✨Hãn quốc Đột Quyết

Hãn quốc Đột Quyết

Hãn quốc Đột Quyết (chữ Turk: ), hoặc gọi Hãn quốc Turk, là nhà nước liên minh bộ lạc lấy du mục làm ngành nghề chính, nổi lên ở phía bắc sa mạc Gobi (tức khu vực Mông Cổ ngày nay) vào giữa thế kỉ VI.

Có nhiều lối nói liên quan đến khởi nguyên của người Turk, nhiều ý kiến và thông tin đóng góp, có các giả thuyết như Hung Nô, Thiết Lặc, Đinh Linh, Trung Nguyên, Ô Tôn, v.v

Hãn quốc Đột Quyết nguyên thủy do bộ lạc A Sử Na và A Sử Đức kiến lập.

Năm 583, vì nguyên do triều nhà Tuỳ phân hoá li gián nên hãn quốc Đột Quyết lấy mạch núi Altai làm phân giới cắt xé thành Đông Đột Quyết và Tây Đột Quyết, hãn quốc Đông Đột Quyết thống trị thảo nguyên Mông Cổ, hãn quốc Tây Đột Quyết thống trị thảo nguyên Thiên Sơn và thảo nguyên Kazakh, và lần lượt bị triều nhà Đường diệt vong vào năm 630 và năm 654.

Năm 682, hãn quốc Hậu Đột Quyết phục quốc, đến năm 745 bị hãn quốc Hồi Cốt diệt vong, Đông và Tây Đột Quyết trước sau có tổng cộng 168 năm dựng nước, từng hình thành sự uy hiếp rất lớn đối với các triều đại như Đông Nguỵ, Tây Nguỵ, Bắc Tề, Bắc Chu, nhà Tuỳ và nhà Đường.

Lịch sử

Dòng họ đã cai trị hãn quốc này suốt nhiều năm là dòng họ Ashina (A Sử Na 阿史那). Người Đột Quyết ban đầu sinh sống ở vùng phía Tây Nam dãy Altai và chịu sự chi phối của người Nhu Nhiên (柔然 Rouran), một tộc người Mông Cổ thống trị vùng cao nguyên Mông Cổ. Vào khoảng năm 546, người Đột Quyết dưới sự lãnh đạo của Thổ Môn (Bumin) trỗi dậy chinh phục người Thiết Cách (鉄勒), một dân tộc người Turk khác và cùng với người Thiết Cách chống lại sự thống trị của người Nhu Nhiên. Sau đó, dần dần người Đột Quyết mở rộng phạm vị ảnh hưởng của mình ra toàn vùng cao nguyên Mông Cổ, liên minh với triều Sassanid diệt nước Ephtal ở vùng Bắc Iran và Trung Á ngày nay. Sử sách Trung Quốc còn ghi chép lại việc hãn quốc Đột Quyết thường vào Quan nội để cướp bóc.

Vào thời điểm hoàng kim, phạm vi thống trị của Đột Quyết trải dài từ phía Bắc Trung Quốc ngày nay tới tận biển Caspi. Đột Quyết đã có sự liên minh chặt chẽ về kinh tế và chính trị với Cao Câu Ly lúc đó chi phối Nam Mãn Châu và bán đảo Triều Tiên.

Hãn quốc Đột Quyết trở thành một quốc gia du mục của các tộc người du mục liên minh với nhau. Do có nhiều sắc tộc và do chính sách ly gián của nhà Tùy, Đột Quyết rơi vào xung đột nội bộ và chia làm Đông và Tây Đột Quyết đối kháng nhau vào khoảng năm 584 sau khi Đà Bát Khả hãn qua đời. Người Thiết Cách bắt đầu tiến hành đấu tranh giành độc lập.

Nhà Tùy đã từng gả công chúa An Nghĩa cho thủ lĩnh của Đông Đột Quyết và tạo được sự chi phối nhất định đối với Đông Đột Quyết. Nhưng sau đó Đông Đột Quyết lại ngừng triều cống, tìm cách thoát ly khỏi sự chi phối của nhà Tùy. Dưới thời Thủy Bi Khả hãn (Shibi Khagan, 609-619) và Hiệt Lợi Khả hãn (Illig Qaghan, 620-630), Đông Đột Quyết đã 33 lần tấn công Tùy-Đường. Năm 627, Đông Đột Quyết tấn công Đại Đường, tiến tới tận sông Vệ gần kinh đô Trường An.

Năm 629, quân Đại Đường và người Thiết Cách mới giành được độc lập đã liên minh với nhau tiêu diệt được Đông Đột Quyết. Năm 682, Đông Đột Quyết dưới sự lãnh đạo của Ilteriş Şad và em trai là Qapaghan Khaghan đã giành được độc lập trở lại, nhưng rồi liên tiếp mắc vào nội chiến. Tới năm 745, liên quân do người Hồi Hột (Uyghur) làm chủ lực đã tiêu diệt hoàn toàn thế lực Đông Đột Quyết.

Tây Đột Quyết thời Shekuei và Thống Diệp Hộ Khả hãn đã từng liên minh với Đế quốc Đông La Mã chống lại triều Sassanid. Năm 627, Thống Diệp Hộ đã tấn công vùng Nam Kavkaz. Năm 630, quân Tây Đột Quyết đã tấn công Armenia và dưới sự chỉ huy tài ba của Chorpan Tarkhan đã đánh bại lực lượng Ba Tư đông hơn. (Xem thêm Chiến tranh Sassanid-Tây Đột Quyết lần thứ ba)

Tây Đột Quyết cũng từng tấn công Đại Đường vào giữa thế kỷ 7. Đến năm 739 thì Tây Đột Quyết bị diệt vong.

Các vua Đột Quyết:

Bumin Qaghan: 551 - 552

Issik Qaghan: 552 - 554

Muqan Qaghan: 554 - 572

Taspar Qaghan: 572 - 581

Ashina Anluo: 581

Ishbara Qaghan: 581 - 587

Apa Qaghan: 581 - 587

Bagha Qaghan: 587 - 589

Tulan Qaghan (Ashina Empress): 588 - 599

Chia cắt thành Đông Đột Quyết; Tây Đột Quyết

  • Đông Đột Quyết:

    Yami Qaghan: 603 - 609

    Shibi Khan: 611 - 619

    Chuluo Khan: 619 - 621

    Illig Qaghan: 620 - 630

    Qilibi Khan: 630 - 645

    Chebi Khan: 646 - 650

    Ashina Nishufu

    Ashina Funian

  • Tây Đột Quyết:

    Istami: 553 - 575

    Tardush Qaghan: 575 - 603

    Niri Qaghan

    Heshana Khan: 603 - 611

    Shekuei: 611 - 618

    Yabghu Qaghan: 618 - 628

    Qulipiqie Khan

    Siyehu Khan

    Ishbara Qaghan: 634 - 658

    Yukuk Shad: 642 - 653

    Bagha Shad

    Bori Shad: ? - 630

    Duolu Qaghan: 632 - 634

Văn hoá

Chữ viết ngôn ngữ

Trước giữa thế kỉ VI, trên thảo nguyên Mông Cổ và thảo nguyên Trung Á rộng lớn, vẫn đang tồn tại phân tán rất nhiều bộ lạc, nhà nước bộ tộc và nhà nước thành quách, giữa mỗi tộc không có ngôn ngữ chung, văn hoá chung, cái trọng yếu là không có mối liên hệ về phương diện kinh tế giữa hai bên. Tình huống này, là nguyên nhân chủ yếu gây chia cắt không lâu sau khi hãn quốc Đột Quyết lập quốc. Nhưng sau khi hãn quốc Đột Quyết thành lập, đem thảo nguyên Trung Á, nhà nước thành quách có 36 nhà nước Tây Vực và thảo nguyên Mông Cổ thống nhất, rồi sáng tạo chữ viết - chữ Turk - đây là cái trước giờ chưa từng có, Hung Nô và Nhu Nhiên hùng mạnh trước kia đều không có chữ viết của mình, dần dần hình thành tiếng Turk - một ngôn ngữ chung, ngữ hệ Turk này (cũng gọi là ngữ hệ Altai) xuyên ngang cả châu Á, đã bao trùm khu vực rộng lớn từ Đông Bắc Á - đại thảo nguyên Mông Cổ - hậu địa Trung Á cho đến khu vực rộng lớn của Anatolia.

👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Hãn quốc Đột Quyết** (chữ Turk: ), hoặc gọi **Hãn quốc Turk**, là nhà nước liên minh bộ lạc lấy du mục làm ngành nghề chính, nổi lên ở phía bắc sa mạc Gobi (tức
**Hãn quốc Krym**, tự gọi là **Ngôi vương Krym và Desht-i Kipchak**, và trong thuật chép sử và địa lý châu Âu gọi là **Tiểu Tartary**, là một nhà nước Tatar Krym tồn tại từ
**Đại Hàn Dân Quốc**, gọi tắt là **Hàn Quốc**, là một quốc gia ở Đông Á; cấu thành nửa phía nam bán đảo Triều Tiên và ngăn cách với Cộng hòa Dân chủ Nhân dân
**Hãn quốc Hậu Đột Quyết** (, , được biết đến là _đất nước Turk Bilge Qaghan_ () trên văn bia Bain Tsokto) là một hãn quốc ở Trung và Đông Á được thành lập bởi
**Hãn quốc Sibir**, là một nhà nước của người Đột Quyết nằm ở miền tây Siberia. Trong suốt lịch sử tồn tại của hãn quốc, ngôi vị hãn thường xuyên là vấn đề tranh chấp
liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp tin:2018_inter-Korean_summit_01.jpg|nhỏ|Tổng thống Hàn Quốc [[Moon Jae-in (phải) và Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un (trái), tháng 4/2018.]] **Quan hệ Nam-Bắc Triều Tiên**, **Quan hệ Nam-Bắc Hàn** hay **Quan hệ Liên Triều** (Quan hệ Đại
**Hãn quốc Sát Hợp Đài** hay **Sát Hợp Đài hãn quốc** (tiếng Mông Cổ: Tsagadai Khan Uls/Цагадайн улс) là một hãn quốc Turk-Mông Cổ bao gồm các phần lãnh thổ do Sát Hợp Đài cùng
**Chuẩn Cát Nhĩ Hãn quốc** (chữ Hán: 準噶爾汗國) hay **Hãn quốc Zunghar**, là một đế quốc du mục trên thảo nguyên châu Á. Hãn quốc nằm trên khu vực được gọi là Dzungaria và trải
thumb|nhỏ|phải|210x210px|Đại sứ quán Trung Quốc tại thủ đô [[Seoul, Hàn Quốc]] thumb|nhỏ|phải|210x210px|Đại sứ quán Hàn Quốc tại thủ đô [[Bắc Kinh, Trung Quốc]] **Quan hệ Trung Quốc – Hàn Quốc** là quan hệ ngoại giao
**Hãn quốc Kim Trướng** là một hãn quốc Hồi giáo gốc Mông Cổ, sau này đã Đột Quyết hoá, được thành lập ở vùng phía tây Đế quốc Mông Cổ sau chiến dịch xâm lược
**Chính phủ Hàn Quốc** là chính quyền trung ương của nhà nước Đại Hàn Dân Quốc. Cũng giống như ở nhiều quốc gia khác trên thế giới, cơ quan này được chia làm 3 nhánh
**Kinh tế Hàn Quốc** là một nền kinh tế hỗn hợp phát triển cao được đặc trưng bởi những tập đoàn sở hữu bởi các gia đình giàu có được gọi là Chaebol. Hàn Quốc
**Kara** (; tiếng Nhật: カラ, phiên âm: ; cách điệu là **KARA**) là một nhóm nhạc nữ Hàn Quốc được thành lập bởi DSP Media vào năm 2007. Nhóm bao gồm năm thành viên: Gyuri,
**Chiến tranh thương mại Nhật Bản – Hàn Quốc 2019** (hay **Thương chiến Nhật – Hàn**) là một cuộc chiến tranh thương mại và các lệnh trả đũa kinh tế lẫn nhau dẫn đến một
Viên bổ mắt LG Ohui cho trẻ em của Hàn Quốc giúp bảo vệ đôi mắt cho bé yêu, sản phẩm được nhiều phụ huynh tin dùng. - Xuất xứ: Hàn Quốc- Thương hiệu: LG-
**Làn sóng Hàn Quốc**, còn gọi là **Hàn lưu** hay **Hallyu** (, , có nghĩa là "làn sóng/dòng chảy" trong tiếng Hàn), hay còn có tên gọi đầy đủ là **làn sóng văn hóa Hàn
**Hãn quốc Kazan** (tiếng Tatar: Qazan xanlığı/Казан ханлыгы; tiếng Nga: Казанское ханство, chuyển tự: _Kazanskoe khanstvo_) là một nhà nước của người Tatar thời trung cổ nằm trên lãnh thổ của cựu quốc gia Volga
**Cơ Đốc giáo tại Hàn Quốc** đã phát triển ngoạn mục trong vài thập kỷ qua. Theo thống kê năm 2007 của chính phủ Hoa Kỳ, gần một phần ba (26,3%) dân số Hàn Quốc
**Quan hệ Hàn Quốc – Việt Nam** là mối quan hệ ngoại giao được thiết lập chính thức giữa Đại Hàn Dân Quốc và Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Hai quốc gia
**_Tình yêu diệu kỳ_** (tiếng ; tiếng Anh: _Fantastic_, viết cách điệu: **_FantastiC_**) là một bộ phim truyền hình Hàn Quốc năm 2016 với sự tham gia của Joo Sang-wook, Kim Hyun-joo, Park Si-yeon và
**Quốc quân Đại Hàn Dân Quốc** (), thường được gọi với các tên thông dụng hơn là **Lực lượng Vũ trang Hàn Quốc** hay **Quân đội Hàn Quốc** (), là lực lượng vũ trang và
**Bạo loạn vũ khí hàng loạt ở Hàn Quốc năm 2023** là hiện tượng các tội phạm bạo lực tương tự và thông báo tội phạm (đe dọa) lần lượt xảy ra, bao gồm bạo
**Đại hãn quốc Mông Cổ** () là chính phủ Mông Cổ (Ngoại Mông Cổ) giữa năm 1911 và 1919, và một lần nữa từ 1921 tới 1924. Vào mùa xuân năm 1911, một số quý
**Quan hệ La Mã – Trung Quốc** là các tiếp xúc chủ yếu gián tiếp, quan hệ mậu dịch, luồng thông tin và các lữ khách đi lại không thường xuyên giữa đế quốc La
**Hãn quốc Kara-Khanid** hay **Khách Lạt Hãn quốc** là một liên minh của các bộ lạc Đột Quyết được một triều đại cai trị, triều đại này trong sử sách được gọi là **Karakhanid** (cũng
**Đế quốc Mông Cổ**, tên chính thức là **Đại Mông Cổ Quốc** ( ) là đế quốc du mục lớn nhất trong lịch sử, từng tồn tại trong các thế kỷ 13 và 14. Khởi
**Nghị quyết 82** được Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBA) thông qua vào ngày 25 tháng 6 năm 1950. Nghị quyết này lên án "cuộc tấn công vũ trang vào Hàn Quốc của
Thông tin về An cung ngưu hoàng hoàn Kwangdong Hàn QuốcAn Cung Ngưu Hoàng Hoàn Tổ Yếnlà sản phẩm xuất xứ từ Hàn Quốc. An cung ngưu hoàng Hàn quốc là sản phẩm hỗ trợ
Thông tin về An cung ngưu hoàng hoàn Kwangdong Hàn QuốcAn Cung Ngưu Hoàng Hoàn Tổ Yếnlà sản phẩm xuất xứ từ Hàn Quốc. An cung ngưu hoàng Hàn quốc là sản phẩm hỗ trợ
Ancung ngưu hoàng hoàn Hàn Quốcmàu đỏ là sản phẩm chất lượng, nhập khẩu từ Hàn Quốc.đạt tiêu chuẩn xuấtkhẩu thị trường Châu Á là sản phẩmbồi bổ phổ biến nhất trên thị trườngViệt Nam
**Chiến tranh Hán – Hung Nô** (漢匈戰爭 - Hán-Hung chiến tranh,漢匈百年戰爭 - Hán-Hung bách niên chiến tranh) là tên được dùng để chỉ hàng loạt các trận đánh giữa nhà Hán và các bộ lạc
**Nguyễn Văn Quyết** (sinh ngày 1 tháng 7 năm 1991) là một cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp người Việt Nam đang thi đấu ở vị trí tiền đạo cánh hoặc tiền vệ tấn công
Viên Bổ Não Kwangdong Hàn Quốc Hộp 120 Viên là dòng sản phẩm chính hãng có xuất xứ từ Hàn Quốc. Hiện nay, sản phẩm này đã được nhập khẩu và phân phối tại Việt
Tinh dầu thông Hàn Quốc CHEONGSONGWON chứa chiết xuất từ100% chiết xuất tinh dầu kim thông Hàn Quốc, có hàm lượng các hoạt chất vô cùng quý giácó giá trị cao về mặt chăm sóc
Viên Bổ Não Kwangdong Hàn Quốc Hộp 120 Viên là dòng sản phẩm chính hãng có xuất xứ từ Hàn Quốc. Hiện nay, sản phẩm này đã được nhập khẩu và phân phối tại Việt
⭐ Hồng sâm củ Deadong được trồng ở vùng nguyên liệu phía Bắc nơi có lịch sử khai thác sâm lâu đời tại Hàn Quốc. Sâm tại đây củ giống người , màu vàng đẹp,
⭐ Hồng sâm củ Deadong được trồng ở vùng nguyên liệu phía Bắc nơi có lịch sử khai thác sâm lâu đời tại Hàn Quốc. Sâm tại đây củ giống người , màu vàng đẹp,
⭐ Hồng sâm củ Deadong được trồng ở vùng nguyên liệu phía Bắc nơi có lịch sử khai thác sâm lâu đời tại Hàn Quốc. Sâm tại đây củ giống người , màu vàng đẹp,
⭐ Hồng sâm củ Deadong được trồng ở vùng nguyên liệu phía Bắc nơi có lịch sử khai thác sâm lâu đời tại Hàn Quốc. Sâm tại đây củ giống người , màu vàng đẹp,
**Han Hyo-joo** (sinh ngày 22 tháng 2 năm 1987) là một nữ diễn viên nổi tiếng người Hàn Quốc, được biết đến qua các tác phẩm _Iljimae_ (2008), _Người Thừa Kế Sáng Giá_ (2009), _Dong
MÔ TẢ SẢN PHẨMKEM NÁM DONGSUNG mẫu mới hiệu quả gấp 5 lần, sau 3 tuần sử dụng NÁM xuất hiện b bề mặt da khiến chị em mình ko tự tin, gây mất thẩm
**Xung đột liên Triều** dựa trên sự mâu thuẫn trong quan điểm chính trị giữa Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên ở phía Bắc và Đại Hàn Dân Quốc ở phía Nam, cả
Thành phần của sâm nghệ mật ong Mama ChuêMama Chuê được tinh chế từ các thành phần có nguồn gốc thiên nhiên, được kiểm tra và chọn lựa rất kỹ càng. Nó là sự kết
Thành phần của sâm nghệ mật ong Mama ChuêMama Chuê được tinh chế từ các thành phần có nguồn gốc thiên nhiên, được kiểm tra và chọn lựa rất kỹ càng. Nó là sự kết
**_Quái vật sông Hàn_** (tiếng ) là một bộ phim quái vật của Hàn Quốc năm 2006 do Bong Joon-ho đạo diễn và có sự tham gia của Song Kang-ho, Byun Hee-bong, Park Hae-il, Bae
Từ lâu con người đã sử dụng nguồn thảo dược thiên nhiên như nhân sâm Hàn Quốc làm thực phẩm chăm sóc sức khỏe trong đó sản phẩmcao hồng sâm kanghwa hũ sứ 1kgHàn Quốc
phải|nhỏ|[[Nghiêu|Đế Nghiêu, một trong Ngũ Đế]] **Các vị quân chủ Trung Hoa** đã cai trị trên mảnh đất Trung Nguyên từ hơn bốn nghìn năm. Tam Hoàng (三皇) là ba vị vua đầu tiên của
Trong những năm gần đây lược nhuộm tóc thông minh đã tạo ra một cuộc cách mạng mới trong lĩnh vực nhuộm tóc, với sự tiện lợi, dễ sử dụng, ưu điểm vượt trội lược
KEM TAN MỠ BỤNG MISSHA HOT BURNINGDung tích: 200mlXuất xứ: Hàn QuốcThương hiệu: MisshaSản phẩm vừa được nhà sản xuất thay đổi mẫu mới. Thông tin kiểm tra mã vạch chưa được cập nhật. Shop
Sữa Dê Hikid Hàn Quốc dinh dưỡng đầy đủ cân đối giúp trẻ tăng trưởng chiều cao & cân nặng hiệu quả.Chắt lọc từ nguồn sữa tươi sạch của đàn dê núi được chăn thả