✨Tốt (cờ vua)

Tốt (cờ vua)

Xem thêm: Tốt (quân cờ)

Tốt (♙, ♟) còn gọi là Chốt hoặc Binh là quân cờ thấp nhất và (trong hầu hết trường hợp) quân cờ yếu nhất trên bàn cờ vua. Trong lịch sử nó đại diện cho bộ binh, hoặc cụ thể hơn là tá điền hoặc mâu. Mỗi đấu thủ bắt đầu ván cờ với tám tốt, mỗi tốt đứng trong một ô vuông ở hàng thứ hai, theo hướng nhìn của đấu thủ. Trong cách ghi cờ vua, các tốt trắng ban đầu có vị trí a2, b2, c2, d2, e2, f2, g2, h2, các tốt đen có vị trí a7, b7, c7, d7, e7, f7, g7, h7.

Vì các tốt có khác biệt nhiều so với các quân cờ khác, danh từ quân trong cờ vua không bao gồm các tốt, mặc dù sự phân biệt giữa các "quân" và "tốt" không được đề cập trong luật chính thức.

Di chuyển

Tốt không có quyền đi ngược, khác với các quân khác. Bình thường, các tốt chỉ di chuyển một ô vuông về phía trước, nhưng tốt đứng ở vị trí ban đầu (chưa di chuyển trước đó) có thể di chuyển hai ô về phía trước. Tốt không thể sử dụng nước đi "hai ô" này để bắt quân hoặc nhảy qua một quân hay tốt khác chặn đường nó. Các tốt không thể di chuyển khi ở ô ngay phía trước nó có bất kỳ một quân hay tốt nào khác, chặn đường. Theo lược đồ bên phải, tốt ô c4 có thể di chuyển đến c5, còn tốt e2 có thể di chuyển đến e3 hay e4.

Bắt quân

Không giống các quân khác, tốt không bắt quân (ăn quân) theo cách nó di chuyển. Tốt bắt quân bằng cách nhảy chéo, một ô về phía trước theo bên trái hoặc bên phải. Theo lược đồ bên trái, tốt trắng có thể bắt Mã đen hoặc Xe đen.

Một nước đi đặc biệt khác của các tốt là nước bắt tốt qua đường còn gọi là ăn qua đường (en passant). Nước đi này xảy ra khi tốt (gọi là tốt a) di chuyển hai ô về phía trước ở nước đi đầu của nó, và đi qua ô vuông đang bị một tốt đối phương (gọi là tốt b) kiểm soát. Tốt b khi đó, vốn có quyền bắt tốt a nếu nó chỉ đi một ô, cũng có quyền bắt nó khi nó di chuyển hai ô như là nó chỉ di chuyển một ô. Tốt b bắt tốt a và tiến vào ô mà tốt a vừa bước qua, và tốt a được lấy ra khỏi bàn cờ. Trên lược đồ bên phải, tốt đen vừa di chuyển từ c7 đến c5, do đó tốt trắng có quyền bắt tốt đen bằng cách di chuyển từ d5 đến c6. Nước đi bắt qua đường phải được thực hiện ngay trong nước đi hai ô mà đối phương vừa thực hiện, nếu không thì sau đó đấu thủ không có quyền sử dụng nước đi này nữa.

Phong cấp

Một tốt được phong cấp khi nó đã đi đến hàng cuối cùng của bàn cờ đối diện với nó. Khi đó, nó sẽ trở thành một trong các quân hậu, tượng, mã hoặc xe cùng màu theo ý muốn của đấu thủ. Tốt được phong cấp sẽ biến thành quân cờ mới ngay trước nước đi tiếp theo của đối phương.

Phong cấp thường được gọi là "queening" (tạm dịch: "phong hậu"), vì quân cờ thường được lựa chọn nhất là quân hậu. Nếu không phải là quân hậu, quân thường được chọn là quân mã, để tạo ra thế chiếu hết hoặc thế chiếu bắt quân. Phong cấp khác hậu cũng được dùng trong tình huống nếu phong hậu sẽ dẫn đến thế hết nước đi ngay sau đó, và việc phong cấp không thể hoãn lại cho đến khi tình huống này được giải quyết.

Unicode

Có hai mã Unicode cho hai quân Tốt khác màu:

U+2659 Quân Tốt trắng (HTML ♙)

U+265F Quân Tốt đen (HTML ♟)

👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
_Xem thêm_: Tốt (quân cờ) **Tốt** (♙, ♟) còn gọi là **Chốt** hoặc **Binh** là quân cờ thấp nhất và (trong hầu hết trường hợp) quân cờ yếu nhất trên bàn
**Cơn bão tốt** là một chiến thuật cờ vua trong đó một số con tốt di chuyển nhanh chóng về phía phòng thủ của đối phương. Một cơn bão tốt thường huy động các con
**Vua** (, ) là quân cờ quan trọng nhất trên bàn cờ vua. Mục tiêu của các người chơi trong ván cờ là chiếu hết được Vua của đối phương. Nếu quân Vua của một
**Cờ vua** (), đôi khi còn được gọi là **cờ quốc tế** để phân biệt với các biến thể như cờ tướng, là một trò chơi board game dành cho hai người. Sau thời gian
**Tàn cuộc hai Mã**, hay **Cờ tàn hai Mã** là một dạng tàn cuộc trong cờ vua, với một bên có một Vua và hai Mã chống lại một bên có một Vua và có
**Tàn cuộc Tượng khác màu**, hay **Cờ tàn Tượng khác màu** là một tàn cuộc cờ vua trong đó mỗi bên đều có một Tượng, tuy nhiên hai quân Tượng nằm tại những ô khác
**Phòng thủ Pháp** là một khai cuộc trong cờ vua đặc trưng bởi các nước đi sau: :1.e4 e6 Khai cuộc này nổi tiếng chắc chắn và có một lợi thế qua lại, tức là
**Tượng** (, ) còn được gọi là **Voi** hoặc **Tịnh**, là một trong hai loại quân cờ chủ lực nhẹ trên bàn cờ vua (loại còn lại là Mã) và là quân tầm xa như
Dưới đây là danh sách các khai cuộc trong cờ vua được sắp xếp theo mã khai cuộc ECO. Vào năm 1966, Chess Informant đã phân loại các khai cuộc cờ vua thành năm danh
**Giải vô địch cờ vua thế giới 2021** bao gồm nhiều giải đấu cờ vua để lựa chọn ra nhà thách đấu và kết thúc bằng trận đấu tranh ngôi giữa đương kim vua cờ
_Xem thêm_: Mã (quân cờ) **Mã** ( ) còn được gọi là **Ngựa**, là một trong hai loại quân cờ chủ lực nhẹ trên bàn cờ vua (loại còn lại là Tượng), Mã đại diện
_Xem thêm_: Xe (quân cờ) **Xe** ( ) còn được gọi là **Xa**, là một trong hai loại quân cờ chủ lực nặng trên bàn cờ vua (loại còn lại là Hậu), đây là quân
thumb|Ăn quân trong cờ vua nguyên tử. Nxg7 gây ra một "vụ nổ" mà quân mã đang ăn, quân tốt bị ăn, và quân xe và tượng liền kề bị loại khỏi bàn cờ. Các
Đây là các **trận đấu cờ vua giữa con người và máy tính** quan trọng. Máy tính lần đầu tiên có thể đánh bại những người chơi cờ mạnh vào cuối những năm 1980. nổi
Trong cờ vua, **Tốt chồng** hay **Tốt trùng** là hình thế mà có hai Tốt trở lên ở cùng bên (cùng bên Trắng hoặc Đen) nằm trên cùng một cột. ## Cặp tốt chồng Nếu
nhỏ|Đương kim vô địch thế giới [[Gukesh Dommaraju người Ấn Độ|290x290px]] **Giải vô địch cờ vua thế giới** là giải đấu được tổ chức để xác định nhà vô địch thế giới về cờ vua.
Trong cờ vua, **phong cấp** là việc thay thế cho một quân Tốt bởi một Hậu (Xe, Tượng hoặc Mã) khi quân Tốt đó đã đi đến hàng cuối phía bên kia của bàn cờ.
_Xem thêm_: Hậu **Hậu** (, ) là một trong hai loại quân cờ chủ lực nặng trên bàn cờ vua (loại còn lại là Xe), đây là quân mạnh nhất trên bàn cờ và quan
**Cờ vua Los Alamos** là một biến thể cờ vua được chơi trên một bàn cờ 6×6 không có tượng. Đây là trò chơi giống cờ vua đầu tiên được chơi bởi một chương trình
Trong cờ vua, một quân **Tốt lạc hậu** là quân Tốt nằm dưới mọi quân Tốt ở ô cùng màu khác trên các cột kề bên và không thể tiến lên một cách an toàn.
nhỏ|Một ván cờ trong giai đoạn tàn cuộc. Trong cờ vua, giai đoạn **tàn cuộc** (đôi khi còn gọi là **tàn cục**) diễn ra khi số các quân cờ trên bàn không còn nhiều. Không
**Ký hiệu cờ vua đại số** (tiếng Anh: **_Chess algebraic notation_**) là cách biểu diễn các nước đi trong một ván cờ vua bằng các ký hiệu quân cờ kết hợp với vị trí của
**Khai cuộc mở** là một dạng khai cuộc trong cờ vua bắt đầu bởi các nước như sau: :1.e4 e5 Trắng di chuyển Tốt e tiến về phía trước 2 ô và Đen đáp trả
**Chiếu hết hai nước** hay **chiếu hết đần độn** () là chiếu hết chỉ sau ít nước đi nhất có thể từ vị trí bắt đầu của một ván cờ vua. Cách chiếu hết được
Trong cờ vua, **hết nước đi** là tình thế người chơi đến lượt đi không bị chiếu, nhưng cũng không thể thực hiện bất kì nước đi nào đúng luật. Nghĩa là các quân của
phải|nhỏ|[[Trắng đen trong cờ vua|Quân đen bị chiếu hết và thua ván cờ.]] **Chiếu hết** hay **chiếu bí** () là bất kỳ thế cờ nào trong cờ vua và các trò chơi tương tự cờ
**Thần đồng cờ vua** là cụm từ chỉ những trẻ em chơi cờ vua tốt đến mức có thể thắng được kiện tướng và thậm chí cả đại kiện tướng quốc tế khi tuổi còn
**Hệ thống xếp hạng cờ vua** là một hệ thống được sử dụng trong cờ vua để ước tính sức mạnh của một người chơi, dựa trên thành tích của họ so với những người
Trong các ván cờ vua có tính thời gian, **áp lực thời gian** (hoặc _time trouble_ trong tiếng Anh, _zeitnot_ trong tiếng Đức) là tình huống mà một kỳ thủ có quá ít thời gian
nhỏ|Một con tem của Liên Xô dành riêng cho Giải vô địch cờ vua thế giới 1984 **Giải vô địch cờ vua thế giới 1984** là trận đấu giữa người thách đấu Garry Kasparov và
nhỏ|Kasparov và Karpov tại Giải vô địch cờ vua thế giới 1985 nhỏ|Một con tem của Liên Xô dành riêng cho Giải vô địch cờ vua thế giới 1985 Giải vô địch cờ vua thế
**Giải vô địch cờ vua thế giới 2013** là trận đấu giữa đương kim vô địch thế giới Viswanathan Anand và người thách đấu Magnus Carlsen, để xác định nhà vô địch cờ vua thế
Giải vô địch cờ vua thế giới năm 1987 được diễn ra giữa Anatoly Karpov và Garry Kasparov tại Seville từ ngày 12 tháng 10 đến ngày 19 tháng 12 năm 1987. Trước ván đấu
**Giải vô địch cờ vua thế giới năm 1975** gồm một chuỗi các giải đấu để chọn ra nhà vô địch thế giới. Tuy nhiên trận tranh ngôi vua cờ không tổ chức được do
nhỏ|Hình ảnh ví dụ về quân Tượng trắng xiên quân Hậu và Xe đen trên đường chéo a2-g8 Trong cờ vua, **xiên** là sự tấn công lên hai quân đối phương nằm trên cùng một
liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Starting_position_in_a_chess_game.jpg|phải|nhỏ|220x220px|Thế cờ ban đầu của cờ vua Ván cờ vua thường được chia thành ba giai đoạn: Khai cuộc, trung cuộc và tàn cuộc. Có rất nhiều lý thuyết liên quan đến cách chơi ván
nhỏ|Máy tính cờ vua sử dụng lực ép bằng cảm giác thập niên 1990 với màn hình LCD **Cờ vua máy tính** bao gồm cả phần cứng (máy tính chuyên dụng) và phần mềm có
**Giải cờ vua M-Tel**, tên chính thức tiếng Bulgaria: **М-Тел Мастърс**, tiếng Anh **M-Tel Masters** là một giải cờ vua thường niên được tổ chức từ năm 2005 đến 2009 tại Sofia, thủ đô của
Trong cờ vua, có một số cách để có ván cờ kết thúc với kết quả **hòa**. Thông thường, trong các giải đấu ngày nay, khi ván cờ hòa, mỗi đấu thủ được tính 1/2
**Giải vô địch cờ vua thế giới 1972** là trận đấu cho Giải vô địch cờ vua thế giới giữa người thách đấu Bobby Fischer của Hoa Kỳ và đương kim vô địch Boris Spassky
**Giải vô địch cờ vua thế giới truyền thống năm 2000**, được gọi là **Giải vô địch cờ vua thế giới Braingames**, được tổ chức từ ngày 8 tháng 10 năm 2000 - ngày 4
phải|nhỏ| Zukertort và Steinitz, New Orleans 1886 (khắc gỗ) **Giải vô địch cờ vua thế giới năm 1886** là trận đấu tranh ngôi vô địch cờ vua thế giới chính thức đầu tiên, giữa Wilhelm
nhỏ|Karpov - Korchnoi, 1981 tại Merano Giải vô địch cờ vua thế giới năm 1981 được diễn ra giữa Anatoly Karpov và Viktor Korchnoi tại Merano, Ý từ 1 tháng 10 đến 19 tháng 11 năm
Trong cờ vua, **cối xay** là một thuật ngữ mô tả một chiến thuật trong đó thể hiện sự phối hợp giữa những nước chiếu mở và những nước chiếu thông thường, thường được thực
**Thế cờ Lucena** () hay **Thế trận Lucena** là một trong những thế cờ nổi tiếng và quan trọng nhất trong lý thuyết tàn cuộc cờ vua, với một bên có một Xe và một
**Tốt thông** (tiếng Anh: _Passed pawn_) là một quân tốt mà không có quân Tốt nào ở phía trước nó trên cùng một cột hoặc các cột liền kề để cản đường nó tiến xuống
right **Bắt Tốt qua đường** ( _En passant_) là nước đi đặc biệt để bắt quân trong cờ vua, chỉ xảy ra khi quân Tốt bắt quân Tốt vừa di chuyển hai ô trong lượt
**Ván cờ Tây Ban Nha**, hay cũng thường được gọi là **Khai cuộc Tây Ban Nha** hoặc **Ruy López** là một khai cuộc cờ vua đặc trưng bởi các nước đi sau: :1. e4 e5
frame|right|thumb|Hình động minh họa ván đấu **Ván cờ bất tử** là tên gọi dành cho một ván đấu cờ vua nổi tiếng giữa Adolf Anderssen và Lionel Kieseritzky diễn ra vào ngày 21 tháng 6
**Gambit cánh Vua** hoặc **Gambit Vua** là một ván cờ bắt đầu bằng các nước cờ: : 1. e4 e5 : 2. f4 Trắng chấp nhận thí một tốt để đánh lạc hướng tốt đen