✨Phú Ninh (huyện)
Phú Ninh là một huyện thuộc tỉnh Quảng Nam, Việt Nam.
Địa lý
Phú Ninh là một huyện đồng bằng nằm ở phía đông tỉnh Quảng Nam, có vị trí địa lý:
- Phía đông giáp thành phố Tam Kỳ và huyện Núi Thành
- Phía tây giáp huyện Tiên Phước
- Phía nam giáp huyện Bắc Trà My
- Phía bắc giáp huyện Thăng Bình.
Huyện Phú Ninh có diện tích 251,47 km², dân số năm 2019 là 77.204 người, mật độ dân số đạt 307 người/km².
Hành chính
thumb|Bản đồ hành chính Huyện Phú Ninh
Huyện Phú Ninh có 10 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm thị trấn Phú Thịnh (huyện lỵ) và 9 xã: Tam An, Tam Đại, Tam Dân, Tam Đàn, Tam Lãnh, Tam Lộc, Tam Phước, Tam Thái, Tam Thành.
Lịch sử
Trước năm 2005, địa bàn huyện Phú Ninh ngày nay là một phần thị xã Tam Kỳ cũ.
Phú Ninh vốn là tên một làng nằm ven sông Tam Kỳ thuộc tổng Phước Lợi, phủ Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam trước kia (nay là thôn Phú Ninh, xã Tam Ngọc, thành phố Tam Kỳ). Năm 1977, chính quyền tỉnh Quảng Nam – Đà Nẵng khởi công xây dựng công trình thủy lợi với đập nhân tạo chặn dòng sông Tam Kỳ gần thôn Phú Ninh, nên đập và hồ chứa thủy lợi hình thành được đặt tên Phú Ninh theo thôn này. Hồ Phú Ninh được khánh thành và đưa vào sử dụng năm 1986, có chức năng cung cấp nước tưới cho 23.000 ha đất nông nghiệp thuộc 4 huyện Quế Sơn, Thăng Bình, Tam Kỳ, Núi Thành.
Ngày 5 tháng 1 năm 2005, Chính phủ ban hành Nghị định 01/2005/NĐ-CP. Theo đó, thành lập huyện Phú Ninh trên cơ sở tách toàn bộ diện tích và dân số của 10 xã: Tam An, Tam Đại, Tam Dân, Tam Đàn, Tam Lãnh, Tam Lộc, Tam Phước, Tam Thái, Tam Thành và Tam Vinh thuộc thị xã Tam Kỳ.
Khi mới thành lập, huyện có 10 xã nói trên. Huyện lỵ đặt tại xã Tam Vinh.
Ngày 21 tháng 12 năm 2009, thành lập thị trấn Phú Thịnh (thị trấn huyện lỵ huyện Phú Ninh) trên cơ sở điều chỉnh 648 ha diện tích tự nhiên và 4.793 người của xã Tam Vinh.
Ngày 1 tháng 1 năm 2025, sáp nhập xã Tam Vinh vào thị trấn Phú Thịnh.
Huyện Phú Ninh có 1 thị trấn và 9 xã như hiện nay.
Kinh tế
Ngành nghề chính của dân trong xã là nghề nông thuần túy, bên cạnh đó là các nghề phụ khác.
Phú Ninh cũng là tên gọi của một công trình thủy lợi, thủy điện và một khu du lịch sinh thái của huyện.
Xã Tam Phước là một trong 11 xã của cả nước được Ban chỉ đạo trung ương chọn để xây dựng mô hình xã điểm nông thôn mới, đại diện cho khu vực Duyên hải miền Trung.
Văn hóa - du lịch
Hồ Phú Ninh thuộc xã Tam Lãnh, Tam Dân và Tam Đại với diện tích 36 km² và là địa danh nổi tiếng với các dịch vụ du lịch. Trong đó, xã Tam Lãnh đặc biệt hơn là nơi toạ lạc của mỏ vàng Bồng Miêu là một trong những mỏ vàng lớn của Việt Nam.
Khi bạn đến thăm Phú Ninh, bạn sẽ cảm nhận được sự ưu ái nồng nàn và sự đón khách nhiệt tình của người dân ở đây.
Phú Ninh có nhiều điểm du lịch tiêu biểu như: thác Ào Ào (Tam Lộc), Tháp Chiên Đàn (Tam An), Hồ Phú Ninh (Tam Đại và Tam Lãnh), Núi Đá Ngựa (Tam Thành),...
Giao thông
Trên địa bàn huyện chỉ có 2 xã là Tam An và Tam Đàn có Quốc lộ 1 đi qua.
Ngoài ra còn có đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi chạy qua phía đông huyện song song với Quốc lộ 1 và các tỉnh lộ 615, 616 và 617 chạy qua phía bắc, trung tâm và phía nam huyện. Huyện cũng có Đường sắt Bắc - Nam đi qua, có Quốc lộ 40B nối liền cửa khẩu Bờ Y (tỉnh Kon Tum) và vùng kinh tế động lực của tỉnh Quảng Nam.
Người nổi tiếng
*Nhà chí sĩ Phan Châu Trinh
| * Phụ **Tuy Hòa** là một huyện cũ thuộc tỉnh Phú Khánh, sau thuộc tỉnh Phú Yên. Huyện Tuy Hòa tồn tại đến ngày 16 tháng 5 năm 2005.. Nhưng một năm sau (ngày 22 tháng 9 Công ty Cổ phần Chế biến Thực phẩm Xuất Khẩu Phú Thịnh chuyên cung cấp ra thị trường những dòng sản phẩm về nước giải khát, thực phẩm đóng hộp, thực phẩm đông lạnh chất **Tây Ninh** là một tỉnh thuộc vùng Đông Nam Bộ, miền Nam Việt Nam. Tây Ninh nằm ở biên giới miền Tây Nam của Việt Nam, có chung đường biên giới quốc tế trên bộ **Bắc Ninh** là một tỉnh của Việt Nam, với vị trí nằm trong Vùng thủ đô Hà Nội, thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng. Tỉnh cũng nằm trong Vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ **Tây Ninh** là một tỉnh thuộc vùng Đông Nam Bộ, Việt Nam. Tây Ninh nằm ở vị trí cầu nối giữa Thành phố Hồ Chí Minh và thủ đô Phnôm Pênh, vương quốc Campuchia và **Bắc Ninh** là một tỉnh ở Việt Nam, với vị trí nằm trong Vùng thủ đô Hà Nội, Vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ và thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng. Bắc Ninh là **Ninh Thuận** là một tỉnh cũ ven biển gần cực nam vùng duyên hải Nam Trung Bộ, miền Trung của Việt Nam. Thủ phủ của tỉnh là thành phố Phan Rang – Tháp Chàm nằm **Hoa Lư** là một huyện cũ thuộc tỉnh Ninh Bình, Việt Nam. Năm 2025, huyện này được sáp nhập với thành phố Ninh Bình cũ để thành lập thành phố Hoa Lư. ## Địa lý **Ninh Hòa** là một thị xã ven biển thuộc tỉnh Khánh Hòa, Việt Nam. Thị xã Ninh Hòa được biết đến với nhiều danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử như: bãi biển Lễ hội [[Đồng Kỵ|làng Đồng Kỵ 2009]] Danh sách này liệt kê các lễ hội trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Hàng năm, trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh diễn ra hơn 547 lễ hội Lịch sử hành chính tỉnh Quảng Ninh có thể được xem bắt đầu từ cuộc cải cách hành chính của Minh Mạng năm 1831-1832. Theo đó, từ năm 1831, trấn Quảng Yên được đặt thành **Phú Thọ** là một tỉnh thuộc vùng trung du và miền núi Bắc Bộ, Việt Nam. ## Trước năm 1945 Phú Thọ được coi là vùng Đất tổ cội nguồn của Việt Nam. Tương truyền _Đối với các định nghĩa khác, xem_ _Ninh Bình (định hướng)._ **Ninh Bình** là tỉnh nằm ở cửa ngõ phía Nam của thủ đô Hà Nội và thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng, miền Bắc, **Lộc Ninh** là một huyện biên giới thuộc tỉnh Bình Phước, Việt Nam. Huyện lỵ của huyện là thị trấn Lộc Ninh. Lộc Ninh có các địa điểm tham quan như Nhà giao tế Lộc **Nam Ninh** (tiếng tráng: Namzningz; chữ Hán giản thể: 南宁; phồn thể: 南寧; pinyin: Nánníng) là một địa cấp thị, thủ phủ của Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây ở miền nam Trung **Ninh** là một họ của người Đông Á. Họ này có mặt ở Việt Nam (chữ Hán: 寧, Hán-Việt: _Ninh_) và Trung Quốc (chữ Hán: 甯 hoặc 寧, bính âm: _Ning_). Trong _Bách gia tính_ **Lệ Ninh** là một huyện cũ thuộc tỉnh Bình Trị Thiên, sau thuộc tỉnh Quảng Bình. ## Lịch sử Huyện được thành lập ngày 11 tháng 3 năm 1977 trên cơ sở hợp nhất huyện nhỏ||315x315px nhỏ|255x255px|Đền thờ Ninh Tốn **Ninh Tốn** (chữ Hán: 寧遜, 1744-1795), tự **Khiêm Như** sau đổi là **Hi Chí**, hiệu **Mẫn Hiên**, **Chuyết Sơn cư sĩ**, **Song An cư sĩ**; là nhà thơ, nhà sử **Quế Dương** là một huyện cũ thuộc tỉnh Bắc Ninh. Huyện Quế Dương được thành lập trên cơ sở địa phận cũ của châu Vũ Ninh. * Phía Bắc giáp 2 huyện Việt Yên (nay **Đông Ngàn** là tên một huyện thuộc tỉnh Bắc Ninh, Việt Nam trước năm 1912, tương ứng với địa giới thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh và một phần các huyện Đông Anh, Gia |