Sân bay Thành Sơn hay căn cứ không quân Phan Rang là một sân bay quân sự cấp 1, là sân bay quan trọng của Không quân Nhân dân Việt Nam nằm ở thành phố Phan Rang – Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận, cách di tích Tháp Chàm Pô Klong Giarai chỉ vài cây số theo đường chim bay, cách quần đảo Trường Sa 600 km về phía Tây.
Đây cũng từng là căn cứ không quân quan trọng của Quân lực Việt Nam Cộng Hòa và Không lực Hoa Kỳ trong thời kỳ Chiến tranh Việt Nam. Tại đây, ngày 28 tháng 4 năm 1975, Phi đội Quyết Thắng, một phi đội gồm các phi công Không quân Nhân dân Việt Nam, đã sử dụng máy bay ném bom A-37 Dragonfly thu được của Không lực Việt Nam Cộng hòa để ném bom vào sân bay Tân Sơn Nhất.
Sau năm 1975, Không quân Nhân dân Việt Nam đã tiếp quản căn cứ này và hiện đang sử dụng cho mục đích quân sự.
Hình thành
Trong thời kỳ Thế Chiến 2, sau khi xâm nhập Đông Dương, quân đội Đế quốc Nhật Bản đã xây dựng sân bay này như một sân bay dã chiến bằng đất, được sử dụng cho các phi vụ ném bom và trinh sát. Vào cuối những năm 1940 và đầu những năm 1950, Quân đội Pháp đã cho mở rộng thêm quy mô sân bay với đường băng dài 3500 bộ (feet). Đường băng của sân bay đã bắt đầu được lát bêtông, để có thể sử dụng cho những loại máy bay vận tải hạng trung.
Vai trò trong Chiến tranh Việt Nam
Khi Chiến tranh Việt Nam mở rộng quy mô, kéo thêm sự can thiệp quân sự của Hoa Kỳ vào Việt Nam, năm 1966, Bộ chỉ huy Viện trợ Quân sự Mỹ tại Việt Nam đã quyết định mở rộng sân bay này để có thể phục vụ cho những đơn vị máy bay phản lực và trực thăng Hoa Kỳ và Việt Nam Cộng Hòa sẵn sàng tham chiến.
Sau khi quân Mỹ rút khỏi Việt Nam theo những điều khoản của Hiệp định Paris 1973, căn cứ này được bàn giao lại cho Sư đoàn 6 Không lực Việt Nam Cộng hòa, thuộc quyền quản lý của Quân khu II.
Cuối tháng 3 năm 1975, toàn bộ Tây Nguyên, các tỉnh Phú Yên, Bình Định đều do các lực lượng của Quân đội Nhân dân Việt Nam và Quân Giải phóng Miền Nam Việt Nam chiếm giữ. Quân đoàn 1 Việt Nam Cộng hòa cũng bị tan rã hoàn toàn. Sức tiến công của Quân đội Nhân dân Việt Nam và Quân Giải phóng Miền Nam Việt Nam đã gia tăng mạnh mẽ lên các tỉnh còn lại của Quân khu II Việt Nam Cộng hòa, ngày 1 tháng 4 năm 1975, Thiếu tướng Phạm Văn Phú và các sĩ quan của Bộ Tư lệnh Quân đoàn 2 đã di chuyển về đóng tại căn cứ Phan Rang để chuẩn bị cho việc giải thể toàn bộ quân đoàn 2 và bàn giao địa bàn cho quân đoàn 3. Ngày 3 tháng 4 năm 1975, Quân đoàn 2 và Quân khu 2 Việt Nam Cộng hòa chính thức bị xóa sổ.
Nhằm cứu vãn tình thế, Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu đã ra lệnh thành lập phòng tuyến Phan Rang để ngăn chặn đà tiến của Quân đội Nhân dân Việt Nam và Quân Giải phóng Miền Nam Việt Nam. Ngày 4 tháng 4 năm 1975, Bộ Tư lệnh Tiền phương Quân đoàn 3 được thành lập tại căn cứ Không quân Phan Rang do Trung tướng Nguyễn Vĩnh Nghi giữ chức Tư lệnh Tiền phương, kiêm chỉ huy trưởng Mặt trận Phan Rang. Tuy nhiên, đến ngày 16 tháng 4 thì Phan Rang thất thủ. Căn cứ Thành Sơn rơi vào tay Quân đội Nhân dân Việt Nam và Quân Giải phóng Miền Nam Việt Nam. Trung tướng Nguyễn Vĩnh Nghi và Chuẩn tướng Phạm Ngọc Sang, Tư lệnh Sư đoàn 6 Không quân, phụ trách căn cứ Không quân Phan Rang đều bị bắt sống.
Phi đội Quyết thắng và Trung đoàn Không quân chiến đấu 937
Sau khi chiếm được một số căn cứ không quân của Việt Nam Cộng hòa, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã chỉ thị cho Bộ Tư lệnh Phòng không - Không quân cử ngay phi công và nhân viên kỹ thuật vào sân bay Đà Nẵng tiếp nhận máy bay và tiếp thu kỹ thuật để sử dụng loại máy bay chiến lợi phẩm vừa thu được, chuẩn bị sử dụng một phi đội A-37 sẵn sàng nhận lệnh xuất kích do Bộ Tư lệnh chiến dịch sẽ ra lệnh trực tiếp.
Với sự giúp đỡ của phi công Nguyễn Thành Trung và sự hợp tác 2 sĩ quan Không lực Việt Nam Cộng hòa là Trần Văn On và Nguyễn Ngọc Xanh, các máy bay A-37 chiến lợi phẩm được kiểm tra và chọn ra 5 chiếc để tham gia chiến dịch (gồm 2 chiếc phục hồi từ sân bay Đà Nẵng và 3 chiếc phục hồi từ sân bay Phù Cát), đồng thời, hỗ trợ bốn phi công MiG-17 thuộc Trung đoàn 923 Không quân Nhân dân Việt Nam được lựa chọn để lái chuyển loại là Nguyễn Văn Lục, Từ Đễ, Hán Văn Quảng và Hoàng Mai Vượng. Sau 5 ngày huấn luyện, ngày 26 tháng 4 năm 1975, toàn bộ các phi công và máy bay đã được tập kết tại sân bay Thành Sơn. Tại đây, ngày 28 tháng 4, Phi đội Quyết thắng được thành lập, gồm 6 phi công Nguyễn Thành Trung, Nguyễn Văn Lục, Từ Đễ, Hán Văn Quảng, Hoàng Mai Vượng và Trần Văn On. Ngay trong hôm đó, phi đội cất cánh và ném bom vào sân bây Tân Sơn Nhất, phá hủy nhiều máy bay tại đây, gây hoang mang cho những lực lượng chiến đấu và những người di tản tại đây.
Sau khi thống nhất, Phi đội Quyết thắng được giải thể, tuy nhiên các phi công được giao nhiệm vụ tiếp nhận và kiểm tra các máy bay chiến lợi phẩm. Ngày 21 tháng 5 năm 1975, Bộ Quốc phòng đã quyết định thành lập 2 trung đoàn trực thăng 917 và 918, và 2 trung đoàn máy bay chiến đấu 935 và 937.
Căn cứ Thành Sơn ban đầu chỉ là nơi huấn luyện và sử dụng các máy bay chiến lợi phẩm F-5E TigerII và A-37 Dragonfly. Sau khi các loại máy bay này hết hạn sử dụng và thải hồi, một thời gian căn cứ chuyển sang sử dụng loại máy bay L-39 Albatros chỉ dùng cho huấn luyện.
Cuối thập niên 1980, trung đoàn 937 được chuyển căn cứ từ Cần Thơ về Thành Sơn và tiếp nhận những máy bay Su-27SK/UB đầu tiên của Việt Nam. Các phi công đầu tiên gồm:
-
Nguyễn Đức Soát
-
Võ Văn Tuấn
-
Nguyễn Văn Phượng
-
Nguyễn Văn Thận
-
Trần Văn Thi
-
Đỗ Văn Đức
-
Phạm Hồng Dương
-
Hoàng Bá Tâm
-...
Tuy nhiên, đến cuối thập niên 1990, các máy bay Su-27 được chuyển thuộc về trung đoàn 935 đóng tại Biên Hòa. Trung đoàn được lệnh tiếp nhận các máy bay Su-22M4 và Su-22UM3K mua lại từ Ba Lan và sử dụng cho đến ngày nay.
Căn cứ không quân Thành Sơn là căn cứ chính của Trung đoàn 937 (còn gọi là Đoàn C37). Trung đoàn trưởng cũng là chỉ huy trưởng của căn cứ. Ngoài các phi công chiến đấu, căn cứ còn có một tiểu đoàn căn cứ, làm nhiệm vụ bảo vệ, hậu cần sân bay và bảo dưỡng, sửa chữa kỹ thuật, quân số xấp xỉ khoảng 1.000 người.
Trước tình hình xuống cấp của các máy bay đời cũ, chính phủ Việt Nam đã có ý định trang bị các máy bay mới cho lực lượng Không quân Nhân dân Việt Nam. Căn cứ không quân Phan Rang và Trung đoàn Không quân chiến đấu 937 cũng nằm trong đề xuất trang bị, nhằm mục tiêu hỗ trợ các việc phòng thủ và kiểm soát biển tại Biển Đông và Trường Sa.
Đề xuất lập cảng hàng không dân dụng
Tháng 10/2020, UBND tỉnh Ninh Thuận đã gửi công văn cho Thủ tướng chính phủ đề xuất khảo sát, bổ sung lập quy hoạch cảng hàng không Thành Sơn vào Quy hoạch phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc giai đoạn 2021-2030... Sau đó, Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Thuận tiếp tục gửi kiến nghị của cử tri Ninh Thuận, đề nghị chính phủ xem xét, chấp thuận chủ trương bổ sung quy hoạch sân bay Thành Sơn thành cảng hàng không nội địa, kết hợp phục vụ quân sự. Văn phòng Chính phủ Việt Nam chuyển Bộ Giao thông Vận tải xem xét giải quyết theo thẩm quyền đối với đề xuất của UBND tỉnh Ninh Thuận. Bộ GTVT đề nghị UBND tỉnh Ninh Thuận chỉ đạo các cơ quan liên quan nghiên cứu, tham gia ý kiến về hồ sơ quy hoạch để bảo đảm phù hợp với nhu cầu vận tải, mục tiêu và định hướng phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Tại buổi làm việc với Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng vào ngày 07/04/2021, UBND tỉnh Ninh Thuận tiếp tục kiến nghị bổ sung quy hoạch cảng hàng không dân dụng Thành Sơn (sân bay lưỡng dụng). Phó Thủ tướng giao Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với Bộ Quốc phòng, các Bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu trong quá trình lập Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không. Sau khi có kết luận trên của Phó Thủ tướng, UBND tỉnh Ninh Thuận đã giao Sở GTVT tỉnh phối hợp các đơn vị liên quan chủ động làm việc với các đơn vị thuộc Bộ GTVT, Bộ Quốc phòng trong quá trình lập Quy hoạch để đề xuất bổ sung quy hoạch cảng hàng không dân dụng Thành Sơn; thực hiện trong tháng 4/2021..
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Sân bay Thành Sơn** hay **căn cứ không quân Phan Rang** là một sân bay quân sự cấp 1, là sân bay quan trọng của Không quân Nhân dân Việt Nam nằm ở thành phố
**Sân bay Lai Sơn Yên Đài** () là một sân bay quân sự ở Yên Đài, Sơn Đông, Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa. Trước đây, đây từng là sân bay chính của khu vực
**Sân bay Anh Sơn** là một sân bay quân sự nhỏ ở xã Tường Sơn, huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An. Nó được sử dụng trong cuộc chiến tranh Việt Nam. Hiện nay sân bay
**Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất** (tên giao dịch chính thức: **Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất**; IATA: **SGN**; ICAO: **VVTS**) là sân bay quốc tế lớn nhất Việt Nam hiện tại.
**Sân bay quốc tế Long Thành** (tên chính thức: **Cảng hàng không quốc tế Long Thành**), là một sân bay quốc tế đang trong quá trình xây dựng tại huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai,
**Sân bay quốc tế Đào Viên Đài Loan** (tiếng Anh: _Taiwan Taoyuan International Airport_, (; bính âm thông dụng: Táiwan Táoyuán Gúojì Jichǎng), tên trước đây là **Sân bay quốc tế Trung Chính** (; bính
**Sân bay Nà Sản** là một sân bay ở huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La, vùng Tây Bắc Việt Nam. Sân bay nằm cạnh Quốc lộ 6, cách thành phố Sơn La khoảng 20 km về
**Sân bay quốc tế Cam Ranh** là sân bay dân sự chính phục vụ cho tỉnh Khánh Hòa và các tỉnh Cực Nam Trung Bộ. Đến thời điểm năm 2012, sân bay này đã đạt
**Sân bay quốc tế Giao Đông Thanh Đảo** là một sân bay tại Thanh Đảo, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Sân bay được xây dựng để phục vụ thành phố Thanh Đảo, thay thế cho
**Tấn công sân bay Tân Sơn Nhất (1968)** là cuộc tấn công của lực lượng đặc công Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam nhằm vào sân bay Tân Sơn Nhất. Cuộc tấn công này
**Sân bay quốc tế Bồng Lai Yên Đài** là một sân bay được xây dựng để phục vụ thành phố Yên Đài, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Nó nằm 43 km từ trung tâm thành phố,
**Sân bay quốc tế Dubai** (tiếng Ả Rập: **مطار دبي الدولي**) là sân bay quốc tế phục vụ Dubai, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất, là sân bay chính của Dubai và là
**Sân bay Lữ Lương** là một sân bay dân dụng phục vụ tại thành phố Lữ Lương, tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc. Nó nằm gần thị trấn Đại Vũ của Phương Sơn, cách trung tâm
**Sân bay Vũ Túc Thái Nguyên** (Hán văn giản thể: 太原武宿国际机场; Hán văn phồn thể: 太原武宿國際機場; pinyin: Tàiyuán Wǔsù Guójì Jīchǎng) (mã sân bay ICAO: ZBYN, mã sân bay IATA: TYN) là một sân bay
**Sân bay quốc tế Lưu Đình Thanh Đảo** (青岛流亭国际机场, pinyin: Qīngdǎo Liútíng Guójì Jīchǎng) từng là một sân bay quốc tế tại Thanh Đảo, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Sân bay có cự ly 31 km
**Sân bay Quan Công Vận Thành** (tiếng Trung: 运城关公机场) (IATA: YCU, ICAO: ZBYC) là một sân bay phục vụ thành phố Vận Thành, tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc. Sân nằm ở thôn Trương Hiếu, thị
**Sân bay Á Đinh Đạo Thành** (, là một sân bay thuộc huyện Đạo Thành, Châu tự trị dân tộc Tạng Garzê, thuộc tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc. Sân bay ở Thị trấn Tang Đôi,
Sân bay khu vực Đông Bắc Florida (IATA: UST, ICAO: KSGJ, FAA LID: SGJ), trước đây Sân bay St. Augustine, là sân bay có cự ly bốn dặm (6 km) về phía bắc của Saint Augustine,
**Sân bay Vân Cương Đại Đồng** () là một sân bay phục vụ tại thành phố Đại Đồng, tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc. Nó nằm ở phía bắc của thị trấn Bội Gia Tạo ở
**Sân bay Paris-Orly** (, ) là một sân bay tọa lạc tại Orly và một phần tại Villeneuve-le-Roi, Nam của Paris, Pháp. Sân bay này phục vụ các chuyến bay đến các thành phố của
**Sân bay Đại Thủy Bạc Uy Hải** () là một sân bay ở Uy Hải, Sơn Đông, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Sân bay nằm ở trấn Đại Thủy Bạc, thuộc thành phố Wendeng
**Sân bay Châu Đốc** nằm ở thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang. Sân bay có một đường băng dài 600m, dùng để phục vụ trong chiến tranh. Hiện nay sân bay này trở thành
**Sân bay Khúc Phụ Tế Ninh** là một sân bay tại Tế Ninh, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Sân bay có cự ly 25 km về phía tây thành phố. ## Hãng hàng không và điểm
**Sân bay Long Xuyên** (hay có tên khác là **Sân bay Vàm Cống**) nằm ở Thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang. Sân bay có một đường băng dài 700m, dùng để phục vụ trong
**Sân bay Đài Nam** (**臺南機場**, formally **臺南航空站**) là một sân bay hỗn hợp thương mại/quân sự tại Quận Nam, Đài Nam, Đài Loan, Trung Hoa Dân Quốc. Đây là sân bay quốc nội bận rộn
**Sân bay quốc tế Diêu Tường Tế Nam** () là một sân bay ở Diêu Tường, Tế Nam, Trung Quốc. Sân bay có cự ly 33 km về phía đông bắc thành phố Tế Nam và
**Sân golf Tân Sơn Nhất** là sân golf nằm cạnh đường băng Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất trên đường Tân Sơn (quận Gò Vấp), TP Hồ Chí Minh, đất thuộc bộ Quốc phòng.
**Sân bay Thọ Xuân**, tên cũ là **sân bay Sao Vàng**, là một sân bay hỗn hợp quân sự ở thị trấn Sao Vàng, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa, 45 km về phía tây thành
**Sân bay Chu San Phổ Đà Sơn** (Tiếng Trung: 舟山普陀山机场) là một sân bay nằm trên đảo Chu Gia Chiêm ở Chu San, Chiết Giang, Trung quốc. Tháng 3 năm 1988, Hội đồng Nhà nước
**Sân bay Quốc tế Nội Bài** (), tên giao dịch chính thức: **Cảng hàng không Quốc tế Nội Bài**, là cảng hàng không Quốc tế lớn nhất của miền Bắc Việt Nam, phục vụ chính
nhỏ|250x250px|Hàng không mẫu hạm lớn nhất thế giới. Nhân viên điều hành trên tháp quan sát của chiếc [[USS Ronald Reagan của Hoa Kỳ.|thế=]] **Tàu sân bay** (tiếng Anh: _aircraft carrier_), hay **hàng không mẫu
**Sân bay Sơn Hải Quan Tần Hoàng Đảo** là một sân bay quân sự ở Tần Hoàng Đảo, Hà Bắc, Trung Quốc . Nằm ở quận Sơn Hải Quan, cách trung tâm thành phố khoảng
**Vụ tin tặc tấn công các sân bay tại Việt Nam 2016** là vụ tấn công của các tin tặc (hacker) vào chiều 29 tháng 7 năm 2016 vào một số màn hình hiển thị
**Sân bay Tràng An** là một dự án sân bay đang được nghiên cứu ở tỉnh Ninh Bình, Việt Nam.Vị trí xây dựng ở xã Sơn Lai, huyện Nho Quan, cách trung tâm thành phố
**Sân bay Thiên Trụ Sơn An Khánh** () nằm ở An Khánh, An Huy, Trung Quốc, cách trung tâm thành phố An Huy 6.3 kilometers (3.9 miles) về hướng bắc. Năm 2007, đã có 3898
**Sân bay Gò Găng** là sân bay được quy hoạch xây dựng ở đảo Gò Găng thuộc xã Long Sơn, thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Sân bay này sẽ thay
Nhà ga sân bay quốc tế Đà Nẵng **Sân bay Quốc tế Đà Nẵng** là cảng hàng không lớn nhất khu vực miền Trung - Tây Nguyên và lớn thứ ba của Việt Nam, nằm
**Liêu Ninh** (Liaoning) là chiếc tàu sân bay đầu tiên của Hải quân Trung Quốc. Nó được đặt theo tên tỉnh Liêu Ninh nơi con tàu được tân trang. Sau một số lần chạy thử,
**Tàu sân bay lớp 002** là một tàu sân bay được hạ thủy vào năm 2017 để phục vụ Quân Giải phóng Nhân dân của Trung Quốc. Đây là tàu sân bay thứ hai của
**Sân bay Tam Nữ Hà Đường Sơn** () hay còn gọi là **Căn cứ Không quân Đường Sơn** là một sân bay phục vụ cho cả hoạt động quân sự và dân dụng của thành
**Sân bay Cửu Hoa Sơn Trì Châu** là một sân bay phục vụ thành phố Trì Châu thuộc tỉnh An Huy, Trung Quốc. Sân bay nằm ở quận Quý Trì, cách trung tâm thành phố
**Sân bay quốc tế Hoa Quả Sơn Liên Vân Cảng** (, ) là một sân bay phục vụ cho thành phố Liên Vân Cảng của tỉnh Giang Tô, Trung Quốc. Sân bay mở cửa từ
**Sân bay Vân Thụy Bảo Sơn** là một sân bay tại Bảo Sơn, tỉnh Vân Nam, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Mã số sân bay này theo IATA và ICAO là . Sân bay
**Cảng hàng không quốc tế Vinh** là sân bay quốc tế của Việt Nam ở xã Nghi Liên, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An, có tọa độ 18°44'44' ' vĩ Bắc, 105°39'50' ' kinh Đông.
**Lớp tàu sân bay _Graf Zeppelin**_ là hai tàu sân bay của Hải quân Đức được đặt lườn vào giữa những năm 1930 như một phần của Kế hoạch Z nhằm tái vũ trang. Bốn
**_Graf Zeppelin_** là tàu sân bay duy nhất của Đức được hạ thủy trong Chiến tranh Thế giới thứ hai, tiêu biểu phần nào cho những nỗ lực của Hải quân Đức để tạo ra
**Sân bay Đồng Hới** hay **Cảng hàng không Đồng Hới**, mã sân bay IATA là **VDH**, là một sân bay tại phường Đồng Thuận, tỉnh Quảng Trị (trước đây là xã Lộc Ninh, thành phố
thumb thumb **Cảng hàng không quốc tế Cần Thơ** hay **Sân bay quốc tế Cần Thơ**, là một sân bay quốc tế tại Việt Nam, nằm tại phường Trà An và phường Thới An Đông,
**Sân bay Quốc tế Hồng Kông** (tiếng Anh: **Hong Kong International Airport**; IATA: HKG, ICAO: VHHH; tiếng Hoa: 香港國際機場, pinyin: Xiānggǎng Guójì Jīchǎng), hay còn gọi là Sân bay Xích Liệp Giác là sân bay
**Sân bay Nước Mặn** nằm ở phường Khuê Mỹ, quận Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng. Sân bay có một đường băng dài 1400m, dùng để phục vụ trong chiến tranh. Nơi đây từng