✨Thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương
nhỏ|Một số thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương (TNO) có kích thước lớn.
Thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương (hay còn gọi là thiên thể vành đai Kuiper, viết tắt tiếng Anh KBO) chỉ những thiên thể quay quanh Mặt Trời ở khoảng cách trung bình lớn hơn bán trục lớn của Sao Hải Vương. Vành đai Kuiper, hành tinh lùn Sao Diêm Vương và đám mây Oort là những thiên thể thuộc phạm trù này.
Quỹ đạo của các hành tinh trong hệ Mặt Trời bị ảnh hưởng bởi lực trọng trường của chúng. Tuy nhiên, từ đầu thế kỷ 20, người ta đã quan sát được quỹ đạo của các hành tinh không khớp với quỹ đạo trong tính toán, nảy sinh giả thiết rằng có một hành tinh nữa bên ngoài Sao Hải Vương (xem Hành tinh X). Sao Diêm Vương được phát hiện năm 1930, tuy nhiên khối lượng của nó quá nhỏ để bù lấp vào sự không trùng khớp trên. Tuy nhiên, những phát hiện sau này về khối lượng của Sao Hải Vương đã giải quyết vấn đề trên. Từ năm 1992, hơn 1.200 thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương (SHV) đã được phát hiện.
Phân bố và phân loại
Theo khoảng cách xa dần từ Mặt Trời:
- Vành đai Kuiper (kinh điển) chứa các thiên thể với khoảng cách trung bình tới Mặt Trời từ 30 tới khoảng 55 đơn vị thiên văn (AU), thường có quỹ đạo gần với hình tròn với độ nghiêng quỹ đạo nhỏ so với n mặt phẳng hoàng đạo. Các thiên thể vành dai Kuiper được chia thành 2 nhóm như sau: Các thiên thể cộng hưởng bị khóa trong sự cộng hưởng quỹ đạo với Sao Hải Vương. Các plutino là những thiên thể chịu cộng hưởng quỹ đạo 2:3 với SHV còn các twotino chịu cộng hưởng quỹ đạo 1:2 với SHV. Bên cạnh đó còn có các thiên thể với cộng hưởng quỹ đạo 3:5, 4:7, 2:5 v.v.nhỏ|336x336px|Kích thước của một số TNO so với [[Trái Đất và Mặt Trăng.|thế=|trái]] Các thiên thể vành đai Kuiper kinh điển (hay cubewano) không có cộng hưởng quỹ đạo với SHV. Chúng chuyển động trên quỹ đạo gần như tròn, không chịu tác động của Sao Hải Vương. Các ví dụ như 1992 QB1, 50000 Quaoar và Makemake.
- Vùng đĩa phân tán: hành tinh lùn Eris. Từ 47 đến 1.000 đơn vị thiên văn. *Vùng đĩa phân tán: Chứa các thiên thể xa hơn nữa khi tính từ Mặt Trời, thường với quỹ đạo rất không tròn (như quỹ đạo hình elip cực dẹt và có độ nghiêng quỹ đạo rất lớn so với mặt phẳng hoàng đạo). Ví dụ điển hình là thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương to lớn nhất đã biết, hành tinh lùn Eris.phải|Phân bố của các thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương.
Biểu đồ bên phải minh họa sự phân bố của các thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương đã được biết đến (với khoảng cách tới 70 AU) trong tương quan với các quỹ đạo của các hành tinh và các centaur làm tham chiếu. Các lớp khác nhau được tượng trưng bằng các màu khác nhau. Các thiên thể cộng hưởng (bao gồm cả các thiên thể Troia của Sao Hải Vương) được vẽ bằng màu đỏ, các cubewano vẽ bằng màu xanh lam.
Đĩa phân tán trên thực tế trải rộng về phía bên phải, vượt ra bên ngoài biểu đồ này, với các thiên thể đã biết có khoảng cách trung bình trên 500 AU (như Sedna) và điểm viễn nhật trên 1.000 AU (như (87269) 2000 OO67).
👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|Một số thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương (TNO) có kích thước lớn. **Thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương** (hay còn gọi là _thiên thể vành đai Kuiper_, viết tắt tiếng Anh **KBO**)
Trong thiên văn học, một **thiên thể bên ngoài sao Hải Vương cộng hưởng** là một thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương (TNO) có cộng hưởng quỹ đạo chuyển động trung bình với Sao
Freeman Dyson đã đề xuất rằng các thiên thể bên ngoài sao Hải Vương, chứ không phải các hành tinh, là môi trường sống tiềm năng chính của sự sống trong không gian. Hàng trăm
Percival Lowell, người đưa ra giả thuyết về **Hành tinh X** **Hành tinh X** là một hành tinh giả thuyết lớn vận động theo một quỹ đạo nằm ngoài quỹ đạo của Sao Hải Vương.
nhỏ|Phân bố những TNO Tính đến nay, đã có rất nhiều thiên thể ngoài Hải Vương tinh được khám phá. Danh sách sau đây liệt kê một vài vật thể đã biết, bao gồm cả
nhỏ|Ảnh chụp , cubewano đầu tiên được phát hiện bằng tàu vũ trụ. Đây cũng là vật thể xa nhất Hệ Mặt Trời được tàu vũ trụ ghé thăm. Một **vật thể vành đai Kuiper
**Sao Hải Vương** (tiếng Anh: **Neptune**), hay **Hải Vương Tinh** (chữ Hán: 海王星) là hành tinh thứ tám và xa nhất tính từ Mặt Trời trong Hệ Mặt Trời. Nó là hành tinh lớn thứ
**Sedna** (định danh hành tinh vi hình: **90377 Sedna**; biểu tượng: ⯲) là một thiên thể nằm ở rất xa trong Hệ Mặt Trời, ngoài quỹ đạo Sao Hải Vương và có thể xếp vào
**225088 Cung Công** (tiếng Anh: 225088 Gonggong), định danh tạm thời , là một ứng cử viên hành tinh lùn của Hệ Mặt Trời, và là thành viên của đĩa phân tán ngoài Sao Hải
**Đám mây Oort** (), đôi khi được gọi là **đám mây Öpik – Oort**, và được nhà thiên văn học người Hà Lan Jan Oort mô tả lần đầu tiên vào năm 1950. Nó được
**Hành tinh thứ chín** là giả thuyết về một hành tinh lớn phía rìa ngoài hệ Mặt Trời được đề cập đến vào năm 2014, giải thích về quỹ đạo bất thường của một nhóm
**** là một thiên thể bên ngoài sao Hải Vưong và tiểu hành tinh Damocloid nằm trên một quỹ đạo giống sao chổi từ hệ Mặt trời bên ngoài, khoảng đường kính. Nó được cuộc
**2013 BL76** là một vật thể ngoài sao Hải Vương và centaur từ đĩa rải rác và đám mây Oort trong có đường kính khoảng 30 km. Sử dụng một kỷ nguyên của tháng 2 năm
**1995 GJ** có thể là một thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương (TNO) và/hoặc một cubewano có độ nghiêng cao từ vành đai Kuiper ở khu vực ngoài cùng nhất của hệ Mặt Trời.
**** là thiên thể bên ngoài sao Hải Vương lập dị với quỹ đạo giống như hành tinh vi hình ở vùng bên ngoài Hệ Mặt trời, đường kính khoảng 150 km. Nó được phát hiện
**2012 VP113**, còn được biết đến với tên gọi **Biden**, là một vật thể ngoài Hải Vương tinh thuộc nhóm sednoid nằm rất xa Trái Đấ
**** là thiên thể bên ngoài sao Hải Vương và damocloid quay ngược trên quỹ đạo rất lập dị, giống như sao chổi. Nó được quan sát lần đầu tiên vào ngày 1 tháng 11
nhỏ|Quỹ đạo của 2015 TG387 so sánh với các sednoid khác. nhỏ|Kích thước của 2015 TG387 so sánh với một số thiên thể khác trong Hệ Mặt Trời, cùng với [[Sao Hỏa|Hoả tinh, Thủy tinh,
**** là một thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương cộng hưởng bậc cao và có thể là một ứng cử viên hành tinh lùn từ khu vực ngoài cùng nhất của hệ Mặt Trời,
**** là thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương đầu tiên được phát hiện sau Sao Diêm Vương và Charon. Nó được khám phá vào năm 1992 bởi David C. Jewitt và Jane X. Luu
**120347 Salacia** (), số hiệu tạm thời 2004 SB60, là một thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương nằm trong Vành đai Kuiper, có đường kính xấp xỉ 850 kilomet và gần như chắc chắn
nhỏ|Góc nhìn từ trên xuống và nhìn nghiêng của quỹ đạo của Varda. **174567 Varda** là một thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương thuộc nhóm cubewano cộng hưởng của vành đai Kuiper, nằm ở
**1993 RP** có thể là một thiên thể bên ngoài sao Hải Vương (TNO) với đường kính tới , thuộc vành đai Kuiper ở phần ngoài cùng nhất của hệ Mặt Trời. Tuy nhiên, thiên
****, còn gọi là **Ultima Thule**, là một thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương thuộc vành đai Kuiper. Nó hệ hai vật thể tiếp xúc nhau với chiều dài bằng 31 km, bao gồm hai
**** còn được viết là **(120178) 2003 OP32** là một thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương (TNO) nằm trong vành đai Kuiper. Nó được phát hiện vào ngày 26 tháng 7 năm 2003 bởi
**2014 FC72** là một thiên thể đĩa phân tán và TNO nằm ở rìa ngoài Hệ Mặt Trời. Với củng điểm của nó xa từ Hải Vương Tinh nó thuộc về một nhóm nhỏ và
nhỏ|Quỹ đạo của Vanth quanh [[90482 Orcus|Orcus.]] **Vanth** là vệ tinh tự nhiên duy nhất của Orcus, một thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương ở vành đai Kuiper. ## Khám phá Vanth được khám
**** là một thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương và là một hệ hành tinh vi hình đôi nằm tại đĩa phân tán (giống Eris). ## Vệ tinh tự nhiên trái|nhỏ|Hình ảnh động của
**Sao Diêm Vương** (**Pluto**) hay **Diêm Vương tinh** (định danh hành tinh vi hình: **134340 Pluto**) là hành tinh lùn nặng thứ hai đã được biết trong Hệ Mặt Trời (sau Eris) và là vật
nhỏ|300x300px| [[Eris (hành tinh lùn)|Eris, vật thể đĩa phân tán lớn nhất được biết đến (ở giữa) và vệ tinh Dysnomia của nó (bên trái của vật thể) ]] **Đĩa phân tán** (hoặc **đĩa rải
nhỏ|Hình ảnh chụp vào [[Tháng bảy|tháng 7 năm 1997 cho thấy sao sáng Aldebaran vừa xuất hiện trở lại ở phần bóng tối của trăng lưỡi liềm sau khi bị che khuất vào vài phút
phải|[[Sao Hải Vương (trên cùng) và Triton (ở giữa), 3 ngày sau khi _Voyager 2_ bay qua]] Tính đến tháng 2 năm 2024, Sao Hải Vương có 16 vệ tinh, được đặt tên theo các
**Orcus** (định danh hành tinh vi hình: **90482 Orcus**, có mã hiệu 2004 DW) là một hành tinh lùn bên ngoài Sao Hải Vương với một vệ tinh lớn Vanth. Nó có đường kính 910 km.
**Makemake** ( ) hay trang trọng gọi là **(136472) Makemake** (biểu tượng: 🝼), là hành tinh lùn lớn thứ 3 trong hệ Mặt Trời và là một trong 2 vật thể tại vòng đai Kuiper (KBO)
**(316179) 2010 EN65** là một vật thể ngoài Sao Hải Vương (TNO) quay quanh Mặt Trời. Tuy nhiên, với bán trục lớn là 30,8 AU, vật thể này thực sự là một thiên thể Troia
nhỏ|Quỹ đạo của 1996 PW **** là một sao chổi bên ngoài sao Hải Vương với quỹ đạo cực kỳ lập dị và damocloid trên quỹ đạo điển hình của sao chổi chu kỳ dài
nhỏ|Vệ tinh tự nhiên Weywot. **Weywot** (định danh chính thức: **(50000) Quaoar I**; định danh tạm thời: **S/2006 (50000) 1**) là vệ tinh tự nhiên duy nhất được biết đến của hành tinh lùn bên
**Haumea**, định danh hành tinh vi hình là **(136108) Haumea** (biểu tượng: 🝻), là một hành tinh lùn đã biết có vị trí nằm ở bên ngoài quỹ đạo của Sao Hải Vương., tương ứng
**50000 Quaoar** là một thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương dạng đất đá nằm trong vành đai Kuiper. Nó được phát hiện năm 2002 và được đặt tên tạm thời là 2002LM60. Sau này
thumb|Các **điểm Troia** được đánh dấu [[điểm Lagrange|L4 và L5, màu đỏ, trên quỹ đạo của thiên thể xanh bay quanh thiên thể vàng. L4 và L5 là hai trong số 5 điểm Lagrange.]] Trong
**Thiên thể giả thuyết trong Hệ Mặt Trời** là một hành tinh, vệ tinh tự nhiên, vệ tinh phụ hoặc thiên thể tương tự trong Hệ Mặt Trời mà sự tồn tại của chúng không
**20000 Varuna** là một tiểu hành tinh vành đai Kuiper và đang được xem xét để xếp vào hành tinh lùn. Tên chỉ định của nó là **** và đã được khám phá phục hồi
nhỏ|Haumea và các vệ tinh của nó Haumea là hành tinh đầu tiên trong số các hành tinh lùn được IAU công nhận hiện nay được phát hiện kể từ Sao Diêm Vương năm 1930.
**Kerberos** (còn gọi là **S/2011 (134340) 1** hay **P4**) là một vệ tinh nhỏ của Sao Diêm Vương. Sự tồn tại của vệ tinh này được xác nhận vào ngày 20 tháng 7 năm 2011,
**Vật thể nhỏ trong Hệ Mặt Trời** (**SSSB**) là một vật thể trong Hệ Mặt Trời không phải là một hành tinh, một hành tinh lùn, cũng không phải là một vệ tinh tự nhiên.
nhỏ|Quỹ đạo của 1998 SM165. **(26308) 1998 SM165** là một vật thể ngoài Hải Vương tinh và twotino ở vùng ngoài rìa của Hệ Mặt Trời. Nó được phát hiện vào ngày 16 tháng 9
nhỏ|Ảnh giả tưởng về Nemesis qua phần mềm Celestia. **Nemesis** là một sao lùn đỏ hay sao lùn nâu giả thuyết, quay quanh Mặt Trời ở khoảng cách khoảng 50.000 tới 100.000 AU, nơi nào
**469705 Ká̦gára**, chỉ định chính thức **(469705) 2005 EF298**, là một thiên thể ngoài Hải Vương tinh và hệ đôi của vành đai Kuiper, nằm ở vùng ngoài cùng của Hệ Mặt Trời. Nó được
Các thiên thể phía ngoài Hải Vương tinh chủ yếu Các **plutoid** là những hành tinh lùn nằm trên quỹ đạo quay xung quanh Mặt Trời, nhưng ở xa hơn Hải Vương tinh (hành tinh
****, cũng viết là **(20161) 1996 TR66** là một thiên thể ngoài Sao Hải Vương quỹ đạo ngoài Sao Diêm Vương trong vành đai Kuiper của vùng ngoài cùng của Hệ Mặt Trời, đường kính