New South Wales (viết tắt NSW) là tiểu bang đông dân nhất của Úc, nằm ở phía đông nam nước Úc. New South Wales được thành lập vào năm 1788, ban đầu bao gồm toàn bộ lục địa Úc, cùng với New Zealand, đảo Lord Howe và đảo Norfolk. Sang thế kỷ 19 nhiều đơn vị khác được tách ra để thành các xứ Tasmania, Nam Úc (South Australia), Victoria, Queensland và New Zealand.
Người sống ở New South Wales được gọi là New South Welshman hoặc Constalk (tiếng lóng). Thành phố lớn nhất của New South Wales và cũng chính là thủ phủ là Sydney.
Về từ nguyên, địa danh "New South Wales" không có nguồn gốc rõ rệt. Tên này có thể khai sanh để kỷ niệm vùng South Wales ở Anh hay cũng có thể là để chỉ định một xứ Wales mới ở vùng Nam bán cầu.
Trong nhật ký hải trình khi đi khảo sát bờ biển phía đông của lục địa Úc, Phó đô đốc James Cook (sau này là Thuyền trưởng James Cook) ban đầu đặt tên bờ biển phía đông của Úc là "New Wales", sau đó sửa lại trong nhật ký hải trình thành "New South Wales".
Thuộc địa New South Wales được thành lập như một thuộc địa hình sự của Anh vào năm 1788. Ban đầu nó bao gồm hơn một nửa đất liền Úc với ranh giới phía tây được đặt ở kinh tuyến 129 về phía đông vào năm 1825. Thuộc địa này sau đó cũng bao gồm các lãnh thổ đảo của Van Diemen's Land , Đảo Lord Howe và Đảo Norfolk. Trong thế kỷ 19, phần lớn diện tích của thuộc địa bị tách ra để tạo thành các thuộc địa riêng biệt của Anh, cuối cùng trở thành các bang và lãnh thổ khác nhau của Úc. Tuy nhiên, Thuộc địa sông Swan chưa bao giờ được quản lý như một phần của New Phía Nam xứ Wales.
Đảo Lord Howe vẫn là một phần của New South Wales, trong khi Đảo Norfolk đã trở thành một lãnh thổ liên bang, cũng như các khu vực hiện được gọi là Lãnh thổ Thủ đô Úc và Lãnh thổ Vịnh Jervis.
Vị trí địa lý
New South Wales nằm ở vùng duyên hải phía đông nam của Úc, có vị trí địa lý:
- Phía đông giáp biển Tasman và biển San Hô thuộc Thái Bình Dương
- Phía tây giáp bang Nam Úc
- Phía nam giáp bang Victoria
- Phía bắc giáp bang Queensland
- Bên trong địa phận bang là Lãnh thổ Thủ đô Úc
Lịch sử
Những cư dân nguyên gốc của khu vực này là những bộ lạc thổ dân Úc đến Úc khoảng 40 đến 60 ngàn năm trước. Đối với người Âu châu thì việc khám phá ra khu vực này là do thuyền trưởng James Cook trong chuyến hành trình dọc theo bờ biển phía đông của Úc vào năm 1770.
Định cư
Nhóm người Anh định cư đầu tiên theo như lịch sử Úc là First Fleet (Đoàn tàu Thứ nhất) dẫn đầu bởi Thuyền trưởng Arthur Phillip cập bến vào năm 1788. Ông cũng là vị Thống đốc đầu tiên, từ năm 1788 cho đến năm 1792. Trong suốt thời gian này New South Wales hoàn toàn là thuộc địa tù khổ sai.
Sau nhiều năm rối loạn, vô chính phủ và cuộc nổi loạn rượu Rum, kết quả là Thống đốc William Bligh bị lật đổ, một toàn quyền mới, Trung tá (sau này là Đại tướng) Lachlan Macquarie được gởi đến từ Úc để cải tạo lại khu định cư vào năm 1809. Trong thời gian làm thống đốc, Macquarie đã cho xây dựng đường sá, cảng biển, nhà thờ và các tòa nhà công cộng, gửi những đoàn thám hiểm đi xuyên qua lục địa Úc và thuê một người vẽ thiết kế bản đồ đường sá thành phố Sydney.
Thập niên 1800
nhỏ|trái|Quặng vàng nặng 286 kg (630 lb) được khai quật vào năm 1872 từ [[Hill End, New South Wales|Hill End trong Cơn sốt vàng với người tìm thấy nó-Bernhardt Holtermann.]]
Sau này vào giữa thế kỉ 19 có một cuộc đổ xô đi tìm vàng và đã có một số lượng dân nhập cư vào New South Wales. Người ta ước tính là dân số tăng 33.5 hay 100 000 người trong khoảng thời gian ngắn hơn 10 năm.
Ngay sau cuộc đổ xô tìm vàng, cư dân yêu cầu một nhà nước có trách nhiệm có thể tự quản lý chính nó. Kết quả là New South Wales Constitution Act (Đạo luật Hiến pháp NSW) vào năm 1855, được giới thiệu vào Quốc hội Anh bởi nhà cải cách Lord Lord John Russell, người muốn một hiến pháp cân bằng các thành phần dân chủ và các nhóm lợi ích dựa theo tài sản, giống như hệ thống Quốc hội Anh vào thời điểm đó. Đạo luật đã tạo ra một Quốc hội New South Wales với hai viện, với hạ viện là Hội đồng lập pháp New South Wales, bao gồm 54 thành viên. Vì dân số tiếp tục tăng lên, các thuộc địa riêng được tách ra khỏi vùng NSW mở rộng. Tasmania, Victoria, South Australia (Nam Úc) và Queensland được thành lập như là các vùng thuộc địa tự trị làm giảm NSW xuống khu vực hiện nay.
Liên bang
Cuối thế kỉ thứ 18 một phong trào thành lập liên bang giữa các vùng thuộc địa Úc bắt đầu khởi sắc. Những hội nghị và những diễn đàn có liên quan đến lãnh đạo của các khu thuộc địa được tổ chức thường xuyên. NSW như là bang thương mại tự do đang có tranh cãi với khu thuộc địa Victoria vẫn còn nằm trong nền kinh tế bảo hộ. Tại thời điểm đó các địa điểm quan thuế là thường thấy ở trên vùng biên giới, ngay cả trên sông Murray. Những người ủng hộ cho liên bang bao gồm thủ hiến của NSW là Sir Henry Parkes người trong bài diễn văn 1889 ở Tenterfield là người tiên phong trong việc thu thập ủng hộ để kéo NSW vào phong trào. Edmund Barton sau này trở thành thủ tướng đầu tiên của Úc là một người nữa ủng hộ mạnh việc thành lập liên bang và trong một hội nghị tổ chức ở Corowa năm 1893 đã phác thảo bản hiến pháp đầu tiên.
New South Wales sau chiến tranh
Đảng Lao động nắm quyền cho đến năm 1965. Cho đến cuối nhiệm kì nắm quyền đảng này công bố việc xây dựng nhà hát opera ở Bennelong Point. Người chiến thắng cuộc thi vẽ thiết kế là Jørn Utzon. Những tranh cãi xung quanh giá thành về công trình sau này là Nhà hát opera Sydney trở thành một vấn đề chính trị và là một nhân tố làm Đảng Lao động cuối cùng bị thất bại vào năm 1965 và Đảng Tự do lên nắm quyền lãnh đạo bởi Sir Robert Askin. Robert Askin là một nhân vật gây nhiều tranh cãi với những người ủng hộ cho là ông là một nhà cải cách trong việc định hình lại kinh tế của NSW. Những người khác lại cho rằng thời Askin là đồng nghĩa với tham nhũng.
Trong cuối thập niên 1960, một phong trào ly khai trong vùng New England đã dẫn tới một cuộc trưng cầu dân ý về vấn đề này. Tiểu bang mới phải bao gồm phần lớn phía bắc của NSW bao gồm Newcastle. Cuộc trưng cầu dân ý (referendum) bị thất bại trong gang tấc và không có chiến dịch nào quy mô vận động tách bang ở NSW nữa.
Việc Askin từ chức vào năm 1975 theo sau bởi các thủ tướng của Đảng Tự do không nắm quyền được bao lâu. Khi tổng tuyển cử diễn ra vào năm 1976 Đảng Lao động dưới sự lãnh đạo của Neville Wran quay trở lại nắm quyền.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**New South Wales** (viết tắt **NSW**) là tiểu bang đông dân nhất của Úc, nằm ở phía đông nam nước Úc. New South Wales được thành lập vào năm 1788, ban đầu bao gồm toàn
Khu vực đô thị **Newcastle** (/ ˈnjuːkɑːsəl /) là khu vực đông dân thứ hai ở bang New South Wales của Úc và bao gồm hầu hết các khu vực chính quyền địa phương của
**Viện Đại học New South Wales** hay **Đại học New South Wales** (tiếng Anh: _University of New South Wales_, còn được biết đến qua các tên _UNSW_ hay _New South_) là một viện đại học
**Thuộc địa New South Wales** là một thuộc địa của đế quốc Anh 1788-1900, khi nó trở thành một nhà nước của Liên bang hóa Úc. Ở mức độ lớn nhất, thuộc địa New South
**Ben Lomond** là một đô thị thuộc New England, New South Wales, Úc. Làng nằm cách New England Highway 6 khoảng 6 km giữa Armidale và Glen Innes. Nó được đặt tại khu vực chính quyền
**Bukkulla** là một đô thị thuộc New England, New South Wales, Úc. Bukkulla có cự ly khoảng 30 km (19 dặm) phía bắc Inverell và phía đông bắc Bannockburn trên đường Ashford. Ấp này nằm trong
**Bãi biển Bondi** hay **Vịnh Bondi** ( ) là một bãi biển nổi tiếng ở Sydney, tiểu bang New South Wales, nước Úc. Bãi biển Bondi tọa lạc tại vị trí cách quận thương mại
**Lithgow** nằm ở New South Wales, Australia và là trung tâm cuẩ đơn vị hành chính điịa phương Thành phố Lithgow. Lithgrow nằm ở Thung lũng núi có tên **Lithgow's Valley** đặt tên bởi John
**Maitland, New South Wales** là một thành phố thuộc bang New South Wales, Úc. Thành phố này có diện tích 392 km², dân số là 61.431 người. ## Khí hậu
Maitland có khí
phải|nhỏ|Văn phòng đất đai ở Forbes được xây năm nhỏ|phải|Tượng đài [[de Havilland Vampire gần hồ Forbes]] **Forbes** là một thị trấn ở Central West New South Wales, Australia, nằm trên xa lộ Newell giữa
**Black Mountain** là một đô thị thuộc New England, New South Wales, Úc. Nằm trên một đường dốc núi lửa của Bắc Tablelands, thị trấn này là một trong những nơi cao nhất ở Úc
**Wagga Wagga** ( "wogga wogga", informally called **Wagga**) là một thành phố ở New South Wales, Australia. Thành phố nằm hai bên sông Murrumbidgee, với dân số thành thị là 46.735 người,. Đây là một
**Tamworth** là một thành phố ở vùng New England thuộc bang New South Wales, Úc. Nằm cạnh sông Peel, Tamworth là một trung tâm khu vực quan trọng của New England. Thành phố được ước
thumb|Cầu sông Gwydir thumb|Tòa nhà bưu điện cũ và nhà tưởng niệm chiến tranh **Bundarra** là một đô thị thuộc New England, New South Wales, Úc. Thị trấn này nằm trên đường Thunderbolts Way và
**Bingara** là một đô thị thuộc New England, New South Wales, Úc. Bingara có dân số 1.093 người. Và hiện nay là trung tâm hành chính cho Gwydir Shire được tạo ra vào năm 2003.
**Bendemeer** là một đô thị thuộc New England, New South Wales, Úc. ## Lịch sử Những cư dân gốc của đất này là thổ dân của tộc Kamilaroi. Khu định cư châu Âu đầu tiên
**Bathurst** () là một thành phố thuộc bang New South Wales, Úc, cách Sydney khoảng 200 km về phía tây bắc. Thành phố này có dân số là 28.992 người theo điều tra năm 2006. Bathurst
**Albury** là một thành phố thuộc bang New South Wales, Úc. ## Khí hậu Mùa đông tại Albany mát mẻ, ẩm ướt trong khi mùa hè khô và nóng. Theo hệ phân loại Köppen, Albury
**Thủ hiến New South Wales** là người đứng đầu chính phủ của bang New South Wales, Úc. Thủ hiến do thống đốc New South Wales bổ nhiệm và giữ chức vụ trong thời gian duy
**Gosford** là một thành phố thuộc bang New South Wales, Úc, khoảng 76 km về phía bắc của khu trung tâm thương mại Sydney. Thành phố nằm ở cực phía bắc của Brisbane Water, một nhánh
**Fairfield** là một khu vực ngoại ô phía tây của Sydney, thuộc tiểu bang New South Wales, Úc. Nằm ở trung tâm đồng bằng Cumberland, Fairfield cách trung tâm thương mại Sydney 72 cây số
**Thánh thất New South Wales** là một công trình tôn giáo của Đạo Cao Đài tại thành phố Sydney, bang New South Wales, miền Đông Nam nước Úc. Được xây dựng trong thập niên 1990
**Armidale** là một thành phố thuộc bang New South Wales, Úc. ## Khí hậu Armidale có khí hậu cao nguyên cận nhiệt đới (Köppen _Cfb_). Độ cao của Armidale giúp thành phố có khí hậu
**Griffith** () là một thành phố nằm ở phía tây nam bang New South Wales, Úc. ## Khí hậu Griffith có khí hậu bán khô hạn (phân loại khí hậu Köppen _BSk_) với mùa hè
**Orange** là một thành phố ở New South Wales, Australia. Nó nằm trên Xa lộ Mitchell, 260 km (160 dặm) về phía tây Sydney và ở độ cao 862 mét (2.828 ft). Orange hiện nay có dân
**Nowra** là một thành phố ở khu vực South Coast của New South Wales, Australia. Cách 125 km (78 dặm) SSW và khoảng 160 km (99 dặm) bằng đường bộ về phía nam của thành phố Sydney.
**Lismore** là một thành phố cận nhiệt đới trong tiểu bang New South Wales, Úc. Đây là trung tâm văn hóa khu vực.Với dân số 27.069 năm 2006. Lismore nằm trên quốc lộ Bruxner và
**Cessnock** là một thị trấn tại New South Wales, Úc. ## Địa lý Thị trấn nằm trong vùng đất giàu phù sa và núi lửa của thung lũng Hunter. Dãy Brokenback (một phần của dãy
**Brocken Hill** là một thị trấn thuộc bang New South Wales, Úc. ## Khí hậu Broken Hill có khí hậu sa mạc nóng (phân loại khí hậu Köppen _BWh_).
**Eden** là một thị trấn ven biển ở khu vực bờ biển phía Nam của bang New South Wales, Úc. Thị trấn này cách 478 km (297 dặm) về phía nam của Sydney. Đây vốn
**Grafton** là một thành phố thuộc bang New South Wales, Úc. ## Khí hậu Grafton có khí hậu cận nhiệt đới ẩm (phân loại khí hậu Köppen _Cfa_) với mùa hè nóng và ẩm hơn
**Goulburn** là một thị trấn thuộc bang New South Wales, Úc. ## Địa lý Goulburn nằm gần dãy núi Great Dividing, với cao 690 mét (2.264 ft) trên mực nước biển. Hợp lưu của các
**Smithfield** là một khu vực thuộc ngoại ô thành phố Sydney, tiểu bang New South Wales, Úc. Smithfield cách quận thương mại trung tâm Sydney về phía tây, thuộc Hội đồng thành phố Fairfield và
**Vườn quốc gia New England** là vườn quốc gia tọa lạc trên Vườn quốc gia nằm trên Northern Tablelands ở vùng New England của New South Wales, Australia, 560 km về phía bắc của Sydney. Vườn
**Sân vận động Australia** (), hiện được gọi là **Sân vận động Accor** vì lý do tài trợ, là một sân vận động đa năng nằm trong Công viên Olympic Sydney, Sydney, Úc. Sân đôi
**Lịch sử New Zealand** truy nguyên từ ít nhất 700 năm trước khi người Polynesia khám phá và định cư tại đây, họ phát triển một văn hóa Maori đặc trưng. Nhà thám hiểm người
**David John Hurley** (sinh ngày 26 tháng 8 năm 1953) là cựu sĩ quan cao cấp trong Lục quân Úc từng giữ cương vị Toàn quyền Úc thứ 27, từ ngày 1 tháng 7 năm
**_Sắc dục_** (tên tiếng Anh: **_Adoration_** - được biết đến ở Bắc Mỹ và Anh với tên **_Adore_**) là bộ phim kịch tính ra mắt năm 2013 của đạo diễn Anne Fontaine. Phim có sự
**Thú mỏ vịt** (tên khoa học: **_Ornithorhynchus anatinus_**) là một loài động vật có vú đẻ trứng bán thuỷ sinh đặc hữu của miền đông Úc, bao gồm cả Tasmania. Dù đã khai quật được
**Sông Murray ** (tiếng Anh: _Murray River_, tại bang Nam Úc gọi là: _River Murray_) là sông dài nhất Úc. Sông có chiều dài , và khởi nguồn từ dãy Alps Úc, chảy về phía
**Anthony Kenneth "Tony" Doyle** (8 tháng 5 năm 1953 – 23 tháng 12 năm 1994) là một chính khách Úc. Ông là thành viên đảng Lao động cho Peats trong Hội đồng Lập pháp bang
**Michael Rueben Egan** (21 tháng 2 năm 1948 31 tháng 1 năm 2024), một cựu quan chức công đoàn và cựu chính khách Úc, từng làm Thủ quỹ của New South Wales từ năm 1995
**New Zealand** (, ) là một đảo quốc nằm tại khu vực phía tây nam của Thái Bình Dương. Trên phương diện địa lý, New Zealand bao gồm hai vùng lãnh thổ chính là đảo
**Toàn quyền New Zealand** () là đại diện của quân chủ New Zealand, hiện là Charles III. Toàn quyền do quân chủ bổ nhiệm theo đề nghị của thủ tướng New Zealand và thay mặt
**Keo hoa vàng** (Danh pháp khoa học: **_Acacia pycnantha_**) là một loài thực vật thuộc họ Đậu, phân họ Trinh nữ, chi Keo. Cây cao 8 m (25 ft) và có cuống lá dẹt thay vì lá
nhỏ|Chân dung bác sĩ phẫu thuật và chính trị gia người Úc gốc Anh, Arthur Martin a'Beckett **Arthur Martin A'Beckett** (1812 - 23 tháng 5 năm 1871) là một bác sĩ phẫu thuật và chính
**Vườn quốc gia Tomaree** là một vườn quốc gia ở bang New South Wales, Úc, cách thành phố Sydney 145–155 km về phía đông bắc, trong khu Port Stephens của Khu vực chính phủ địa phương.
**Vườn quốc gia Conimbla** là một vườn quốc gia ở bang New South Wales, Úc, cách thành phố Sydney 253 km về phía tây. Vườn quốc gia này có diện tích 76 km² và được thành lập
**Vườn quốc gia Brisbane Water** là một vườn quốc gia ở bang New South Wales, Úc, cách thành phố Sydney 47 km về phía bắc. Vườn quốc gia này có diện tích 114,73 km², được thành lập
The **Silvered Skipper** or **Silver Hedge-skipper** (_Hesperilla crypsargyra_) là một loài bướm ngày thuộc họ Hesperiidae. Nó được tìm thấy ở New South Wales, Queensland và Victoria. Tập tin:Hesperilla crypsargyra 2.jpg Sải cánh dài khoảng