chương đầu tiên của bộ truyện.]] là bộ truyện tranh nhiều tập được viết và vẽ minh họa bởi Toriyama Akira. Loạt truyện tranh
Đủ loại xương rồng trồng trong chậu hoa **Họ Xương rồng** (danh pháp khoa học: **Cactaceae**) thường là các loài cây mọng nước hai lá mầm và có hoa. Họ Cactaceae có từ 25 đến
**Rồng** (chữ Nôm: 𧍰, 𧏵, hay 蠬) hay **Long** (chữ Hán: 龍) là sinh vật thần thoại khổng lồ sở hữu phép thuật xuất hiện trong văn hóa dân gian ở nhiều nơi trên thế
là một trận động đất mạnh 9,0 MW ngoài khơi Nhật Bản xảy ra lúc 05:46 UTC (14:46 giờ địa phương) vào ngày 11 tháng 3 năm 2011. Trận động đất có vị trí chấn
Mùa đầu tiên của chương trình **_Anh trai vượt ngàn chông gai_** được phát sóng trên kênh truyền hình VTV3 từ ngày 29 tháng 6 đến ngày 19 tháng 10 năm 2024. Sau chương trình,
**_7 viên ngọc rồng: Thời đại tiến hóa_** (tiếng Anh: **_Dragonball Evolution_**) là bộ phim điện ảnh thuộc thể loại hành động - phiêu lưu - kỳ ảo do Hoàng Nghị Du làm đạo diễn,
phải|Sơ đồ minh họa [[cấu trúc bên trong của Mặt Trăng, trái ngược với các lý thuyết "Mặt Trăng rỗng".]] **Mặt Trăng rỗng**, và **tàu vũ trụ Mặt Trăng** có liên quan chặt chẽ, là
**Động đất và sóng thần Ấn Độ Dương 2004**, được biết đến trong cộng đồng khoa học như là **Cơn địa chấn Sumatra-Andaman**, là trận động đất mạnh 9.3 _M_w xảy ra dưới đáy biển
thumb|Nuôi _[[Eucheuma_ dưới biển ở Philippines]] **Nuôi trồng rong biển**, hay **nuôi trồng tảo biển**, là hoạt động nuôi trồng và thu hoạch rong biển. Ở dạng đơn giản nhất, nó bao gồm việc quản