Đảo Norfolk (, phát âm: ; Norfuk: Norf'k Ailen) là một đảo nhỏ tại Thái Bình Dương nằm giữa Úc, New Zealand, và New Caledonia, về phía đông của Evans Head, Úc theo đường chim bay, và khoảng từ Đảo Lord Howe. Đảo là một phần của Thịnh vượng chung Úc. Cùng với hai đảo lân cận, Norfolk tạo nên một trong các vùng lãnh thổ của Úc. Nó có dân số 2.210 người (2014) với diện tích . Thủ phủ là Kingston.
Đảo Norfolk từng được người Đông Polynesia đến định cư nhưng nó đã bị bỏ hoang từ lâu trước khi được khai phá bởi Đại Anh, như một phần của cuộc khai hoang châu Úc năm 1788. Đảo từng là nơi sống của tù nhân từ 6 tháng 3 năm 1788 tới 5 tháng 5 năm 1855, trừ một khoảng gián đoạn 11 năm từ 15 tháng 2 năm 1814 tới 6 tháng 6 năm 1825, khi nó bị bỏ hoang. 8 tháng 6 năm 1856, thường dân bắt đầu đến định cư tại đây. Năm 1913, Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland trao Norfolk cho Úc để quản lý như một lãnh thổ phụ thuộc.
Cây bách tán thường xanh là biểu tượng của đảo và vì thế xuất hiện trên cờ đảo. Đây là cây bản địa, và cũng là mặt hàng xuất khẩu chính của đảo, một loại cây trang trí phổ biến tại Úc và trên thế giới.
Lịch sử
Thuở ban đầu
Đảo Norfolk đón các cư dân đầu tiên là người Đông Polynesia đến bằng đường biển xuất phát từ cả quần đảo Kermadec nằm về phía bắc New Zealand và Đảo Bắc thuộc New Zealand. Họ đến đây vào khoảng thế kỷ mười bốn hoặc mười ba, và sống sót được vài thế hệ trước khi biến mất. Khu vực ngôi làng chính của họ đã được khai quật tại Vịnh Emily, và đã tìm thấy các dụng cụ bằng đá, chuột Polynesia, và cây chuối như là một bằng chứng của sự hiện diện tạm thời của nhóm người này. Cây Harakeke (Phormium tenax), hay New Zealand Flax Plant, được mang tới đảo Norfolk trực tiếp từ New Zealand hay đảo Raoul (Đảo Chủ nhật) bởi những người Polynesia đầu tiên này. Số phận của những người định cư đầu tiên này vẫn còn là một bí ẩn.
Địa lý
thumb|right|Cảnh nhìn về hướng [[đảo Nepea (gần) và đảo Phillip]]
right|thumb|Bản đồ đảo Norfolk
Đảo Norfolk nằm ở Nam Thái Bình Dương, phía đông của nước Úc lục địa. Đảo Norfolk là đảo chính của một nhóm đảo và có tọa độ . Nó có diện tích , và đường bờ biển. Điểm cao nhất là đỉnh núi Bates ( trên mực nước biển), nằm ở phía tây bắc đảo. Địa chất của đảo thích hợp cho trồng trọt và nông nghiệp. Đảo Phillip, đảo lớn thứ hai trong vùng lãnh thổ này, có tọa độ, cách về phía nam Norfolk.
Bờ biển Đảo Norfolk gồm những mặt bờ biển dốc, với nhiều cấp độ khác nhau. Không có bến cảng an toàn dễ tiếp cận nào ở đảo Norfolk, với những cầu tàu tại Kingston và Vịnh Cascade. Tất cả hàng hóa không được sản xuất trên đảo được mang đến bằng tàu, thường là đến Vịnh Cascade. Vịnh Emily, với một rặn san hô nhỏ, là khu vực an toàn duy nhất để bơi giải trí, dù tại vịnh Anson và Ball có sóng thích hợp cho lướt ván.
Khí hậu cận nhiệt đới và tương đối ôn hòa, với chỉ một ít sự khác biệt giữa các mùa. Hòn đảo là phần còn lại của một núi lửa bazan từng hoạt động cách đây 2,3 tới 3 triệu năm. Vùng xung quanh Núi Bates là Vườn quốc gia Đảo Norfolk. Vườn này, chiếm gần 10% diện tích đất của đảo, bảo vệ phần sót lại của khu rừng từng phủ khắp đảo, gồm chủ yếu rừng mưa cận nhiệt đới.
Khí hậu
Norfolk có khí hậu cận nhiệt đới hải dương (Phân loại khí hậu Köppen: Cfa), được xem là khá ôn hòa. Nhiệt độ gần không bao giờ dưới hay vượt qua . Nhiệt độ cao kỷ lục được ghi nhận , còn thấp kỷ lục là . Lượng mưa trung bình hàng năm là , mưa rơi nhiều từ tháng 4 tới tháng 8. Những tháng khác cũng có lượng mưa tương đối lớn.
Môi trường
Hệ thực vật
thumb|right|[[Rhopalostylis baueri, một loài cọ bản địa]]
Đảo Norfolk có 174 loài thực vật bản địa; 51 trong số chúng là loài đặc hữu. 18 loài đặc hữu hiếm gặp hoặc đang bị đe dọa. Cọ đảo Norfolk (Rhopalostylis baueri) và dương xỉ mộc Norfolk (Cyathea brownii), loài dương xỉ mộc cao nhất thế giới, phổ biến tại Vườn quốc gia Đảo Norfolk nhưng hiếm ở phần còn lại của đảo. Trước cuộc thuộc địa hóa châu Âu, đa phần Đảo Norfolk được phủ rừng mưa cận nhiệt đới, ở đó Araucaria heterophylla (thông đảo Norfolk) chiếm vùng thoáng đãng, còn Rhopalostylis baueri, Cyathea brownii và C. australis ở khu vực ẩm ướt hơn. Tầng cây thấp rậm rạp với cây leo và đương xỉ phủ lên nền rừng. Chỉ còn một phần nhỏ (5 km²) của khu rừng sót lại, và đã được công nhận là Vườn quốc gia vào năm 1986.
Những sườn dốc của núi Pitt hỗ trợ cho sự phát triển của những đám cây bụi, cây thân thảo và cây leo. Đa phần thực vật đã bị chặt bỏ cho việc xây nhà và làm đất chăn thả. Các loài cỏ dại xâm hại đang đe dọa hệ thực bản địa, thay thế chúng hoàn toàn ở vài khu vực. Thực sự, hiện đang có nhiều loài cỏ dại hơn loài bản địa trên đảo Norfolk.
Hệ động vật
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Đảo Norfolk** (, phát âm: ; Norfuk: _Norf'k Ailen_) là một đảo nhỏ tại Thái Bình Dương nằm giữa Úc, New Zealand, và New Caledonia, về phía đông của Evans Head, Úc theo đường chim
**Kingston** (Norf'k laengwij: _Daun Taun_) là thủ phủ của lãnh thổ Đảo Norfolk của Úc tại Nam Thái Bình Dương. Các cơ quan lập pháp, hành chính và tư pháp đều nằm ở Kingston. Đây
**Quần đảo Pitcairn** (; tiếng Pitkern: **'), tên gọi chính thức: **Pitcairn, Henderson, Ducie và Oeno''', là một nhóm gồm bốn hòn đảo núi lửa ở phía Nam Thái Bình Dương tạo thành Lãnh thổ
phải|nhỏ|300x300px|Các đảo quốc trên thế giới, những đảo quốc có đường biên giới trên đất liền được biểu thị bằng màu xanh lục và những đảo quốc không có đường biên giới trên đất liền
thumb | phải | Lãnh đạo các đảo Thái Bình Dương, tất cả các thành viên của [[Diễn đàn các đảo Thái Bình Dương, tại một cuộc họp ở Samoa với cựu Ngoại trưởng Hoa
nhỏ|250x250px|Bản đồ của quần đảo Pitcairn. **Lịch sử của Quần đảo Pitcairn** bắt đầu với sự xâm chiếm làm thuộc địa của người Polynesia vào thế kỷ 11. Người Polynesia thành lập một nền văn
**.nf** là tên miền quốc gia cấp cao nhất (ccTLD) của Đảo Norfolk. Trong khi không có quy định về việc hiện diện trong nước để đăng ký tên miền trong tên miền này, giá
**Đảo Lord Howe** (; tên cũ **Đảo của Lord Howe**) là tàn dư của ngọn núi lửa hình lưỡi liềm tại biển Tasman, giữa Úc và New Zealand. Hòn đảo nằm cách về phía đông
**_Advena charon_** là một loài ốc hoặc dạng nửa sên hô hấp trên cạn, là động vật thân mềm chân bụng có phổi sống trên cạn trong họ Helicarionidae. Đây là loài đặc hữu của
**_Buffetia retinaculum_** là một loài ốc hô hấp trên cạn, là động vật thân mềm chân bụng có phổi sống trên cạn thuộc họ Helicarionidae. Đây là loài đặc hữu của đảo Norfolk.
Melanesia trong khung màu hồng **Melanesia** (tiếng Việt: **Mê-la-nê-di**) là tiểu vùng của châu Đại Dương từ Tây Thái Bình Dương đến biển Arafura và đông bắc Úc. Danh từ này do Jules Dumont d'Urville
**_Omphalotropis albocarinata_** là một loài ốc nhỏ sống ở đầm ngập mặn có nắp, là động vật thân mềm chân bụng sống trên cạn, trong họ Assimineidae. Đây là loài đặc hữu của đảo Norfolk.
Rạn san hô vòng Midway Điểm chiếu trực giao Midway trên địa cầu **Rạn san hô vòng Midway** (; còn gọi là **đảo Midway** hay **quần đảo Midway**; tiếng Hawaii: _Pihemanu Kauihelani_) là một rạn
**_Chaetodon lunulatus_** là một loài cá biển thuộc chi Cá bướm (phân chi _Corallochaetodon_) trong họ Cá bướm. Loài này được mô tả lần đầu tiên vào năm 1825. ## Từ nguyên Tính từ định
**_Halichoeres melanurus_** là một loài cá biển thuộc chi _Halichoeres_ trong họ Cá bàng chài. Loài này được mô tả lần đầu tiên vào năm 1851. ## Từ nguyên Từ định danh _melanurus_ được ghép
**_Halichoeres margaritaceus_** là một loài cá biển thuộc chi _Halichoeres_ trong họ Cá bàng chài. Loài này được mô tả lần đầu tiên vào năm 1839. ## Từ nguyên Tính từ định danh _margaritaceus_ trong
**Cá mù làn chấm hoa** (danh pháp: **_Dendrochirus zebra_**) là một loài cá biển thuộc chi _Dendrochirus_ trong họ Cá mù làn. Loài này được mô tả lần đầu tiên vào năm 1829. ## Từ
**_Chaetodon flavirostris_** là một loài cá biển thuộc chi Cá bướm (phân chi _Rabdophorus_) trong họ Cá bướm. Loài này được mô tả lần đầu tiên vào năm 1874. ## Từ nguyên Từ định danh
**Náng** hay **đại tướng quân**, **chuối nước**, **tỏi voi** (danh pháp hai phần: **_Crinum asiaticum_**) là một loài thực vật thuộc họ Náng (còn gọi là họ Loa kèn đỏ, Amaryllidaceae). Loài này có thể
**_Tmesipteris truncata_** là một loài thực vật gần với dương xỉ thuộc chi _Tmesipteris_ trong họ Quyết lá thông. Loài này được Robert Brown mô tả khoa học lần đầu tiên vào năm 1810, với
**USS _Wake Island_ (CVE-65)** là một tàu sân bay hộ tống lớp _Casablanca_ được Hải quân Hoa Kỳ chế tạo trong Chiến tranh Thế giới thứ hai; tên nó được đặt theo đảo Wake tại
nhỏ|Úc nhìn qua vệ tinh **Lịch sử Úc** đề cập đến lịch sử khu vực và nhân dân ở Thịnh vượng chung Úc và những cộng đồng bản địa và thuộc địa tiền thân của
**Our Airline** (Tạm dịch_: **Hãng hàng không của chúng ta**)_ hãng hàng không quốc gia của Nauru. Trụ sở chính của công ty và căn cứ chính là sân bay của Nauru, tại huyện Yaren.
nhỏ|Các tiểu bang của Úc Các **tiểu bang và vùng lãnh thổ của Úc** bao gồm: * **Tiểu bang** ** Queensland ** Victoria ** New South Wales ** Nam Úc (_South Australia_) ** Tây Úc
**Petroica multicolor** là một loài chim nhỏ trong họ Petroicidae. Đây là loài đặc hữu của đảo Norfolk, một lãnh thổ của Úc ở Biển Tasmania, giữa Úc và New Zealand. ## Phân loại Loài
**New South Wales** (viết tắt **NSW**) là tiểu bang đông dân nhất của Úc, nằm ở phía đông nam nước Úc. New South Wales được thành lập vào năm 1788, ban đầu bao gồm toàn
**Danh sách các vùng có khí hậu cận nhiệt đới** này liệt kê cụ thể các địa điểm được coi là thuộc vùng cận nhiệt đới. Cận nhiệt đới là các khu vực địa lý
**Úc** hay **Australia**, **Úc Châu**, **Úc Đại Lợi** (phát âm tiếng Anh: ,), tên chính thức là **Thịnh vượng chung Úc** (), là một quốc gia có chủ quyền nằm ở giữa Ấn Độ Dương
**Bách tán**, **Tùng bách tán**, **Tùng tầng**, **Thông Norfolk**, **Vương tùng** (đôi khi dùng để chỉ một loài khác là Araucaria columnaris). Danh pháp khoa học: **_Araucaria heterophylla_** là một loài thực vật hạt trần
**_Cepora perimale_** (tên tiếng Anh: _Caper Gull_) là một loài bướm thuộc họ Pieridae. Nó được tìm thấy ở đảo Norfolk và in New South Wales, Bắc Úc, Queensland, Victoria, Tây Úc, Fiji, Irian Jaya,
[[Tập tin:Passports-assorted.jpg|nhỏ|Hộ chiếu thông thường của Hà Lan, ngoại giao Nepal, hộ chiếu phổ thông của Ba Lan và Hộ chiếu Công vụ của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa]] nhỏ|Kiểm soát hộ chiếu tại
**_Ninox novaeseelandiae_** là một loài chim trong họ Strigidae. Có 4 phân loài. ## Phân bố Ở đảo Bắc của New Zealand, loài cú này phổ biến từ cảng Rangaunu ở phía nam đến phía
**Các địa điểm kết án tại Úc** hay **Chuỗi nhà tù Australia, thế kỷ 18-19** là tên gọi chung của những nhà tù được Vương quốc Anh xây dựng tại Sydney, Tasmania, Quần đảo Norfolk
**_Pennantia_** là chi duy nhất của họ **Pennantiaceae** theo phân loại mới nhất của hệ thống APG II năm 2003, căn cứ theo nghiên cứu của Kårehed (2001) và được tách ra khỏi họ Icacinaceae
**Họ Bách tán** (danh pháp khoa học: **_Araucariaceae_**) là một họ rất cổ trong số các nhóm thực vật quả nón. Họ này đạt tới sự đa dạng lớn nhất trong kỷ Jura và kỷ
**_Hypocala deflorata_** là một loài bướm đêm thuộc họ Noctuidae. Loài này phân bố từ Ấn Độ tới Châu Phi và tới Úc và many quần đảo Thái Bình Dương. Records include [[Trung Quốc, Borneo,
**Chim điên mặt xanh** (danh pháp khoa học: **_Sula dactylatra_**) là một loài chim trong họ Sulidae. Loài này sinh sản trên các vùng đại dương nhiệt đới, trừ phía tây Đại Tây Dương; ở
Đây danh sách mã quốc gia theo tiêu chuẩn FIPS 10-4. Lãnh thổ không có chủ quyền được ghi trong dấu ngoặc đơn. Lưu ý, những mã này "không giống" như mã ISO 3166 (dùng
Từ khi hình thành vào năm 1907, phong trào Hướng đạo đã lan rộng từ Anh Quốc đến 216 quốc gia và vùng lãnh thổ trên khắp thế giới. Có trên 38 triệu nam và
**Tên miền quốc gia cấp cao nhất** (tiếng Anh: _Country code top-level domain_, viết tắt là **ccTLD**) hay gọi tắt là **tên miền quốc gia** là 1 tên miền cấp cao nhất Internet, được dùng
**_Theridion_** là một chi nhện trong họ Theridiidae. Đây là một chi nhện phân bố ở Hà Lan. ## Các loài * _T. abruptum_ Simon, 1884 — North Africa * _T. accoense_ Levy, 1985 —
**Lauren May Hemp** (sinh ngày 7 tháng 8 năm 2000) là một nữ cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp người Anh hiện tại đang thi đấu ở vị trí tiền đạo cho câu lạc bộ
**Google Map Maker** là dịch cụ của Google ra mắt vào tháng 6 năm 2008, với mục đích mở rộng dịch vụ hiện tại của Google Maps. Một số quốc gia hiện vẫn chưa có
Danh sách các quốc gia **ISO 3166-1**: * AD Andorra * AE Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất * AF Afghanistan * AG Antigua và Barbuda * AI Anguilla * AL Albania *
**ISO 3166-1 alpha-3** là mã hiệu quốc gia chứa 3 ký tự được định nghĩa ở ISO 3166-1, một phần của chuẩn hóa (standardization) ISO 3166 được xuất bản bởi Tổ chức tiêu chuẩn hóa
**Ngày quốc khánh** là ngày lễ quan trọng của một quốc gia. Nó đánh dấu một sự kiện lịch sử, chính trị hoặc văn hóa gắn liền với lịch sử Nhà nước hiện tại của
**_Furcraea foetida_** là một loài thực vật có hoa trong họ Măng tây. Loài này được Adrian Hardy Haworth định danh lại vào chi _Furcraea_ năm 1812 từ tên khoa học _Agave foetida_ do Carl
[[Tập tin:English language distribution.svg|nhỏ|upright=2| Các quốc gia trong đó tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức (de facto hoặc de jure). ]] Khoảng 330 đến 360 triệu người nói tiếng Anh là ngôn ngữ đầu
**USS _McCoy Reynolds_ (DE-440)** là một tàu hộ tống khu trục lớp _John C. Butler_ từng phục vụ cùng Hải quân Hoa Kỳ trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến
**CANZUK** là từ viết tắt cho một liên minh được đề xuất bao gồm **C**anada, **A**ustralia (Úc), **N**ew **Z**ealand và **U**nited **K**ingdom (Anh Quốc) là một phần của một tổ chức quốc tế hoặc liên