Thung lũng Kathmandu (Nepal: काठमाडौं उपत्यका, Nepal Bhasa: स्वनिगः và cũng được viết là नेपाः गाः) trong lịch sử còn được biết đến là Thung lũng Nepal hoặc Thung lũng Nepa là một thung lũng nằm ở ngã tư giao nhau của các nền văn minh cổ xưa của Tiểu lục địa Ấn Độ và rộng hơn là lục địa châu Á. Đây là khu vực có ít nhất 130 di tích quan trọng, bao gồm nhiều địa điểm hành hương cho người Hindu giáo và Phật giáo. Thung lũng có 7 địa danh được UNESCO công nhận là Di sản thế giới.
Trong lịch sử, thung lũng và các khu vực liền kề tạo thành một liên minh gọi là Nepal Mandala. Cho đến thế kỷ thứ 15, Bhaktapur, Kathmandu và Lalitpur là những thủ đô của các tiểu vương quốc đã được thành lập ở thung lũng. Sau khi thung lũng được thống nhất bởi Vương quốc Gorkha và thung lũng trở thành thủ đô của đế chế, các vùng đất xung quanh dần bị họ chinh phục.
Thung lũng Kathmandu là nơi phát triển nhất và đông dân cư nhất ở Nepal. Đa số các văn phòng và trụ sở chính được đặt tại thung lũng, khiến nó trở thành trung tâm kinh tế của Nepal. Đây cũng là nơi thu hút lượng khách du lịch lớn bởi kiến trúc độc đáo của Kathmandu và nền văn hóa phong phú của nó, bao gồm số lượng lớn nhất các địa điểm hành hương ở Nepal.
Tháng 4 năm 2015, thung lũng Kathmandu hứng chiu một trận động đất kinh hoàng. Trận động đất đã khiến hàng ngàn người thương vong và phá hủy nhiều cơ sở hạ tầng trên khắp thung lũng tại các thị trấn Lalitpur, Kirtipur, Madhyapur Thimi, Bhaktapur cùng nhiều đô thị khác, ước tính 1,5 triệu người bị ảnh hưởng bởi trận động đất.
Tên nguyên
Kathmandu không phải là tên bản địa được sử dụng bởi người bản xứ Nepa của thung lũng. Thuật ngữ "Nepa-al" có nghĩa là "vùng đất của người Nepa" và theo truyền thống được sử dụng để chỉ thung lũng này.
Tên Pahari Kathmandu xuất phát từ một cấu trúc trong Quảng trường Durbar được gọi bằng tên tiếng Phạn Kāsṣtha mandapa "Nơi trú ẩn bằng gỗ". Ngôi đền Kasthamandap độc đáo này còn được gọi là Maru Sattal được xây dựng vào năm 1596 bởi vua Lakshmi Narasimha Malla. Toàn bộ cấu trúc không chứa bất kỳ một chiếc đinh sắt hay cột chống đỡ nào và được làm hoàn toàn từ gỗ. Truyền thuyết kể rằng, gỗ được sử dụng cho ngôi chùa hai tầng này được lấy từ một cây cổ thụ duy nhất.
Lịch sử
Thung lũng Kathmandu có thể đã có người ở vào khoảng năm 300 trước Công nguyên (TCN), kể từ khi những đồ vật lâu đời nhất được biết đến trong thung lũng có niên đại vài trăm năm trước công nguyên. Dòng chữ cổ được biết đến sớm nhất có niên đại từ năm 185 TCN. Tòa nhà có niên đại lâu đời nhất trong thung lũng bị ảnh hưởng từ trận động đất là hơn 2000 năm tuổi. Bốn bảo tháp xung quanh thành phố Patan được cho là của Charumati, con gái hoàng đế Maurya Ashoka vào thế kỷ 3 TCN, chứng thực lịch sử cổ đại hiện diện trong thung lũng. Như những câu chuyện về chuyến viếng thăm của Đức Phật, không có bằng chứng nào ủng hộ chuyến viếng thăm của Ashoka, nhưng các bảo tháp có lẽ có từ thời kỳ đó. Những người Licchavi có chữ khắc sớm nhất vào năm 464. Họ là những người cai trị thung lũng tiếp theo và có quan hệ chặt chẽ với Đế quốc Gupta của Ấn Độ. Triều đại Malla cai trị thung lũng Kathmandu và các vùng lân cận từ thế kỷ 12 đến 18 khi triều đại Shah của vương quốc Gorkha dưới thời Prithvi Narayan Shah chinh phục thung lũng những gì mà ngày nay là Nepal. Chiến thắng của ông trong Trận Kirtipur năm 1767 là khởi đầu cho cuộc chinh phục thung lũng.
Người Newar là cư dân bản địa và người tạo ra nền văn minh lịch sử của thung lũng. Ngôn ngữ của họ ngày nay được gọi là tiếng Nepal Bhasa. Họ được cho là hậu duệ của các nhóm sắc tộc và chủng tộc khác nhau đã sinh sống và cai trị thung lũng trong suốt lịch sử hai thiên niên kỷ ở nơi này. Các học giả cũng đã mô tả khu vực sinh sống của người Newar như là một quốc gia. Họ đã phát triển một bộ phận lao động và một nền văn minh đô thị tinh vi không thể tìm thấy ở bất cứ nơi nào khác dưới chân dãy núi Himalaya. Họ được biết đến với những đóng góp cho nghệ thuật, điêu khắc, kiến trúc, văn hóa, văn học, âm nhạc, công nghiệp, thương mại, nông nghiệp và ẩm thực, để lại dấu ấn của họ trong nghệ thuật Trung Á.
Địa lý
Thung lũng Kathmandu có dạng hình cái bát. Phần trung tâm thung lũng của nó nằm ở độ cao 1.425 mét (4.675 ft) so với mực nước biển. Thung lũng được bao quanh bởi bốn dãy núi là các đồi Shivapuri (ở độ cao ), Phulchowki (), Nagarjun () và Chandragiri (). Sông chính chảy qua thung lũng Kathmandu là Bagmati.
Thung lũng bao gồm các huyện Kathmandu, Lalitpur và Bhaktapur với diện tích (gần bằng diện tích của đảo quốc Singapore). Thung lũng bao gồm các khu vực đô thị của thành phố Kathmandu, Lalitpur, Bhaktapur, Kirtipur và Madhyapur Thimi; diện tích còn lại được tạo thành từ một số đô thị và làng mạc nông thôn khác. Thung lũng là một trung tâm văn hóa và chính trị của Nepal với vị thế là một Di sản thế giới được UNESCO vào năm 1979.
Điểm tham quan
thumb|Quảng trường Patan Durbar năm 2014.
Dưới đây là danh sách chưa đầy đủ của các ngôi chùa và di tích đáng chú ý ở thung lũng. Bảy trong số các địa điểm đã được UNESCO công nhận là Di sản thế giới vào năm 1979. Kể từ năm 2003, UNESCO liệt thung lũng này này vào danh sách di sản thế giới bị đe dọa vì mối quan ngại về sự mất đi sự liên tục về tính xác thực cũng như các giá trị nổi bật của di sản văn hóa. Tình trạng này sau đó được gỡ bỏ vào năm 2007.
Trong quá khứ, các bậc thầy Phật giáo Tây Tạng bao gồm Marpa, Milarepa, Rwa Lotsava, Ras Chungpa, Dharma Swami, Karmapa XIII, Karmapa XVI và một số người khác đã đến thăm và du lịch tại thung lũng Kathmandu. Tuy nhiên, nhóm người Tây Tạng lớn nhất đã đến đây là vào những năm 1960. Nhiều người định cư xung quanh Bảo tháp Swayambhunath và Boudhanath. Nhiều Đức Đạt lai Lạt ma nổi tiếng được biết đến trên khắp thế giới cũng có các tu viện và trung tâm Phật giáo của họ ở thung lũng Kathmandu.
Lịch sử 1500 năm của kiến trúc chôn cất trong thung lũng cung cấp một số ví dụ điển hình nhất về kiến trúc đá được tìm thấy ở tiểu lục địa Ấn Độ. Một Cetiya được đặt ở hầu hết các sân trong các thành phố như là tại quảng trường Patan. Chữ khắc trên đá ở Thung lũng Kathmandu là nguồn tài liệu quan trọng để nghiên cứu lịch sử của Nepal.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Thung lũng Kathmandu** (Nepal: काठमाडौं उपत्यका, Nepal Bhasa: स्वनिगः và cũng được viết là नेपाः गाः) trong lịch sử còn được biết đến là **Thung lũng Nepal** hoặc **Thung lũng Nepa** là một thung lũng
**Quảng trường Hoàng cung Kathmandu** (_Basantapur Durbar Khsetra_) nằm trước cung điện hoàng gia cũ của vương quốc Kathmandu là một trong ba quảng trường Hoàng cung tại Thung lũng Kathmandu ở Nepal. Tất cả
**Kathmandu** là thành phố, thủ đô của Nepal, nằm ở miền trung của nước này. Thành phố cũng được gọi là Katmandu. Thành phố toạ lạc trên một vùng đất thấp màu mỡ (Thung lũng
**Tháp Dharahara** () hay còn được biết đến với tên gọi là **Tháp Bhimsen** là một tòa tháp cao chín tầng với tổng chiều cao là nằm ở trung tâm của Sundhara, Kathmandu. Nó được
**Dasharath Rangasala** (; ) là một sân vận động đa năng ở Tripureshwar, Kathmandu, Nepal. Với sức chứa 15.000 chỗ ngồi, đây là sân vận động lớn nhất ở Nepal. Sân được đặt theo tên
**Nepal** (phiên âm tiếng Việt: Nê-pan; ), tên chính thức là nước **Cộng hòa Dân chủ Liên bang Nepal** ( ), là một quốc gia nội lục tại Nam Á. Dân số quốc gia Himalaya
**Himalaya** hay **Hy Mã Lạp Sơn** là một dãy núi ở châu Á, phân chia tiểu lục địa Ấn Độ khỏi cao nguyên Tây Tạng. Mở rộng ra, đó cũng là tên của một hệ
Cuộc nội chiến Nepal là cuộc xung đột vũ trang giữa Đảng Cộng sản Nepal (Maoist) (CPN-M) và chính phủ Nepal, chiến đấu từ năm 1996 đến năm 2006. Cuộc nổi dậy đã được đưa
phải|nhỏ|225x225px|Một dòng chữ Newar Cổ điển khắc đá tại Quảng trường Bhaktapur Durbar.|liên_kết=Special:FilePath/Prachalit.JPG nhỏ|200x200px|Bản khắc bằng đồng tại [[Swayambhunath, năm Nepal Sambat 1072 (1952 Công nguyên).]] **Tiếng Newar** (hay **Nepal Bhasa** नेपाल भाषा, hoặc **Newari**)
Quang cảnh không gian núi Everest nhìn từ phương nam **Đỉnh Everest** (tên khác: **đỉnh Chomolungma**) nằm trong khối núi Mahalangur Himal thuộc dãy Himalaya, là đỉnh núi cao nhất trên Trái Đất so với
**Vương quốc Licchavi** (**Lichchhavi**, **Lichavi**, **Ni Ba La Quốc** (尼波羅國) hoặc **Vương triều Li Xa Bì** (離車毗王朝)) là một vương quốc cổ tại Nam Á, nằm ở thung lũng Kathmandu, Nepal ngày nay, tồn tại
**Swayambhu** (Devanagari: स्वयम्भू स्तूप; ; đôi khi được gọi là **Swayambu** hoặc **Swoyambhu**) là một kiến trúc tôn giáo cổ xưa trên đỉnh một ngọn đồi trong Thung lũng Kathmandu, phía tây của thành phố
**Boudhanath** (, còn được gọi là _Khāsa Chaitya_, Nepal Bhasa _Khāsti_, Bảng chữ cái Prachalit Nepal: 𑐏𑐵𑐳𑑂𑐟𑐶 𑐩𑐵𑐴𑐵𑐔𑐿𑐟𑑂𑐫, Tây Tạng tiêu chuẩn _Jarung Khashor_, ) là một bảo tháp ở Kathmandu, Nepal. Nằm ở vùng
**Đền Pashupatinath** () là một tổ hợp đền thờ Hindu giáo linh thiêng và nổi tiếng nằm trên bờ sông Bagmati cách 5 kilômét về phía đông bắc của thủ đô Kathmandu, một phần phía
Dưới đây là danh sách các Di sản thế giới do UNESCO công nhận tại châu Á và châu Đại Dương. ## Afghanistan (2) nhỏ|[[Minaret ở Jam|trái]] * Tháp giáo đường ở Jam và các
**Động đất Nepal–Bihar 1934** nằm trong số các trận động đất nghiêm trọng nhất trong lịch sử Nepal và bang Bihar của Ấn Độ. Trận động đất có cường độ 8.0 Mw xảy ra vào
nhỏ **Sân bay quốc tế Tribhuvan** là một sân bay quốc tế ở Kathmandu, Nepal. Tribhuvan là sân bay quốc tế duy nhất ở Nepal. Có 2 nhà ga quốc tế và quốc nội. Hiện
thumb|Đôi mắt của Đức Phật trên bảo tháp ở Swayambhunath tại [[Kathmandu, Nepal]] thumb|Đôi mắt của Đức Phật trên bảo tháp Swayambhunath thumb|Đôi mắt của Đức Phật được trang trí trên một Bảo tháp ở
**Quyền của người đồng tính nữ, đồng tính nam, song tính và chuyển giới (LGBT) ở Nepal** là một trong những quyền tiến bộ nhất ở châu Á. Hiến pháp Nepal công nhận quyền LGBT
**Quảng trường hoàng cung Bhaktapur** (Nepal Bhasa: Devanagari: ख्वप लायकू, Bảng chữ cái Prachalit Nepal:𑐏𑑂𑐰𑐥 𑐮𑐵𑐫𑐎𑐹) là cung điện hoàng gia của vương quốc Bhaktapur cổ nằm ở độ cao so với mực nước biển.
thumb|Những thửa ruộng bậc thang tại [[Battir (Palestine) là một trong số những Di sản đang bị đe dọa.]] Công ước di sản thế giới theo quy định của Tổ chức Giáo dục, Khoa học
**Phật Đản** (chữ Hán: 佛誕 - nghĩa là _ngày sinh của đức Phật_) hay là **Vesak** (, Devanagari: वैशाख, Sinhala: වෙසක් පෝය) là ngày kỷ niệm Phật Tất-đạt-đa Cồ-đàm sinh ra tại vườn Lâm-tì-ni năm
**Quảng trường Hoàng cung Patan** nằm ở trung tâm thành phố Lalitpur, Nepal. Đây là một trong ba quảng trường Hoàng cung nằm tại Thung lũng Kathmandu, tất cả đều là một phần của Di
**Vườn quốc gia Chitwan** () là vườn quốc gia đầu tiên ở Nepal. Trước đây gọi là **Vườn quốc gia Hoàng gia Chitwan**, được thành lập vào năm 1973 và một di sản thế giới
**Di Lặc** là một Bồ tát sẽ chứng ngộ thành Phật trong tương lai. Trong một số kinh điển Phật giáo như A-di-đà kinh và Pháp hoa kinh, Di Lặc cũng được gọi là **Vô
**Holi** (phát âm: ; chữ phạn: होली _Holī_) là một lễ hội mùa xuân của người theo đạo Hindu
**Bán đảo Đông Dương** (, _Indochina_), hoặc gọi **bán đảo Ấn-Trung**, **Đông Nam Á lục địa**, là một bán đảo nằm ở Đông Nam Á, là một trong ba bán đảo lớn ở phía nam
**Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc**, viết tắt **UNESCO** là một trong những tổ chức chuyên môn lớn của Liên Hợp Quốc, được thành lập vào năm 1945
Theo chiều kim đồng hồ, từ trên cùng bên trái: [[Tòa án Hình sự Quốc tế phát lệnh bắt giữ Tổng thống Nga Vladimir Putin và Maria Lvova-Belova; Tàu lặn Titan phát nổ trong chuyến
Thành phố **Eugene** là quận lỵ của Quận Lane, tiểu bang Oregon, Hoa Kỳ. Nó nằm ở cuối phía nam Thung lũng Willamette tại nơi tiếp giáp của sông McKenzie và sông Willamette, khoảng 60
**Tenzing Norgay** (tiếng Nepal: _तेन्जिङ नोर्गे शेर्पा_) (tháng 5 năm 1914 - 9 tháng 5 năm 1986), còn được biết đến với tên **Sherpa Tenzing**, là một nhà leo núi người Nepal thuộc dân tộc
**Người Sherpa** là một dân tộc ở phía đông Nepal, trên vùng cao của Hymalaya. Hầu hết người Sherpa sống ở các vùng phía đông Nepal; Tuy nhiên, một số người sinh sống xa hơn
nhỏ|phải|Bánh xe kinh luân trên tay một nhà sư nhỏ|phải|Một đại kinh luân (bánh xe lớn) **Bánh xe cầu nguyện** hay còn gọi là **Kinh luân** là một bánh xe hình trụ () trên một
**Cathay Pacific** được gọi là **Quốc Thái Hàng Không** trong Hán-Việt (tiếng Anh: **Cathay Pacific Limited** viết tắt: 國泰/国泰) là hãng hàng không quốc gia của Hong Kong với tổng hành dinh và điểm trung