Hàn Đức Nhượng (chữ Hán: 韩德让, 941 – 1011), người dân tộc Hán, nguyên quán Ngọc Điền, Kế Châu , tể tướng nhà Liêu, về cuối đời được ban tên họ là Gia Luật Long Vận (耶律隆运). Ông cùng các danh tướng Gia Luật Hưu Ca, Gia Luật Tà Chẩn là công thần hàng đầu thời Tiêu thái hậu, từng tham gia ký kết hòa ước Thiền Uyên.
Tên gọi
Năm 1001, Đức Nhượng được ban tên là Đức Xương; năm 1004, được ban họ Gia Luật; năm 1010, được đổi tên là Long Vận. Chánh sử gọi ông là Gia Luật Long Vận, nhưng dã sử vẫn quen gọi là Hàn Đức Nhượng.
Thân thế và gia quyến
Cuối đời Đường, ông nội của Đức Nhượng là Hàn Tri Cổ – người dân tộc Hán bị bắt sang nước Liêu làm nô lệ – thăng quan đến chức Trung thư lệnh, được xét là một trong những Tá mệnh công thần của Liêu Thái Tổ. Cha ông là Hàn Khuông Tự, từng được phong Yên vương, thua trận nên bị giáng làm Tần vương; mất ở Nam Kinh khi gặp một sứ giả (lúc đó ông ta đang giữ chức Tây Nam Diện chiêu thảo sứ), được truy tặng Thượng thư lệnh. Đức Nhượng là con trai thứ hai của Hàn Khuông Tự, những người còn lại là Đức Nguyên, Đức Uy, Đức Sùng, Đức Ngưng (một trong những người này về sau được gọi là Gia Luật Long Hữu).
Sự nghiệp
Thời Liêu Cảnh Tông
Đức Nhượng tính thận trọng, đôn hậu lại có tài trí, mưu lược, nắm rõ cương lĩnh trị nước, mong muốn kiến công lập nghiệp. Đức Nhượng hầu hạ Liêu Cảnh Tông, nhờ cẩn thận mà nổi tiếng, được làm Đông đầu thừa phụng quan, bổ chức Khu mật viện thông sự, rồi chuyển làm Thượng kinh hoàng thành sứ, diêu thụ Chương Đức quân tiết độ sứ, nhận chức cũ của cha là Thượng kinh lưu thủ, quyền Tri kinh sự, rất được khen ngợi. Sau đó Hàn Đức Nhượng phục vụ nhà Liêu như một tướng lĩnh quân đội vào năm 979. Ông dần dần được thăng chức. Hàn Đức Nhượng ở lại Nam Kinh và trở thành Thượng thư có ảnh hưởng và quyền lực nhất không lâu sau khi được thăng chức. Người đương thời lấy làm vẻ vang.
Mùa hạ năm 979, quân Tống chiếm Hà Đông, xâm phậm đất Yên, bọn Ngũ Viện củ tường ổn Gia Luật Hi Đạt, thống quân Tiêu Thảo Cổ thua chạy. Thành Nam Kinh bị vây, người Tống vừa đánh vừa gọi hàng, tình thế khẩn trương, lòng người hoang mang, Đức Nhượng lên thành, đêm ngày phòng bị.
Sau trận Cao Lương Hà, quân Tống lui chạy, Đức Nhượng đón đánh, phá được. Nhờ công lao đó, Đức Nhượng được bái làm Liêu Hưng quân tiết độ sứ, gọi về làm Nam Viện xu mật sứ.
Thời Tiêu thái hậu và Liêu Thánh Tông
Liêu Cảnh Tông băng hà năm 982, Đức Nhượng cùng Gia Luật Tà Chẩn đều nhận cố mệnh, lập Lương vương Gia Luật Long Tự làm đế, tức Liêu Thánh Tông, Tiêu hoàng hậu làm Tiêu hoàng thái hậu, xưng chế. Đức Nhượng làm Tổng túc vệ sự, càng được thái hậu sủng nhiệm. Năm 983, Đức Nhượng được gia phong thành Khai phủ nghi đồng tam tư, kiêm Chính sự lệnh.
Năm 985, Đức Nhượng trở thành chính trị gia kiêm Thừa tướng nhà Liêu. Từ đó Đức Nhượng đóng vai trò quan trọng trong việc ra quyết định và ổn định tình hình chính trị trong những năm đầu của vua Liêu Thánh Tông.
Năm 986, tướng Tống là Tào Bân, Mễ Tín đem 10 vạn quân tân công, Đức Nhượng theo Tiêu thái hậu và Liêu Thánh Tông ra quân đánh bại kẻ địch. Đức Nhượng được gia chức Tư không, phong Sở quốc công (楚国公). Sau khi trở về, được cùng Bắc phủ tể tướng Thất Phưởng cùng nắm quốc chánh. Đức Nhượng dâng lời rằng 4 châu Sơn Tây mấy lần gặp việc binh, lại thêm mất mùa, đề nghị giảm thuế để dân khỏi lưu tán, triều đình nghe theo.
Năm 988, Đức Nhượng nhận chiếu đem quân đánh Tống, vây Sa Đôi. Quân Tống đêm tối đến tập kích, Đức Nhượng giữ nghiêm quân để đợi, đánh đuổi được quân Tống, được phong Sở vương (楚王).
Năm 991, Đức Nhượng nói người Yên gian trá, tìm cách tránh nộp thuế, quý tộc cũng cấu kết với họ và đề nghị sai Bắc Viện tuyên huy sứ Triệu Trí răn dạy, triều đình nghe theo.
Năm 993, Đức Nhượng đang để tang mẹ thì nhận chiếu của Liêu Thánh Tông cưỡng ép nhận chức trở lại. Sang năm 994, Thất Phưởng nghỉ hưu, Đức Nhượng được thay làm Bắc phủ tể tướng (北府宰相), Kiêm lĩnh Xu mật sứ (兼领枢密使), Giám tu quốc sử, được Tiêu thái hậu ban hiệu là Hưng Hóa công thần. Tháng 6 ÂL năm 994, Đức Nhượng tâu rằng quan lại thẩm lý án kiện ở 3 kinh có nhiều lỗi lầm, đề nghị cấm ngặt. Triều đình nhà Liêu nghe theo. Ông lại dâng biểu xin nhiệm dụng người hiền, đuổi kẻ gian tà, Tiêu thái hậu vui vẻ nói: Tiến cử người giúp nước, là chức phận của bậc đại thần chân chính. Rồi ông được khen ngợi và được ban thưởng. Sau khi về triều, ông được Tiêu thái hậu gia phong chức Thái bảo, kiêm Chính sự lệnh. Gặp lúc Bắc Viện khu mật sứ Gia Luật Tà Chẩn qua đời, Liêu Thánh Tông có chiếu cho Đức Nhượng kiêm chức ấy, trở thành Kiêm Bắc viện xu mật sứ (兼北院枢密使). Sau đó ông được Liêu Thánh Tông bái làm Đại thừa tướng, tiến tước Tề vương (齐王), Tổng lưỡng khu phủ sự. Đức Nhượng cho rằng Nam Kinh, Bình Châu không được mùa, tâu xin cho trăm họ miễn nộp tiền nông cụ, rồi xin bình ổn giá cả các quận. Triều đình nhà Liêu đều nghe theo.
Năm 1004, Đức Xương (xem phần tên gọi ở trên) theo Tiêu thái hậu đánh Tống, đến Hoàng Hà, ký kết liên minh Thiền Uyên rồi về. Ông được Liêu Thánh Tông phong là Tấn quốc vương (晋国王), được ban quốc tính Gia Luật, cho ra khỏi cung tịch , sau đó đổi thuộc Hoành trướng quý phụ phòng ; rồi ông được ban tên Long Vận (tức là Gia Luật Long Vận - 耶律隆运), địa vị ở trên thân vương, ban ruộng vườn cùng đất để sau này bồi táng cùng ông khi ông qua đời.
Long Vận tham gia đánh Cao Ly cùng Liêu Thánh Tông vào năm 1010, trên đường về thì mắc bệnh, Liêu Thánh Tông cùng hoàng hậu đích thân đến hầu việc thuốc men. Ông qua đời vào năm 1011, hưởng thọ 71 tuổi và được tặng Thượng thư lệnh, thụy là Văn Trung (文忠), cấp vật dụng an táng, xây miếu ở bên Càn lăng (nơi an táng Tiêu thái hậu và Liêu Cảnh Tông).
Long Vận không có con, Liêu Thánh Tông đưa hai người con trai của Gia Luật Long Hữu (耶律隆祐, em trai của Long Vận) là Gia Luật Tông Nghiệp (耶律宗業) và Gia Luật Tông Phạm (耶律宗范) làm người kế tự cho Long Vận. Tuy nhiên cả hai người đó lại không có người kế tự cho mình. Sau này vua Liêu Đạo Tông lấy con của Ngụy vương Gia Luật Thiếp Bất là Gia Luật Gia Lỗ hay Gia Luật Tông Hi (耶律宗熙) làm người kế tự cho Gia Luật Tông Nghiệp và Gia Luật Tông Phạm. Về sau vua Liêu Thiên Tộ còn lập hoàng tử Gia Luật Ngao Lỗ Oát làm người kế tự cho Gia Luật Tông Hi.
Quan hệ với Tiêu thái hậu
Sử cũ ngoài ghi chép về sự sủng nhiệm của Tiêu thái hậu đối với Đức Nhượng, chỉ nhắc đến một sự kiện: Năm 988, thái hậu xem đánh cúc, Hồ Lý Thất đẩy Đức Nhượng ngã ngựa, thái hậu lập tức mệnh cho chém đầu ông ta.
Tương truyền Tiêu Xước và Đức Nhượng thiếu thời có hôn ước, về sau Tiêu Xước bị nạp vào cung. Sau khi Cảnh Tông băng, Tiêu thái hậu và Liêu Thánh Tông rơi vào cảnh ngộ mẹ góa con côi, bên trong chịu sự uy hiếp của tộc thuộc hùng cường, bên ngoài gặp việc tranh chấp với nhà Tống chưa dứt, đều dựa cả vào cố mệnh đại thần là bọn Đức Nhượng, nên Tiêu thái hậu nói với ông: Tôi từng được hứa gả cho ngươi, nay nguyện hòa hợp mối giao hảo cũ, còn ấu chủ giữ nước, cũng xem như con của ngươi vậy! Hai người nối lại duyên tình cũ. Sau đó Tiêu thái hậu hạ độc giết chết vợ của Đức Nhượng là Lý thị, vì vậy ông ra vào cung nội không hề cấm kỵ, sinh ra một con trai, chính là Sở vương Gia Luật Long Hữu.
Đánh giá
Gia Luật Long Vận là người Hán duy nhất được táng trong hoàng lăng của nhà Liêu. Ông là phụ chánh đại thần nhiều năm nhất, nắm giữ nhiều quyền lực nhất, nhận được nhiều ân sủng nhất; đối với tình hình chánh trị đầu thời Liêu Thánh Tông, trong các vấn đề: cải cách chế độ, hòa hợp dân tộc Khiết Đan – Hán, khống chế nhà Tống, ký kết minh ước đều có vai trò rất quan trọng.
Trong văn hóa đại chúng
- Được đóng bởi Lee Jin-woo trong bộ phim truyền hình Hàn Quốc KBS2 năm 2009 Empress Cheonchu.
- Được đóng bởi Đậu Kiêu và Lư Triển Tường trong bộ phim truyền hình Trung Quốc năm 2020 Yến Vân Đài.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Hàn Đức Nhượng** (chữ Hán: 韩德让, 941 – 1011), người dân tộc Hán, nguyên quán Ngọc Điền, Kế Châu , tể tướng nhà Liêu, về cuối đời được ban tên họ là **Gia Luật Long
**Gia Luật Bội** (, 899 – 7 tháng 1 năm 937), cũng được biết đến với tên **Gia Luật Đột Dục** (耶律突欲) hay **Gia Luật Đồ Dục** (耶律圖欲), hiệu **Nhân Hoàng vương** (人皇王), và sau
Một bức tượng của Gia Luật Sở Tài tại công viên Guta ở [[Cẩm Châu, Liêu Ninh]] **Gia Luật Sở Tài** (Chữ Hán: 耶律楚材, 1190 – 1244), tự **Tấn Khanh** (晉卿), hiệu **Trạm Nhiên cư
**Gia Luật Lưu Ca** (chữ Hán: 耶律留哥, 1165 – 1220) hay **Lưu Cách** (琉格) , người dân tộc Khiết Đan, là thủ lĩnh nổi dậy phản kháng cuối đời Kim, nhà sáng lập nước Đông
**Long văn tiên ảnh** (Hán tự: **龍文鞭影**), trước đây từng được gọi là **Mông dương cố sự** (Hán tự: **蒙養故事**) là một cuốn sách giáo khoa huấn thị khai trí dành
phải|[[Nữ thần công lý một nét văn hóa pháp lý phương Tây]] **Văn hóa pháp lý** hay còn gọi là **văn hóa pháp luật** là thuật ngữ dùng để mô tả mối quan hệ gắn
Một số đặc trưng của văn hóa Việt Nam: [[Phụ nữ Việt Nam với áo tứ thân, áo dài, nón quai thao đang chơi các nhạc cụ , Hắc cô như đàn bầu, tam thập
**Võ Văn Thưởng** (sinh ngày 13 tháng 12 năm 1970) là một chính trị gia người Việt Nam. Ông nguyên là Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ
**Vai trò của Kitô giáo với nền văn minh nhân loại** rất lớn và phức tạp. Nó đan xen với lịch sử và sự hình thành của xã hội phương Tây, và nó đã đóng
**Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật 2012** (số ký hiệu: , tên quốc tế: _2012 Law on Legal Popularization and Education_) là văn bản quy phạm pháp luật quy định về lĩnh vực phổ
Đây là danh sách các nhân vật xuất hiện từ tiểu thuyết võ hiệp **_Thiên long bát bộ_** của nhà văn Kim Dung. Có hơn 230 nhân vật trong cuốn tiểu thuyết, bao gồm cả
Thành lập từ năm 2012 đến nay, Finch Law đã trở thành Công ty Luật được biết đến rộng rãi trong cộng đồng doanh nghiệp Việt, chuyên về các lĩnh vực tư vấn đầu tư
**Đánh giá hiệu suất**, còn được gọi là **thảo luận phát triển** hoặc **đánh giá nhân viên** là phương pháp mà hiệu suất công việc của nhân viên được ghi lại và đánh giá. Đánh
Tước sĩ **La Văn Cẩm** CBE JP (, 1893-1959）là luật sư Hồng Kông, thuộc gia tộc nhà tư sản La Trường Triệu, con rể của nhà tư sản Hà Đông. Nhà họ La là
**Thế vận hội** hay **Olympic** , còn có tên gọi cũ là _Thế giới vận động hội_, là cuộc tranh tài trong nhiều môn thể thao giữa các quốc gia trên toàn thế giới. Thế
**Nguyên thủ quốc gia** là người đứng đầu một quốc gia. Trong một số quốc gia, nguyên thủ kiêm trách nhiệm đứng đầu cơ quan hành pháp. Tuy nhiên, hiện nay ngoài một vài nguyên
**Trận đấu giữa hai câu lạc bộ Thành phố Hồ Chí Minh và Long An**, còn được biết đến với cái tên **trò hề trên sân Thống Nhất**, diễn ra trong khuôn khổ vòng 6
ASEAN tại đại lộ Jalan Sisingamangaraja No.70A, [[Jakarta|Nam Jakarta, Indonesia.]] nhỏ|Quốc kỳ của 10 nước thành viên ASEAN. Từ phải qua: [[Brunei, Campuchia, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Thái Lan, Việt Nam|298x298px]] **Hiệp hội
**Lý Hiển Long** (tên tiếng Anh: **Lee Hsien Loong**, , sinh ngày 10 tháng 2 năm 1952) là Thủ tướng thứ ba của Singapore. Lý Hiển Long là con cả của thủ tướng đầu tiên
**Liêu sử** là một bộ sách lịch sử trong 24 bộ sách sử của Trung Quốc (Nhị thập tứ sử), tổng cộng có 116 quyển kể lại các sự kiện lịch sử từ khi ra
**Dương gia tướng** (tiếng Hán: 杨家将) là tiếng tôn xưng dòng họ Dương của danh tướng Dương Nghiệp (? - 986) thời Bắc Tống. Từ là Dương Nghiệp cho đến Dương Tái Hưng (1104 -
**Luật Bình đẳng giới** là luật mang số 73/2006/QH11 được Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam khoá XII thông qua vào ngày 29 tháng 11 năm 2006 và có hiệu
**Luật Phòng, chống bạo lực trong gia đình** hay còn gọi là **Luật phòng, chống bạo hành** là đạo luật được Quốc hội nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam khoá XII, kỳ
**Nguyễn Văn Bình** (sinh ngày 4 tháng 3 năm 1961) là một chính khách Việt Nam. Ông nguyên là Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng khóa XII, Trưởng ban Kinh tế
**Nguyễn Văn Huyền** (1913 – 1995) là chính khách Việt Nam. Ông từng là Chủ tịch Thượng viện đầu tiên của Việt Nam Cộng hòa (1967–1973), nguyên Phó tổng thống đặc trách hòa đàm dưới
nhỏ|phải|Vận chuyển bò bằng xe máy qua biên giới Việt Nam-Campuchia nhỏ|phải|Chuyên chở gia cầm bằng xe máy ở Thành phố Hồ Chí Minh **Vận chuyển động vật** (_Transportation of animals_) hay **vận chuyển vật
**Nền văn minh La Mã cổ đại** đã có lịch sử lâu đời và để lại nhiều giá trị to lớn cho nhân loại ngày nay trong nhiều lĩnh vực. **Roma** ngày nay trước kia
**Trần Văn Truyền** (sinh ngày 20 tháng 10 năm 1950, bí danh **_Ba Truyền_**) là một chính khách Việt Nam. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng trong Đảng Cộng sản Việt Nam và
nhỏ|phải|Một người vô gia cư và say xỉn ở [[Việt Nam]] nhỏ|Một người đàn ông vô gia cư ở [[Paris.]] **Vô gia cư** là một trạng thái phản ánh điều kiện và tính chất xã
**Đạo luật Một Hoá đơn Tuyệt đẹp Khổng lồ** (chữ Anh: _One Big Beautiful Bill Act_, viết tắt: OBBBA), hoặc gọi **Đạo luật To Đẹp**, **Đạo luật OBBB**, là một dự luật điều chỉnh ngân
**Chính trực** là đức tính của sự trung thực và sự tuân theo các tiêu chuẩn đạo đức một cách mạnh mẽ; nói cách khác, nó là sự trung thực gắn liền với đạo đức.
**Luật Cơ bản Đặc khu hành chính Hồng Kông thuộc Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa** là một đạo luật quốc gia của Trung Quốc, quy định về tổ chức chính quyền Hồng Kông gồm
_[[Nhà thiên văn học (Vermeer)|Nhà thiên văn_, họa phẩm của Johannes Vermeer, hiện vật bảo tàng Louvre, Paris]] **Thiên văn học** là một trong những môn khoa học ra đời sớm nhất trong lịch sử
**Tự Lực văn đoàn** (chữ Hán: , tiếng Pháp: ) là tổ chức văn học mang tính hội đoàn, một nhóm nhà văn đã tạo nên một trường phái văn học, một phong trào cách
**Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam** (tiếng Anh: **Vietnam National Industry - Energy Group,** tên giao dịch: **Petrovietnam**, tên viết tắt: **PVN**), là một tập đoàn năng lượng quốc gia
**Hoàng Đạo** (1907-1948), tên thật: **Nguyễn Tường Long**, là một nhà văn Việt Nam, trong nhóm Tự Lực văn đoàn. Ngoài bút danh _Hoàng Đạo_, ông còn có những bút danh khác: **Tứ Ly**, **Tường
**Giuse Trần Văn Toản** (sinh ngày 7 tháng 4 năm 1955) là một giám mục Công giáo người Việt Nam. Ông hiện đảm nhận vai trò giám mục chính tòa Giáo phận Long Xuyên (từ
**Lý thuyết văn hóa đa chiều của Hofstede**, đề ra bởi nhà nhân chủng học người Hà Lan- Geert Hofstede, được coi là khuôn khổ cho sự giao tiếp đa quốc gia. Bằng việc phân
Công Ty Luật TNHH MTV Phước Hưng là một công ty luật hoạt động tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, chuyên cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý cho cá nhân và
**Phạm Văn Quyến** (sinh ngày 29 tháng 4 năm 1984) là một huấn luyện viên và cựu cầu thủ bóng đá người Việt Nam, hiện đang làm trợ lý huấn luyện viên của câu lạc
**Luật sư** là người hành nghề liên quan đến lĩnh vực pháp luật khi có đủ tiêu chuẩn, điều kiện hành nghề theo quy định của pháp luật của mỗi quốc gia. **Theo quy định
**Đánh giá năng lực** (viết tắt: **ĐGNL**) là tên gọi chung cho một vài kỳ thi tuyển sinh sớm tại Việt Nam do các đại học và trường đại học tự tổ chức. Kỳ thi
**Nguyễn Văn Vĩnh** (chữ Hán: 阮文永; 1882 – 1936) là nhà tân học, nhà báo, nhà văn, nhà phiên dịch Việt Nam, nhà chính trị Việt Nam đầu thế kỷ 20. Khi viết bài, ông
**Thế vận hội Mùa hè 1932** (tên chính thức là **Thế vận hội** **Mùa hè lần thứ X**, còn được gọi là **Los Angeles 1932**) là một sự kiện thể thao đa môn quốc tế
**Đánh giá** có nghĩa nhận định giá trị. Những từ có nghĩa gần với đánh giá là phê bình, nhận xét, nhận định, bình luận, xem xét. Đánh giá một đối tượng nào đó, chẳng
**Đặng Văn Xướng** (sinh năm 1958) là chính trị gia đã nghỉ hưu người Việt Nam. Ông nguyên là Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Long An, Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa
**Hoàng thành Thăng Long** (chữ Hán: 昇龍皇城; Hán-Việt: Thăng Long Hoàng thành) là quần thể di tích gắn với lịch sử kinh thành Thăng Long - Đông Kinh và tỉnh thành Hà Nội bắt đầu
**Gia Cát Lượng** (; 181 – 234), biểu tự **Khổng Minh** (孔明), hiệu **Ngọa Long** (臥龍), là Thừa tướng, công thần khai quốc, nhà chính trị, nhà ngoại giao, chỉ huy quân sự, nhà giáo
**Thanh Cao Tông** (chữ Hán: 清高宗, , 25 tháng 9 năm 1711 – 7 tháng 2 năm 1799), Tây Tạng tôn vị **Văn Thù Hoàng Đế** (文殊皇帝), là Hoàng đế thứ sáu của Nhà Thanh
nhỏ|phải|Con [[tê giác là thần thú huyền thoại trong truyền thuyết, chúng được ví như linh vật kỳ lân]] nhỏ|phải|Các loài [[côn trùng có vai trò thầm lặng nhưng thiếu yếu]] nhỏ|phải|Tôm hùm [[BBQ, trong