✨Giải Oscar lần thứ 73

Lễ trao giải Oscar lần thứ 73 do Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Mỹ (AMPAS) tổ chức nhằm vinh danh những cá nhân/tác phẩm điện ảnh xuất sắc trong năm 2000, diễn ra vào ngày 25 tháng 3 năm 2001 tại khán phòng Shrine ở Los Angeles, khai mạc lúc 5 giờ 30 phút chiều PST / 8 giờ 30 phút chiều EST. Trong buổi lễ, AMPAS chia giải Oscar thành 23 hạng mục khác nhau. Như thường lệ, kênh ABC là đơn vị truyền hình trực tiếp lễ trao giải, đồng thời do Gil Cates chịu trách nhiệm sản xuất và được chỉ đạo bởi Louis J. Horvitz. Nam diễn viên Steve Martin là người nhận vinh dự chủ trì đêm trao giải lần đầu tiên. Trước đó 3 tuần trong một buổi lễ tổ chức tại khách sạn Beverly Wilshire, Beverly Hills, California vào ngày 3 tháng 3, giải Oscar cho thành tựu kĩ thuật đã diễn ra với người chủ trì là nữ diễn viên Renée Zellweger.

Tác phẩm Gladiator giành 5 giải thưởng trong đó có hạng mục Phim hay nhất. Ngọa hổ tàng long và Traffic thắng bốn giải mỗi phim. Almost Famous, Big Mama, Erin Brockovich, Cha và con gái, Dr. Seuss' How the Grinch Stole Christmas, Into the Arms of Strangers: Stories of the Kindertransport, Quiero ser (I want to be...), Pollock, U-571 và Wonder Boys mỗi phim mang về một tượng vàng. Buổi lễ trao giải thu hút gần 43 triệu lượt khán giả theo dõi tại Hoa Kỳ.

Giải thưởng và đề cử

thumb|alt=Headshot of a bald Caucasian male wearing a white t-shirt underneath a beige blazer,|[[Steven Soderbergh, Đạo diễn xuất sắc nhất]] thumb|alt=Photo of a man wearing a tuxedo and a black bow tie.|[[Russell Crowe, Nam diễn viên chính xuất sắc nhất]] thumb|alt=Upper torso of a red-haired woman standing in front of a white wall with a blue logo facing toward her right. She is wearing a black v-neck shirt over a white t-shirt.|[[Julia Roberts, Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất]] thumb|alt=A man is seen speaking into a microphone. He is wearing a black leather jacket over a black unbuttoned collared shirt and a black baseball cap.|[[Benicio del Toro, Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất]] thumb|alt=Portrait of a female tilting her head slightly downward. She is wearing earrings and a white blouse|Marcia Gay Harden, Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất thumb|alt=An Asian male wearing a grey jacket over an unbuttoned blue shirt is standing in front of a red wall with white text.|[[Lý An, Đạo diễn phim nước ngoài xuất sắc nhất]] thumb|Rick Baker, Hóa trang xuất sắc nhất|alt=A photo of a bearded man being interviewed by another person holding a microphone. He is wearing a black suit and tie and a white shirt. thumb|alt=A picture of a bearded man wearing an unbuttoned maroon collared shirt.|[[Stephen Mirrione, Nhà dựng phim xuất sắc nhất]] thumb|[[Bob Dylan, Bài hát trong phim hay nhất]] thumb|[[Stephen Gaghan, Kịch bản chuyển thể xuất sắc nhất]] thumb|[[Florian Gallenberger, Phin ngắn hay nhất|alt=Photo of Florian Gallenberger at the Austrian premiere of Colonia in 2016]]

Các đề cử cho giải Oscar lần thứ 73 được công bố trước đó vào ngày 13 tháng 2 bởi Robert Rehme - Giám đốc Viện hàn lâm và đồng thời là nữ diễn viên từng thắng giải cho vai chính xuất sắc Kathy Bates. Theo đó, Gladiator nhận được nhiều đề cử nhất với 12 đề cử, Ngọa hổ tàng long đứng thứ hai với 10 đề cử.

Các tác phẩm/người chiến thắng được công bố trong lễ trao giải diễn ra vào ngày 25 tháng 3 năm 2001. Tại lễ trao giải, Glarditor là phim thứ hai sau All the King's Men thắng giải phim hay nhất mà không nhận được giải thướng nào cho đạo diễn hay biên kịch. Chủ nhân gđạo diễn xuất sắc nhất làhất, Steven Soderbergh đã nhận hai đề cử cho vai trò chỉ đạo hai bộ phim Traffic (tác phẩm giúp ông đoạt giải) và Erin Brockovich, qua đó trở thành người thứ 3 giành tới hai đề cử đạo diễn trong cùng một năm. Ngọa hổ tàng long trở thành tác phẩm điện ảnh thứ ba nhận đề cử ở cả hai hạng mục Phim hay nhất và Phim ngoại ngữ hay nhất trong cùng năm. Ngoài ra 10 đề cử của phim đều dành cho một tác phẩm sử dụng ngoại ngữ. Bộ phim này cùng với Fanny and Alexander là những tác phẩm ngoại ngữ gặt hái nhiều giải thưởng nhất trong lịch sử Oscar. Nhờ suất đề cử nam diễn viên phụ xuất sắc nhất của River Phoenix vào năm 1988 cho phim Running on Empty, chủ nhân đề cử nam diễn viên phụ xuất sắc nhất năm nay là Joaquin Phoenix cùng người anh trai đã trở thành cặp anh em đầu tiên cùng kiếm về các đề cử diễn xuất.

Các giải thưởng

Tên phim và người thắng giải được in đậm

Giải Oscar danh dự

Jack Cardiff Ernest Lehman

Giải thưởng Irving G. Thalberg

*Dino De Laurentiis

Phim nhiều đề cử và giải thưởng

Danh sách 20 phim giành nhiều hơn một đề cử:

Những phim giành nhiều giải thưởng:

Những người công bố giải và biểu diễn

Những cá nhân dưới đây được liệt kê theo thứ tự xuất hiện, đóng vai trò là người công bố giải hoặc biểu diễn một số tiết mục ca nhạc.

Công bố giải

Biểu diễn

Thông tin bên lề

thumbnail|right|alt=Photo of Steve Martin at the 120th Anniversary of Carnegie Hall in April 2011.|[[Steve Martin chủ trì giải Oscar lần thứ 73.]] Mặc dù chương trình đón nhận nhiều lời khen ngợi và có lượt xem gia tăng so với lễ trao giải năm trước, nam diễn viên Billy Crystal tuyên bố sẽ không chủ trì buổi lễ trong hai năm liên tiếp. Những nguyên nhân Billy từ chối chủ trì buổi lễ là bởi vai diễn trong phim America's Sweethearts cũng như vai trò sản xuất kiêm đạo diễn cho bộ phim điện ảnh truyền hình có tựa 61*. Ngay sau khi được chỉ định làm nhà sản xuất cho gala trao giải, Gil Cates đã thuê nam diễn viên kiêm danh hài Steve Martin đảm nhận vai trò chủ trì lễ trao giải năm 2001. Cates giải thích lý do ông chọn Martin làm chủ trì buổi lễ vì "ông ấy là một ngôi sao điện ảnh, ông ấy hài hước, xuất sắc và hay chữ — ông ấy sẽ là một người dẫn chương trình tuyệt vời". Ngoài ra chủ tịch Viện Hàn lâm (AMPAS), ông Robert Rehme cũng tán thành lựa chọn trên, "Steve là một người có phong cách rất thú vị. Tôi [chỉ] đơn giản là hãnh diện khi có anh ấy góp mặt trong ê-kíp thực hiện chương trình. Anh ấy là lựa chọn số một trong danh sách của chúng tôi, chúng tôi ngỏ lời mời và anh ấy chấp thuận; đơn giản như vậy đó." Martin thể hiện sự phấn khích với trách nhiệm chủ trì đêm gala khi đùa rằng, "Nếu bạn không thể chiến thắng họ, hãy nhập bọn cùng họ."

Theo góc nhìn buổi gala diễn ra vào năm 2001, Cates đã lần đầu cho mở màn với một bản nhạc chủ đề chào đón bộ phim điện ảnh khoa học viễn tưởng 2001: A Space Odyssey của Stanley Kubrick. Song song với bản nhạc trên, các phi hành gia gồm có Susan J. Helms, Yury Usachov và James S. Voss đang ở trong phòng thí nghiệm Alpha Destiny, thuộc hành trình Expedition 2 của Trạm vũ trụ Quốc tế đã xuất hiện ở đầu chương trình qua vệ tinh để giới thiệu người chủ trì là Martin. Trong suốt thời gian phát sóng, dàn nhạc chỉ đạo bởi nhà soạn nhạc điện ảnh Bill Conti đã biểu diễn một bản phối lại của "Also Sprach Zarathustra" - bản nhạc do nhạc sĩ nhạc jazz người Brazil Eumir Deodato sáng tác. Bên cạnh đó, tác giả của 2001 là Arthur C. Clarke còn công bố giải Kịch bản chuyển thể xuất sắc nhất từ quê nhà của ông ở Sri Lanka.

Ê-kíp thực hiện gala còn có sự tham gia của nhiều người khác. Nhà thiết kế sản xuất Roy Christopher đã dựng nên một sân khấu mới cho buổi lễ với một loạt khung vòm khổng lồ xen kẽ nhau, uốn cong từ sàn nhà đến trần nhà thông qua bức tường của khán phòng hậu trường. Nhiều ấn phẩm truyền thông mô tả thiết kế trên giống như phần bị cắt ngang của một khoang kín vũ trụ. Bên cạnh đó, 4 tấm inox hình cung chạm khắc bóng của chiếc tượng vàng Oscar được đặt hai bên sườn cả ở phía trước lẫn sau sân khấu, cho phép những người công bố giải hoặc thắng giải bước xuyên qua chúng. Hai nhạc sĩ Yo-Yo Ma và Itzhak Perlman là những người thể hiện các trích đoạn nhạc từ 5 nhạc nền giành đề cử Nhạc phim hay nhất.

Doanh thu phòng vé của các tác phẩm đề cử

Trước khi các đề cử được công bố vào ngày 13 tháng 2, tổng doanh thu của 5 phim đề cử Phim hay nhất là 47,1 triệu USD, tức trung bình 94 triệu USD/phim. Gladiator là bộ phim thu lời nhất trong số các tác phẩm đề cử Phim hay nhất, với 186,6 triệu USD. Những thứ hạng kế tiếp từ cao đến thấp là Erin Brockovich (125,5 triệu USD), Traffic (71,2 triệu USD), Ngọa hổ tàng long (60,7 triệu USD) và cuối cùng là Chocolat (27 triệu USD). Tốp 50 bom tấn phòng vé khác kiếm về các đề cử là Dr. Seuss' How the Grinch Stole Christmas (hạng 1), The Perfect Storm (hạng 5), Meet the Parents (hạng 7), The Patriot (hạng 17), Space Cowboys (hạng 23), The Emperor's New Groove (hạng 25), U-571 (hạng 26), Hollow Man (hạng 30), 102 Dalmatians (hạng 38) và The Cell (hạng 40). Phê bình gia Robert Bianco của USA Today chấm chương trình ở mức trung bình nhưng dành lời khen cho người chủ trì, "Martin pha trò [khiến người xem] thích thú — mang tính giải trí hệt như ngôi sao Oscar Billy Crystal nhưng theo một cách hoàn toàn khác biệt. Trong khi Crystal thể hiện tất cả sự nỗ lực và khiếu hài hước, vẻ mặt của Martin ngây ra bất động rất 'tỉnh' và dễ đánh lừa khán giả làm cho những câu đùa thô tục của ông cứ len lỏi vào trong bạn." Tom Shales từ nhật báo The Washington Post tán dương Martin là "người chủ trì Oscar hay nhất kể từ Johnny Carson". Ngoài ra ông còn dí dỏm nhận định, "Chương trình dường như quá trang nghiêm, nhưng nó vẫn thú vị và mang tính giải trí ngay cả ở những khoảnh khắc cao trào và tự phụ hơn nữa".

Một số ấn phẩm truyền thông đã chỉ trích chương trình. Barry Garron của The Hollywood Reporter bình luận, "[Buổi lễ] do nhà sản xuất kì cựu Gil Cates chịu trách nhiệm thực hiện là một trong số ít những bài thuyết trình của Oscar kết thúc đúng giờ và vẫn có thời lượng quá dài." Ngoài ra ông hài hước viết, "Có thể nói chương trình đã chứng tỏ rằng mặc dù có nhiều giải thưởng mà khán giả chẳng để ý tới, chương trình [vẫn] có thể được hoàn tất trong 3 tiếng rưỡi." Nhà báo của tạp chí The Atlanta Journal-Constitution, ông Steve Murray đánh giá, "Không chỉ vì Martin thiếu đi năng lượng tinh quái và khả năng đọc vị của Billy Crystal – hay thậm chí là vẻ tự mãn bị thôi miên khủng khiếp của Whoopi Goldberg. Không, giải Oscar thường niên lần thứ 73 vẫn tiếp tục kéo dài mãi, dù cho đây là một trong những năm trao giải ngắn nhất." Phê bình gia truyền hình John Carman của San Francisco Chronicle viết, "Ngay cả với một người chủ trì mới là Steve Martin, giải Oscar vừa dài về thời lượng vừa cực kì gây thất vọng."

Lượt xem và đón nhận

Chương trình phát sóng trên đài ABC của Mỹ đã thu hút 42,9 triệu khán giả trong suốt thời lượng lên sóng, giảm 7% so với lễ trao giải năm ngoái. Ước tính có 72,2 triệu khán giả theo dõi tất cả các phần của đêm trao giải. Ngoài ra, gala trao giải còn thu về xếp hạng lượt xem khảo sát thấp hơn, với tỉ lệ theo dõi trong nhân khẩu học là 17,8. Sau đó 2 tháng, gala trao giải giành được 1 chiến thắng ở hạng mục Hòa âm xuất sắc cho một loạt chương trình ca nhạc hoặc đặc biệt (Edward J. Greene, Tom Vicari, Bob Douglass).

In Memoriam

Chuyên mục In Memoriam nhằm tri ân những nhân vật điện ảnh quá cố do nam diễn viên John Travolta chủ trì, tên những người được tôn vinh ghi phía dưới.

Douglas Fairbanks Jr. Marie Windsor Beah Richards Edward Anhalt – Biên kịch Billy Barty Julius Epstein – Biên kịch George Montgomery Ring Lardner Jr. – Biên kịch Steve Reeves Jean Peters Vittorio Gassman Jean-Pierre Aumont *Dale Evans

Gwen Verdon Stanley Kramer – Nhà sản xuất, đạo diễn Jack Nitzsche – Nhà soạn nhạc Harold Nicholas Howard W. Koch – Nhà sản xuất, chủ tịch Viện Hàn lâm Loretta Young Richard Farnsworth John Gielgud Jason Robards, Jr. Claire Trevor Alec Guinness Walter Matthau