✨Tiếng Romansh

Tiếng Romansh

Tiếng Romansh (cũng được gọi là Romansch, Rumantsch, hay Romanche; tiếng Romansh: , rumàntsch, or ) là một ngôn ngữ Rôman được nói chủ yếu tại đông nam bang Graubünden của Thụy Sĩ, nơi nó cùng với tiếng Đức và tiếng Ý, là ngôn ngữ giảng dạy tại trường học. Tiếng Romansh cũng được công nhận là một ngôn ngữ quốc gia của Thụy Sĩ từ năm 1938, và là ngôn ngữ chính thức, cùng với tiếng Đức, tiếng Pháp và tiếng Ý từ năm 1996. Nó thường được xếp chung với tiếng Ladin và tiếng Friuli thành nhóm ngôn ngữ Rhaetia-Rôman.

Tiếng Romansh là một hậu thân của tiếng Latinh bình dân, từng hiện diện tại Đế quốc La Mã, mà vào khoảng thế kỷ thứ 5 đã thay thế các ngôn ngữ Celt và tiếng Raethia được nói trước đó trong vùng. Tiếng Romansh chịu ảnh hưởng nặng bởi tiếng Đức về mặt từ vựng và hình thái.

Theo thống kê năm 2000, có 35.095 người (trong đó 27.038 người sống tại Graubünden) xem tiếng Romansh là ngôn ngữ mà mình "nói tốt nhất", và 61.815 "thường xuyên nói" ngôn ngữ này. Năm 2010, Thụy Sĩ chuyển sang cách khảo sát hàng năm dựa trên sự kết hợp số liệu của các khu tự quản và một số thống kê. Theo khảo sát này, số người trên 15 tuổi báo cáo rằng tiếng Romansh là ngôn ngữ chính là 36.622 (năm 2012). Với số người nói chỉ chiếm 0,9% dân số, tiếng Romansh là ngôn ngữ ít phổ biến nhất trong số các ngôn ngữ quốc gia của Thụy Sĩ và, về tổng thể, là ngôn ngữ phổ biến thứ mười một.

👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Tiếng Romansh** (cũng được gọi là **Romansch**, **Rumantsch,** hay **Romanche**; tiếng Romansh: , _rumàntsch_, or ) là một ngôn ngữ Rôman được nói chủ yếu tại đông nam bang Graubünden của Thụy Sĩ, nơi nó
**Tiếng Latinh** hay **Latin** (tiếng Latinh: __, ) là ngôn ngữ thuộc nhóm ngôn ngữ gốc Ý của ngữ hệ Ấn-Âu, ban đầu được dùng ở khu vực quanh thành phố Roma (còn gọi là
**Tiếng Pháp** (, IPA: hoặc , IPA: ) là một ngôn ngữ Rôman (thuộc hệ Ấn-Âu). Giống như tiếng Ý, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, România, Catalonia hay một số khác, nó xuất phát
thumb|Bản đồ chi tiết của các cộng đồng nói tiếng Ladin **Tiếng Ladin** (tiếng Đức: Ladinisch, tiếng Ý: ladino) là một nhóm các phương ngữ (mà một số xem xét một phần của một ngôn
**Tiếng Franco-Provençal** (**Francoprovençal**), **tiếng Arpitan** hay **tiếng Romand** (tại Thụy Sĩ) (Franco-Provençal: __; ; ) là một ngôn ngữ Rôman được nói tại đông-trung Pháp, tây Thụy Sĩ, tây bắc Ý, và tỉnh Foggia tại
**Thụy Sĩ** (còn được viết là _Thụy Sỹ_), tên đầy đủ là **Liên bang Thụy Sĩ**, là một nước cộng hòa liên bang tại châu Âu. Quốc gia này gồm có 26 bang, và thành
thumb|Phương châm ở phần trung tâm của mái vòm [[Cung điện Liên bang]] **_Unus pro omnibus, omnes pro uno_** là một cụm từ tiếng Latinh có nghĩa là "Một người vì mọi người, mọi người
**Nhóm ngôn ngữ Rhaetia-Rôman** hay **Rhaetia** là một nhóm ngôn ngữ thuộc nhóm ngôn ngữ Rôman được nói ở bắc và đông bắc Ý và ở Thụy Sĩ. Cái tên "Rhaetia-Rôman" dùng để chỉ tỉnh
nhỏ|270x270px|Nhóm ngôn ngữ Rôman (đơn giản hóa)|liên_kết=Special:FilePath/Romance_languages_improved.PNG **Nhóm ngôn ngữ Tây Rôman** là một trong hai phân nhánh của nhóm ngôn ngữ Rôman được đề xuất dựa trên tuyến La Spezia-Rimini. Chúng bao gồm các
**Nhóm ngôn ngữ Gaul-Rôman** thuộc nhóm ngôn ngữ Rôman bao gồm ngôn ngữ con tiếng Pháp, tiếng Occitan và tiếng tiếng Franco-Provençal (Arpitan). Tuy nhiên, các định nghĩa khác rộng hơn nhiều, bao gồm nhiều
Khác hẳn với các quốc gia được tổ chức từ trung ương, tại Liên bang Thụy Sĩ mỗi bang hoàn toàn tự do để quyết định tổ chức hành chính của bang mình. Bởi vậy
**Thụy Sĩ** là một quốc gia liên bang ở châu Âu. Có 26 bang ở Thụy Sĩ. Các ngôn ngữ ở Thụy Sĩ gọi bang là _Kanton_ (tiếng Đức), _Canton_ (tiếng Pháp), _Catone_ (tiếng Ý),
**Ngữ hệ Ấn-Âu** là một ngữ hệ lớn có nguồn gốc từ Tây và Nam đại lục Á-Âu. Nó bao gồm hầu hết ngôn ngữ của châu Âu cùng với các ngôn ngữ ở sơn
**Nhóm ngôn ngữ gốc Ý** là một nhóm ngôn ngữ thuộc ngữ hệ Ấn-Âu có nhiều đặc điểm mà các nhà nghiên cứu về ngôn ngữ tin rằng là hậu thân của tiếng Latinh. Nhóm
nhỏ|Tấm biển tại [[Ung Hòa cung tại Bắc Kinh, Trung Quốc, từ phải sang trái viết bằng tiếng Mãn, tiếng Hán, tiếng Tạng, tiếng Mông Cổ.]] nhỏ|phải|Biểu trưng của chính quyền Liên bang [[Thụy Sĩ,
**Nhóm ngôn ngữ Rôman** là một phân nhóm của nhóm ngôn ngữ gốc Ý (thuộc hệ Ấn-Âu). Nhóm này là hậu thân của tiếng Latinh bình dân được dùng bởi các dân bản địa sau
thumb|300x300px|Các tiểu vùng của Châu Âu - CIA World Factbook **Châu Âu** hay **Âu Châu** (, ) về mặt địa chất và địa lý là một bán đảo hay tiểu lục địa, hình thành nên
**Nhóm ngôn ngữ Ý-Tây**, trong một số phân loại, là nhánh lớn nhất của nhóm ngôn ngữ Rôman. Nó bao gồm hai trong số các nhánh của ngôn ngữ Rôman: Ý-Dalmatia và Tây Rôman. Nó
**Basel** (/ˈbɑːzəl/, tiếng Đức: Basel /ˈbaːzəl/, tiếng Pháp: Bâle /bal/ hoặc /bɑl/, tiếng Ý: Basilea /bazi'lɛːa/, tiếng Romansh: Basilea /bazi'lɛːa/) là thành phố đông dân thứ ba của Thụy Sĩ (180.976 người năm 2022). Nếu
Sông Rhein là một trong những con sông quan trọng nhất châu Âu. Thượng lưu sông Rhein và các phụ lưu của nó ở đấy. **Sông Rhine** hay **Sông Rhein** (tiếng Anh: _Rhine_; tiếng Đức:
**Phiên quốc Đông** (, ), còn được gọi là **Phiên quốc Áo** (), **Phiên bá quốc Áo** (), **Phiên bá quốc Đông Bayern** (), hoặc ngắn gọi là **Ostarrichi** hay **Osterland**, là một bá quốc
thumb nhỏ|Ba ấn bản in đầu tiên, bằng tiếng Đức, tiếng Pháp và tiếng Ý. **_Từ điển lịch sử Thụy Sĩ_** là một bách khoa toàn thư về lịch sử của Thụy Sĩ, nhằm mục
**Crans-près-Céligny** (tiếng Pháp nghĩa là _Crans gần Céligny_) là một khu tự quản ở huyện Nyon thuộc bang Vaud ở Thụy Sĩ. ## Địa lý Crans-près-Céligny có diện tích là . Trong số đó, hay
**Nyon** là một đô thị ở quận Nyon thuộc bang Vaud ở Thụy Sĩ. Nó nằm cách trung tâm thành phố Geneva khoảng 25 km về phía đông bắc, và từ những năm 1970, nó đã
nhỏ|Sau [[Jean-Jacques Rousseau, Blaise Cendrars và Charles-Ferdinand Ramuz, nhà thơ Philippe Jaccottet là tác giả Thụy Sĩ thứ tư được xuất bản trong _Bibliothèque de la Pléiade_.]] Đây là **danh sách các nhà thơ Thụy
**Davos** (Tiếng Romansh: _Tavau_, Tiếng Ý: Tavate) là một thị trấn thuộc quận Prättigau/Davos, bang Graubünden, Thụy Sĩ. Thị trấn nằm trên bờ sông Landwasser và một phần dãy núi Alps thuộc lãnh thổ Thụy
nhỏ|trái|[[Château Saint-Maire, văn phòng của chính quyền bang]] **Vaud** (tiếng Pháp phát âm là: [vo]) là một trong số 26 bang của Thụy Sĩ và nằm ở Romandy, đây là bang nói tiếng Pháp nằm
**Franc** (ký hiệu: Fr. hoặc SFr.; tiếng Đức: _Franken_, tiếng Pháp và tiếng Romansh: _franc_, tiếng Ý: _franco_; mã: **CHF**) là đồng tiền của Thụy Sĩ và Liechtenstein; nó cũng là đồng tiền thanh toán
phải|Hình ảnh vệ tinh của dãy núi vào năm 2002. **Alpes Thụy Sĩ** (tiếng Đức: **Schweizer Alpen**, tiếng Pháp: **Alpes Suisses**, tiếng Ý: **Alpi svizzere**, tiếng Romansh: **Alps svizras**) là một phần của dãy núi
**Delémont** (, , ) là thủ phủ của bang Jura, Thụy Sĩ. Thành phố có chừng 12.000 dân . ## Địa lý Về hành chính, Delémont có diện tích . Trong số này, (37,0%) dành
**Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ** (SNB) là ngân hàng trung ương Thụy Sĩ. Cơ quan này chịu trách nhiệm đối với chính sách tiền tệ của Thụy Sĩ và cho phát hành tiền franc
**Graubünden** ()**,** hay **Grisons** (; ) là một bang lớn nhất và cực đông của Thụy Sĩ, giáp các vùng Trentino-Nam Tirol và Lombardia của Ý, bang Vorarlberg của Áo và Liechtenstein. Bang này có
**James Patrick Caviezel, Jr.** [1] (; sinh ngày 26 tháng 9 năm 1968) hay **Jim Caviezel** là một diễn viên điện ảnh và diễn viên truyền hình người Mỹ, nổi tiếng với vai diễn Chúa
thumb|300x300px|Cung điện Liên bang từ phía Nam, với cánh phía Tây và Đông. **Cung điện Liên bang** (, , , , ) đề cập đến tòa nhà ở Bern, Liên bang Thụy Sĩ (cơ quan
**St Moritz** (tiếng Đức: _Sankt Moritz_, tiếng Romansh: _San Murezzan_) là một thị trấn nghỉ mát ở thung lũng Engadine ở Thụy Sĩ. Đây là một đô thị ở huyện Maloja thuộc bang Graubünden, Thụy
**Vad** có thể là: ## Địa lý ### România *Vad, Cluj, xã của hạt Cluj *Vad (tiếng Hungary: ), làng ở xã Șercaia, hạt Brașov *Vad, làng ở xã Copalnic-Mănăștur, hạt Maramureș *Vad, làng ở
phải|Bản đồ ngôn ngữ của châu Âu (đơn giản hóa). **Ngôn ngữ học châu Âu** là ngành ngôn ngữ học khá mới mẻ, nghiên cứu về các ngôn ngữ tại châu Âu. Tuy nhiên, ở
[[Tập tin:Passports-assorted.jpg|nhỏ|Hộ chiếu thông thường của Hà Lan, ngoại giao Nepal, hộ chiếu phổ thông của Ba Lan và Hộ chiếu Công vụ của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa]] nhỏ|Kiểm soát hộ chiếu tại
**Quốc ca** nói chung là một bài hát thể hiện sự ái quốc, khơi gợi và tán dương lịch sử, truyền thống và đấu tranh của nhân dân quốc gia đó, được chính phủ của
Dưới là danh sách các ngôn ngữ sử dụng bảng chữ cái Latin: * Afrikaans * Albani * Aragon * Asturi * Aymara * Azerbaijan * Basque * Belarus (cũ; hiện nay dùng Bảng chữ
**Cộng hòa Helvetica** (tiếng Pháp: , tiếng Đức: , tiếng Ý: , Romansh: ) là một nước cộng hòa chị em của Pháp tồn tại từ năm 1798 đến 1803, trong Chiến tranh Cách mạng
**Thánh ca Thụy Sĩ** là quốc ca của Thụy Sĩ. Nó được sáng tác vào năm 1841, bởi Alberich Zwyssig (1808–1854). Từ đó, nó thường xuyên được sử dụng trong các sự kiện yêu nước.