Đông Ngàn là tên một huyện thuộc tỉnh Bắc Ninh, Việt Nam trước năm 1912, tương ứng với địa giới thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh và một phần các huyện Đông Anh, Gia Lâm, thành phố Hà Nội ngày nay.
Lịch sử
Tên huyện Đông Ngàn có từ thời Trần (thế kỷ 13).
Thời thuộc Minh (1414-1427), huyện Đông Ngàn thuộc châu Vũ Ninh.
Từ thời Lê (thế kỷ 15) đến cuối thời Nguyễn (đầu thế kỷ 20), huyện Đông Ngàn thuộc phủ Từ Sơn.
Năm 1490 thời vua Lê Thánh Tông, trong bản đồ của nhà Lê ghi tên đất này là xứ Kinh Bắc, sau gọi là trấn Kinh Bắc.
Năm 1831 thời vua Minh Mệnh triều Nguyễn, huyện Đông Ngàn thuộc phủ Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh.
Năm 1876, nhà Nguyễn tách một phần huyện Đông Ngàn để thành lập huyện Đông Khê, sau đổi là Đông Anh.
Vào thế kỷ 15, huyện Đông Ngàn có 88 xã và 1 châu. Thời Gia Long (1802-1819), huyện có 13 tổng với 96 xã, thôn, phường.
Đầu thế kỷ 20, một phần huyện Đông Ngàn (3 tổng: Tuân Lệ, Xuân Canh, Cổ Loa) cùng với một phần huyện Kim Anh (tổng Kim Anh và 3 xã của tổng Phù Lỗ), một phần huyện Yên Phong (3 xã của tổng Phương La) được sáp nhập để thành lập huyện Đông Anh, tỉnh Phúc Yên.
Năm 1912, huyện Đông Ngàn được đổi tên thành huyện Từ Sơn.
Ngày 20 tháng 4 năm 1961, 10 xã và 1 thị trấn của huyện Từ Sơn, bao gồm các xã: Liên Hà, Vân Hà, Dục Tú, Quang Trung, Đông Hội, Mai Lâm, Tiền Phong, Đình Xuyên, Dương Hà, Ninh Hiệp, thị trấn Yên Viên cùng với toàn bộ huyện Gia Lâm và một số xã thuộc các huyện Tiên Du, Thuận Thành được chuyển từ tỉnh Bắc Ninh về thành phố Hà Nội (nay các xã, thị trấn nói trên thuộc các huyện Đông Anh và Gia Lâm).
Hiện nay, địa danh "Đông Ngàn" chỉ còn được dùng để chỉ phường Đông Ngàn, đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh (được thành lập vào năm 2008 trên cơ sở thị trấn Từ Sơn, huyện Từ Sơn cũ).
Địa giới
Huyện Đông Ngàn có 88 xã và 1 châu. Thời Lê Thánh Tông (1490), huyện có 90 xã. Thời Gia Long (1802-1819) huyện có 13 tổng với 96 xã, thôn, phường:
-
Tổng Hội Phụ có 8 xã: Hội Phụ, Đông Ngàn, Ông Xá, Du Lâm, Tiên Hội, Hoa Lâm, Mai Hiên, Lộc Hà.
-
Tổng Tuân Lệ có 10 xã: Tuân Lệ, Chiêm Trạch, Phương Trạch, Cổ Dương, Tiên Kha, Ngọc Giang, Uy Nỗ, , Uy Nỗ Trung (đổi tên thành Trung Oai từ năm 1911), Vân Trì, Viên Nội (xã Viên Nội phiêu tán năm 1807).
-
Tổng Hà Lỗ có 9 xã thôn: Hà Lỗ, thôn Thiết Úng thuộc xã Thiết Úng, thôn Cổ Châu thuộc xã Thiết Úng, Thiết Bình, Vân Điềm, Lỗ Khê, Hà Vị, Ngô Khê, Thù Lỗ.
-
Tổng Yên Thường có 9 xã, sở: Yên Thường, Trịnh Xá, sở Qui Mông, Xung Quán, thôn Đa Hội thuộc xã Châu Tháp, thôn Đa Vạn thuộc xã Châu Tháp, Đình Vĩ, Song Tháp.
-
Tổng Hạ Dương có 6 xã: Hạ Dương, Ninh Giang, Hiệp Phù, Ninh Xuyên, Công Đình, Phù Ninh.
-
Tổng Dục Tú có 6 xã: Dục Tú, Ngọc Lôi, Đồng Đầu, Thạc Quả.
-
Tổng Mẫn Xá có 6 xã: Mẫn Xá, Quan Đình (trước năm 1803 gọi là Lan Đình), Đông Bích, Thọ Khê, Đông Xuất, Quan Độ (trước năm 1803 gọi là Lan Độ).
-
Tổng Phù Lưu có 7 xã: Phù Lưu, Đại Đình, Đình Bảng, Trang Liệt, Bính Hạ, Dương Lôi, Thụ Chương.
-
Tổng Xuân Canh có 11 xã thôn: Xuân Canh, Uy Nỗ Thượng, thôn Cầu Kỳ thuộc xã Uy Nỗ Thượng, Vạn Lộc, thôn Văn Thượng thuộc xã Lực Canh, thôn Quán thuộc xã Lực Canh, Mạch Tràng, thôn Cát Lại thuộc xã Phúc Lộc, thôn Lại Nghĩa thuộc xã Phúc Lộc, Xuân Trạch, Kinh Nỗ.
-
Tổng Phù Chẩn có 4 xã: Phù Chẩn, Phù Cảo, Phù Lộc, Phù Luân.
-
Tổng Nghĩa Lập có 8 xã thôn: Nghĩa Lập, Phù Khê, Tiến Bào, Ông Mặc, thôn Thọ Triền thuộc xã Ông Mặc, Hoa Thiều, Đồng Kỵ, Mai Động.
-
Tổng Cổ Loa có 8 xã thôn: Cổ Loa, thôn Thư Cưu thuộc xã Lương Quán, Đường An, Lỗ Giao, Lương Qui, Dục Nội, Gia Lộc, Lương Quán (xã Lương Quán phiêu tán năm 1807, phục hồi năm 1808).
-
Tổng Tam Sơn có 8 xã: Tam Sơn, Vịnh Cầu, Đông Mai, An Từ, Lễ Xuyên, Dương Sơn, Tam Lư, Cẩm Chương.
Từ thời Minh Mệnh trở đi, có một số xã được đổi tên: năm 1823, đổi Ông Mặc là Hương Mặc, năm 1836, đổi Phù Cảo là Phù Tảo; năm 1841, Hoa Thiều đổi là Kim Thiều, Hoa Lâm đổi là Danh Lâm; năm 1848, Thụ Chương đổi là Xuân Thụ, Cẩm Chương đổi là Cẩm Đường.
Sách "Đồng khánh địa dư chí" (1886) chép huyện Đông ngàn có 13 tổng, 92 xã, thôn, sở, ít hơn thời Gia Long 4 thôn sở là do: thôn Cổ Châu và thôn Thiết Úng hợp nhất trở thành xã Thiết Úng, xã Hà Khê hợp nhất với xã Thù Lỗ thành một xã lấy tên là xã Lỗ Khê thuộc tổng Hà Lỗ; thôn Đa Hội hợp nhất với thôn Đa Vạn của xã Châu Tháp thành đơn vị xã gọi là xã Song Tháp, sở Qui Mông được nâng lên cấp xã; tổng Xuân Canh thời Gia Long có 11 xã thôn, đến đây chỉ có 9 thôn, vì thôn cầu Kỳ, Văn Thượng, thôn Quán hợp nhất lại thành xã Lực Canh, thôn Cát Lại hợp nhất với thôn Lại Nghĩa thành một thôn; tổng Nghĩa Lập không thấy chép thôn Thọ Triền như thời Gia Long. Năm 1886 cũng có một số xã được đổi tên: Ngọc Luỹ đổi là Ngọc Lôi, Kinh Lỗ đổi là Cường Lỗ, Phúc Lộc đổi là Vạn Lộc, Mạch Tràng đổi là Mạch Dương,
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Đông Ngàn** là tên một huyện thuộc tỉnh Bắc Ninh, Việt Nam trước năm 1912, tương ứng với địa giới thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh và một phần các huyện Đông Anh, Gia
**Đông Anh** là một huyện ngoại thành thuộc thành phố Hà Nội, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Đông Anh nằm ở phía bắc của thủ đô Hà Nội, nằm cách trung tâm thành phố
**Đồng Hỷ** là một huyện nằm ở phía đông bắc tỉnh Thái Nguyên, Việt Nam. Trụ sở Bộ Tư lệnh Quân khu 1 đóng trên địa bàn huyện. ## Địa lý Huyện Đồng Hỷ nằm
nhỏ|phải|Sân bay Hà Đông Ngân Xuyên **Sân bay Hà Đông Ngân Xuyên** () (mã IATA: INC, mã ICAO: ZLIC) là một sân bay ở Ngân Xuyên, Ninh Hạ, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Nó
**Trần Đề** là một huyện cũ thuộc tỉnh Sóc Trăng cũ, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Trần Đề nằm ở phía đông tỉnh Sóc Trăng, có vị trí địa lý: *Phía đông giáp huyện
**Ngân Sơn** là một huyện nằm ở phía đông bắc tỉnh Bắc Kạn, Việt Nam. ## Địa lý ### Vị trí địa lý Huyện Ngân Sơn nằm ở phía đông bắc tỉnh Bắc Kạn, có
**Đồng Tháp** là một tỉnh mới thành lập thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam. Vùng đất Đồng Tháp đã được Chúa Nguyễn khai phá vào khoảng thế kỷ XVII, XVIII. Tỉnh Đồng
**Xín Mần** là một huyện miền núi biên giới thuộc tỉnh Hà Giang, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Xín Mần nằm ở phía tây bắc tỉnh Hà Giang, cách thành phố Hà Giang 150 km
**Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam** (tên giao dịch quốc tế: _Vietnam Joint Stock Commercial Bank For Industry And Trade_) tên viết tắt: "**VietinBank"**, là một ngân hàng thương mại lớn của Việt Nam.
**Tri Tôn** là một huyện miền núi nằm ở phía tây của tỉnh An Giang, Việt Nam. ## Địa lý ### Vị trí địa lý trái|Một cánh đồng lúa chín ở xã [[Núi Tô (xã)|Núi
**Đồng bằng sông Cửu Long** đã có lịch sử khai phá từ thế kỷ 17, bắt đầu dưới quyền chúa Nguyễn, các chúa đã cho tổ chức các đơn vị hành chính ban đầu trên
**Cai Lậy** là một huyện cũ thuộc tỉnh Tiền Giang, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Cai Lậy nằm ở phía tây của tỉnh Tiền Giang, có vị trí địa lý: *Phía đông giáp huyện
**Xuyên Mộc** là một huyện ven biển cũ nằm ở phía đông bắc tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, vùng Đông Nam Bộ, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Xuyên Mộc có vị trí địa
phải|Sông Vàm Cỏ Đông, đoạn chảy qua [[Bến Lức]] **Sông Vàm Cỏ Đông** là một chi lưu của sông Vàm Cỏ, thuộc hệ thống sông Đồng Nai. Sông Vàm Cỏ Đông bắt nguồn từ vùng
**Quảng Hòa** là một huyện biên giới nằm ở phía đông tỉnh Cao Bằng, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Quảng Hòa nằm ở phía đông của tỉnh Cao Bằng, cách thành phố Cao Bằng
Ko Pha Ngan nhìn từ trên cao **Ko Pha Ngan** (hoặc Koh Phangan, Thái Lan: เกาะพะงัน, RTGS: Ko Pha-ngan, phát âm tiếng Thái: [kɔʔ pʰa.ŋan] ) là một hòn đảo trong vịnh Thái Lan ở
**Chư Prông** là một huyện biên giới cũ thuộc tỉnh Gia Lai, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Chư Prông nằm ở phía tây nam của tỉnh Gia Lai, có vị trí địa lý: *Phía
thumb|Các huyện của [[Nhật Bản. Lưu ý rằng đây là những khu vực còn lại của các huyện lớn trước đây, khi các thị trấn sáp nhập vào các thành phố tách ra khỏi các
HUYỀN HỒ Huyền hồ còn được biết đến với tên gọi là Diên hồ sách. Trong Đông y, Huyền hồ được sử dụng khá nhiều trong các bài ngăn ngừa các bệnh lý ở phụ
**Hà Đông** là một quận nội thành cũ của thành phố Hà Nội, Việt Nam. ## Địa lý Quận Hà Đông nằm ở phía tây nam nội thành của thủ đô Hà Nội, nằm cách
phải|nhỏ|Vị trí vùng Đông Nam Bộ (đỏ) trên bản đồ Việt Nam **Đông Nam Bộ** là một trong hai vùng thuộc Nam Bộ Việt Nam. Vùng Đông Nam Bộ có 1 thành phố trực thuộc
**Quảng Đông** () là một tỉnh phía Nam Trung Quốc, nằm ven bờ Biển Đông của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Quảng Đông là tỉnh đông nhất về số dân, đứng đầu về kinh
**Tương Dương** là một huyện miền núi cũ nằm ở phía tây tỉnh Nghệ An và cũng là huyện có diện tích tự nhiên lớn nhất Việt Nam. Đây là một huyện được UNESCO đưa
**Cam Lâm** là một huyện ven biển thuộc tỉnh Khánh Hòa, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Cam Lâm nằm ở phía nam tỉnh Khánh Hòa, có vị trí địa lý: *Phía đông giáp Biển
**Ba Bể** là một huyện cũ từng thuộc tỉnh Bắc Kạn, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Ba Bể nằm ở phía tây bắc tỉnh Bắc Kạn, có vị trí địa lý: *Phía đông giáp
**Nga Sơn** là một huyện cũ thuộc tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam. Địa danh Nga Sơn gắn liền với sự tích quả dưa hấu của Mai An Tiêm, khởi nghĩa Ba Đình và chiếu cói
**Cần Giờ** là một huyện ngoại thành ven biển cũ thuộc Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam. ## Địa lý ### Vị trí địa lý Cần Giờ là huyện duy nhất giáp biển ở
**Thái Thụy** là một huyện cũ ven biển nằm ở phía đông tỉnh Thái Bình cũ, Việt Nam. ## Địa lý ### Vị trí địa lý Huyện Thái Thụy nằm ở phía đông của tỉnh
**Kiên Lương** là một huyện nằm ở phía tây bắc tỉnh Kiên Giang, Việt Nam. ## Địa lý giữa|Một góc khu bến cá Ba Hòn Huyện Kiên Lương nằm ở phía tây bắc tỉnh Kiên
**Kim Hoa** là một huyện cũ của Việt Nam, tồn tại từ triều đại nhà Hậu Lê (năm Quang Thuận (1460-1469) thời vua Lê Thánh Tông) đến nhà Nguyễn (năm Thiệu Trị thứ nhất, 1841)
**Hoàng Su Phì** là một huyện miền núi biên giới thuộc tỉnh Hà Giang, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Hoàng Su Phì nằm ở phía tây tỉnh Hà Giang, nằm trên thượng nguồn sông
**Đakrông** hay **Đa Krông** là một huyện miền núi biên giới cũ nằm ở phía tây nam tỉnh Quảng Trị, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Đakrông nằm ở phía tây nam tỉnh Quảng Trị,
**Buôn Đôn** là một huyện miền núi biên giới nằm ở phía tây tỉnh Đắk Lắk, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Buôn Đôn nằm ở phía tây của tỉnh Đắk Lắk, cách thành phố
**Tiên Sơn** là một huyện cũ thuộc tỉnh Hà Bắc, sau thuộc tỉnh Bắc Ninh. Huyện được thành lập từ ngày 14 tháng 3 năm 1963 trên cơ sở hợp nhất thành phố Từ Sơn
**Đổng Trác** (chữ Hán: 董卓; [132] - 22 tháng 5 năm [192]), tự **Trọng Dĩnh** (仲穎), là một tướng quân phiệt và quyền thần nhà Đông Hán, đầu thời Tam Quốc trong lịch sử Trung
**Đông Triều** là một thành phố cũ nằm ở phía tây tỉnh Quảng Ninh, Việt Nam. ## Địa lý thumb|Ngã 4 Đông Triều|264x264px Thành phố Đông Triều nằm ở phía tây của tỉnh Quảng Ninh,
**Làng Đông Sơn** là một địa danh trở nên nổi tiếng vào giữa thập niên 1920 khi những di chỉ khảo cổ của nền văn hóa Đông Sơn lần đầu tiên được phát hiện tại
**Thường Xuân** là một huyện miền núi nằm ở phía tây tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam. Huyện được thành lập năm 1837 (năm Minh Mạng thứ 18) với tên gọi là Châu Thường, sau Cách
**Laem Sing** () là một huyện (_amphoe_) thuộc tỉnh Chanthaburi, phía đông Thái Lan. ## Lịch sử Huyện Laem Sing đã được lập năm 1898, lúc đó có tên là Phlio. Năm 1909, chính phủ
**Ngân hàng di động** là dịch vụ được cung cấp bởi ngân hàng hoặc tổ chức tài chính khác, cho phép khách hàng của mình thực hiện các giao dịch tài chính từ xa bằng
**Đồng bằng Thanh Hóa** là vùng đồng bằng nằm trong địa giới hành chính tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam, chủ yếu được bồi đắp bởi phù sa của hệ thống sông Mã, hệ thống sông
**Mao Trạch Đông** (phồn thể: 毛澤東; giản thể: 毛泽东; bính âm: _Máo Zédōng_; 26 tháng 12 năm 1893 – 9 tháng 9 năm 1976), còn được người dân Trung Quốc gọi với tên tôn kính
thumb||Trống đồng Đông Sơn **Trống đồng** (; Hán Việt: **đồng cổ**) là một loại nhạc cụ gõ bằng đồng hiện diện tại vùng Đông Nam Á và miền Nam Trung Quốc, xuất hiện từ thời
**Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam** hay **Tổng Công đoàn Việt Nam** (, viết tắt là VGCL) là một tổ chức chính trị-xã hội thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Tổng Liên đoàn
**Vụ án Huỳnh Thị Huyền Như** chiếm đoạt hơn 600.955 tỷ Việt Nam đồng xảy ra tại VietinBank là vụ án lớn nhất trong lịch sử ngành Ngân hàng Việt Nam. Đây là một trong
**Đức Hòa** là một huyện nằm ở tỉnh Long An, Việt Nam. ## Địa lý ### Vị trí địa lý Huyện Đức Hòa nằm ở phía đông bắc tỉnh Long An, nằm cách thành phố
**Vị Xuyên** là một huyện miền núi biên giới thuộc tỉnh Hà Giang, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Vị Xuyên nằm ở trung tâm tỉnh Hà Giang, có vị trí địa lý: *Phía đông
**Sinh vật huyền thoại Trung Hoa** là những sinh vật (động vật) trong các câu chuyện thần thoại, truyền thuyết, huyền thoại và trong các tác phẩm văn học của Trung Hoa và có sự
**_Liên Minh Huyền Thoại_** (tiếng Anh: **_League of Legends_**, viết tắt: **_LMHT_** hoặc **_LoL_**), thường được gọi ngắn gọn là **_Liên Minh_**, là trò chơi điện tử thể loại đấu trường trận chiến trực tuyến
**Tranh chấp đất đai tại Đồng Tâm**, được biết đến trên các phương tiện thông tin đại chúng từ năm 2017 là vụ việc tranh chấp đất đai giữa một số người và chính phủ