Kiến trúc tham số (Parametric architecture/ Parametricism) là dạng kiến trúc, ở đó các đối tượng thiết kế (công trình hoặc đô thị) không phải là đối tượng tĩnh, các mối quan hệ bên trong và bên ngoài đối tượng khá linh hoạt và được điều khiển bởi một tập hợp các yếu tố đầu vào, hoặc các thông số. Kiến trúc sư thông qua máy tính để lập trình các đối tượng thiết kế.
Lịch sử kiến trúc tham số
Khởi nguồn
Kiến trúc Hiện đại với chủ nghĩa nhất nguyên về công năng, theo thời gian đã không còn mang hơi thở của thời đại nên bản thân nó đã đánh mất đi vai trò tiên phong và dần dần đi vào lãng quên trong tư duy thiết kế của kiến trúc sư. Và ngày nay, các kiến trúc sư đã chấp nhận sự đa nguyên, đa dạng, phong phú trong cách tiếp cận và tư duy về không gian kiến trúc nhằm tìm ra hướng đi phù hợp với tinh thần thời đại mới.
Trong bối cảnh đấy, sự phát triển mạnh mẽ của các ngành khoa học tự nhiên trong đó có ngành toán học với các dạng hình học mới xuất hiện như Lobachevsky, Fractal, Topology,…đã hỗ trợ cho các kiến trúc sư đương đại nhận thức về không gian và xây dựng nên các ý niệm, lý luận về thị hiếu thẩm mỹ, công năng cho thời đại mới. Những lý luận này sẽ không thể hiện thực hóa nếu như không có một cơ sở vững chắc là sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật và công nghệ đồ họa máy tính. Những bước tiến mới của kỹ thuật đồ họa trong thập niên 90 của thế kỷ XX đã tạo ra những công cụ thiết kế hỗ trợ đắc lực cho các kiến trúc sư trong việc thể hiện các đường cong, bề mặt hay không gian phức tạp của hình học Topo.
Con người luôn muốn xây dựng mối liên hệ điển hình giữa hình thức và công năng của bất cứ đối tượng nào trong cuộc sống hàng ngày – điều này cũng xảy ra trong lĩnh vực kiến trúc. Mối liên hệ điển hình đó không còn phù hợp trong thời đại ngày nay – thời đại công nghệ thông tin. Ngày hôm nay, mọi thứ đều liên tục được cải tiến về hình thức lẫn công năng, các ý tưởng, kỹ thuật làm nên công trình cũng không ngoại lệ. Hình thức có thể phù hợp với công năng chỉ trong một giai đoạn nhất định, sau đó nó sẽ bị "lỗi thời", không phù hợp nữa. Mối liên hệ giữa hình thức và công năng không còn bị gò bó, cứng nhắc như thời kỳ Kiến trúc Hiện đại.
Với ba cơ sở ở các mặt toán học, kỹ thuật – công nghệ và lý luận nêu trên, nền kiến trúc thế giới đã hình thành một xu hướng kiến trúc mới và dần dần khẳng định vai trò tiên phong của nó, đó là xu hướng Kiến trúc Tham số (Parametric architecture).
Các nguyên tắc thiết kế của Kiến trúc Tham số
Giống như các xu hướng kiến trúc khác, Kiến trúc Tham số cần phải có những nguyên tắc, quy định cụ thể khi áp dụng các lý luận vào thực hành kiến trúc. Điều này là cần thiết, bởi những nguyên tắc sẽ là những hướng dẫn cho quá trình thiết kế phù hợp với mục đích, yêu cầu của xu hướng về mặt tạo hình, công năng hay thẩm mỹ…Những nguyên tắc đó bao gồm: Giải pháp tạo hình – những nguyên lý, quy định để hướng dẫn việc thiết kế và đánh giá hình thức bên ngoài của công trình; Giải pháp công năng - những nguyên lý, quy định để hướng dẫn việc thiết kế và đánh giá chất lượng công năng của thiết kế. Patrik schumacher đã đề xuất như sau:
1.Giải pháp tạo hình
a.Nguyên tắc phủ định (điều cấm đoán)
Tránh hình thức cứng nhắc (thiếu sự linh hoạt) và các hình khối hình học cơ bản như hình vuông, hình tròn, hình tam giác...
Tránh sự lặp lại đơn giản (thiếu sự phong phú, đa dạng).
Tránh sự thiếu liên kết của các yếu tố tạo hình (thiếu tính cấu trúc).
Tránh các yếu tố, hệ thống kề không liên quan lại bố trí kề nhau.
b.Nguyên tắc thực hiện (giáo điều)
Tất cả các hình thức phải linh hoạt, mềm mại (sự biến dạng tạo ra nhiều thông tin hơn).
Tất cả các hệ thống phải độc lập, không có sự nhập nhằng nhưng phải có sự liên kết và phụ thuộc lẫn nhau.
*Sự chuyển đổi của từ thành phần này sang thành phần khác luôn có tính kế thừa, không có sự đứt gãy, gián đoạn về mặt tạo hình.
2.Giải pháp công năng
a.Nguyên tắc phủ định (điều cấm đoán)
Tránh những khuôn mẫu cứng nhắc về công năng
Tránh tạo ra những chức năng riêng biệt, không kết nối
b.Nguyên tắc thực hiện (giáo điều)
Tất cả các công năng điều phải được tham số hóa và có nguyên lý hoạt động
Tất cả các hoạt động, sự kiện phải được kết nối với nhau
Đặc trưng của Kiến trúc Tham số
Kiến trúc Tham số là một xu hướng mang hơi thở thời đại. Với việc vận dụng những thành tựu mới nhất của khoa học tự nhiên và khoa học máy tính vào phục vụ cho thiết kế, Kiến trúc Tham số mang những đặc trưng sau:
Kiến trúc Tham số là sản phẩm tất yếu của thời đại kỹ thuật số - công nghệ tin học cuối thế kỷ XX - đầu thế kỷ XXI. Nó đại diện cho ý muốn hiện thực hóa mọi ý tưởng mà con người xây dựng trên máy tính, góp phần thực thi câu nói của kiến trúc sư Bernard Tschumi "Hình thức sinh ra từ trí tưởng tượng". Kiến trúc Tham số đã làm được những điều mà con người thậm chí chưa từng nghĩ đến.
Toán học hiện đại có vai trò cực kỳ quan trọng trong tạo hình của Kiến trúc Tham số. Hình học phi Euclide nói chung hay cụ thể là toán học Topo là cơ sở lý luận, logic và là nền tảng, cấu trúc ban đầu để phát triển những mô hình tham số phức tạp sau này.
Ở một khía cạnh nào đó, sự hình thành tư duy "Hình thức không hoàn toàn theo công năng" đã góp phần gỡ bỏ những nguyên tắc cứng nhắc trong tạo hình. Điều này, thúc đẩy cho xu hướng Kiến trúc Tham số phát triển mạnh mẽ.
Là một xu hướng kiến trúc xuất hiện nhằm giải quyết khủng hoảng thời kỳ hậu Kiến trúc hiện đại, phê phán Kiến trúc hiện đại và tìm một hướng đi mới cho kiến trúc để có thể phản ánh đúng đắn hơn về xã hội. Kiến trúc Tham số tạo ra một hình khối kiến trúc có sự khác biệt (sự thay đổi) một cách liên tục, tính mềm dẻo và tính linh hoạt. Nó cho phép tạo ra một hình thù phức tạp nhưng liền mạch, thanh lịch và hoàn toàn khả thi trong việc xây dựng trên thực tế.
Do được mô hình hóa trên máy tính, Kiến trúc Tham số lập nên một chương trình nghiên cứu dự án thiết kế trước khi công trình được xây dựng. Nó trả lời các câu hỏi cái gì có thể làm được và không làm được trên thực tế từ ý tưởng ban đầu của các kiến trúc sư. Do đó nó cung cấp một sự hiểu biết tốt hơn đối với dự án thiết kế. Điều này cho phép kiến trúc sư xác định mục tiêu, phương pháp và các giá trị mới trong quá trình thiết kế.
Sự ra đời của Kiến trúc Tham số đã làm thay đổi cách thức, chiến lược thiết kế của các kiến trúc sư như: việc sơ phác (sketch) hầu như sẽ làm việc với mô hình ba chiều nhiều hơn là vẽ bằng tay, làm việc nhiều hơn với các dạng toán học đương đại cũng như các đoạn mã, mọi đối tượng đều được Module hay Pattern hóa nhằm để tái sử dụng và chia sẻ ý tưởng thiết kế…. Để làm được điều này, các kiến trúc sư phải học những kĩ năng và những công cụ mới để hỗ trợ.
Việc áp dụng các phương pháp sáng tác của xu hướng này tỏ ra hiệu quả đối với tất cả các quy mô của dự án thiết kế từ các chi tiết trang trí nhỏ cho đến thiết kế cả một không gian đô thị rộng lớn. Quy mô dự án thiết kế càng lớn thì Kiến trúc Tham số càng tỏ rõ tính hiệu quả của nó.
Một đặc điểm quan trọng của xu hướng kiến trúc này là có sự tham gia một cách trực tiếp của máy tính vào quy trình thiết kế của kiến trúc sư. Máy tính không còn đóng vai trò hỗ trợ đơn thuần nữa mà có chức năng "gợi ý" cho Kiến trúc sư tìm kiếm các ý tưởng kiến trúc thông qua các hàm số hình học có chứa đựng tham số. Vai trò thiết kế của kiến trúc sư từ thế chủ động đã chuyển sang thế bị động khi tìm kiếm nét đẹp của các hình khối kiến trúc một cách ngẫu nhiên từ các mô hình được xây dựng trên máy tính. Tuy nhiên, điều này cũng không có nghĩa là kiến trúc sư ngày càng phụ thuộc vào máy tính, nếu cần thiết, kiến trúc sư hoàn toàn có thể xây dựng các mô hình tham số một cách chủ động từ ý tưởng của mình mà không cần đến sự "gợi ý" của máy tính.
Tác giả và tác phẩm Kiến trúc Tham số tiêu biểu
Zaha Hadid.
Grey Lynn.
*Frei Otto.
👁️
3 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Kiến trúc tham số** (Parametric architecture/ Parametricism) là dạng kiến trúc, ở đó các đối tượng thiết kế (công trình hoặc đô thị) không phải là đối tượng tĩnh, các mối quan hệ bên trong
**Trường Đại học Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh** (_, thường được gọi tắt là **UAH**)_ là trường đại học chuyên ngành, giữ vai trò tiên phong trong lĩnh vực đào tạo và nghiên
**Đà Lạt** là phường may mắn sở hữu nhiều di sản kiến trúc giá trị, ví dụ như bảo tàng lưu trữ kiến trúc thuộc địa thế kỷ XX,... Từ một đô thị nghỉ dưỡng
phải| Đền Parthenon ở Athens, [[Hy Lạp]] **Kiến trúc** là một ngành nghệ thuật và khoa học về tổ chức sắp xếp không gian, lập hồ sơ thiết kế các công trình kiến trúc. Kiến
phải|[[Bách khoa toàn thư về kiến trúc xuất bản năm 1729]] **Lịch sử kiến trúc** nghiên cứu sự phát triển và lịch sử của nền kiến trúc thế giới thông qua việc nghiên cứu các
nhỏ|[[Nhà thờ chính tòa Đức Bà Reims, một thí dụ đặc sắc của kiến trúc Gothic Pháp]] nhỏ|hochkant=1.3|Mặt phía Tây của [[Nhà thờ chính tòa Wells, khoảng 1260]] **Kiến trúc Gothic** (hay **Gothique**, _Gô-tích_) ra
**Kiến trúc sư** (chữ Hán: 建筑师; bính âm: _Jiànzhúshī_; phiên âm: _kiến trúc sư_; tạm dịch: _người thầy có chuyên môn kỹ thuật và thẩm mỹ về kiến tạo cấu trúc_) là người thông qua
thế=Ngọ Môn - Huế|nhỏ|Ngọ Môn, lối vào [[Hoàng thành Huế, nhìn từ phía điện Thái Hòa nhìn ra|317x317px]] **Quy thức kiến trúc cổ Việt Nam** là một trật tự hoặc những quy cách thống nhất
thế=Tượng tháp chùa, cổ vật thời Lý khai quật tại khu di tích Hoàng Thành Thăng Long.|nhỏ|Tượng tháp chùa, cổ vật thời Lý khai quật tại khu di tích Hoàng Thành Thăng Long. Thấy rõ
**Kiến trúc nội thất** là một lĩnh vực bao hàm thiết kế và kiến tạo không gian bên trong một tòa nhà hoặc nơi trú ẩn. Nó không chỉ đơn giản là bài trí nội
**Kiến trúc thời kỳ Phục hưng** là kiến trúc của thời kỳ giữa thế kỷ 14 và đầu 17 đầu ở các vùng khác nhau của châu Âu, thể hiện một sự hồi sinh và
Một ví dụ về mặt tiền của [[Nhà thờ Vilnius với phong cách Tân cổ điển.]] **Kiến trúc tân cổ điển** là một phong cách kiến trúc do trào lưu tân cổ điển tạo ra,
thế=Sebastiano Serlio's canon of the Classical orders, a prime example of classical architectural theory|phải|nhỏ|Kinh điển của Sebastiano Serlio về các trật tự cổ điển, một ví dụ điển hình của lý thuyết kiến trúc cổ
thế=Saint Basil's Cathedral, with multicolored onion-shaped domes against a blue sky|nhỏ|354x354px|[[Nhà thờ chính tòa Thánh Vasily|Nhà thờ chính tòa Saint Basil (1482–95) là một ví dụ điển hình của kiến trúc Moskva Nga.]] **Kiến trúc
Ziggurat **Lưỡng Hà** (_Mesopotamia_) là một bình nguyên nằm giữa hai con sông Tigris và Euphrates thuộc Tây Á, ngày nay là miền nam của Iraq. ## Giai đoạn 4000 năm trước Công nguyên Các
**Thiết kế hậu hiện đại** (tiếng Anh: _postmodernism_) được xem như sự tiếp tục của lối thiết kế hiện đại trong kiến trúc. So với trường phái thiết kế Hiện đại chỉ gồm những đường
**Vần luật trong kiến trúc**, còn gọi là **nhịp điệu kiến trúc**, là một trong những quy luật bố cục không gian kiến trúc cơ bản. Vần luật trong kiến trúc là sự lặp đi
**Kiến trúc Ba Lan** bao gồm các công trình kiến trúc trong quá khứ và hiện tại, có sự ảnh hưởng to lớn đến lịch sử kiến trúc Ba Lan. Một số công trình quan
nhỏ|280x280px|Chi tiết mặt tiền của [[Lâu đài Praha|Vườn Hoàng gia Praha. Các thức cột Ionic Bonifác Wohlmut xây dựng vào năm 1569]] phải|nhỏ|280x280px|[[Lâu đài Litomyšl do Ulrico Aostalli xây dựng vào năm 1575–81]] **Kiến trúc
**Nguyễn Văn Ninh** (3 tháng 2, 1908 – 15 tháng 4, 1975) là một kiến trúc sư người Việt Nam. Tốt nghiệp khóa đầu tiên của khoa Kiến trúc Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông
thumb|NOAH, the New Orleans Arcology Habitat, được thiết kế bởi Ahearn Schopfer and Associates**Kiến trúc sinh thái**, một từ ghép giữa " kiến trúc" và "sinh thái", là tầm nhìn về các nguyên tắc thiết
phải|nhỏ|300x300px| Phía nam của Nhà [[Nhà thờ Đức Bà Paris|thờ Đức Bà Paris, nhìn từ sông Seine ]] **Kiến trúc Pháp** xếp hạng cao trong số nhiều thành tựu của Pháp. Những dấu hiệu cho
**Kiến trúc theo phong cách Zakopane**, ra đời vào năm 1890 và được khởi xướng bởi kiến trúc sư người Litva, Stanislaw Witkiewicz. Phong cách kiến trúc này được lấy tên theo thị trấn Zakopane,
[[Nhà hát lớn Hải Phòng]] **Kiến trúc của thành phố Hải Phòng** là sự pha trộn hài hòa giữa 2 nền văn hóa Á - Âu. Sự pha trộn này tạo ra cho thành phố
thế=Kiến trúc vòm|nhỏ|Kiến trúc vòm **Mái vòm** (từ tiếng Latin: _domus_) là một yếu tố kiến trúc giống với nửa trên rỗng của một hình cầu. Định nghĩa chính xác là một vấn đề gây
**Józef Gosławski**, còn được gọi là **Iosif Vikentievich Goslavsky** (; 1865 – 30 tháng 1 năm 1904) là một kiến trúc sư người Ba Lan. Ông chủ yếu hoạt động ở Baku, Azerbaijan. ## Cuộc
[[Thánh đường Palatina - xây dựng theo phong cách kiến trúc Byzantine. Nghệ thuật khảm đá trong nội thất được thực hiện bởi những họa sĩ Byzantine]] nhỏ|Kết cấu vòm trong kiến trúc Byzantine **Kiến
**Bảo tàng ngoài trời Kiến trúc gỗ Łódź** là một phần không thể thiếu của Bảo tàng Dệt may Trung ương ở Łódź. Nó nằm trên trục chính của Łódź, Phố Piotrkowska, bên cạnh Công
nhỏ|Cửa sổ dạng lưới của trường phái kiến trúc Chicago. Kiến trúc Chicago ra đời ở Mỹ và nổi tiếng khắp thế giới, tạo thành phong cách kiến trúc được gọi là **trường phái Chicago**
**Khu quần thể kiến trúc Mahabalipuram** là một tập hợp các di tích tôn giáo có niên đại thế kỷ 7-8 nằm tại thị trấn nghỉ mát bên bờ biển Mamallapuram, thuộc tiểu bang Tamil
nhỏ|phải|Một cái bẩy đỡ một thanh gỗ ngang trong kiến trúc [[Lăng Minh Mạng]] **Bẩy** và **kẻ**, trong kiến trúc cổ Việt Nam, là các thanh gỗ nối các cột chạy theo phương của mái
**ARM** (được viết cách điệu là **arm**, trước đây là từ viết tắt của **Advanced RISC Machine**, ban đầu là **Acorn RISC Machine**) là một họ kiến trúc dạng RISC cho các vi xử lý
Công Ty Thiết Kế Kiến Trúc NTN Design chuyên thiết kế công trình dân dụng, nội ngoại thất, thi công xây dựng.Công ty TNHH Thiết kế Kiến trúc NTN Design (NTN DESIGN CO., LTD) được
**Trường Đại học Kiến trúc Sài Gòn** là một trường đại học thuộc Viện Đại học Sài Gòn, tồn tại từ 1954 đến 1975. Trường này là tiền thân của Trường Đại học Kiến trúc
thumb|Một ví dụ về lấy dữ liệu đầu ra từ truy vấn cơ sở dữ liệu SQL. **Cơ sở dữ liệu** () là một tập hợp các dữ liệu có tổ chức liên quan đến
**Kiến trúc phần mềm** của một chương trình máy tính hay một hệ thống tính toán là cấu trúc của các thành phần trong hệ thống đó. _Kiến trúc phần mềm_ bao gồm các phần
**Hội Kiến trúc sư Việt Nam** là hội nghề nghiệp của các kiến trúc sư trên toàn lãnh thổ Việt Nam, là một hội thành viên của Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật
**Kiến trúc lựa chọn** là thiết kế theo các cách khác nhau, trong đó các lựa chọn có thể được đưa ra cho người tiêu dùng và tác động của bài thuyết trình đó đến
The X Window System logo Trong vi tính, **Hệ thống X Window** (thường được gọi tắt là **X11** hoặc **X**) là một hệ thống cửa sổ xuyên dụng mạng dùng để hiển thị đồ họa
**Trục xuất người Tatar Krym** (Tiếng Tatar Krym: _Qırımtatar sürgünligi_; Tiếng Nga: _Депортация крымских татар_; tiếng Ukraina: _Депортація кримських татар_) là một trong những chiến dịch thanh trừng sắc tộc vào năm 1944 ở Liên
Công Ty CP Thiết Kế & Xây Dựng Đông Nam được thành lập bởi đội ngũ kiến trúc sư, kỹ sư, họa viên kiến trúc nhiều năm kinh nghiệm với sự nhiệt huyết, tận tâm
Nếu bạn vẫn đang phân vân trong việc lựa chọn phong cách thiết kế phù hợp cho ngôi nhà của mình, thì đừng lo — Vật liệu xây dựng 159 sẽ giúp bạn hiểu rõ
Nếu bạn vẫn đang phân vân trong việc lựa chọn phong cách thiết kế phù hợp cho ngôi nhà của mình, thì đừng lo — thiết kế 3d sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về
Kiến Trúc và Đời Sống là tạp chí chuyên ngành về kiến trúc với mục đích cung cấp thông tin, kiến thức chuyên môn, diễn biến thị trường, xu hướng trong lĩnh vực kiến trúc,
Phát hành vào mỗi đầu tháng, tạp chí Kiến Trúc và Đời Sống là tờ báo chuyên ngành về kiến trúc, cung cấp thông tin, kiến thức chuyên môn, diễn biến thị trường trong lĩnh
**Nguyễn Trúc Anh** (sinh ngày 28 tháng 11 năm 1974) là chuyên gia kiến trúc, Đại biểu Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ông hiện là Thành ủy viên, Bí
Kiến trúc chống covid Dịch covid bùng phát, có những loại hình kiến trúc, cụ thể như chung cư, đã bộc lộ những điểm yếu trong việc ngăn chặn lây lan dịch bệnh. Liệu, trong
Bộ Kiến Trúc và Đời Sống năm 2018, bao gồm các số báo từ số 140,142,143,144,145,146,147,148,149,150,151. Tạp chí phát hành vào mỗi đầu tháng,là tờ báo chuyên ngành về kiến trúc, cung cấp thông tin,
**Kiến trúc Universal** RISC Architecture là kiến trúc 128 bit của bộ vi xử lý URA. Kiến trúc này là kiến trúc hoàn toàn 128 bit ngay từ đầu khi thiết kế. Mục tiêu của
Đến tháng 03/2017 thực hiện Luật Giáo dục nghề nghiệp ngày 27/11/2014; trường được chuyển về trực thuộc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Kiên Giang theo các quyết định sau: -