✨Giáo Trình Quản Lý Và Xử Lý Chất Thải Rắn

Chất thải rắn phát sinh từ các hoạt động của con người ngày càng gia tăng cùng với sự phát triển dân số và kinh tế, đặc biệt là trong xã hội công nghiệp. Cùng với các dạng chất thải khác như nước thải và khí thải, chất thải rắn nếu không được quản lý và xử lý nghiêm túc sẽ gây suy thoái môi trường nghiêm trọng. Do đó, chất thải rắn đã trở thành vấn đề bức xúc đối với toàn xã hội và cần được sự quan tâm quản lý, thu gom triệt để, vận chuyển an toàn và xử lý hiệu quả, về kỹ thuật lẫn kinh tế. Vì vậy, quản lý và xử lý chất thải rắn là một nội dung không thể thiếu trong chương trình đào tạo kỹ sư chuyên ngành quản lý cũng như kỹ thuật môi trường.  Quyển sách này nhằm mục tiêu trang bị các kiến thức cơ bản về quản lý và các công nghệ xử lý chất thải rắn đô thị cho sinh viên ngành môi trường. Quyển sách này gồm có 9 chương: Chương 1: Trình bày các khái niệm về chất thải rắn đô thị và công nghiệp, các tác hại của chúng đối với sức khỏe con người và môi trường, hệ thống quản lý tổng hợp chất thải rắn và thứ tự ưu tiên trong lựa chọn phương án xử lý chất thải rắn đô thị. Chương 2: Giới thiệu về thành phần, tính chất cơ bản của chất thải rắn đô thị, phương pháp xác định và khả năng biến đổi các đặc tính này và đó là nền tảng cho các công nghệ xử lý. Chương 3 và 4: Giới thiệu hệ thống thu gom, trung chuyển và vận chuyển chất thải rắn đô thị, bao gồm phương pháp thu gom, phương pháp vạch tuyến thu gom, các phương tiện lưu trữ, vận chuyển và các tính toán phục vụ cho công tác lựa chọn phương án thu gom tối ưu. Chương 5: Giới thiệu về các phương án xử lý chất thải rắn, bao gồm: phương pháp cơ học để xử lý sơ bộ chất thải rắn, chuẩn bị cho thu gom, vận chuyển và các bước xử lý tiếp theo; phương pháp biến đổi chất thải rắn thành các sản phẩm có ích; phương pháp sản xuất phân Compost từ thành phần hữu cơ dễ phân hủy sinh học trong chất thải rắn đô thị; phương pháp tiêu hủy chất thải rắn bằng nhiệt; và chôn lấp hợp vệ sinh. Chương 6: Trình bày các công nghệ tái chế chất thải rắn đô thị: nhựa, giấy, thủy tinh, sắt, thép, nhô chất thải rắn công nghiệp có nguồn gốc vô cơ bùn đỏ, xỉ kẽm, nhôm, bùn xi mạ) và hữu cơ (cặn dầu thô, dầu FO, nhựa đường ). Chương 7: Trình bày các quy trình công nghệ hiếu khí sản xuất phân Compost từ chất thải rắn đô thị cũng các công nghệ kỵ khí để sản xuất biogas. Chương 8: Giới thiệu các phương pháp nhiệt trong phân hủy chất thải rắn: đốt với mục tiêu hủy hoàn toàn và thu hồi năng lượng, nhiệt phân để tạo ra nhiên liệu lỏng và khí hóa để thu hồi khí cháy. Ngoài ra, trong chương này còn giới thiệu về các vấn đề ô nhiễm do đốt và các biện pháp khống chế ô nhiễm. Chương 9: Giới thiệu về chôn lấp chất thải rắn hợp vệ sinh, bao gồm: khái niệm về bãi chôn lấp hợp vệ sinh, các nguyên tắc lựa chọn vị trí và thiết kế bãi chôn lấp, kết cấu cơ bản của một ô chôn lấp chất thải rắn đô thị, các hạng mục công trình trong bãi chôn lấp, cũng như kỹ thuật vận hành, các hệ thống thu hồi khí, thu gom và xử lý nước rò rỉ từ các bãi chôn lấp hợp vệ sinh. Trong mỗi chương đều có các ví dụ và hình ảnh minh họa, nhằm giúp cho sinh viên tiếp thu một cách dễ dàng hơn, đồng thời cuối mỗi chương đều có câu hỏi để sinh viên có thể tự kiểm tra lại kiến thức của mình. Quyển sách này cần thiết cho sinh viên ngành môi trường ở các bậc cao đẳng, đại học và có thể là tài liệu tham khảo cho học viên cao học và cán bộ kỹ thuật chuyên về quản lý và xử lý chất thải rắn. MỤC LỤC   Lời nói đầu 3 Chương 1. Khái niệm về chất thải rắn 5 1.1.  Định nghĩa chất thải rắn 5 1.2.  Sơ lược lịch sử phát triển và quản lý chất thải rắn 5 1.3.  Sự phát sinh chất thải rắn trong xã hội công nghiệp 6 1.4.  Ảnh hưởng của chất thải rắn đến môi trường 7 1.5.  Hệ thống quản lý chất thải rắn đô thị 7 1.6.  Quản lý tổng hợp chất thải rắn 8 1.7.  Những thách thức của việc quản lý chất thải rắn trong tương lai 12 1.8.  Hiện trạng quản lý chất thải rắn ở Việt Nam 13 Chương 2. Nguồn gốc, thành phần, khối lượng và tính chất của chất thải rắn 15 2.1. Nguồn gốc chất thải rắn 15 2.2.  Thành phần của chất thải rắn 16 2.3.  Các thành phần tái sinh, tái chế trong chất thải rắn 19 2.4.  Khối lượng chất thải rắn 22 2.5.  Các yếu tố ảnh hưởng đến khối lượng chất thải rắn 27 2.6.  Tính chất của chất thải rắn 32 Chương 3. Hệ thống thu gom chất thải rắn 47 3.1.  Thu gom chất thải rắn 48 3.2.  Các loại hệ thống thu gom 54 3.3.  Phân tích hệ thống thu gom 55 3.4.  Vạch tuyến thu gom 69 Chương 4. Hệ thống trung chuyển và vận chuyển 78 4.1.  Sự cần thiết của hoạt động trung chuyển 78 4.2.  Các loại trạm trung chuyển 82 4.3.  Phương tiện và phương pháp vận chuyển 91 4.4.  Những yêu cầu trong thiết kế trạm trung chuyển 94 4.5.  Lựa chọn vị trí trạm trung chuyển 95 Chương 5. Các phương pháp xử lý chất thải rắn 98 5.1.  Các Phương pháp xử lý CTR đô thị  98 5.2.  Các Phương pháp xử lý CTR công nghiệp  107 5.3.  Các phương pháp xử lý CTNH  117 Chương 6 . Tái chế chất thải rắn 125 6.1.  Công nghệ tái chế các phế thải thông thường  125 6.2.  Tái chế chất thải rắn công nghiệp - chất thải rắn vô cơ 138 6.3.  Tái chế chất thải rắn công nghiệp - chất thải rắn hữu cơ  165 6.4. Tình hình tái chế CTR trên thế giới và ở Việt Nam 183 Chương 7. Công nghệ sản xuất phân hữu cơ (COMPOST) từ rác đô thị 186 7.1.  Tổng quan 186 7.2.  Động học quá trình phân hủy sinh học CTR hữu cơ 187 7.3.  Vi sinh vật và các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình phân hủy chất hữu cơ 190 7.4.  Công nghệ kỵ khí 195 7.5.  Công nghệ hiếu khí  215 7.6.  So sánh quá trình chế biến compost hiếu khí và phân hủy kỵ khí 246 Chương 8. Xử lý CTR bằng phương pháp nhiệt 248 8.1.  Khái niệm  248 8.2.  Quá trình đốt chất thải rắn 250 8.3.  Hệ thống nhiệt phân 275 8.4.  Đốt nhiệt phân 277 8.5.  Hệ thống khí hóa  280 8.6.  Hệ thống thu hồi năng lượng 281 8.7.  Các hệ thống kiểm soát ô nhiễm môi trường cho các quá trình nhiệt  287 8.8.  Các yêu cầu khi đốt chất thải nguy hại 295 8.9.  Các tính chất của chất thải cần quan tâm khi đốt 297 8.10.  Vấn đề lựa chọn công nghệ xử lý chất thải bằng phương pháp nhiệt 298 Chương 9. Bãi chôn lấp chất thải rắn hợp vệ sinh 301 9.1.  Khái niệm bãi chôn lấp chất thải rắn 302 9.2.  Phân loại bãi chôn lấp chất thải rắn 304 9.3.  Lựa chọn vị trí bãi chôn lấp chất thải rắn 311 9.4.  Quy định về môi trường trong việc điều tra chi tiết để lựa chọn bãi chôn lấp 315 9.5.  Các quá trình phân hủy chất thải rắn trong bãi chôn lấp 317 9.6.  Nước rò rỉ từ bãi chôn lấp 337 9.7.  Cấu trúc chính của bãi chôn lấp hợp vệ sinh 344 9.8.  Bãi chôn lấp chất thải nguy hại  362 Danh mục các từ viết tắt  370 Tài liệu tham khảo 371