✨Tạp chí Kinh tế Sài Gòn kỳ số 11-2025

KTSG số 11-2025: Lãi suất, tín dụng, tăng trưởng và lạm phát (KTSG) - Vòng quay tiền tại Việt Nam sau đại dịch Covid-19 vẫn duy trì ở mức thấp, dưới 0,7 lần, so với mức trung bình 0,8 lần trong năm năm trước đó. Điều này cho thấy dù lượng tiền và tín dụng bơm ra nền kinh tế rất lớn, phần lớn nguồn lực vẫn bị “mắc kẹt” trong các tài sản kém thanh khoản, làm giảm hiệu quả sử dụng vốn và gia tăng rủi ro lạm phát cũng như bất ổn hệ thống trong dài hạn. Cần quan tâm tới “sức khỏe” của doanh nghiệp nhỏ và vừa (mục Ý kiến): Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, trong hai tháng đầu năm 2025 có tới 67.000 doanh nghiệp phải rút khỏi thị trường, với gần như tất cả đều là doanh nghiệp vừa và nhỏ, trong khi số mới thành lập và quay trở lại kinh doanh chỉ có 49.800 doanh nghiệp. Đây cũng là xu hướng đã diễn ra từ mấy năm nay. Luật hóa Nghị quyết 42 về xử lý nợ xấu (An Nhiên): Nhiều khả năng, dự thảo Luật các tổ chức tín dụng (sửa đổi) sẽ được đặt lên bàn nghị sự Quốc hội vào kỳ họp tháng 5 tới đây với nội dung trọng tâm là luật hóa Nghị quyết 42/2017/QH14 về thí điểm cơ chế xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng. Ngân hàng Nhà nước bơm thanh khoản giúp giảm áp lực huy động (Trịnh Hoàng): Trong cuối tháng 2, đầu tháng 3-2025, NHNN đã giảm cả khối lượng và lãi suất tín phiếu, đồng thời duy trì hoạt động bơm thanh khoản qua thị trường mở nhằm giảm áp lực huy động cho các ngân hàng thương mại. Tuy nhiên sự hỗ trợ này sẽ cần nhiều thời gian để phản ánh lên lãi suất cho vay. Chờ giảm lãi suất điều hành? (Triệu Minh): Ngay từ đầu năm nay, mục tiêu tăng trưởng tín dụng sớm được đặt ra ở mức 16%, cao hơn nhiều so với các năm trước, nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Và giờ đây, đến lúc các công cụ lãi suất điều hành được quan tâm và chờ đợi một sự điều chỉnh giảm. Lạm phát vẫn đang rình rập (Trịnh Duy Viết): Năm 2025, nhằm đạt mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8% trở lên, chính sách điều hành tiếp tục mở rộng tín dụng khoảng 16% và duy trì lãi suất thấp để hỗ trợ kinh tế. Tuy nhiên, áp lực tỷ giá và lạm phát vẫn hiện hữu, dù xu hướng hạ nhiệt của giá hàng hóa và đô la Mỹ suy yếu đang phần nào giảm bớt sức ép. Những vấn đề cần lưu ý khi đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng (Đỗ Thiên Anh Tuấn): Nhiều bài học từ các quốc gia đã chứng minh rằng, tăng trưởng không bền vững có thể để lại những hậu quả lâu dài, thậm chí làm chậm lại chính tiến trình phát triển. Tổng thống Donald Trump và tham vọng biến Mỹ thành siêu cường tiền mã hóa (Ngân Diệp): Với loạt chính sách mới, ông Trump đang đặt cược lớn vào tiền mã hóa. Ông muốn biến Mỹ thành siêu cường trong lĩnh vực này, thay đổi hoàn toàn cách tiếp cận của Washington với tài sản kỹ thuật số. Quản lý tiền số, tài sản số ở Việt Nam: cần chặt chẽ nhưng không chậm trễ (Hoàng Hạnh): Không gian phát triển cho tài sản số nói chung và tiền số nói riêng trên thị trường tài chính Việt Nam sẽ được mở ra khi các quy định để quản lý, khai thác tiềm năng, hạn chế rủi ro của chúng được ban hành. Nhờ đó, Việt Nam có thể đạt được mục tiêu trở thành trung tâm tài chính toàn cầu, và phát triển tài chính toàn diện, thu hút nhà đầu tư nước ngoài… Điều chỉnh là cơ hội mua? (Thanh Thủy): Nhà đầu tư cần tránh tâm lý mua đuổi ở vùng giá cao, thay vào đó cần kiểm soát tỷ trọng danh mục tổng thể và tập trung vào các nhóm ngành tiềm năng trong giai đoạn hiện tại như ngân hàng, chứng khoán, xây dựng… Cổ phiếu bất động sản khu công nghiệp “nổi sóng”! (Bình An): Ngay trong những tháng đầu tiên của quí 1, cổ phiếu nhóm ngành bất động sản khu công nghiệp tiếp tục đà tăng tốc mạnh khi là một trong những ngành dẫn sóng của thị trường, trong đó tiêu biểu nhất là mã BCM với mức tăng 16%. Biên lãi thuần nhiều ngân hàng đang giảm (Lê Hoài Ân - Nguyễn Thị Ngọc An): Do phải giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ nền kinh tế, các ngân hàng phải đối mặt với bài toán kiểm soát chi phí huy động để ổn định biên lãi thuần (NIM). Kết quả báo cáo tài chính quí 4-2024 cho thấy NIM của toàn ngành tiếp tục sụt giảm, tuy nhiên diễn biến phân hóa vẫn thể hiện rõ ở các nhóm ngân hàng khác nhau. “Xung đột” khi thực hiện quyền trên dữ liệu số: Giải quyết sao cho hài hòa? (Huỳnh Thiên Tứ - Hoàng Hà): Việc quán triệt tuân thủ các nghĩa vụ theo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân trước khi thực hiện quyền theo Luật Dữ liệu cũng chính là sự thể hiện trách nhiệm của doanh nghiệp đối với xã hội. Nhìn từ khía cạnh này, nguyên tắc ưu tiên quyền của chủ thể dữ liệu cá nhân hoàn toàn là một điều đúng đắn. Hết thời “buông rèm nhiếp chính” công ty? (Phạm Hoài Huấn): Quy định “chủ sở hữu hưởng lợi” là bước tiến lớn trong hành trình minh bạch hóa pháp luật doanh nghiệp Việt Nam. Nó không chỉ đáp ứng chuẩn mực quốc tế, mà còn giải quyết thực trạng “buông rèm nhiếp chính”, đặt nền móng cho kinh tế bền vững. Tranh cãi bản quyền AI: Đổi mới kinh tế hay đánh cắp sáng tạo? (Võ Thu Hương): AI đang làm rung chuyển ngành công nghiệp âm nhạc khi có thể tạo ra các tác phẩm âm nhạc từ những tác phẩm có sẵn mà không cần trả phí bản quyền. Đề xuất mới trong luật về bản quyền của Chính phủ Anh nhằm hợp thức hóa điều này đã vấp phải làn sóng phản đối mạnh mẽ từ giới nghệ sĩ… Cần khuyến khích doanh nghiệp tư nhân xuất khẩu dịch vụ số (Khánh Nguyên): “Trong kinh tế số của Việt Nam, khu vực tư nhân hiện đang giữ vai trò chủ chốt, tỷ trọng giá trị do khối tư nhân tạo ra ước tính lên đến 70-80%. Tuy nhiên, chúng ta chưa khai thác hết tiềm lực của họ”, TS. Trần Quý, Viện trưởng Viện Phát triển kinh tế số Việt Nam thuộc Hội Truyền thông số Việt Nam trao đổi với Kinh tế Sài Gòn. Thấy gì từ kỳ họp “quốc hội” 2025 của Trung Quốc? (Phạm Sỹ Thành): Tất cả sự chú ý đổ dồn vào Báo cáo công tác Chính phủ 2025 để tìm câu trả lời cụ thể hơn cho ba câu hỏi chính: Nỗi lo lớn nhất hiện nay là gì? Năm tới sẽ thực hiện mục tiêu tăng trưởng dựa vào công cụ nào? Chính sách đột phá ra sao? Khoa học hành vi giúp gia tăng hiệu suất doanh nghiệp như thế nào? (Hồ Nguyên Thảo): Sự hiểu biết cặn kẽ về tâm lý học hành vi, biết rõ cách thức và lý do con người hành động, tương tác và phản ứng với môi trường làm việc sẽ tạo ra những chuyển biến tích cực, cải thiện hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Khoa học hành vi - mảnh ghép còn thiếu của thị trường dịch vụ tư vấn tâm lý (Ricky Hồ): Ngày càng có nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam áp dụng những hiểu biết khoa học hành vi vào khâu tổ chức và vận hành doanh nghiệp. Sân chơi thị trường dịch vụ ứng dụng khoa học hành vi chỉ mới có doanh nghiệp nước ngoài. Những trở ngại khi chuẩn bị giấy tờ chứng nhận xuất xứ hàng hóa vào Mỹ (Nguyễn Nhật Dương): Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu và áp lực ngày càng gia tăng từ chính sách thương mại của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump, quy tắc xuất xứ đã trở thành một trong những thách thức lớn đối với các doanh nghiệp Việt Nam khi xuất khẩu sang thị trường này. Thuế tài sản: thách thức và chiến lược (Nguyễn Văn Lộc): Việt Nam đang tiến tới mục tiêu trở thành thị trường mới nổi vào năm 2025, thuế tài sản đã nổi lên như một chủ đề đầy tranh cãi và tiềm năng. Đây không chỉ là một chính sách tài chính nhằm tăng nguồn thu ngân sách, mà còn là công cụ để giải quyết những bất cập trong thị trường bất động sản. Đã đến lúc thay đổi tư duy tổ chức lễ hội (Nguyễn Văn Mỹ): Việt Nam có hơn 8.000 lễ hội mỗi năm, tức trung bình mỗi giờ có một lễ hội diễn ra. Tuy nhiên, thay vì trở thành những sản phẩm du lịch chất lượng, nhiều lễ hội đang bị lạm phát và lạm dụng… Hát hò nghêu ngao là chưa đủ (Nguyễn An Nam): Đà Lạt được UNESCO công nhận là thành viên gia nhập Mạng lưới các Thành phố sáng tạo toàn cầu trong lĩnh vực âm nhạc. Cơn hưng phấn rộn ràng kéo dài chưa lâu, thời gian tới có lẽ thành phố này sẽ đối diện với những áp lực thực tế để giữ vững danh hiệu. Làm phim tiểu sử: người đã khuất cũng có quyền lên tiếng (Nguyễn Lương Sỹ): Liệu có còn tồn tại quyền về tên tuổi sau khi chủ nhân của nó đã chết? Tại Mỹ, chỉ có 24 bang công nhận quyền này tiếp tục kéo dài từ 40 năm (New York), 70 năm (California) tới 100 năm (Indiana) sau khi người đó qua đời. Đừng để lời nói tiêu cực định nghĩa bạn! (TS.BS. Phạm Minh Triết): Rối loạn lo âu xã hội làm (SAD) ảnh hưởng đến khoảng 4% dân số nói chung, nhưng tỷ lệ này có thể lên đến 36% ở nhóm người từ 16-29 tuổi. Các triệu chứng SAD có thể bộc lộ rõ ràng trong môi trường công việc, đặc biệt khi cá nhân từng trải qua những tình huống bị phê bình hoặc thất bại. “Đúng - sai” trong làm từ thiện (Ngọc Nhi): Các hoạt động từ thiện hay thiện nguyện của mỗi cá nhân, tập thể là một hành động đẹp, có ý nghĩa cao cả, mang lại lợi ích cho những người yếu thế cần giúp đỡ. Nhưng những “ồn ào” về từ thiện gần đây khiến tôi cảm thấy từ ranh giới của sự “đúng” và “sai” của việc làm thiện nguyện thật mong manh. Cách để các doanh nghiệp tìm cách xoay xở giữa bão thuế quan (Lạc Diệp): Những bất ổn từ chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang gây sức ép lớn lên giới doanh nghiệp buộc các giám đốc điều hành phải tìm cách ứng phó. Chi tiêu quốc phòng có thể là cú hích cho kinh tế châu Âu (Song Thanh): Chi tiêu quốc phòng của các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu sẽ tăng đáng kể trong những năm tới. Việc tăng chi tiêu - nếu được thực hiện đúng cách, sẽ tạo ra những tác động tích cực đến tăng trưởng GDP của khu vực. Cái lý đằng sau việc Mỹ muốn bỏ chi tiêu chính phủ khỏi GDP (Nguyễn Vũ): Có thể nói Chính phủ Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump không muốn nhấn mạnh đến việc dùng các biện pháp đầu tư hay chi tiêu chính phủ như một cách thức kích thích nền kinh tế. Đó là lý do tại sao ông Trump thích giảm thuế cho người giàu và doanh nghiệp để khuyến khích tiêu dùng cá nhân cũng như đầu tư từ doanh nghiệp. Mời bạn đọc đón xem!