✨Danh sách Nghệ sĩ ưu tú Việt Nam

Nghệ sĩ ưu tú là danh hiệu do nhà nước Việt Nam trao tặng cho nghệ sĩ có nhiều đóng góp, cống hiến cho nghệ thuật, chỉ thấp hơn Nghệ sĩ nhân dân. Từ năm 1984 đến 2023 đã có 10 đợt trao tặng, truy tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú của Việt Nam lần lượt vào các năm 1984, 1988, 1993, 1997, 2001, 2007, 2011, 2015, 2019 và 2023 với tổng cộng 2176 nghệ sĩ được trao tặng, truy tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú. Dưới đây là danh sách Nghệ sĩ ưu tú Việt Nam theo từng đợt phong thưởng.

Đợt 1 (1984)

Theo quyết định số 44/CT ngày 25 tháng 1 năm 1984 của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Văn Đồng đã trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú đợt đầu tiên cho 149 cá nhân nghệ sĩ. Có tất cả 4 lĩnh vực được nhận danh hiệu bao gồm âm nhạc, múa, điện ảnh và sân khấu.

Âm nhạc

Điện ảnh

Múa

Sân khấu

Đợt 2 (1988)

Sáng ngày 7 tháng 12 năm 1988, Bộ Văn hoá tổ chức họp báo tại Hà Nội thông báo việc xét tặng Nghệ sĩ ưu tú cho 101 cá nhân thuộc bốn lĩnh vực điện ảnh, ca nhạc, múa và sân khấu dựa theo quyết định số 172KT/HĐNN ký ngày 11 tháng 11 cùng năm của Hội đồng Nhà nước. Đợt này có Hà Thị Ái Vân (nghệ sĩ hát) và Nguyễn Như Quỳnh (nghệ sĩ điện ảnh) là những nghệ sĩ trẻ tuổi nhất được phong danh hiệu ở đợt này, đều 34 tuổi.

Đợt 3 - 1993

Theo quyết định số 64/KT-CTN ngày 14-1-1993 của Chủ tịch nước:

Đợt 4 - 1997

Theo quyết định số 1157/KT-CTN ngày 3-2-1997 của Chủ tịch nước:

Đợt 5 - 2001

Đợt 6 - 2007

• Hữu Quốc
• Lê Hợi

Đợt 7 - 2011

Đợt 8 (2015)

Ngày 10 tháng 1 năm 2016, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú đợt 8 cho 377 cá nhân. Đây cũng là lần xét tặng đầu tiên áp dụng Nghị định số 89/2014/NĐ-CP về việc quy định xét tặng danh hiệu trên; trong đó để có tên trong danh sách lần này, các nghệ sĩ cần có được sự xem xét bổ phiếu của 90% thành viên hội đồng xét tặng. Đợt này có Hoài Linh là nghệ sĩ hải ngoại đầu tiên được Nhà nước phong tặng Nghệ sĩ ưu tú, dù cũng gây tranh cãi khi có thông tin ông được xét tặng mà không xét đến yếu tố huy chương. Nguyễn Văn Hanh là nghệ sĩ nam cao tuổi nhất đợt này, ở tuổi 89; các nghệ sĩ múa Tạ Thuỳ Chi, Đàm Hàn Giang và Đặng Linh Nga là những người ít tuổi nhất được trao tặng danh hiệu trong lần này, đều 30 tuổi.

Lĩnh vực sân khấu

Đợt 9 (2019)

Ngày 29 tháng 8 năm 2019, tại Nhà hát Lớn Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú cho 307 cá nhân, gồm 299 nghệ sĩ và 8 nghệ sĩ được truy tặng cho 5 lĩnh vực từ âm nhạc, điện ảnh, phát thanh–truyền hình, sân khấu (cải lương, chèo, tuồng, dân ca kịch, kịch nói, múa rối, xiếc, thiết kế sân khấu) và múa. Đợt trao tặng này dựa trên các Quyết định số 1358/QĐ-CTN, 1359/QĐ-CTN ngày 12 tháng 8 cùng năm của Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng. Rất nhiều nghệ sĩ trong đợt này dù hồ sơ không đáp ứng đủ các quy định hiện hành, nhưng vẫn được tặng danh hiệu bởi có nhiều cống hiến xuất sắc cho nghệ thuật Việt Nam.

Âm nhạc

Truy tặng

Đợt 10 (2023)

Sau hai lần thông báo hoãn, sáng ngày 6 tháng 3 năm 2024 tại Nhà hát Lớn, Hà Nội đã diễn ra lễ trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú lần thứ 10 cho 264 cá nhân nghệ sĩ thuộc 5 lĩnh vực là sân khấu, phát thanh, truyền hình, âm nhạc và múa. Mọi năm, hội đồng cấp nhà nước chỉ nhận 1 đợt hồ sơ xét duyệt và trình Chủ tịch nước phê duyệt. Nhưng ở lần xét duyệt thứ 10, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng có 2 lần ký quyết định sau 2 đợt hội đồng cấp nhà nước nhận hồ sơ từ 46 hội đồng các cấp liên quan. Thời gian diễn ra lễ xét tặng lần này cũng muộn hơn so với những lần trước. Trong đợt này, có Nguyễn Quý Hải là nghệ sĩ nam cao tuổi nhất ở tuổi 92, còn với nữ là diễn viên kịch Lê Mai ở tuổi 85; trẻ nhất đối với nam là nghệ sĩ xiếc Vũ Thanh Tuấn (34 tuổi), đối với nữ là Phạm Khánh Ngọc (36 tuổi).

Âm nhạc

Điện ảnh

Múa

Phát thanh – truyền hình

Sân khấu

Truy tặng