✨Tổ chức Nghiên cứu thiên văn châu Âu tại Nam Bán cầu

Tổ chức Nghiên cứu thiên văn châu Âu tại Nam Bán cầu

Đài thiên văn phía Nam của Châu Âu (tiếng Anh: European Southern Observatory (ESO), tiếng Pháp: Observatoire européen austral), tên chính thức là Tổ chức Nghiên cứu thiên văn châu Âu tại Nam Bán cầu (tiếng Anh: European Organization for Astronomical Research in the Southern Hemisphere, tiếng Pháp: Organisation Européenne pour des Recherches Astronomiques dans l'Hémisphere Austral) là một tổ chức nghiên cứu liên chính phủ về thiên văn học, kết hợp từ mười bốn nước thuộc châu Âu và Brasil (2010). Được thành lập năm 1962 với mục đích cung cấp những cơ sở tiên tiến nhất và khả năng quan sát bầu trời ở Nam Bán cầu cho các nhà thiên văn châu Âu. Tổ chức này nổi tiếng với những đài thiên văn và điều hành những kính thiên văn lớn nhất, công nghệ hiện đại nhất trên thế giới; như Kính thiên văn công nghệ mới (NTT), đây là kính tiên phong áp dụng công nghệ quang học chủ động, và kính thiên văn rất lớn - VLT (Very Large Telescope), gồm bốn kính đường kính 8 m và bốn kính phụ đường kính 1,8 m.

Nhiều cơ sở quan sát của tổ chức đã đóng góp những khám phá thiên văn quan trọng, cũng như thực hiện một vài danh lục thiên văn học. Một trong những khám phá gần đây đó là sự khám phá ra vụ bùng phát tia gamma xa nhất và chứng cứ cho một lỗ đen tại trung tâm của thiên hà chúng ta, dải Ngân Hà. Năm 2004, kính VLT đã cho phép các nhà thiên văn học chụp được bức ảnh trực tiếp đầu tiên về một hành tinh ngoại hệ 2M1207b, nó quay xung quanh lùn nâu cách Mặt Trời 173 năm ánh sáng. Nhờ phổ kế HARPS mà tổ chức đã phát hiện ra nhiều hành tinh ngoài Hệ Mặt Trời, bao gồm một hành tinh với khối lượng khoảng 5 lần khối lượng Trái Đất, Gliese 581c. Kính VLT cũng đã quan sát thấy một trong những thiên hà xa nhất Abell 1835 IR1916 đồng thời cung cấp thêm bằng chứng về thiên hà xa nhất cho tới tháng 11/2010, thiên hà UDFy-38135539.

Các cơ sở

nhỏ|Trụ sở ESO ở Garching, Đức Mọi cơ sở quan sát của tổ chức đều nằm ở Chile (do mục đích nghiên cứu bầu trời Nam Bán cầu và điều kiện khí quyển thuận lợi ở sa mạc Atacama, một nơi lý tưởng cho quan sát thiên văn), trong khi trụ sở chính lại đặt tại Garching gần Munich, Đức. ESO điều hành ba đài quan sát chính ở sa mạc Atacama của Chile, một trong những nơi khô cằn nhất trên Trái Đất:

  • Đài quan sát La Silla
  • Đài quan sát Paranal, nơi đặt Kính thiên văn rất lớn
  • Đài quan sát Llano de Chajnantor, nơi đặt kính thiên văn dưới milimét APEX (Atacama Pathfinder Experiment submillimetre telescope) và đặt ALMA, dãy kính thiên văn lớn bước sóng milimét Atacama (Atacama Large Millimeter Array), hiện tại đang được xây dựng trong dự án hợp tác giữa các nước Đông Á (Nhật Bản và Đài Loan), châu Âu (ESO), Bắc Mỹ (USA và Canada), và Chile.

Một trong những dự án đầy tham vọng của ESO là Kính thiên văn cực lớn châu Âu (E-ELT), một kính thiên văn đường kính 39 m dựa trên thiết kế 5-gương, tiếp nối khái niệm về kính thiên văn khổng lồ (Overwhelmingly Large Telescope) (OWL). Khi hoàn thành, kính E-ELT sẽ là kính thiên văn quang học/gần hồng ngoại lớn nhất trên thế giới. ESO đã khởi động giai đoạn thiết kế kính năm 2006 với dự định bắt đầu xây dựng vào năm 2011. E-ELT có thể hoàn thành vào năm 2018.

Kính thiên văn 2,2 m MPG/ESO

Kính thiên văn 2,2 mét đã hoạt động ở La Silla từ đầu năm 1984 dưới sự đóng góp ngân sách ban đầu của Max-Planck-Gesellschaft (MPG). Sau đó chương trình khai thác sử dụng kính được chia sẻ giữa MPG và ESO, trong khi chịu trách nhiệm duy trì và chi phí hoạt động thuộc về ESO. Các thiết bị gắn với kính bao gồm một phổ kế và camera trường rộng (wide-field CCD imager) có khả năng chụp một phần lớn bầu trời chỉ trong một khoảng thời gian phơi sáng. Năm 2007, một thiết bị thứ ba đã được thêm vào, GROND, cho phép chụp được đồng thời trong 7 màu. Kính thiên văn này được sử dụng để phát hiện các bùng phát tia gamma. Ảnh thu được từ kính cũng được sử dụng trong dự án Euronear. Vào tháng 11/2010, các nhà thiên văn thông báo đã phát hiện ra hành tinh ngoại hệ có nguồn gốc ngoài dải Ngân Hà, HIP 13044 b, nhờ quan sát qua kính 2,2 m MPG/ESO.

Kính thiên văn 3,6 m ESO

Đây là kính thiên văn được thiết kế với mục đích thu được phổ hồng ngoại của các thiên thể. Nó có lắp đặt phổ kế HARPS, the High Accuracy Radial velocity Planet Searcher, một trong những thiết bị dùng để săn tìm các hành tinh ngoại hệ. HARPS dùng để đo vận tốc xuyên tâm của các hành tinh với độ chính xác rất cao, sai số chỉ trong vài cm/s. Nhờ HARPS mà các nhà thiên văn đã phát hiện ra các hành tinh ngoại hệ Gliese 581c và Gliese 581d.

Kính thiên văn công nghệ mới (NTT)

Kính thiên văn công nghệ mới ESO (NTT) là một kính thiên văn đầu tiên sử dụng công nghệ quang học chủ động, đường kính 3,58m với thiết kế của kiểu kính Richey-Chretien. Mặc dù kính thiên văn NTT có đường kính gần với kính thiên văn 3.6 m ESO, nhưng nhờ công nghệ quang học chủ động khiến cho các thiết bị gắn với nó đo đạc được chính xác hơn. Ngày nay, công nghệ quang học chủ động đã được ứng dụng vào hầu hết các kính thiên văn lớn trên thế giới. Ở thời điểm xây dựng kính NTT, mái vòm của kính cũng ứng dụng hệ thống điều khiển nhiệt sáng tạo cho phép giảm thiểu nhiễu loạn ảnh hưởng tới các thiết bị trên kính thiên văn.

Các kính thiên văn khác

Những kính thiên văn khác ở đài quan sát La Silla bao gồm ba kính thiên văn phản xạ ESO, trong đó có hai kính của Đan Mạch, một kính của Hà Lan, chúng có đường kính từ 0,5 m đến 1,5 m. Kính thiên văn Leonard Euler (1,2m) của Thụy Sĩ cũng đặt ở đây. Kính thiên văn vô tuyến dưới milimét SEST đường kính 15 m của Thụy Điển. Tuy vậy các kính Euler và kính thiên văn của Đan Mạch đã ngừng hoạt động.

Paranal

nhỏ|Các kính thiên văn VLT nhỏ|Laser định hướng của VLT nhỏ|Ảnh Panorama 360 độ của bầu trời Nam Bán cầu. Cơ sở chính tại Paranal là Kính thiên văn rất lớn (VLT), cơ sở chủ đạo của các đài quan sát châu Âu mặt đất trong buổi đầu của thiên niên kỷ thứ ba.

Bốn kính thiên văn phụ 1,8-m (ATs) đã được thêm vào VLTI với mục tiêu có thể biến bốn kính VLT thành một kính khổng lồ phục vụ cho các mục đích nghiên cứu. Những kính ATs được lắp đặt từ 2004 đến 2007. Thống kê từ 2007, có khoảng 500 bài báo khoa học đã trích dẫn dữ liệu từ VLT.

Tên gọi của bốn kính thiên văn có ý nghĩa gì?

Vào tháng 3 năm 1999, ở thời điểm khánh thành cơ sở Paranal, bốn tên gọi bằng ngôn ngữ Mapuche (Mapudungun) cho các thiên thể trên bầu trời đã được chọn. Đây là ngôn ngữ của bộ tộc sống ở vùng phía nam sông Bio-Bio, cách Santiago de Chile 500 km về phía nam.

  • ANTU (UT1; Mặt Trời)
  • KUEYEN (UT2; Mặt Trăng)
  • MELIPAL (UT3; Thập tự phương nam)
  • YEPUN (UT4; Sao Kim - hay sao mai hoặc sao hôm)

Ban đầu UT4 có tên gọi được dịch là "Sirius", nhưng sau đó "YEPUN" có nghĩa thực sự là "Sao Kim"., theo dõi các ngôi sao di chuyển xung quanh một lỗ đen siêu khối lượng tại trung tâm của Ngân Hà , và quan sát sự phát sáng của [http://www.nasa.gov/mission_pages/swift/bursts/farthest_grb.html vụ bùng phát tia gamma xa nhất từng biết đến].

Tại Paranal cũng đặt kính thiên văn khảo sát 2,5-m (VST) và kính thiên văn VISTA 4-m (Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy) với tầm nhìn trường rộng cho khảo sát đồng thời một vùng bầu trời lớn, dưới bước sóng khả kiến và hồng ngoại. VISTA hoạt động lần đầu vào năm 2009 và đi vào hoạt động hoàn toàn vào tháng 4 năm 2010.

Vào tháng 3 năm 2008, Paranal được chọn làm một số cảnh quay cho bộ phim thứ 22 James Bond, phim [http://www.eso.org/public/news/eso08007/ Quantum of Solace]

Llano de Chajnantor

trái|nhỏ|Kính thiên văn vô tuyến dưới milimét 12 m APEX nhỏ|Ba ăngten ALMA ở Chajnantor nhỏ|Một ăngten ALMA trên đường đến cao nguyên Chajnantor rong lần đầu Đài quan sát Llano de Chajnantor là đài quan sát đặt cao nhất so với mực nước biển, đặt ở cao độ 5.100 m ở cao nguyên Llano de Chajnantor trong sa mạc Atacama, cách San Pedro de Atacama 50 km về phía đông.

Đây là một nơi có không khí rất khô - con người không thể ở đây được - nhưng lại là một nơi tuyệt vời cho thiên văn dưới milimét. Do các phân tử hơi nước trong khí quyển Trái Đất hấp thụ và làm suy hao bức xạ bước sóng dưới milimét cho nên một nơi khô ráo là cần thiết cho thiên văn vô tuyến.

Các kính thiên văn vô tuyến đặt ở đây là:

ESO điều hành kính Atacama Pathfinder Experiment, APEX, trong sự hợp tác với Viện thiên văn vô tuyến Max Planck (ở Bonn, Đức) và đài quan sát không gian Onsala (ở Onsala, Thụy Điển). APEX là kính thiên văn vô tuyến dưới milimét có đường kính lớn nhất hoạt động ở Nam Bán cầu. Nó có thể dùng làm kính thử nghiệm cho ALMA, Atacama Large Millimeter Array, một mảng kính thiên văn vô tuyến giao thoa của ESO, cùng với các đối tác khác trên thế giới, hiện tại đang được xây dựng và thử nghiệm ở cao nguyên Chajnantor.

Với thiết bị HARPS, the High Accuracy Radial velocity Planet Searcher, các nhà thiên văn đã khám phá ra không ít hơn bốn hành tinh quay xung quanh một ngôi sao ở gần chúng ta có khối lượng nhỏ hơn cả Sao Thiên Vương (ngôi sao Gliese 581), gồm một hành tinh có khối lượng hai lần khối lượng Trái Đất và một hành tinh có khối lượng gấp bảy lần khối lượng Trái Đất mà nằm ở vùng ở được của ngôi sao. Hành tinh này quay quanh ngôi sao với chu kỳ 66 ngày Trái Đất. Nhiều người nghĩ rằng có thể hành tinh này được bao phủ bởi một đại dương - một thế giới có nước. Kết quả này đánh dấu một kết quả đột phá trong việc tìm kiếm hành tinh có khả năng duy trì sự sống.

Những kính thiên văn khác ở đài quan sát La Silla, sử dụng một kỹ thuật sáng tạo là vi thấu kính hấp dẫn, tham gia vào tìm kiếm hành tinh ngoại hệ trong một mạng lưới toàn cầu các kính thiên văn. Sự hợp tác này đã đem đến kết quả phát hiện ra một hành tinh ngoại hệ có đặc tính khá gần với Trái Đất. Hành tinh này có khối lượng bằng 5 lần khối lượng Trái Đất, quay quanh ngôi sao với chu kỳ 10 năm Trái Đất và có bề mặt gần như là đá hoặc băng.

Xác định tuổi của Vũ trụ

[[Cụm sao cầu 47 Tu.|phải|thumb]] Sử dụng kính VLT, người ta đã thực hiện những đo đạc độc nhất đặt nền tảng cho phép xác định một cách độc lập độ tuổi của Vũ trụ. Lần đầu tiên họ đo lượng đồng vị Uranium-238 phóng xạ trong một ngôi sao được sinh ra trong khi Ngân Hà vẫn còn trong giai đoạn đang hình thành.

Giống như phương pháp xác định niên đại bằng đồng vị cacbon, nhưng đối với khoảng thời gian lớn hơn, 'đồng hồ' Uranium này cho phép đo được tuổi của ngôi sao. Kết quả thu được là ngôi sao có độ tuổi 12,5 tỷ năm. Vì ngôi sao không thể già hơn Vũ trụ được, do đó tuổi của Vũ trụ phải lớn hơn giá trị này. Điều này phù hợp với các đo đạc khác (dựa vào bức xạ nền vũ trụ) và những mô hình vũ trụ học, cho độ tuổi Vũ trụ có giá trị bằng 13,7 tỷ năm. Các sao, và thiên hà của chúng ta phải được hình thành từ rất sớm sau Big Bang..

Lỗ đen tại trung tâm của Ngân Hà

trái|Vùng trung tâm của [[Ngân Hà.]] Cái gì nằm ở trung tâm của Ngân Hà? Trong một thời gian dài, nhiều người cho rằng có một lỗ đen nằm tại tâm của thiên hà chúng ta nhưng không chắc chắn được điều này. Sau 15 năm theo dõi sự di chuyển của các ngôi sao bằng các kính thiên văn ở đài quan sát La Silla Paranal, các nhà khoa học cuối cùng đã thu được chứng cứ cụ thể.

Các sao nằm ở trung tâm Ngân Hà có độ tập trung rất lớn do vậy cần phải có kỹ thuật chụp ảnh đặc biệt như quang học thích nghi để nâng cao độ phân giải của các kính VLT. Các nhà thiên văn đã có thể theo dõi từng ngôi sao với độ chính xác cao khi chúng di chuyển xung quanh trung tâm Ngân Hà Quỹ đạo của chúng cho thấy chúng phải quay quanh một thiên thể có trường hấp dẫn lớn, một lỗ đen siêu khối lượng, với khối lượng khoảng ba triệu lần khối lượng Mặt Trời. Những quan sát từ VLT cũng hé lộ ra những chớp sáng hồng ngoại phát ra từ vùng này với khoảng thời gian đều đặn. Mặc dù nguyên nhân chính xác của hiện tượng này vẫn còn chưa được biết, những nhà quan sát đã đề xuất ra giả thuyết là lỗ đen tại tâm Ngân Hà có thể tự quay với tốc độ lớn. Và cho dù là gì đi nữa, cuộc đời của một lỗ đen không hề yên tĩnh và thanh bình.

Kính thiên văn VLT cũng dùng để thăm dò vào trung tâm của các thiên hà khác, và một lần nữa các nhà thiên văn lại tìm thấy sự có mặt của các lỗ đen siêu khối lượng về quá trình vật chất từ những vùng chính của thiên hà rơi về trung tâm của nó.

Sự bùng phát tia gamma - Một trong những hiện tượng với năng lượng lớn nhất trong Vũ trụ

Sự bùng phát tia gamma (Gamma-Ray Bursts - GRBs) là những sự phát tia gamma năng lượng cao trong thời gian từ vài giây đến một vài phút - hay là một cái chớp mắt trong thang thời gian Vũ trụ. Chúng thường xảy ra ở những khoảng cách lớn từ Trái Đất, ở biên giới của vũ trụ quan sát được.

Kính thiên văn VLT cùng một số đài quan sát trên thế giới đã quan sát thấy ánh sáng muộn của bùng phát tia gamma GRB 090423 có khoảng cách xa nhất từ trước đến nay. Với dịch chuyển đỏ đo được là 8,2 - ánh sáng từ nguồn này mất khoảng 13 tỷ năm để đến được Trái Đất. Do đó nó có thể xảy ra khi Vũ trụ mới chỉ khoảng 600 triệu năm tuổi, hay không nhiều hơn 5% tuổi của Vũ trụ hiện tại. Năng lượng nó giải phóng trong một vài giây gấp khoảng 300 lần năng lượng mà Mặt Trời sẽ phát ra trong toàn bộ thời gian sống của nó, khoảng 10 tỷ năm. GRB do đó là những vụ nổ mạnh nhất trong Vũ trụ từ Big Bang.

Các nhà nghiên cứu đã cố gắng khám phá bản chất của những vụ nổ này trong một thời gian dài. Các quan sát chỉ ra GRB có hai kiểu - thời gian ngắn (ngắn hơn một vài giây), và thời gian dài - từ đó người ta nghi ngờ có hai kiểu sự kiện liên quan đến chúng. Năm 2003, nhờ các kính của ESO các nhà thiên văn đã liên kết những vụ bùng phát tia gamma thời gian dài với những vụ nổ của những sao khối lượng lớn, gọi là 'hypernovae'. Theo dõi vụ nổ này trong vòng một tháng, họ chỉ ra rằng ánh sáng có tính chất tương tự như ánh sáng thoát ra từ một supernova, được phát ra từ một ngôi sao khối lượng lớn nổ tung ở cuối đời của nó. Năm 2005, lần đầu tiên các kính thiên văn của ESO đã thu được ánh sáng khả kiến sau một vụ bùng phát thời gian ngắn. Bằng cách theo dõi ánh sáng này trong ba tuần, các nhà thiên văn chỉ ra rằng những bùng phát thời gian ngắn - không như các bùng phát thời gian dài - có nguồn gốc khác với hypernova. Thay vào đó, người ta cho rằng nó là kết quả của sự sáp nhập các sao neutron hoặc các lỗ đen. Việc quan sát ánh sáng muộn của chớp tia gamma cũng được phối hợp giữa VLT và Atacama Pathfinder Experiment (APEX) để tăng cường khả năng phát hiện và ghi lại dữ liệu ở bước sóng dưới milimét.

Dữ liệu khoa học và Vũ trụ kĩ thuật số

Dữ liệu khoa học

Lưu trữ dữ liệu khoa học.|phải|thumb Nhóm hoạt động lưu trữ khoa học (Science Archive Operation Group) nhận và tái phân phối dữ liệu dữ liệu của ESO và HST và cung cấp hỗ trợ cho người sử dụng các dữ liệu. Khoảng 12 terabytes (TB) dữ liệu công cộng được phân phối trong 1 năm thông qua kho lưu trữ của ESO, tới khoảng 10.000 website yêu cầu dữ liệu. Ngoài ra, hơn 2.000 đĩa CD và DVD dữ liệu độc quyền được gửi đi hàng năm tới những người đứng đầu một dự án nghiên cứu quan sát trong giai đoạn phân tích dữ liệu. Hiện tại tổng dữ liệu lưu trữ khoảng 65 TB, với tốc độ dữ liệu được lưu hàng năm là 15 TB. Con số này sẽ tăng gấp 10 lần khi Kính thiên văn khảo sát hồng ngoại và khả kiến (VISTA) tạo ra khoảng 150 TB mỗi năm.

Vũ trụ kĩ thuật số

Những đột phá trong công nghệ kính thiên văn, máy dò và máy tính cho phép những dự án khảo sát thiên văn tạo ra một lượng lớn các hình ảnh, phổ và catalô. Những mảng dữ liệu này bao trùm toàn bộ bầu trời ở tất cả các bước sóng từ tia gamma, tia X tới bước sóng khả kiến và hồng ngoại, và sóng vô tuyến. Các nhà thiên văn học đang phát triển cách làm việc khoa học mới, bằng cách biến một dữ liệu khoa học khổng lồ trở thành một 'vũ trụ kĩ thuật số' dễ dàng truy nhập được. Những kĩ thuật này sử dụng một mạng lưới tính toán phân tán với khả năng truy nhập dữ liệu đơn giản, trong suốt qua những 'đài quan sát ảo'. Như một đài quan sát thật với những kính thiên văn, mỗi kính trang bị những thiết bị thiên văn, một đài quan sát ảo chứa các dữ liệu trung tâm, được phát triển trên toàn thế giới dưới sự điều hành của Liên minh quốc tế đài quan sát ảo (IVOA) và sự án EURO-VO của châu Âu.

Những đài quan sát ảo đã chứng minh sự hiệu quả nó, như nhờ nó mà người ta đã phát hiện ra 31 quasar bị che khuất, mờ từ dữ liệu của dự án Great Observatories Origins Deep Survey (GOODS), làm số lượng quasar được tìm thấy tăng gấp bốn lần. Sự phát hiện cũng có nghĩa là việc khảo sát các lỗ đen siêu khối lượng cho kết quả số lượng chúng thấp so với thực tế ít nhất hai lần, và có thể số lượng các lỗ đen siêu khối lượng phải gấp bốn hoặc năm lần so với kết quả khảo sát của GOODS.

10 khám phá thiên văn học hàng đầu ở ESO

Top 10 khám phá thiên văn từ ESO.|trái|thumb Hình vẽ mô tả hệ hành tinh [[Gliese 581.|trái|thumb]] Minh họa sự bùng phát tia gamma ở nơi xa nhất trong Vũ trụ|trái|thumb

1. Vũ trụ đang gia tốc

Hai nhóm nghiên cứu độc lập đã chỉ ra rằng sự giãn nở của Vũ trụ đang gia tốc - dựa trên những quan sát những vụ nổ của các ngôi sao (supernova) từ kính thiên văn ở La Silla.

2. Hình ảnh đầu tiên về hành tinh ngoại hệ

Kính VLT đã chụp được hình ảnh đầu tiên về một hành tinh ngoài Hệ Mặt Trời, với khối lượng bằng 5 lần khối lượng Sao Mộc, nó quay quanh một sao mờ, sao lùn nâu, ở khoảng cách so với sao chính 55 AU.

3. Các sao quanh quay một lỗ đen ở trung tâm Ngân Hà

Một số kính thiên văn mạnh nhất của ESO được sử dụng trong nghiên cứu dài 16 năm để thu được dữ liệu chi tiết về chuyển động của các ngôi sao quay quanh lỗ đen ở tâm Ngân Hà.

4. Liên kết giữa sự bùng phát tia gamma và siêu tân tinh

Kính thiên văn của ESO đã cung cấp chứng cứ chứng minh là những bùng phát tia gamma thời gian dài có liên quan đến vụ nổ của những ngôi sao khối lượng rất lớn, giúp giải quyết được bí ẩn này từ lâu.

6. Sao già nhất được biết đến trong Ngân Hà

Sử dụng kính thiên văn VLT, người ta đã đo được tuổi của những ngôi sao già nhất trong Ngân Hà. Với tuổi 13,2 tỷ năm, những ngôi sao này đã hình thành từ thời kỳ đầu của Vũ trụ.

8. Đo đạc một cách độc lập nhiệt độ của Vũ trụ

Kính VLT cũng lần đầu tiên phát hiện ra các phân tử cacbon mônôxít trong một thiên hà nằm cách xa 11 tỷ năm ánh sáng, một nhiệm vụ săn lùng trong suốt 25 năm. Điều này cho phép các nhà thiên văn đo được một cách chính xác nhiệt độ của Vũ trụ ở kỷ nguyên sơ khai.

9. Đo đạc thiên thể xa nhất

Kính thiên văn rất lớn VLT cũng thu được phổ của thiên thể nằm xa trong Vũ trụ tính tới năm 2009, nó xuất hiện chỉ khoảng 600 triệu năm sau Big Bang.

10. Tìm thấy hành tinh ngoại hệ nhẹ nhất

Phổ kế HARPS đã giúp phát hiện ra một hệ hành tinh chứa một trong những hành tinh ngoại hệ nhẹ nhất - có khối lượng bằng khoảng 2 lần khối lượng Trái Đất - cũng như một hành tinh nằm trong vùng ở được, với khả năng tồn tại một đại dương chất lỏng.

Các hoạt động tiếp cận cộng đồng

Những hoạt động hướng tới cộng đồng được thực hiện ở [http://www.eso.org/public/outreach/department/index.html Phòng công cộng và giáo dục ESO (ePOD)]. Nhiều hoạt động và chương trình đa dạng nhằm đáp ứng những đòi hỏi xác định từ truyền hình, báo chí và truyền thông trực tuyến. ePOD sản xuất các chương trình tiếp cận cộng đồng, như [http://www.eso.org/public/videos/archive/category/esocast/ ESOcast], [http://www.spacetelescope.org/videos/archive/category/hubblecast/ Hubblecast], trang Facebook... ePOD cũng phát hành nhiều tài liệu như thiệp quảng cáo, sách, báo cáo hàng năm, chuyên san định kỳ (Messenger, ST-ECF Newsletter, CAPjournal), áp phích...

Trong quá khứ, một số sự kiện nổi bật có ý tưởng xuất phát từ phòng này, như Năm thiên văn quốc tế 2009 IYA2009 (do IAU và UNESCO tổ chức), VLT First Light, Astronomy On-line, và S-L 9 impact. Cũng như những trại giáo dục như Venus Transit, Science on Stage và Science in School cũng được phòng nêu ra. ePOD cũng tổ chức các buổi triển lãm.

ePOD cũng tụ hội mọi [http://www.eso.org/public/outreach/communication-resources/ nguồn truyền thông thiên văn] về một nơi nhằm mang lại cho những nhà truyền thông những thông tin và công cụ hữu ích.

Có một tập hợp các hình ảnh và video miễn phí có thể tải xuống [http://www.eso.org/public/outreach/products/ tại đây].

ESOcasts – Tạo cảm giác về Vũ trụ

[http://www.eso.org/public/videos/archive/category/esocast/ ESOcast] là một seri các video dùng để quảng bá những nghiên cứu nổi bật từ ESO. Người dẫn chương trình là Doctor J, bí danh của Dr. Joe Liske, một nhà thiên văn người Đức ở ESO. Joe nghiên cứu về vũ trụ học và sự tiến hóa của các thiên hà.

Ảnh trong tuần ESO

Hàng tuần, ESO phát hành một hình ảnh thiên văn chọn lọc, hoặc những hoạt động liên quan đến nó. [http://www.eso.org/public/images/potw/ Mọi thông tin] được đăng tải trên website của ESO.

Hình ảnh

Đây là một trong những hình ảnh từ [http://www.eso.org/public/images/archive/top100/ Top 100 bức ảnh của ESO].

Image:Spectacular star-forming region known as the Flame Nebula, or NGC 2024.jpg | Tinh vân Ngọn Lửa Image:Tarantula Nebula and its surroundings.jpg |Tinh vân Tarantula Image:Helix Nebula.jpg|Tinh vân Xoắn ốc Image:Omega Centauri by ESO.jpg|Cụm sao cầu Omega Centauri Image: Lagoon Nebula (ESO).jpg | Tinh vân Lagoon Image:Glowing Stellar Nurseries.jpg|Vùng sản sinh sao Image:M104 - Sombrero.jpg|Thiên hà Sombrero Image:NGC 2264 by ESO.jpg|NGC 2264 và Cụm sao cây thông Noel
👁️ 3 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
💫 Tổ chức Nghiên cứu thiên văn châu Âu tại Nam Bán cầu
**Đài thiên văn phía Nam của Châu Âu** (tiếng Anh: _European Southern Observatory_ (ESO), tiếng Pháp: _Observatoire européen austral_), tên chính thức là **Tổ chức Nghiên cứu thiên văn châu Âu tại Nam Bán cầu**
💫 Kính thiên văn Khổng lồ
**Kính thiên văn khổng lồ (**OWL) là một khái niệm được định nghĩa bởi Tổ chức Nghiên cứu thiên văn châu Âu tại Nam Bán cầu để chỉ một Kính thiên văn cực lớn với
💫 Kính thiên văn cực lớn châu Âu
**Kính thiên văn cực lớn châu Âu** - **European Extremely Large Telescope** (**E-ELT**) là một kính thiên văn mặt đất quan sát trong miền quang học và hồng ngoại gần có kích thước rất lớn,
💫 Kính thiên văn Rất Lớn
**_Kính thiên văn Rất Lớn_** (tiếng Anh **_Very Large Telescope_**, viết tắt **VLT**) là tổ hợp từ bốn kính thiên văn quang học (**kính Antu**, **kính Kueyen**, **kính Melipal**, và **kính Yepun**) sắp xếp theo
💫 Thiên hà Abell 1835 IR1916
**Thiên hà Abell 1835 IR1916** (còn có tên **Abell 1835**) là một ứng cử viên cho thiên hà xa nhất đã được chụp hình. Nó đã được một nhóm các nhà thiên văn Pháp và
💫 Cận Tinh
**Cận Tinh** (tiếng Anh: **Proxima Centauri**, **V654 Centauri**) là một sao lùn đỏ biến quang nằm cách Hệ Mặt Trời xấp xỉ 4,2 năm ánh sáng (4,0 km) trong chòm sao Bán Nhân Mã. Nó
💫 Đài thiên văn La Silla
**Đài thiên văn La Silla** là một đài thiên văn ở Chile với ba kính thiên văn được xây dựng và điều hành bởi Đài thiên văn Nam Âu (ESO). Một số kính thiên văn
💫 Alpha Centauri
**Alpha Centauri** (α Centauri / α Cen), còn được biết đến với tên gọi **Nam Môn Nhị** là một hệ gồm 3 ngôi sao nằm ở chòm sao phương Nam Bán Nhân Mã. Ba ngôi
💫 Messier 87
**Messier 87** (hay còn có tên gọi khác là **Xử Nữ A** hoặc **NGC 4486**, thường được viết gọn là **M87**) là một thiên hà elip siêu khổng lồ gồm 1 nghìn tỷ ngôi sao
💫 Mưa
thumb|upright=1.2|Mưa nặng hạt trên một mái nhà thumb|Mưa rơi trên mặt đường **Mưa** hay **vũ** là các giọt nước lỏng ngưng tụ từ hơi nước trong khí quyển rồi trở nên đủ nặng để rơi
💫 Gliese 667
**Gliese 667** (142 G. Scorpii) là một hệ ba sao trong chòm sao Thiên Yết nằm cách Trái đất khoảng . Cả ba ngôi sao đều có khối lượng nhỏ hơn Mặt trời. Có một
💫 JADES-GS-z14-0
**JADES-GS-z14-0** là một thiên hà Lyman-break có vị trí biểu kiến thuộc chòm sao Thiên Lô, được phát hiện nhờ vào Kính thiên văn Không gian James Webb. Với độ dịch chuyển đỏ là 14,32,
💫 Mu Arae c
**Mu Arae c,** còn được gọi là **HD 160.691 c,** chính thức đặt tên là **Dulcinea** (phát âm là hoặc ), là một hành tinh ngoài hệ mặt trời quay quanh ngôi sao Mu Arae
💫 Ross 128 b
**Ross 128 b** là một hành tinh ngoài hệ Mặt Trời, nhiều khả năng là hành tinh đất đá quay quanh sao chủ lùn đỏ Ross 128 theo một quỹ đạo với các điều kiện
💫 NGC 346
**NGC 346** là một cụm sao mở với tinh vân liên quan nằm trong Đám mây Magellan nhỏ xuất hiện trong chòm sao Đỗ Quyên. Nó chứa HD 5980, ngôi sao sáng nhất trong SMC.
💫 Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc
**Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc**, viết tắt **UNESCO** là một trong những tổ chức chuyên môn lớn của Liên Hợp Quốc, được thành lập vào năm 1945
💫 Gliese 1214
**Gliese 1214** là một sao lùn đỏ M4.5 trong chòm sao Xà Phu với cường độ rõ ràng là 14,7. Nó nằm ở khoảng cách khoảng 47 năm ánh sáng từ Trái đất. Ngôi sao
💫 Sao khổng lồ
nhỏ|300x300px|Cấu trúc bên trong của một ngôi sao giống Mặt Trời và một ngôi sao khổng lồ đỏ. Hình ảnh: [[Tổ chức Nghiên cứu thiên văn châu Âu tại Nam Bán cầu|ESO.]] Một **sao khổng
💫 Liên minh châu Âu
**Liên minh châu Âu** hay **Liên hiệp châu Âu** (tiếng Anh: _European Union_; viết tắt **EU**), còn được gọi là **Liên Âu** (tiền thân là Cộng đồng Kinh tế châu Âu), là một thực thể
💫 Lịch sử thiên văn học
_[[Nhà thiên văn học (Vermeer)|Nhà thiên văn_, họa phẩm của Johannes Vermeer, hiện vật bảo tàng Louvre, Paris]] **Thiên văn học** là một trong những môn khoa học ra đời sớm nhất trong lịch sử
💫 Châu Âu
thumb|300x300px|Các tiểu vùng của Châu Âu - CIA World Factbook **Châu Âu** hay **Âu Châu** (, ) về mặt địa chất và địa lý là một bán đảo hay tiểu lục địa, hình thành nên
💫 Ngôn ngữ học châu Âu
phải|Bản đồ ngôn ngữ của châu Âu (đơn giản hóa). **Ngôn ngữ học châu Âu** là ngành ngôn ngữ học khá mới mẻ, nghiên cứu về các ngôn ngữ tại châu Âu. Tuy nhiên, ở
💫 Kính thiên văn Chân trời sự kiện
350x350px|thumb|Logo chính thức của Kính thiên văn Chân trời sự kiện **Kính thiên văn Chân trời sự kiện** (tiếng Anh: **E**vent **H**orizon **T**elescope, **EHT**) là một dự án và là chương trình quan sát thiên
💫 Lịch sử quân sự Văn Lang – Âu Lạc
Sự kiện quân sự đầu tiên được mô tả trong lịch sử là truyền thuyết Thánh Gióng "đánh giặc Ân", được xem là sự kiện chống ngoại xâm đầu tiên của Việt Nam. Sự kiện
💫 Tổ chức Di trú Quốc tế
**Tổ chức Di trú quốc tế** là một tổ chức liên chính phủ được thành lập năm 1951 với tư cách là Ủy ban liên chính phủ về di trú châu Âu _(Intergovernmental Committee for
💫 Lịch sử Liên minh châu Âu
**Liên minh châu Âu** là một địa chính trị thực thể bao gồm một phần lớn của lục địa châu Âu. Nó được thành lập dựa trên nhiều hiệp ước và đã trải qua những
💫 Tổ chức Theo dõi Nhân quyền
**Tổ Chức Theo Dõi Nhân Quyền** (tiếng Anh: **Human Rights Watch**) (viết tắt là: HRW) là một tổ chức phi chính phủ quốc tế về khủng bố và bạo loạn, có trụ sở tại Thành
💫 Tổ chức Thương mại Thế giới
**Tổ chức Thương mại Thế giới** là một tổ chức quốc tế có trụ sở chính tại Genève, Thụy Sĩ, có chức năng điều chỉnh và tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại quốc
💫 VOICE (tổ chức phi lợi nhuận)
**Vietnamese Overseas Initiative for Conscience Empowerment** (VOICE), có nghĩa là **Sáng kiến Thể hiện Lương Tâm Người Việt Hải ngoại**, là một tổ chức độc lập, phi chính phủ và phi lợi nhuận, có trụ
💫 Thiên thần và ác quỷ (phim)
**_Thiên thần & Ác quỷ_** (_Angels & Demons_) là phim điện ảnh giật gân ly kỳ của Mỹ năm 2009, dựa theo cuốn tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Dan Brown. Là phần tiếp
💫 Đông Ấn Tây Ban Nha
**Đông Ấn Tây Ban Nha** (; tiếng Filipino: _Silangang Indiyas ng Espanya_) là lãnh thổ Tây Ban Nha tại Châu Á-Thái Bình Dương từ 1565 đến 1899. Bao gồm Philippines, Quần đảo Mariana, the Quần
💫 Nam Ossetia
**Nam Ossetia**, quốc hiệu là **Cộng hòa Nam Ossetia** hoặc **Nhà nước Alania**, là một quốc gia được công nhận hạn chế ở Nam Kavkaz, nguyên là tỉnh tự trị Ossetia thuộc Cộng hòa Xã
💫 Trần Văn Khê
**Trần Văn Khê** (24 tháng 7 năm 1921 – 24 tháng 6 năm 2015), còn có nghệ danh **Hải Minh**, là một nhà nghiên cứu văn hóa, âm nhạc cổ truyền nổi tiếng ở Việt
💫 Đài Á Châu Tự Do
**Đài Á Châu Tự Do** (tên khác: **RFA Tiếng Việt**, **Đài Châu Á Tự Do**; tiếng Anh: **_Radio Free Asia_**, viết tắt: **RFA**) là một đài phát thanh tư nhân phi lợi nhuận có trụ
💫 Tổ chức Khí tượng Thế giới
World Meteorological Organization ( viết tắt tên tiếng Anh WMO) là _tổ chức chuyên môn về khí tượng_ của Liên Hợp Quốc. WMO có tiền thân là _Tổ chức Khí tượng Quốc tế_ thành lập
💫 Phục bích tại châu Âu
**Phục bích** (chữ Hán: 復辟), còn được phiên âm là **phục tích** hay **phục tịch**, nghĩa đen là "khôi phục ngôi vua" là trường hợp một quân chủ đã từ nhiệm hoặc đã bị phế
💫 Peter A. Sturrock
**Peter Andrew Sturrock** (sinh ngày 20 tháng 3 năm 1924) là nhà khoa học người Anh. Với tư cách là một giáo sư danh dự khoa vật lý ứng dụng tại Đại học Stanford, phần
💫 Tổ chức Hợp tác Hồi giáo
**Tổ chức Hợp tác Hồi giáo**, viết tắt theo tiếng Anh là **OIC**, là một tổ chức quốc tế được thành lập vào năm 1969, gồm 57 quốc gia thành viên. Tổ chức tuyên bố
💫 Tổ chức Hợp tác Thượng Hải
**Tổ chức Hợp tác Thượng Hải** (; ) là một tổ chức quốc tế về chính trị, kinh tế và an ninh Á -Âu, được thành lập năm 2001 bởi lãnh đạo các quốc gia:
💫 Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam
**Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam** (viết tắt **MLNQVN**), tên tiếng Anh là ** Vietnam Human Rights Network ** (viết tắt **VNHRN**), là một tổ chức phi chính phủ và phi lợi nhuận, được thành
💫 Phân biệt chủng tộc ở châu Âu
Một nghiên cứu về thái độ xã hội được thực hiện tại Đại học Harvard từ năm 2002-15 đã lập bản đồ các quốc gia ở châu Âu với các sự cố phân biệt chủng
💫 Phòng thí nghiệm vũ trụ học và hạt thiên văn
Phòng thí nghiệm vũ trụ học và hạt thiên văn (tiếng Anh: **Astroparticle and Cosmology Laboratory** (**APC**)) được thành lập vào tháng 1 năm 2005 để liên kết các nhà khoa học đã hợp tác
💫 Đài quan sát trắc địa của Trung tâm nghiên cứu không gian PAS
nhỏ|Kính thiên văn trắc quang 0,4 m ở Borówiec thuộc UAM **Đài quan sát trắc địa** (trước đây _Trạm thiên văn rộng_, _Đài quan sát thiên văn lớn_) - một đài quan sát nằm ở
💫 Danh sách tổ chức phi chính phủ tại Việt Nam
**Tổ chức phi chính phủ ở Việt Nam** bao gồm những tổ chức phi chính phủ (NGO) ở trong nước và nước ngoài. Các tổ chức phi chính phủ nước ngoài có quan hệ với
💫 Giáo hội và nhà nước ở châu Âu thời Trung cổ
right|thumb|[[Phân tầng xã hội truyền thống của những nước phương tây trong thế kỷ XV]] right|thumb **Giáo hội và nhà nước ở châu Âu thời trung cổ** nêu rõ sự tách biệt nguyên tắc phân
💫 Buôn bán động vật hoang dã
nhỏ|phải|Thịt thú rừng bày bán ở chợ nhỏ|phải|Bày bán công khai [[cự đà tại chợ Jatinegara]] **Buôn bán động vật hoang dã trái phép** hay **buôn lậu động vật hoang dã** hoặc còn gọi là
💫 Nai sừng tấm Á-Âu
**Nai sừng tấm Á-Âu** (Danh pháp khoa học: _Alces alces_) là một loài thú trong phân họ Capreolinae thuộc họ hươu nai (Cervidae). Đây là loài thú to lớn nhất và nặng nhất còn tồn
💫 Opera Việt Nam
**Opera Việt Nam** đã xuất hiện từ cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20 nhưng sự hình thành và phát triển của thanh nhạc Việt Nam nói chung và opera nói riêng mới
💫 Lý thuyết chiều văn hóa của Hofstede
**Lý thuyết văn hóa đa chiều của Hofstede**, đề ra bởi nhà nhân chủng học người Hà Lan- Geert Hofstede, được coi là khuôn khổ cho sự giao tiếp đa quốc gia. Bằng việc phân
💫 Gia đình Phật tử Việt Nam
nhỏ|Huy Hiệu Hoa Sen**Gia đình Phật tử Việt Nam** (**GĐPTVN**) là một tổ chức giáo dục thanh thiếu niên được thành lập từ những năm 1940, mang danh xưng chính thức là Gia đình Phật