Hải Lan Sát (chữ Hán: 海蘭察; ,? - 1793) là tướng lĩnh nhà Thanh dưới thời của Càn Long.
Thân thế
Hải Lan Sát xuất thân trong gia tộc Đa Lạp Nhĩ, thuộc Mãn Châu Tương Hoàng kỳ. Tổ tiên Hải Lan Sát là người dân tộc thiểu số Ngạc Ôn Khắc, nhiều đời định cư ở vùng Hắc Long Giang. Dân tộc còn được gọi là Tác Luân, cực kì mạnh mẽ, dũng cảm và thiện chiến.
Ông một vị tướng tài dưới triều đại Càn Long, có công chinh phạt bộ tộc Chuẩn Cát Nhĩ và bình định thế lực Lâm Sảng Văn.
Quan lộ
Năm Càn Long thứ 20 (1755), Hải Lan Sát tòng quân, trở thành một 'mã giáp' - binh sĩ của kiêu kỵ doanh Bát Kỳ. Trong cuộc bình định Chuẩn Cát Nhĩ, ông là người bắn bị thương và bắt sống thủ lĩnh Ba Nhã Nhĩ của Huy Đặc bộ, lập đại công nên được ban hiệu Ngạch Nhĩ Khắc Ba Đồ Lỗ.
Năm thứ 23 (1758), khi theo Càn Long đến trường săn Mộc Lan, Hải Lan Sát bắn hạ 2 mãnh hổ, kịp thời hộ giá, thăng làm Đầu đẳng Thị vệ, ban chức Kỵ đô úy kiêm Vân kỵ úy truyền đời.
Năm thứ 32 (1767) đến 33 (1768), ông 2 lần tham gia chiến tranh giữa nhà Thanh và Miến Điện, là tiên phong đội khinh kỵ, có nhiều chiến tích.
Năm thứ 34 (1769), Hải Lan Sát được phong làm Phó Đô thống Mông Cổ Tương Lam kỳ. 2 năm sau tiếp tục đảm nhận chức Phó Đô thống Mông Cổ Tương Bạch kỳ.
Suốt 5 năm, từ Vân Nam đến Tứ Xuyên, có mặt tại vô số trận đánh lớn nhỏ trong chiến dịch bình định Kim Xuyên, Hải Lan Sát được thăng làm Đô thống Mông Cổ Chính Hồng kỳ, Nội đại thần, Lĩnh thị vệ Nội đại thần, Ngự tiền Thị vệ Hành tẩu. Được ban hiệu Xước Nhĩ Hòa La Khoa Ba Đồ Lỗ.
Năm thứ 46 (1781) và thứ 49 (1784), ông 2 lần được điều làm Tham tán đại thần, dẫn binh trấn áp khởi nghĩa của dân tộc Hồi ở Cam Túc.
Năm thứ 52 (1787) lại tháp tùng Phúc Khang An giám sát quân đội đàn áp khởi nghĩa Lâm Sảng Văn ở Đài Loan.
Năm thứ 56 (1791), Hải Lan Sát tiếp tục tháp tùng Phúc Khang An dẫn binh đi Tây Tạng tham gia chiến tranh với tộc người Gurkha ở Nepal, trèo núi cao, vượt sông sâu, thắng nhiều trận lớn nên được phong Nhất đẳng Công.
Tháng 3 năm Càn Long thứ 58 (1793), ông bệnh nặng qua đời, được ban thụy hiệu là Vũ Tráng, được họa chân dung treo ở Tử Quang các (nơi Hoàng đế tỉ thí võ nghệ, kiểm định võ công, tuyển ngự tiền thị vệ, khen tưởng tướng sĩ). Càn Long tiếc thương, hạ chỉ: "Hải Lan Sát mất vì bệnh, theo quy định không được thờ cúng tại Chiêu Trung từ nhưng niệm tình có cống hiến lớn với quân đội, từng nhiều lần trọng thương nên đặc cách cho hưởng vinh dự này".
Hải Lan Sát có một con trai tên An Lộc được thừa hưởng Công tước, phong làm Nhất đẳng Thị vệ.
Trận chiến bình định thiên địa hội tại Đài Loan (1786 - 1788)
Sau khi nhà Minh sụp đổ, nhà Thanh chiếm đóng vùng Trung Nguyên, một thủ lĩnh quân sự người Hán là Trịnh Thành Công đã tập hợp lực lượng trung thành với nhà Minh ở miền nam Phúc Kiến đã đánh bại người Hà Lan vào năm 1662, sau đó đã đuổi quân Hà Lan ra khỏi hòn đảo Đài Loan. Ông xây dựng nơi đây thành một lãnh địa riêng không chịu quyền kiểm soát của nhà Thanh, sử dụng như một căn cứ để tiến hành các cuộc thâm nhập vào vùng bờ biển đông nam Trung Quốc đại lục nằm lật đổ nhà Thanh.
Dù vậy, Đài Loan cuối cùng cũng bị nhà Thanh chinh phục và sáp nhập vào năm 1683. Tuy nhiên, Đài Loan không hề yên ả. Có hơn một trăm cuộc nổi loạn trong triều đại đầu triều đại nhà Thanh, nhiều đến nỗi có cả một thành ngữ "Ba năm tạo phản, năm năm loạn".[29]
Năm 1786, nhân việc Tri phủ Đài Loan Tôn Cảnh Toại truy quét, đàn áp Thiên Địa Hội, một thủ lĩnh Thiên Địa Hội Lâm Sảng Văn tập hợp đồng chí, tuyên bố phản Thanh, tự xưng Minh chủ Đại nguyên soái, xưng Bắc Lộ vương, đặt niên hiệu riêng. Thanh thế quân khởi nghĩa lên nhanh đến 50 vạn người, chưa đầy 1 năm đã chiếm cứ hầu hết toàn bộ Đài Loan ngoại trừ phía nam Phủ Đài Loan, Chư La, cảng biển miền trung Lộc Cảng.
Nghe tin quân nổi dậy đã chiếm gần hết Đài Loan, Thanh triều vội phái quân đi trấn áp. Quân khởi nghĩa tuy đông, nhưng tổ chức kém và rơi vào thế phải chống đỡ nhiều kẻ thù, vì thế không đủ sức phản kích quân triều với số lượng ít hơn nhiều. Sau cùng triều đình nhà Thanh lại phái Tổng đốc Thiểm Cam Đại học sĩ Phúc Khang An, Tham tán Đại thần Hải Lan Sát cùng điều động binh Thanh khoảng gần 3 vạn người, đánh lại quân khởi nghĩa. Quân Thanh được trang bị tốt, có kỷ luật, lại có kinh nghiệm tác chiến nên đã đánh tan nghĩa quân, trước sau lần lượt thu hồi lại được Chương Hóa, Chư La. Lâm Sảng Văn thua trận, lẩn trốn các nơi trước khi bị dân địa phương tại Lão Cù Kỳ (nay là khu làng Kỳ Đỉnh thuộc thị trấn Trúc Nam huyện Miêu Lật) bắt sống giao nộp cho triều đình, ít lâu sau thì bị giải về Bắc Kinh xử tử lăng trì.
Cuộc nổi dậy của Lâm Sảng Văn tuy bất thành, nhưng cũng buộc Càn Long phải xem xét lại chính sách của triều đình đối với Đài Loan.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Hải Lan Sát** (chữ Hán: 海蘭察; ,? - 1793) là tướng lĩnh nhà Thanh dưới thời của Càn Long. ## Thân thế Hải Lan Sát xuất thân trong gia tộc Đa Lạp Nhĩ, thuộc Mãn
**Sao Hải Vương** (tiếng Anh: **Neptune**), hay **Hải Vương Tinh** (chữ Hán: 海王星) là hành tinh thứ tám và xa nhất tính từ Mặt Trời trong Hệ Mặt Trời. Nó là hành tinh lớn thứ
John F. Kennedy, tổng thống thứ 35 của Hoa Kỳ, bị ám sát vào ngày 22 tháng 11 năm 1963 khi đang trên đoàn xe hộ tống đi qua Dealey Plaza tại Dallas, Texas. Kennedy,
**Thảm sát Ponary** (, , ) là những vụ hành quyết hàng loạt do quân Đức Quốc Xã chiếm đóng Ba Lan và tay sai Litva thực hiện trong Chiến tranh thế giới thứ hai
Vào ngày 25 tháng 5 năm 2020, **George Perry Floyd**, một người đàn ông người Mỹ gốc Phi, đã bị sát hại tại Powderhorn ở thành phố Minneapolis, tiểu bang Minnesota, Hoa Kỳ. Trong khi
**Hải chiến ngoài khơi Samar** hay **Trận Samar** là trận đánh mang tính quan trọng trong thời gian diễn ra cuộc Hải chiến vịnh Leyte, một trong những trận hải chiến lớn nhất trong lịch
**Thượng Hải** (chữ Hán: 上海, bính âm: _Shànghǎi_) là thành phố đông dân nhất Trung Quốc, và là thành phố không bao gồm vùng ngoại ô lớn nhất thế giới. Thượng Hải nằm ở bờ
**Harta** là một ngôi làng nằm ở xã Dynów, huyện Rzeszowski, tỉnh Podkarpackie, Ba Lan. Làng có kiểu một đường trục xuyên suốt tọa lạc tại chân đồi Dynowskie, trong trũng suối cùng tên trải
thumb|Bản đồ mạng đường sắt với các đường thông thường được nâng cấp hoặc xây dựng để phù hợp với CRH được hiển thị bằng màu cam (), đường cao tốc thứ cấp màu xanh
**Thảm sát Bucha** (; ; ), còn được gọi là **Diệt chủng Bucha** (; ) là vụ thảm sát hàng loạt thường dân và tù binh chiến tranh Ukraina do quân đội Nga thực hiện
phải|Không ảnh định vị hai tòa nhà Norris và West Ambler Johnston. **Thảm sát Đại học Bách khoa Virginia**, còn gọi là **Thảm sát Virginia Tech**, là một vụ bắn giết trong trường học gồm
**Trận Hà Lan** () là một phần trong "Kế hoạch Vàng" () - cuộc xâm lăng của Đức Quốc xã vào Vùng đất thấp (Bỉ, Luxembourg, Hà Lan) và Pháp trong chiến tranh thế giới
**Hãn quốc Sát Hợp Đài** hay **Sát Hợp Đài hãn quốc** (tiếng Mông Cổ: Tsagadai Khan Uls/Цагадайн улс) là một hãn quốc Turk-Mông Cổ bao gồm các phần lãnh thổ do Sát Hợp Đài cùng
Đây là **danh sách những trường hợp được cho là đã nhìn thấy vật thể bay không xác định (UFO) đáng chú ý ở Vương quốc Liên hiệp Anh**. Nhiều vụ chứng kiến hơn đã
**Hải Dương** là một tỉnh cũ thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng, Việt Nam. Năm 2021, Hải Dương là đơn vị hành chính Việt Nam đông thứ 8 về số dân với 1.936.774 người, tốc
**Hải Dương** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Hải Dương, Việt Nam. Thành phố Hải Dương là trung tâm kinh tế, kỹ thuật, giáo dục, khoa học, y tế, dịch vụ của tỉnh
**Đường sắt**, hay **vận tải đường sắt**, là loại hình vận chuyển/vận tải hành khách và hàng hóa bằng phương tiện có bánh được thiết kế để chạy trên loại đường đặc biệt là đường
**Thảm sát Batavia năm 1740** (tiếng Hà Lan: _Chinezenmoord_, tạm dịch "Thảm sát người Hoa"; tiếng Indonesia: _Geger Pacinan_, có nghĩa là "Bạo loạn tại phố người Hoa") là cuộc tàn sát nhằm vào cộng
nhỏ|phải|Hematit: Loại quặng sắt chính trong các mỏ của Brasil. nhỏ|phải|Kho dự trữ quặng sắt vê viên này sẽ được sử dụng trong sản xuất [[thép.]] **Quặng sắt** là các loại đá và khoáng vật
thumb|Hình 1. Hải mã trong não người|260x260px **Hồi hải mã** (hay **hải mã**, **cấu tạo hải mã**, ; , bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp cổ đại **_ἱππόκαμπος_**, nghĩa là con cá ngựa) là thành
**Chiến tranh Punic lần thứ hai**, cũng còn được gọi là **Chiến tranh Hannibal**, (bởi những người La Mã) **Cuộc chiến tranh chống lại Hannibal**, hoặc **Chiến tranh Carthage**, kéo dài từ năm 218 đến
Vụ **thảm sát người Ba Lan ở Volhynia và Đông Galicia** (, nghĩa: _giết chóc Volhynia_; , _bi kịch Volyn_) là một phần của hoạt động thanh lọc sắc tộc thực hiện tại vùng đất
**An toàn hàng hải** là một trong nhiều nhiệm vụ của Cảnh sát biển Việt Nam. Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam kiểm tra các tàu thương mại, ứng phó với ô nhiễm, điều
**Chiến tranh thế giới thứ hai** (còn được nhắc đến với các tên gọi **Đệ nhị thế chiến**, **Thế chiến II** hay **Đại chiến thế giới lần thứ hai**) là một cuộc chiến tranh thế
**Trận El Alamein thứ hai** diễn ra trong vòng 20 ngày từ 23 tháng 10 đến 11 tháng 11 năm 1942 ở gần thành phố duyên hải El Alamein của Ai Cập, và chiến thắng
**Hải quân Quốc gia Khmer** (tiếng Pháp: _Marine Nationale Khmère_ – MNK; tiếng Anh: _Khmer National Navy_ – KNN) là quân chủng hải quân Quân lực Quốc gia Khmer (FANK) và là lực lượng quân
**Bột Hải** (, , ) là một vương quốc đa sắc tộc cổ của Triều Tiên tồn tại từ năm 698 đến 926 được lập ra bởi Đại Tộ Vinh (_Tae Choyŏng_) từ sau khi
Đây là một **Niên biểu các sự kiện diễn ra trong thời gian Chiến tranh thế giới thứ hai**, trong năm 1939. ## Tháng 9 năm 1939 thumb|Các quốc gia Đồng Minh và phe Trục
**Jub Tai Wai Rai Sai Samorn** (tên tiếng Thái: **จับตายวายร้ายสายสมร**, tiếng Việt: **Băng nữ sát thủ Sai Samorn**) là bộ phim truyền hình Thái Lan phát sóng vào năm 2010. Phiên bản làm lại cùng
**Abe Shinzō**, cựu thủ tướng Nhật Bản và là thành viên đang làm việc của Chúng Nghị viện (Hạ viện Nhật), đã bị ám sát vào ngày 8 tháng 7 năm 2022 khi đang phát
**Hải chiến Hoàng Sa** là một trận hải chiến giữa Hải quân Việt Nam Cộng hòa và Hải quân Trung Quốc xảy ra vào ngày 19 tháng 1 năm 1974 trên quần đảo Hoàng Sa.
**Trận Thượng Hải** (ở Nhật gọi là **Sự kiện Thượng Hải lần thứ 2** (tiếng Nhật: 第二次上海事變) trong khi ở Trung Quốc gọi là **Chiến dịch 813** (tiếng Trung: 八一三戰役) hoặc **Hội chiến Tùng Hộ**
**Tuyến đường sắt Kalka–Shimla** là tuyến đường sắt khổ hẹp nằm ở miền Bắc Ấn Độ đi qua vùng núi từ Shimla tới Kalka của Panchkula. Tuyến đường sắt được biết đến với khung cảnh
Tượng đài tưởng niệm thảm sát Khojaly ở [[Thành phố México]] **Thảm sát Khojaly** () là một cuộc thảm sát do những người Armenia vũ trang theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan gây ra
nhỏ|upright|Tổng thống Garfield **Vụ ám sát Tổng thống James Abram Garfield** là một sự kiện gây rúng động dư luận Mỹ thời bấy giờ, diễn ra vào lúc 9 giờ 30 phút sáng, thứ 7,
nhỏ|Mạng lưới đường cao tốc.
nhỏ|Hệ thống các con đường ở Ba Lan trong mục tiêu xây dựng ## Lịch sử giao thông ở Ba Lan ## Giao thông đường
**Tuyến 2A:** **Cát Linh – Hà Đông – Xuân Mai** là một tuyến metro thuộc hệ thống mạng lưới Đường sắt đô thị Hà Nội, được đầu tư xây dựng bởi Bộ Giao thông Vận
nhỏ|phải|Tượng đài trung tâm tại Khu phức hợp tưởng niệm [[Khatyn gần Minsk]] **Thảm sát Khatyn** xảy ra tại Khatyn (hoặc Chatyń) (Tiếng Belarus và tiếng Nga: Хатынь, phát âm: [xɐtɨnʲ]), một ngôi làng gồm
**Học viện Hải quân (HQH)** là một học viện quân sự trực thuộc quân chủng Hải quân của Bộ Quốc phòng chuyên đào tạo sĩ quan chỉ huy hải quân & cảnh sát biển cấp
phải|thumb|Sondhi phát biểu tại một cuộc biểu tình quần chúng, tháng 2 năm 2006. **Âm mưu ám sát Sondhi Limthongkul** diễn ra vào Thứ sáu, ngày 17 tháng 4 năm 2009, khi các tay súng
**Thời gian biểu biểu tình chính trị Thái Lan 2010** ## Tháng 3 ### 12 tháng 3 *Thành phần chống chính phủ tại Thái Lan khởi sự kéo về thủ đô Bangkok bằng đủ mọi
**Khu tự trị đặc biệt Đông Sát Cáp Nhĩ** còn gọi là **Khu tự trị đặc biệt Sát Đông** () là chính quyền bù nhìn do Đế quốc Nhật Bản thành lập ở phía đông
right|thumb|250x250px|[[Xe lam|Tuk-tuk là một phương thức vận tải công cộng tại Bangkok và các thành phố khác ở Thái Lan.]] **Giao thông tại Thái Lan** khá đa dạng và hỗn loạn, không có một phương
**Bột Hải Thánh Tông** (trị vì 818 - 830) là vị quốc vương thứ 10 của vương quốc Bột Hải. Ông có tên thật là **Đại Nhân Tú** (대인수, 大仁秀, Dae In-su). Trong giai đoạn
**Bột Hải Mục Tông** (trị vì 795 – 809) là quốc vương thứ sáu của Vương quốc Bột Hải, tên thật của ông là **Đại Tung Lân** (대숭린, 大嵩璘, Dae Sung-rin). Ông là vương tử
**Văn Vương** (trị vì 737 – 793) có tên là **Đại Khâm Mậu** (대흠무, 大祚榮, Dae Heum-mu), là vị vua thứ ba và có thời gian trị vì dài nhất của vương quốc Bột Hải.
**Cuộc thảm sát Tykocin** là vụ giết người hàng loạt xảy ra vào ngày 25 tháng 8 năm 1941, tại thị trấn Tykocin của Ba Lan bởi Einsatzkommando của Đức. ## Cuộc thảm sát nhỏ|Ngôi
Dưới đây là danh sách những người được Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam bổ nhiệm chức danh Kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân tối cao Việt Nam
**Hậu Bột Hải** (927 - 994) là một quốc gia được cho là đã tồn tại ở Mãn Châu và miền bắc bán đảo Triều Tiên. Quốc gia này được vương tộc họ Đại thành
**Đào Thanh Hải** (sinh ngày 14 tháng 3 năm 1962) là một chính trị gia người Việt Nam, tướng lĩnh Công an nhân dân Việt Nam, hàm Thiếu tướng. Ông từng là Đại biểu quốc