✨Phạm Hùng

Phạm Hùng (11 tháng 6 năm 1912 10 tháng 3 năm 1988), tên khai sinh là Phạm Văn Thiện, còn được gọi với bí danh là Hai Hùng, là một chính khách Việt Nam. Từng đảm nhận chức vụ Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam từ năm 1987 đến khi qua đời đột ngột vào ngày 10 tháng 3 năm 1988. Sau khi kế nhiệm Phạm Văn Đồng, ông trở thành vị Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng thứ hai của Việt Nam sau khi tái lập thống nhất, đồng thời là vị Chủ tịch Hội đồng bộ trưởng (chức danh cũ) và Thủ tướng (chức danh mới) tại vị ngắn nhất từ trước đến nay.

Tham gia hoạt động cách mạng từ những năm 1920–1930 với những vai trò trong phong trào thanh niên, học sinh, tham gia tổ chức Nam Kỳ học sinh liên hiệp hội và Thanh niên cộng sản đoàn, Phạm Hùng từng bị chính quyền Pháp tuyên 2 án tử hình và là một trong những lãnh đạo chủ chốt của những người Cộng sản tại miền Nam suốt thời kỳ chiến tranh Việt Nam. Thăng tiến từ vị bí thư trẻ nhất của Tỉnh ủy Mỹ Tho đến chức vụ Bí thư Xứ ủy lâm thời Nam Bộ, Phạm Hùng được cử làm Phó Giám đốc Sở Công an Nam bộ, lãnh đạo lực lượng công an Nam Bộ và trực tiếp lãnh đạo cuộc kháng chiến ở Nam Bộ trong giai đoạn Chiến tranh Đông Dương.

Sau khi ra Hà Nội, Phạm Hùng được bầu bổ sung vào Bộ Chính trị vào năm 1956. Ông đã có gần 30 năm đảm nhiệm chức vụ Phó Thủ tướng Chính phủ và Đại biểu Quốc hội Việt Nam. Trong giai đoạn 1967–1975, trước sự ra đi đột ngột của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, ông trở vào miền Nam Việt Nam và đảm nhiệm chức vụ Bí thư Trung ương Cục miền Nam, trở thành một trong những người nắm quyền chỉ huy Trung ương Cục Miền Nam và là Chính ủy Các lực lượng vũ trang giải phóng miền Nam. Năm 1987, khi Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Văn Đồng nghỉ hưu sau hơn 30 năm tại vị, Phạm Hùng trở thành người kế vị tiếp theo, trở thành chính khách đầu tiên giữ chức vụ này sau thời kỳ Đổi Mới.

Trong giai đoạn tại vị, Phạm Hùng đã tổ chức thực hiện, đưa ra nhiều chủ trương, đường lối đổi mới của Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ VI, các chính sách này đã được Chính phủ thực hiện. Ông còn là một trong những nhà lãnh đạo đi đầu trong chống các hiện tượng tiêu cực, lạc hậu trong Đảng, trong xã hội Việt Nam. Vào ngày 10 tháng 3 năm 1988, Phạm Hùng đột ngột qua đời trong một chuyến công tác tại Thành phố Hồ Chí Minh. Trước khi qua đời, ông đã trao lại quyền Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng cho Võ Văn Kiệt khi này đang giữ chức Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, mặc dù vậy, Võ Văn Kiệt lại thất bại trước Đỗ Mười khi được bầu làm người kế vị tiếp theo. Tang lễ của Phạm Hùng được tổ chức tại Hội trường Ba Đình, Hà Nội theo nghi thức Quốc tang và được an táng tại Nghĩa trang Mai Dịch. Cũng trong năm này, ông được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao Vàng.

Tiểu sử và hoạt động ban đầu

Ông tên thật là Phạm Văn Thiện, sinh ngày 11 tháng 6 năm 1912, tại làng Long Hồ, huyện Châu Thành, tỉnh Vĩnh Long (nay là Long Phước, Long Hồ, Vĩnh Long) trong một gia đình trung nông. Ông theo học ở trường làng, sau đó học bậc tiểu học ở Trường tiểu học Vĩnh Long, từ năm 1927 đến 1930 tiếp tục học bậc trung học tại Mỹ Tho. Chiều ngày 30 tháng 4 năm 1931, trong cuộc mít tinh của 3000 nông dân kỷ niệm ngày Quốc tế lao động ở Châu Thành, Mỹ Tho, Phạm Hùng đã bắn chết Hương Quản Trâu, một tay sai của Pháp. Trong khi chờ lên máy chém, Pháp đưa ông lên Sài Gòn để nhận thêm một án tử hình nữa mà Pháp gọi là "Vụ án Đảng Cộng sản Đông Dương".

Quan điểm

Với bề dày kinh nghiệm và tầm nhìn của một nhà chiến lược, Phạm Hùng đã nhận thức sâu sắc tác hại của những sự suy thoái trong Đảng và là một trong những nhà lãnh đạo đi đầu trong chống các hiện tượng tiêu cực, lạc hậu trong Đảng, trong xã hội. Được giao trọng trách Trưởng ban chỉ đạo đấu tranh chống ăn cắp, hối lộ, ức hiếp quần chúng (gọi tắt là Ban chỉ đạo 79), ông đề xuất với Bộ Chính trị, Hội đồng Chính phủ những biện pháp phù hợp, tổ chức chỉ đạo chặt chẽ và phân công cụ thể, rõ ràng cho các lực lượng tham gia. Ông phê phán nhận thức sai lầm, phiến diện: "Chúng ta chưa thấy hết vị trí quan trọng có tầm chiến lược trước mắt và lâu dài về công tác chống tiêu cực... Chúng ta chưa thấy hết được sự bức thiết này (chống tiêu cực), tức là chưa thấy hết tính chất nguy hiểm của vấn đề"(3) và chỉ rõ "Đấu tranh chống tiêu cực là một cuộc vận động chính trị sâu rộng, một cuộc đấu tranh cách mạng, có tầm chiến lược, là một cuộc vận động chính trị trong Đảng, trong chính quyền, trong các cơ sở tập thể và ngoài xã hội. Đó là một cuộc phát động quần chúng long trời, lở đất để vùng lên dưới sự lãnh đạo của Đảng để bảo vệ và xây dựng chế độ, cải thiện đời sống ấm no và hạnh phúc của nhân dân"(4). Với nhãn quan về văn hóa sâu sắc, ông khẳng định: Chống tiêu cực là xây dựng nền văn hoá mới, con người mới. Điều quan trọng hàng đầu trong cuộc đấu tranh chống tiêu cực là phải xây dựng cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh; phải dựa vào quần chúng và phát động quần chúng thực hiện quyền làm chủ của mình; xét xử phải nghiêm minh, kịp thời và đúng mức. Chống tiêu cực phải có kế hoạch, chương trình, có trọng tâm, trọng điểm dưới sự lãnh đạo của các cấp uỷ và phải trở thành một nội dung trong sinh hoạt chi bộ. Không thể có bất cứ lý do nào mà một cấp uỷ nào đó có thể thoái thác sự lãnh đạo đối với việc chống tiêu cực.

Ông bà có bốn người con. Con trai đầu là Phạm Hoàng Hưng, Phó Giám đốc Trung tâm PTPL Hàng hóa Xuất nhập khẩu thuộc Tổng cục Hải quan Việt Nam. Con trai thứ hai là Phạm Hoàng Hà nguyên Đại biểu HĐND TP Hồ Chí Minh, Chủ tịch UBND Quận 3 TP Hồ Chí Minh, Giám đốc Sở Thương mại TP Hồ Chí Minh, Ủy viên Ban thường vụ tỉnh ủy Bình Dương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương, hiện đang giữ chức Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Lương thực Miền nam. Các con gái là Phạm Mai Hồng, Đại tá chuyên viên Cục Chính sách Bộ Công an và Phạm Mai Hương công tác ngành du lịch.

Vinh danh

Khu tưởng niệm Phạm Hùng ở Vĩnh Long

nhỏ|Khu tưởng niệm Phạm Hùng Khu tưởng niệm cố Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Hùng cách thành phố Vĩnh Long khoảng 4 km, gần cầu Ông Me lớn và chỉ cách bệnh viện Đa khoa Vĩnh Long khoảng 800 m. Khu tưởng niệm rộng 3,2 ha gồm: nhà lễ tân, nhà tưởng niệm, nhà trưng bày. Ngoài ra, còn có ba hạng mục ngoài trời được phục chế theo tỷ lệ 1/1, gồm: phòng biệt giam ông tại Côn Đảo, ngôi nhà làm việc của ông tại căn cứ Trung ương cục miền Nam (Tây Ninh) và căn phòng làm việc của ông tại số 72 Phan Đình Phùng, Hà Nội. Hàng ngày, khu tưởng niệm đón khá nhiều khách đến viếng. Trong khu tưởng niệm có đặt bức tượng bán thân của ông trong điện thờ. Hai bên là hai bức phù điêu ghi lại lời phát biểu của ông. Khu tưởng niệm Phạm Hùng do Kiến trúc sư Nguyễn Phương Nam thiết kế. Ông thiết kế công trình này khi còn công tác tại Viện Thiết kế Bộ Quốc phòng-Chi nhánh phía Nam. Ngày 10 tháng 6 năm 2012, Khu lưu niệm Phạm Hùng đón Bằng Di tích Lịch sử - Văn hóa cấp quốc gia.

Nhiều đường phố và trường học ở Việt Nam được đặt theo tên ông.

Trong văn hóa

Thời gian hoạt động cách mạng của ông được dựng thành bộ phim Điện ảnh truyền hình có tụa đề Khí phách anh hùng do Đài Phát thanh và Truyền hình Vĩnh Long và Hãng phim Giải Phóng sản xuất năm 2008, Nguyễn Kế Nghiệp viết kịch bản, Hồ Ngọc Xum đạo diễn. Phạm Hùng do diễn viên, đạo diễn kịch nói Ngọc Hùng thể hiện.