Núi Bà Đen là ngọn núi lửa đã tắt nằm phần lớn ở phường Bình Minh, tỉnh Tây Ninh, Việt Nam. Với độ cao 986 m, đây là ngọn núi cao nhất miền Nam Việt Nam hiện nay, được mệnh danh "Đệ nhất thiên sơn".
Theo Gia Định thành thông chí, tên gốc của núi Bà Đen là Bà Dinh. Những bậc kỳ lão địa phương thì cho rằng tên gốc là núi Một. Đến khoảng nửa thế kỷ XVIII mới xuất hiện tên gọi núi Bà Đênh, sau gọi trại dần thành núi Bà Đen. Cũng có người gọi là núi Điện Bà. Trong Chiến tranh Việt Nam, khu vực xung quanh núi là một điểm nóng khi là nơi đường mòn Hồ Chí Minh kết thúc và cách biên giới Campuchia vài km về phía Tây. Quần thể Núi Bà Đen được Bộ Văn hóa (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) công nhận là di tích lịch sử và danh thắng cấp quốc gia vào ngày 21 tháng 1 năm 1989.
Đặc điểm và địa lý
Núi Bà Đen (núi Bà)
Ở độ cao , ngọn núi lửa đã tắt này mọc lên từ khu đất nông nghiệp bằng phẳng của vùng Đông Nam bộ. Ngọn núi gần như là một hình nón hoàn hảo và hơi phình ra ở phía Tây Bắc. Núi Bà Đen sở hữu nhiều hang động và được bao phủ bởi nhiều đá bazan lớn. Vị trí của ngọn núi nằm ở phía Đông Bắc thành phố Tây Ninh, thuộc địa phận xã Thạnh Tân và cách trung tâm thành phố 11 km; cách Thành phố Hồ Chí Minh 96 km về phía Tây Bắc.
Một loài tắc kè, Gekko badenii (tắc kè núi Bà Đen), đã được đặt theo tên ngọn núi và là loài đặc hữu của ngọn núi.
Núi Đất (Núi Heo)
Núi Đất hay còn được người dân địa phương gọi là núi Heo là ngọn núi thấp nhất trong quần thể 3 ngọn núi Bà Đen. Theo bản đồ hành chính tỉnh Tây Ninh vào năm 2002, thì núi Heo nằm ở phía Tây của núi Bà Đen với đỉnh cao 341 m.
Núi Phụng
Núi Phụng là một ngọn núi nằm ở phía Tây Bắc của núi Bà Đen, gần phía đường 785 với độ cao 419 m.
Lịch sử
Giai đoạn trước Chiến tranh Việt Nam
nhỏ|Linh Sơn Thiên Thạch, một ngôi chùa trên núi Bà Đen|230x230pxTheo thần thoại Khmer lâu đời đã có nhắc đến một nữ thần, Neang Khmau, người đã để lại dấu chân của mình trên đá núi. Còn tại Việt Nam cũng đã có nhiều truyền thuyết khác nhau tại ngọn núi này như:
- Truyền thuyết thứ nhất cho rằng, ngày xưa, chủ vùng núi này là người phụ nữ Phù Nam có tên là Rê Đeng. Do người đời sau đọc lại thành Đen.
- Truyền thuyết thứ hai cho rằng, bà Đen tên thật là Lý Thị Thiên Hương, con gái một vị quan trấn nhậm Trảng Bàng thuộc triều Nguyễn tên là Lý Thiên. Mẹ là bà Ðặng Ngọc Phụng, người gốc ở Bình Ðịnh vào Trảng Bàng lập nghiệp. Trong làng có chàng trai Lê Sĩ Triệt, mồ côi cha mẹ, văn hay võ giỏi. Lần nọ, Thiên Hương lên núi cúng chùa bị một đám côn đồ vây bắt. Giữa lúc nguy khốn thì chàng Lê Sĩ Triệt xông ra đánh đuổi, cứu được nàng. Ðể đáp ơn chàng, cha mẹ nàng Thiên Hương hứa gả nàng cho Lê Sĩ Triệt. Chưa kịp đám cưới thì Lê Sĩ Triệt phải tòng quân đánh Tây Sơn. Ngoài ra, đối với đạo Cao Đài, ngọn núi có ý nghĩa tôn giáo đặc biệt và đền thờ của đạo, Tòa Thánh Tây Ninh, nằm gần ngọn núi.
Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, ngọn núi đã bị quân Nhật Bản chiếm đóng, sau đó bị Việt Minh, Pháp và Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam (MTDTGPMN) kiểm soát.
Giai đoạn Chiến tranh Việt Nam
nhỏ|350x350px|Núi Bà Đen nhìn từ trên không, 1971.
Do Đồng bằng sông Cửu Long, nói chung là một khu vực khá bằng phẳng nên ngọn núi gần như có thể khái quát tầm nhìn một khu vực rộng lớn, trở thành một vị trí chiến lược cho cả hai phe trong chiến tranh. Vào tháng 5 năm 1964, ngọn núi đã bị tấn công bởi Lực lượng MIKE số 3 của Hoa Kỳ. Tại đây, tiểu đoàn Tín hiệu 121 đã thiết lập một trạm chuyển tiếp vô tuyến mang tên Granite Romeo Tango vào tháng 2 năm 1966. Được tiếp tế từ lực lượng không quân trong phần lớn cuộc chiến, Hoa Kỳ đã kiểm soát phần trên và MTDTGPMN kiểm soát phần dưới và xung quanh chân núi.
Vào tháng 1 năm 1969, ngọn núi đã bị lực lượng Lữ đoàn 1 thuộc Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 22, Tiểu đoàn 4, Trung đoàn 23 và xe tăng của Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 34 Thiết giáp khám xét. Trong các đường hầm lòng núi, họ đã tìm thấy các kho chứa vũ khí và giao tranh với lực lượng MTDTGPMN trên núi. Trong suốt cuộc chiến, khi thất thế, quân lực của MTDTGPMN luôn trở về núi và các căn cứ trong các hang động.
Vào đầu tháng 12 năm 1974, trận chiến ác liệt ở Tây Ninh bắt đầu, với tên lửa của Quân đội nhân dân Việt Nam (QĐNDVN) rơi xuống thủ phủ tỉnh Tây Ninh và các cơ sở quân sự lân cận. Đại đội 3 gồm 80 người, Tiểu đoàn 314 Biên phòng bảo vệ trạm tiếp sóng điện đài trên đỉnh Núi Bà Đen bắt đầu hứng chịu các đợt tấn công với cường độ và tần suất ngày càng tăng. Việc tiếp tế và sơ tán bằng trực thăng đã trở nên bất khả thi, mặc dù chỉ huy đại đội đã báo cáo có đủ lương thực và đạn dược, nhưng nước đã cạn kiệt và một số người bị thương nặng cần phải sơ tán. Các cuộc tấn công của QĐNDVN vào núi Bà Đen tiếp tục trong suốt tháng 12 năm 1974. Không lực Việt Nam Cộng hòa đã cố gắng tiếp tế cho quân đội trên đỉnh núi nhưng thất bại. Cuối cùng vào ngày 6 tháng 1 năm 1975, khi không có thức ăn và nước uống, đạn dược đã sử dụng gần hết, đại đội đã đưa thương binh và rút xuống núi về tuyến sau.
Du lịch
nhỏ|230x230px|Hình ảnh núi Bà Đen nhìn từ trung tâm [[Tây Ninh (thành phố)|thành phố Tây Ninh.]]
Vào năm 2014, đại diện Văn phòng Chính phủ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã ký quyết định "Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen, tỉnh Tây Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030". Những năm sau đó, đề án quy hoạch về khu du lịch vẫn luôn được đề cập bổ sung trong đó có quyết định về việc quy hoạch diện tích khu du lịch 2.903,79 ha và nghiên cứu phát triển cùng Tòa Thánh Tây Ninh và hồ Dầu Tiếng.
Đến năm 2017 – 2018, Tập đoàn Sun Group đã bắt đầu hợp tác với Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh quy hoạch xây dựng Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen với tên gọi "Sun World Ba Den Mountain" với tổng mức đầu tư giai đoạn 1 hơn 2.000 tỷ đồng. Năm 2022, Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen trở thành 1 trong 5 điểm đến đông khách nhất cả nước.
Sạt lở
Vào chiều ngày 14 tháng 11 năm 2021, một số khu vực tại núi Bà Đen đã xảy ra tình trạng sạt lở đất, đá từ đỉnh núi xuống. Nguyên nhân ban đầu được cho là do mưa lớn cục bộ suốt 2 tuần tại Tây Ninh. Một ngày sau đó, lực lượng thuộc Ban quản lý khu du lịch quốc gia núi Bà Đen và Chi cục Kiểm lâm đã kiểm tra và nguyên nhân chính thức được đưa ra là do có một khối đất đá được tập kết phục vụ thi công trên đỉnh núi đã bị đẩy trôi, tạo thành dòng bùn đất chảy xuống thành vệt dài. Tuy nhiên, sự cố không gây thiệt hại về người.
Tuy nhiên, đến ngày 14 tháng 5 năm 2021, ông Phạm Văn Hải, Phó trưởng ban quản lý Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen, thuộc UBND tỉnh Tây Ninh đã có thông báo về việc yêu cầu tạm dừng chinh phục đỉnh núi Bà Đen bằng đường bộ như đường từ chùa Bà lên đỉnh, đường cột điện và đường mòn khu vực Ma Thiên Lãnh. Lý do được Ban quản lý đưa ra là do ảnh hưởng từ mùa mưa bão, gây xói mòn, sạt lở, nguy hiểm đến các phượt thủ và đồng thời, nhà đầu tư đang xây dựng công trình đường bộ lên đỉnh núi Bà Đen.
Lễ hội Xuân núi Bà Đen
Lễ hội Xuân núi Bà Đen được tổ chức bắt đầu từ mùng 4 tháng Giêng cho đến hết tháng Giêng hằng năm với 3 ngày quan trọng nhất là mùng 4, 5 và 6. Trong dịp này những người hành hương về Núi Bà, thường xin những gói giấy đỏ trong đựng một nhúm gạo, hoặc tiền lẻ coi như xin lộc Bà đầu năm để làm ăn phát lộc, phát tài.
Vào năm 2022, Lễ hội Xuân núi Bà Đen đã thu hút lượng khách tham quan nhiều nhất ở khu vực Đông nam Bộ. Ngày 14 tháng 8 năm 2019, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công nhận lễ vía bà Linh Sơn Thánh Mẫu núi Bà Đen là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây được xem là lễ hội dân gian lớn ở Tây Ninh nói riêng và khu vực Đông Nam Bộ nói chung.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Khu du lịch Núi Bà Đen** (hay **Sun World BaDen Mountain**) là tập hợp các điểm du lịch nằm trong quần thể núi Bà Đen thuộc địa phận phường Bình Minh, tỉnh Tây Ninh. Khu
**Núi Bà Đen** là ngọn núi lửa đã tắt nằm phần lớn ở phường Bình Minh, tỉnh Tây Ninh, Việt Nam. Với độ cao 986 m, đây là ngọn núi cao nhất miền Nam Việt
**Ốc núi Bà Đen** hay còn gọi là **ốc xu núi Bà** hay còn được gọi là **ốc Nàng Hai** (Danh pháp khoa học: **_Cyclophorus saturnus_**) là một loài ốc cạn thuộc chi Cyclophorus sinh
Hàng năm tại núi Bà Đen có hai lễ hội lớn tiêu biểu: hội Xuân núi Bà và hội Vía Bà.Điện Bà Hàng năm tại núi Bà Đen có hai lễ hội lớn tiêu biểu:
**Thằn lằn núi Bà Đen** hay **thằn lằn ba sọc** hoặc **thằn lằn vạch** (danh pháp hai phần: **_Cyrtodactylus badenensis_**), là một loài bò sát thuộc họ Tắc kè (_Gekkonidae_), Loài này được phát hiện
**Tắc kè núi Bà Đen** (danh pháp: **_Gekko badenii_**), còn gọi là **tắc kè vàng**, là loài thằn lằn trong họ Gekkonidae. Loài này được Shcherbak & Nekrasova miêu tả khoa học đầu tiên năm
**Núi Bà Rá** là một ngọn núi tại tỉnh Đồng Nai và miền Đông Nam Bộ, Việt Nam. Đây là ngọn núi cao thứ 3 ở Nam Bộ. ## Địa lý Núi Bà Rá nằm
Hoà vào không khí cả nước bắt đầu vận hành mô hình chính quyền hai cấp sau sáp nhập các tỉnh thành, hệ thống các chùa núi Bà tại Tây Ninh sẽ cử 3 hồi
Giữa không gian hùng vĩ và linh thiêng của núi Bà Đen, một triển lãm tranh đặc biệt mang tên “Về Ngộ” của hoạ sĩ Hoàng Phong đã mở ra một cánh cửa đến với
**Ba Vì** là một dãy núi đất và đá vôi nhỏ, trải dài trên các huyện Ba Vì, Thạch Thất của Hà Nội và thành phố Hòa Bình của tỉnh Hòa Bình. Đỉnh núi Ba
phải| Trên đường Gò Cây Thị nhìn về núi Ba Thê **Núi Ba Thê** còn được gọi là **núi Thê Sơn**, là một ngọn núi trong **Cụm núi Ba Thê** gồm 5 núi là: Ba
**Núi Bà Tài** là một ngọn núi nhỏ ở ấp Ba Núi, xã Bình An, huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang. Núi cách Tỉnh lộ 11 hơn 300 m. ## Tự nhiên Bà Tài gồm
**Dãy núi Ba Nhan Khách Lạp** hoặc **Ba Nhan Khách Lạt** () là dãy núi nằm ở phía nam trung tâm của tỉnh Thanh Hải, tây bắc Trung Quốc. Nó kéo dài từ phần trung
**Dãy núi Pu Đen Đinh** là một dãy núi vòng cung ở biên giới Việt Nam - Lào, giữa hai tỉnh Điện Biên và Phongsaly. Dãy núi chạy theo hướng tây bắc - đông nam
nhỏ|361x361px|Núi [[Phú Sĩ - ngọn núi nổi tiếng của Nhật Bản]]**Núi** là dạng địa hình phổ biến của Trái Đất, chiếm 52% diện tích châu Á, 36% Bắc Mỹ, 25% châu Âu, 22% nam Mỹ,
nhỏ|phải|Núi [[Khan Tengri nghĩa là _Đằng Cách Lý hãn_, là một phần trong dãy Thiên Sơn, ngọn núi này trong quan niệm của người du mục liên hệ đến vị thần Tengri (Đằng Cách Lý)]]
**Mi núi Bà** hay **mi Langbiang** (danh pháp hai phần: **_Laniellus langbianis_**) là một loài chim trước đây xếp trong họ Họa mi (Timaliidae), hiện nay xếp trong họ Kim oanh (Leiothrichidae). Mi núi Bà
nhỏ|Quang cảnh Pieniny gần đó từ đỉnh Ba vương miện. nhỏ|Szczawnica ở Pieniny 1939 **Pieniny** (đôi khi cũng gọi là **Pienin** hoặc **dãy núi Pienin** ) là một dãy núi ở phía nam Ba Lan
**Vườn quốc gia Bidoup – Núi Bà** là một vườn quốc gia nằm ở trung tâm cao nguyên Lâm Viên, trên địa bàn huyện Lạc Dương và Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng, cách thành phố
nhỏ|285x285px| Długosz, Núi Krucze - Przingwojów **Dãy núi Krucze** (, Tiếng Đức: _Rabengebirge_ ) là phần phía đông của dãy núi đá, thuộc về Sudetes trung tâm ở biên giới Cộng hòa Séc và Ba
**Cụm núi Ba Thê** thuộc huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang. Núi thuộc thị trấn Óc Eo. Phía tây núi có một hồ nước nhỏ. * **Núi Nhỏ**: cao 76 m, nằm về phía bắc
Đoàn Đảng ủy, HĐND, UBND, UBMTTQVN phường Núi Sam đến thăm và cảm ơn tập thể Ban Quản lý Khu du lịch quốc gia Núi Sam đã hỗ trợ địa phương chữa cháy trong đêm
nhỏ|phải|Núi Chứa Chan **Núi Chứa Chan** còn gọi là **núi Gia Ray** hay **núi Gia Lào** thuộc huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai, Việt Nam. Núi Chứa Chan được Bộ Văn hóa, Thể thao và
Tọa lạc tại trung tâm thành phố Tây Ninh, cách Thánh địa Cao Đài 4km, cách Núi Bà Đen 14km, SUNRISE HOTEL là nơi nghỉ ngơi lý tưởng khi đến Tây Ninh. SUNRISE HOTEL có
Chuyện Xưa Tích Cũlà một tập sách được nhà văn Sơn Nam công bố với tư cách là người sưu tầm và viết lại. Những câu chuyện ta gặp ở đây thật quen thuộc như
Chuyện Xưa Tích Cũlà một tập sách được nhà văn Sơn Nam công bố với tư cách là người sưu tầm và viết lại. Những câu chuyện ta gặp ở đây thật quen thuộc như
Chuyện Xưa Tích Cũlà một tập sách được nhà văn Sơn Nam công bố với tư cách là người sưu tầm và viết lại. Những câu chuyện ta gặp ở đây thật quen thuộc như
Mỡ trăn nguyên chất dạng sáp tiện lợi, không chảy, bếch dính (30g) Mỡ trăn BADEN PYTHON từ vùng núi Bà Đen, nóc nhà Đông Nam Bộ huyền bí. Đã được xử lý để giảm
DUONGLAND GROUP được thành lập năm 2019, tự hào là chủ đầu tư uy tín trong lĩnh vực bất động sản, chuyên cung cấp các dự án đất nền giá sỉ tại những vị trí
Cảnh quan từ núi Bà Nà Cảnh quan từ khách sạn Morin **Bà Nà** là khu bảo tồn thiên nhiên đồng thời cũng là quần thể du lịch nghỉ dưỡng toạ lạc tại khu vực
nhỏ| Tatra - ảnh từ công cụ [./https://en.wikipedia.org/wiki/NASA_World_Wind NASA World Wind] (Vệ tinh nhân tạo NLT Visible) nhỏ| [./https://en.wikipedia.org/wiki/Western_Tatras Western Tatras] -n hìn từ độ cao trung bình nhỏ|Dãy núi Tatra - Czerwone Wierchy nhỏ|Cáo
phải|nhỏ|240x240px| Biển chỉ dẫn **Con đường hữu nghị Séc - Ba Lan** (, ) là một con đường mòn trong dãy núi Karkonosze (Giant Mountains). Con đường chạy ở cả hai bên biên giới Séc-
phải|Thung lũng trăm năm **Núi Langbiang** là một cụm núi cao nằm cách thành phố Đà Lạt 12 km thuộc địa phận huyện Lạc Dương. Hai núi cao nhất tại đây là núi Bà cao 2.167
**Hẻm núi Sićevo** (tiếng Serbia: _Сићевачка клисура_) của Serbia nằm ở thung lũng sông Nišava do dòng chảy cắt qua núi đá kiến tạo nên, giữa các nhánh phía bắc của núi Suva và các
Núi chùa Non Nước bên sông Đáy nhìn từ trên [[cầu Ninh Bình]] **Núi Non Nước** (tên cổ là _Dục Thúy Sơn_), là một danh thắng nằm ở ngã ba sông, nơi sông Vân đổ
**Dãy núi** **Beskids** hoặc **Beskid** (, , , (_Beskydŷ_), (_Beskydy_), _(Beskidy))_ là một cái tên truyền thống dùng để miêu tả một loạt các dãy núi nằm ở khu vực Carpathians, kéo dài từ Cộng
nhỏ|Io, với hai cột khói núi lửa trên bề mặt của nó. **Núi lửa trên Io**, một vệ tinh tự nhiên của Sao Mộc, với số lượng lên đến hàng trăm, là hoạt động địa
**Dãy núi Karpat** hay **dãy núi Carpat** (; Séc, Ba Lan và Slovakia: _Karpaty_; Ukraina: _Карпати_ (Karpaty); Đức: _Karpaten_; Serbia: _Karpati_ / _Карпати_; Hungary: _Kárpátok_) là một dãy núi tạo thành hình vòng cung dài
**Núi Sóc** (còn gọi là **núi Mã**, **núi Đền**, **núi Vệ Linh**) là ngọn núi lớn đầu tiên của dãy Tam Đảo về phía đông nam, nằm trên địa phận huyện Sóc Sơn, thành phố
**Dãy núi Jizera** () hoặc **dãy núi Izera** (; ) là một phần phía tây của dãy Sudetes trên biên giới giữa Cộng hòa Séc và Ba Lan. Dãy núi được đặt tên từ sông
phải|nhỏ|Thắng cảnh Hòn Trống Mái trên núi Trường Lệ **Núi Trường Lệ**, còn được gọi là **Sầm Sơn**, **Núi Sầm** hay **Núi Gầm**, Năm 1962, khu vực này đã được công nhận là di tích
Núi Ngọc Mỹ Nhân nhìn từ phía Nam **Núi Ngọc Mỹ Nhân**, còn có tên là **núi Cánh Diều**, là di tích lịch sử văn hóa quốc gia nằm ở phía đông nam phường Hoa
Núi lửa Taal ở Philippines đã phun trào bắt đầu vào ngày 12 tháng 1 năm 2020. Viện Núi lửa và địa chấn học Philippines (PHIVOLCS) đã đưa ra Cảnh báo cấp 4, cho thấy
**Bảy Núi** có tên chữ là **Thất Sơn** (Hán-Việt), các tín đồ Bửu Sơn Kỳ Hương tôn xưng là **Bửu Sơn**, gồm bảy ngọn núi không liên tục, đột khởi trên đồng bằng miền Tây
: Dãy núi Sudetes và dãy núi Carpathian nằm ở hai bên biên giới phía nam của Ba Lan. Trong Ba Lan, cả hai rặng núi này đều không thể ngăn chặn cấm việc cư
**_Lương Sơn Bá – Chúc Anh Đài (tiếng Anh: Butterfly Lovers)_** là một bộ phim truyền hình lãng mạn, cổ trang, bi - hài kịch do các nhà làm phim Đài Loan và Hồng Kông
Phong cảnh núi rừng Cúc Phương nhìn từ đỉnh Mây Bạc cao nhất dãy Tam Điệp **Dãy núi Tam Điệp** là dải núi cuối cùng của khối núi cao đá vôi Hòa Bình - Sơn
nhỏ|Núi lửa [[Sabancaya, Peru năm 2017]] nhỏ|Dãy núi lửa [[Cordillera de Apaneca tại El Salvador. Quốc gia này có 170 núi lửa, 23 đang hoạt động, gồm hai hõm chảo, một trong hai là siêu
Núi Sập tức Thoại Sơn. **Núi Sập** (tên chữ là **Thoại Sơn**) là một ngọn núi tại xã Thoại Sơn, tỉnh An Giang. ## Giới thiệu ### Đặc điểm **Núi Sập** là trái núi lớn
Núi Nhạn bên [[sông Đà Rằng]] **Núi Nhạn**, còn gọi là **núi Nhạn Tháp**, **núi Bảo Tháp**, **núi Tháp Dinh** hay **núi Khỉ**; là ngọn núi nhỏ nằm giữa đồng bằng Tuy Hòa, trên bờ