thumb|Một trong kỹ năng Lục nghệ, Ngự.
Lục nghệ (phồn thể: 六藝, giản thể: 六艺, bính âm: liù yì, tiếng Anh: Six Arts) là hệ thống giáo dục cơ bản của văn hoá Trung Quốc cổ đại theo hướng Nho giáo, hoặc cũng để gọi các loại học vấn cao cấp của giáo dục nói chung. Cách gọi này có hai hàm nghĩa, một là án theo cổ truyền từ Chu lễ, hoặc là theo cách nói của Khổng Tử.
Khái quát
Từ triều đại nhà Chu, án theo Chu lễ, các học sinh được yêu cầu phải nắm vững sáu môn nghệ thuật bao gồm: lễ (lễ nghĩa), nhạc (âm nhạc), xạ (bắn cung), ngự (cưỡi ngựa) thư (thư pháp) và số (Toán học) Những người đàn ông xuất sắc trong sáu nghệ thuật này được cho là đã đạt đến trạng thái hoàn hảo, gọi là một quân tử.
Tập tin:Confucius Laozi Buddha.jpg|
Tập tin:Music-sixteenthnote.png|
Tập tin:Bow and arrow drawing.png|
Tập tin:Horse and rider Indian election symbol.png|
Tập tin:歌乐山.png|
Tập tin:Basic arithmetic operators.svg|
Khái niệm Lục nghệ thời nhà Chu được hình thành phát triển trong thời kỳ tiền phong kiến. Nó là sự kết hợp cả các môn nghệ thuật về quân sự và dân sự. Mỗi phần của nó lại chia ra các khái niệm tỉ mỉ, gồm:
- Lễ, phân ra Ngũ lễ (五禮), gồm: [Cát; 吉], [Hung; 兇], [Tân; 賓], [Quân; 軍], [Gia; 嘉].
- Nhạc, phân ra Lục nhạc (六乐), gồm: [Vân môn; 雲門], [Đại hàm; 大鹹], [Đại thiều; 大韶], [Đại hạ; 大夏], [Đại hoạch; 大鑊], [Đại vũ; 大武].
- Xạ, phân ra Ngũ xạ (五射), gồm: [Bạch thỉ; 白矢], [Tham liên; 參連], [Diệm chú; 剡註], [Tương xích; 襄呎], [Tỉnh nghi; 井儀].
- Ngự, phân ra Ngũ ngự (五禦), gồm: [Minh hòa loan; 鳴和鸞], [Trục thủy khúc; 逐水曲], [Quá quân biểu; 過君錶], [Vũ giao cù; 舞交衢], [Trực cầm tả; 逐禽左].
- Thư, phân ra Lục thư (六書), gồm: [Tượng hình; 象形], [Chỉ sự; 指事], [Hội ý; 會意], [Hình thanh; 形聲], [Chuyển chú; 轉註], [Giả tá; 假借].
- Số, phân ra Cửu số (九數), gồm: [Phương điền; 方田], [Túc mễ; 粟米], [Soa phân; 差分], [Thiếu quảng; 少廣], [Thương công; 商功], [Phương trình; 均輸], [Doanh bất túc; 盈不足], [Bàng yếu; 徬要].
Sang thời nhà Hán trở về sau, Lục nghệ lại thường ám chỉ đến [Lục kinh; 六經], gồm Kinh Thi, Kinh Thư, Kinh Lễ, Kinh Nhạc, Kinh Dịch và Kinh Xuân Thu. Khi Hán Vũ Đế chấn hưng Thái học, lập nên Ngũ kinh Tiến sĩ (五经博士), chuyên dùng Lục nghệ để giáo dục.
Ở thời kì hậu phong kiến, phần dân sự sau này trở thành Tứ nghệ bao gồm đánh đàn, chơi cờ, làm thơ và vẽ tranh; đây chính là khái niệm [Cầm, kỳ, thi, họa; 琴棋书画] nổi tiếng mô tả học vấn của nữ giới. Tuy nhiên, nó được xem là một thú vui tao nhã mang tính giải trí hơn là học thuật hàn lâm như những thời đại trước. Theo như truyền thống, cầm là nói đến việc chơi cổ cầm - một loại đàn quý; kỳ là việc chơi cờ vây, thi là thư pháp cùng họa là vẽ tranh thủy mặc.
Ảnh hưởng
Lục nghệ đã ra đời trước Khổng Tử, nhưng đã trở thành một phần của triết học Khổng giáo. Nó đã được luyện tập bởi 72 đệ tử Khổng Tử.
Học giả Từ Cán (170-217) đã bàn về lục nghệ trong cuốn sách Diễn văn cân bằng (Balanced Discourses). Tư tưởng yêu cầu học sinh thành thạo sáu nghệ thuật trong Lục nghệ tương đồng với khái niệm phương Tây thời Phục hưng về người đàn ông hoàn hảo. Học giả Nho giáo cần học nhiều hơn về Lục nghệ hơn là đọc sách. Thực tế có một số học giả cổ điển có quan tâm đến toán học, thiên văn học và khoa học Trung Quốc (ví dụ như Lưu Huy, Tổ Xung Chi, Thẩm Hoạt, Khiêm Quang, Chu Thế Kiệt). Truyền thống này đã biến mất sau triều nhà Nguyên (1271-1368), khi Nho giáo nhấn mạnh tầm quan trọng của cuốn sách Luận ngữ về các lĩnh vực nghệ thuật và kỹ thuật khác.
Tại Quốc tử giám, pháp luật, toán học, thư pháp, cưỡi ngựa và bắn cung đã được nhấn mạnh bởi Hoàng đế Minh Thái Tổ (Chu Nguyên Chương) cùng với các tác phẩm cổ điển Nho giáo và cũng được yêu cầu trong các kỳ khoa cử. Năm 1162, Hoàng đế Tống Hiếu Tông yêu cầu đối với các quan chức phải biết bắn cung và cưỡi ngựa. Năm 1370, Minh Thái Tổ thêm bắn cung và môn đua ngựa vào kỳ thi võ. Khu vực xung quanh Ngọ Môn của Nam Kinh được các lính canh và tướng của Minh Thái Tổ sử dụng để bắn cung.
Cho đến triều đại nhà Thanh, các chuyên gia Trung Quốc đã không thể quản lý chính xác âm lịch, và âm lịch khác xa với nguyên lý tự nhiên. Đây là một sự xấu hổ lớn đối với triều đình Trung Quốc vì sự tuân thủ lịch âm lịch của các quốc gia chư hầu là sự thừa nhận chủ quyền của triều đình Trung Quốc đối với họ. Đó là một hậu quả tất yếu vì sau một khoảng thời gian dài, các học giả không quan tâm đến Lục nghệ, trong đó có Toán học.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thumb|Một trong kỹ năng Lục nghệ, _Ngự_. **Lục nghệ** (phồn thể: 六藝, giản thể: 六艺, bính âm: liù yì, tiếng Anh: Six Arts) là hệ thống giáo dục cơ bản của văn hoá Trung Quốc
Bạn đang khổ sở đày ải bản thân với hàng loạt câu hỏi. Tại sao luôn trì hoãn Tại sao cứ phí hoài thời gian mà việc vẫn chất đống Vì sao bản thân chẳng
**Nghê Ni** (sinh ngày 8 tháng 8 năm 1988) là nữ diễn viên Trung Quốc được biết với vai Ngọc Mặc trong phim _Kim Lăng thập tam thoa_ của đạo diễn Trương Nghệ Mưu, Thiên
**Trường Cao đẳng nghề Cơ điện Xây dựng Tam Điệp** được thành lập ngày 29 tháng 12 năm 2006 theo quyết định số 1988/QĐ/BLĐTBXH của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội trên cơ
Mr. Brown - thương hiệu nổi tiếng của Đức về các sản phẩm sạch Bio. Nguyên liệu #Saffron được đặt công ty Saffron Gohar Iran theo tiêu chuẩn Đức-quốc gia, hoàn toàn yên tâm về
**Lục quân Hoàng gia Campuchia** là một bộ phận của Quân đội Hoàng gia Campuchia với quân số khoảng 75.000 biên chế thành 11 sư đoàn bộ binh được trang bị thiết giáp tích hợp
**Thanh Hằng**, tên thật là Trần Thị Mỹ Hằng (sinh ngày 12 tháng 2 năm 1962), là một nghệ sĩ cải lương, diễn viên hài, diễn viên điện ảnh người Việt Nam. ## Nghệ thuật
nhỏ|phải|Họa phẩm của William-Adolphe Bouguereau (1825-1905) về cảm hứng sáng tác **Cảm hứng nghệ thuật** (_Artistic inspiration_) là một sự bùng nổ vô thức trong sáng tạo của một tác phẩm văn học, thơ ca,
nhỏ|phải|Thai tạng giới [[Mạn-đà-la ()]] nhỏ|phải|Vòng Pháp luân **Nghệ thuật Phật giáo** là sự phản ánh các khái niệm trong đạo Phật dưới các hình thức nghệ thuật khác nhau – nhất là các lĩnh
**Nhân lực công nghệ thông tin Việt Nam** là nguồn nhân lực làm việc trong các doanh nghiệp viễn thông, doanh nghiệp công nghiệp công nghệ thông tin; nhân lực cho ứng dụng công nghệ
**Câu lạc bộ bóng đá Sông Lam Nghệ An** (), trong văn nói thường được gọi là **Sông Lam Nghệ An** hay ngắn gọn hơn là **Sông Lam**, là một câu lạc bộ bóng đá
**Huỳnh Văn Nghệ** (1914-1977) là một nhà hoạt động cách mạng và là một chỉ huy quân sự Việt Nam, nổi tiếng về tài thi ca, có những câu thơ được nhiều người truyền tụng.
**Làng nghề** là một đơn vị hành chính cổ xưa mà cũng có nghĩa là một nơi quần cư đông người, sinh hoạt có tổ chức, có kỷ cương tập quán riêng theo nghĩa rộng.
Sau đây là một số **kỷ lục của giải Grammy**. Trang này chỉ ghi nhận các kỷ lục thuộc nghệ sĩ, nhà sản xuất và một số thành phần sản xuất âm nhạc, không bao
thumb|Công nghệ nano DNA liên quan tới việc tạo nên những cấu trúc nano từ các [[DCM china my vn, chẳng hạn như khối tứ diện DNA này. Mỗi cạnh của tứ diện là một
**Trương Nghệ Hưng** (, sinh ngày ), còn được biết đến với nghệ danh **Lay** () hoặc **Lay Zhang**, là một nam ca sĩ, nhạc sĩ, nhà sản xuất âm nhạc, vũ công và diễn
**Đánh giá năng lực** (viết tắt: **ĐGNL**) là tên gọi chung cho một vài kỳ thi tuyển sinh sớm tại Việt Nam do các đại học và trường đại học tự tổ chức. Kỳ thi
**Công nghệ thông tin và truyền thông** (tiếng Anh: _Information and communications technology_, ICT) là cụm từ thường dùng như từ đồng nghĩa rộng hơn cho công nghệ thông tin (IT), nhưng thường là một
**Nghệ sĩ chèo ở Việt Nam** là những người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật sân khấu chèo, gồm những nghệ sĩ chuyên nghiệp trong các nhà hát chèo và các nghệ nhân không
**Tự Lực văn đoàn** (chữ Hán: , tiếng Pháp: ) là tổ chức văn học mang tính hội đoàn, một nhóm nhà văn đã tạo nên một trường phái văn học, một phong trào cách
**Trượt băng nghệ thuật** (tiếng Anh: _figure skating_) là môn thể thao trong đó các cá nhân, đôi hoặc nhóm biểu diễn bằng giày trượt băng trên sân băng. Đây là môn thể thao mùa
**Tự tin vào năng lực bản thân** là niềm tin của một cá nhân về khả năng bẩm sinh của mình để đạt được mục tiêu. Albert Bandura định nghĩa nó như là một phán
nhỏ|304x304px|Bức tranh trừu tượng màu nước đầu tiên của [[Wassily Kandinsky|Kandinsky, 1910 ]] **Nghệ thuật Trừu tượng** là trào lưu hội họa đầu thế kỷ 20, vào những năm 1910 đến 1914. Nghệ thuật trừu
**Quyết định luận công nghệ** là một lý thuyết giản hóa luận mà giả định rằng công nghệ của xã hội thúc đẩy sự phát triển cấu trúc xã hội và các giá trị văn
**Đoàn Văn nghệ Việt Nam** là lực lượng xung kích thuộc Cục Tâm lý chiến, Tổng cục Chiến tranh Chính trị, Bộ Tổng Tham mưu Quân lực Việt Nam Cộng hòa. ## Lịch sử ###
**Hình tượng con ngựa trong nghệ thuật** là hình ảnh của con ngựa trong nghệ thuật, ngựa là chủ đề khá quen thuộc trong văn học, âm nhạc, hội họa, điêu khắc, kiến trúc, chúng
**Khoa học và công nghệ luận** hay **khoa học, công nghệ và xã hội** (STS) là lĩnh vực nghiên cứu về tương tác qua lại giữa văn hóa, xã hội, chính trị với nghiên cứu
**Viện phát triển khoa học và công nghệ quốc phòng** (viết tắt **AMST** theo tên tiếng Anh của đơn vị là _Academy of Military Science and Technology_) là một viện nghiên cứu khoa học đa
**Trường Đại học Điện lực** (tiếng Anh: Electric Power University) trực thuộc Bộ Công thương Việt Nam, là trường đại học định hướng ứng dụng-thực hành, chuyên đào tạo cử nhân và kỹ sư hệ
**Không lực Hải quân Đế quốc Nhật Bản** (kanji cũ: 大日本帝國海軍航空隊, romaji: _Dai-Nippon Teikoku Kaigun Koukuu-tai_, phiên âm Hán-Việt: _Đại Nhật Bản Đế quốc Hải quân Hàng không Đội_) là binh chủng không quân của
**Nghệ thuật quân sự** hay **nghệ thuật chiến tranh** là một bộ phận cơ bản và trọng yếu của phương thức tiến hành chiến tranh. Chúng có vai trò giải quyết những vấn đề tiến
**Gülnezer Bextiyar** (, , sinh ngày 2 tháng 5 năm 1992) thường được gọi là **Cổ Lực Na Trát** hoặc **Na Trát**, là một nữ diễn viên và người mẫu người Trung Quốc, dân tộc
**_Star Wars: Thần lực thức tỉnh_** (tên gốc tiếng Anh: **_Star Wars: The Force Awakens_**, hoặc **_Star Wars: Episode VII – The Force Awakens_**) là một bộ phim điện ảnh thuộc thể loại sử thi
**Thuộc địa của các Nghệ sĩ Darmstadt** đề cập đến một nhóm các nghệ sĩ theo phong cách Thanh niên cũng như các tòa nhà tại **Mathildenhöhe** ở Darmstadt, nơi mà các nghệ sĩ sống
**Chiến dịch giải phóng Nghệ An** là một chiến dịch lớn của nghĩa quân Lam Sơn thực hiện trong các năm 1424-1425 nhằm giải phóng lãnh thổ, thành lập chiến khu vững mạnh mới thay
**Lục Nam** (陸南) là một huyện cũ thuộc tỉnh Bắc Giang, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Lục Nam nằm ở phía đông của tỉnh Bắc Giang, cách thành phố Bắc Giang khoảng 20 km về
**Khu công nghệ cao Đà Nẵng** (tên tiếng Anh: _Danang Hi-Tech Park_) được thành lập theo Quyết định số 1979/QĐ-TTg ngày 28/10/2010 của Thủ tướng Chính phủ. Sau hai Khu công nghệ cao ở Hà
**Viện Công nghệ California** (tiếng Anh: _California Institute of Technology_, thường gọi là _Caltech_) là một viện đại học nghiên cứu tư thục ở Pasadena, California, Hoa Kỳ. Caltech có sáu đơn vị thành viên,
Các nhà hoạt động xã hội và nghệ sĩ tham gia các cuộc biểu tình ở Hồng Kông năm 2019 – 2020 đã sử dụng tác phẩm nghệ thuật, hội họa, âm nhạc và các
Toán học trong nghệ thuật: Bản khắc trên tấm đồng mang tên _[[Melencolia I_ (1514) của Albrecht Dürer. Những yếu tố liên quan đến toán học bao gồm com-pa đại diện cho hình học, hình
**Công nghệ nano** là việc sử dụng vật chất ở quy mô nguyên tử, phân tử và siêu phân tử cho các mục đích công nghiệp. Mô tả phổ biến sớm nhất về công nghệ
**Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông** (_Posts and Telecommunications Institute of Technology_) là một tổ chức Nghiên cứu - Giáo dục Đào tạo với thế mạnh về Nghiên cứu và đào tạo Đại
**Hùng Cường** (tên thật: **Trần Kim Cường**, 21 tháng 12 năm 1936 – 1 tháng 5 năm 1996) là một ca sĩ, nghệ sĩ cải lương, kịch sĩ và diễn viên điện ảnh người Việt
**Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam** (tiếng Anh: **_Vietnam Academy of Science and Technology_**, viết tắt là **VAST**) là cơ quan thuộc Chính phủ, thực hiện chức năng nghiên cứu cơ
phải|Một góc [[núi Hồng Lĩnh|núi Hồng – sông Lam, biểu tượng đặc trưng về địa lý – văn hóa của xứ Nghệ]] **Xứ Nghệ** là tên chung của vùng Hoan Châu (驩州) cũ từ thời
thumb|[[Vincent van Gogh, tháng 7 năm 1890, _Đồng lúa và những con quạ_.]] **Tâm lý học mỹ thuật** là một lĩnh vực liên ngành nghiên cứu về quan niệm, nhận thức và đặc điểm của
**Học viện Công nghệ Georgia** (tiếng Anh: _Georgia Institute of Technology_) (thường được gọi là **Georgia Tech, Tech** hoặc là **GT**) là một viện đại học công lập tọa lạc tại thành phố Atlanta, tiểu
**Sư đoàn Thủy quân Lục chiến Việt Nam Cộng hòa** (tiếng Anh: _Republic of Vietnam Marine Division_, **RVNMD**) là Lực lượng tác chiến đổ bộ đường thủy. Đây là một trong số những đơn vị
nhỏ|phải|[[Lực lượng Chechen (Đặc nhiệm Akhmat) tại chiến trường Ukraina năm 2022]] **Lực lượng đặc biệt** là các đơn vị quân sự chiến thuật tinh nhuệ được huấn luyện đặc biệt để thực hiện nhiệm
**Tập đoàn Điện lực Việt Nam** (tên giao dịch quốc tế là _Vietnam Electricity_, viết tắt là **EVN** (Électricité du Vietnam) thuộc Bộ Công Thương là một doanh nghiệp nhà nước hạng đặc biệt của