✨Dân Tộc Hà Nhì

Người Hà Nhì có lịch sử di cư đến Việt Nam từ cách đây khoảng 300 năm, hiện cư trú tập trung tại các tỉnh miền núi phía bắc gồm Điện Biên, Lai Châu và Lào Cai.

Người Hà Nhì có lịch sử di cư đến Việt Nam từ cách đây khoảng 300 năm, hiện cư trú tập trung tại các tỉnh miền núi phía bắc gồm Điện Biên, Lai Châu và Lào Cai.Nguồn gốc lịch sử:

Người Hà Nhì có quá trình di cư diễn ra trong một thời gian dài, bằng các con đường khác nhau và đến nhiều nước, trong đó có Việt Nam. Người Hà Nhì di cư đến Việt Nam từ cách đây khoảng 300 năm.

Các nhóm dân tộc Hà Nhì: Dựa trên địa vực cư trú có thể chia thành 3 nhóm: người Hà Nhì Cồ Chồ (người Hà Nhì sống ở vùng thấp), người Hà Nhì La Mí (sống ở vùng cao) và người Hà Nhì Đen (người Hà Nhì Lô Mê). Còn căn cứ vào trang phục, ngôn ngữ và đặc điểm nơi cư trú, họ được thành hai nhóm: Hà Nhì Đen và Hà Nhì Hoa (gồm có nhóm Hà Nhì Cồ Chồ và Hà Nhì La Mí).

Về tộc danh: Người Hà Nhì tự gọi là Hà Nhì Già.

Dân số

Theo Kết quả điều tra thu thập thông tin về tình trạng kinh tế xã hội của 54 dân tộc thiểu số năm 2019 của Ủy ban Dân tộc Việt Nam – Tổng cục Thống kê, dân số người Hà Nhì tính đến thời điểm 1/4/2019 là 25.539 người, trong đó nam là 12.895 người, nữ là 12.644 người.

Ngôn ngữ

Thuộc hệ Tạng – Miến, (ngữ hệ Hán-Tạng), gần với Miến hơn.

Phân bố địa lý

Người Hà Nhì Hoa chủ yếu cư trú tại các huyện của hai tỉnh Điện Biên và Lai Châu; người Hà Nhì Đen cư trú chủ yếu tại các xã trong huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai, một bộ phận cư trú ở hai tỉnh Điện Biên và Lai Châu.

Đặc điểm chính

Nhà ở: Hầu hết cư dân ở nhà đất, tường trình chắc chắn, dày tới 30-40cm, thích hợp với khí hậu lạnh vùng núi cao. Tường nhà cao 3- 4m, mái dốc và ngắn, nhà không có hiên, chỉ có một cửa ra vào. Trong nhà còn một lớp tường khác để phòng thủ, chống rét, chống sương và mây mù lùa vào nhà, gọi là hiên trong. Đây cũng là nơi để uống nước, tiếp khách của gia chủ. Nhà ở của người Hà Nhì ở huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai thường được bố trí như sau: hai gian đầu hồi được ngăn thành hai buồng dành cho vợ chồng chủ gia đình và con cái hoặc vợ chồng con trai. Khoảng 1/3 chiều rộng của hai gian giữa là phần đất, phần còn lại dựng thành sàn. Ở phần đất có bếp lò nấu nướng và để chạn bát. Phần sàn là nơi đặt bàn thờ tổ tiên, phòng ngủ của con cái chưa xây dựng gia đình và khách. Bếp lửa được đặt phía trên sàn.

Cấu trúc gia đình: Phụ hệ

Trang phục truyền thống: Áo của nam giới được làm bằng vải tự dệt, nhuộm màu chàm hoặc đen. Quần chân què, cạp to, gấu có viền, chiều dài phù hợp với chiều cao của người mặc. Phụ nữ ở hai nhóm Hà Nhì ăn mặc khác nhau. Phụ nữ Hà Nhì Đen chủ yếu mặc áo và đội khăn màu chàm, không trang trí, thêu thùa, áo ngắn đến đầu gối, gấu to và hơi nhô ra ở phần giữa, cài cúc bên nách phải và chỉ trang trí bằng cách đính những đồng xu, khuy bạc. Chỉ phụ nữ có chồng mới đội khăn. Áo của phụ nữ Hà Nhì Hoa được may hai lớp, dài đến mắt cá chân, tay áo được trang trí hoa văn và đầu đội khăn màu sặc sỡ.

Ẩm thực: Bữa ăn hằng ngày của người Hà Nhì thường chỉ có một món xào hoặc kho và một món canh rau luộc, đặc biệt món luộc của người Hà Nhì không bao giờ cho muối hoặc gia vị. Người Hà Nhì cũng có xôi màu và một số loại bánh làm từ gạo nếp.

Về đồ uống, người Hà Nhì chuộng uống nước một số loại cây có vị thanh ngọt, có tác dụng bổ máu và lợi tiểu, cùng với nước chè hoặc rượu.

Lễ tết: Người Hà Nhì ăn tết năm mới vào đầu tháng 10 âm lịch. Trong năm còn có Tết cơm mới, Tết mồng năm tháng năm, rằm tháng 7.

Tín ngưỡng: Người Hà Nhì luôn tin vào “vạn vật hữu linh” - mọi vật đều có linh hồn và luôn có thần linh đại diện ngự trị. Vì vậy vào những ngày nhất định trong năm, người Hà Nhì thường tổ chức các nghi lễ cúng truyền thống để cầu mong thần linh che chở, phù hộ cho con người được bình yên, mạnh khỏe, mùa màng bội thu.

“Gà tu tu” là nghi lễ cúng thần linh đầu tiên vào mỗi dịp đầu năm mới. Đây là nghi lễ căng dây cấm đường, cấm người lạ vào, ngăn không cho ma xấu vào làm hại dân bản, thường được tổ chức vào ngày Dần đầu tiên của tháng Giêng.

Lễ cúng thần nước: cúng tại nguồn nước thiêng “Lù khụ sụ” để nguồn nước không bao giờ ngừng chảy. Buổi chiều ngay sau lễ cúng thần nước, người Hà Nhì sẽ làm lễ cúng “Gạ ma gio”, một trong những nghi lễ lớn và quan trọng đối với họ.

Vào tháng ba hằng năm, người Hà Nhì làm lễ cúng thần rừng “Mu thu gio”, cầu mùa màng tốt tươi, gia súc phát triển, con cháu trong làng đông đúc.

Lễ hội cúng cầu mùa “Khô già già”: một trong những lễ thức lớn nhất trong năm và đặc sắc nhất của người Hà Nhì, để cầu thần linh bảo vệ mùa màng, ban mưa thuận gió hòa cho cây cối phát triển, mùa vụ bội thu.

Ngoài ra, hằng năm người Hà Nhì còn cúng thần Thổ Ty và cây thần, bảo vệ cuộc sống bình yên cho người dân.

Điều kiện kinh tế: Canh tác ruộng bậc thang và nương rẫy, chăn nuôi, khai thác từ tự nhiên, làm một số nghề thủ công như đan lát, trồng bông dệt vải…

Theo “Đặc trưng cơ bản của 54 dân tộc thiểu số năm 2019” của Ủy ban Dân tộc và Tổng cục Thống kê, Tỷ lệ hộ nghèo: 44,8%; Tỷ lệ hộ cận nghèo: 14,9%; Tỷ lệ thất nghiệp: 3,03%; Tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng, chứng chỉ: 11,3%; Tỷ trọng lao động làm việc trong khu vực phi nông nghiệp: 12,7%; Tỷ trọng lao động làm công việc quản lý hoặc CMKT bậc cao và trung: 4,6%.

Điều kiện giáo dục: Theo “Đặc trưng cơ bản của 54 dân tộc thiểu số năm 2019” do Ủy ban Dân tộc và Tổng cục Thống kê thực hiện, Tỷ lệ người từ 15 tuổi trở lên biết đọc, biết viết chữ phổ thông: 60,7%; Tỷ lệ người đi học chung cấp tiểu học: 101,2%; Tỷ lệ người đi học chung cấp trung học cơ sở: 91,7%; Tỷ lệ người đi học chung cấp trung học phổ thông: 58,8%; Tỷ lệ trẻ em ngoài nhà trường: 14,7%.

Nguồn:

  • Các dân tộc ở Việt Nam (Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật)

  • Đặc trưng cơ bản của 54 dân tộc thiểu số năm 2019 (Ủy ban Dân tộc và Tổng cục Thống kê)

  • Website Ủy ban Dân tộc

  • Kết quả điều tra thu thập thông tin về tình trạng kinh tế xã hội của 54 dân tộc Việt Nam)Bài viết được trích dẫn từ:

  • Nguồn: Báo Nhân dân

Xem chi tiết bài viết gốc ở đường link bên dưới...

👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Link
https://dienbien360.com.vn/28491556D8F5H87

Người Hà Nhì có lịch sử di cư đến Việt Nam từ cách đây khoảng 300 năm, hiện cư trú tập trung tại các tỉnh miền núi phía bắc gồm Điện Biên, Lai Châu và
## Alal Alal là tên gọi theo tiếng Ba Na, dùng để chỉ nhạc cụ hơi có lưỡi gà rung tự do, khá phổ biến trong cộng đồng người Ba Na và một số dân
phải|nhỏ|Trang phục thông thường của người Cáp Nê tại [[Trung Quốc. Ảnh chụp gần Nguyên Dương, tỉnh Vân Nam. ]] **Người Hà Nhì** (tên tự gọi: _Haqniq_, tiếng Hán: 哈尼族 _Hāní zú, Cáp Nê tộc_),
Người Hà Nhì (còn có tên gọi khác như U Ní, Xá U Ní) là một trong số 54 dân tộc sống trên đất nước Việt Nam, gồm 3 nhóm địa phương: Hà Nhì Cồ
**Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam** () là tổ chức sự nghiệp trực thuộc **Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam**, có chức năng nghiên cứu khoa học, sưu tầm, kiểm kê,
**Quốc gia dân tộc** (_tiếng Anh_: **Nation-state** hay **Country**) là một quốc gia tồn tại để đại diện chủ quyền cho một dân tộc. Quốc gia dân tộc không chỉ là một thực thể chính
**Cách mạng Dân tộc Indonesia** hoặc **Chiến tranh Độc lập Indonesia** là một xung đột vũ trang và đấu tranh ngoại giao giữa Indonesia và Đế quốc Hà Lan, và một cách mạng xã hội
Hiện nay Việt Nam có 54 dân tộc và 1 nhóm "người nước ngoài". Bản Danh mục các dân tộc Việt Nam này được Tổng cục Thống kê Việt Nam của chính phủ Việt Nam
**Phong trào giải phóng dân tộc** là phong trào đấu tranh đòi quyền độc lập dân tộc và bảo vệ độc lập dân tộc của các nước thuộc địa trên thế giới trong thế kỷ
thumb|Khẩu hiệu được giăng tại Hà Nội hậu [[Chiến tranh thế giới thứ hai|Đệ nhị Thế Chiến. "Việt dân chủ Việt quốc" (_Nước Việt-Nam của người Việt-Nam)_]]**Chủ nghĩa dân tộc Việt Nam**, là một hình
**Anh hùng dân tộc Việt Nam** là thuật ngữ chỉ những người có công kiệt xuất trong cuộc đấu tranh cho sự trường tồn và phát triển của dân tộc Việt Nam, được nhân dân
**Di dân Turk** đề cập đến việc di dân của Các dân tộc Turk và sự lan truyền của tiếng Thổ đến Trung Á, Đông Âu và Tây Á, diễn ra chủ yếu giữa thế
**Người Thổ Nhĩ Kỳ** (tiếng Thổ Nhĩ Kỳ: số ít: Türk, số nhiều: Türkler), là một nhóm dân tộc chủ yếu sống ở Thổ Nhĩ Kỳ và trong các vùng đất cũ của Đế
nhỏ|438x438px|phải|Bản đồ phân bổ dân tộc-ngôn ngữ tại Trung Quốc Người Hán là dân tộc lớn nhất Trung Quốc, 91,96% được phân loại là dân tộc Hán (~1,2 tỷ người). Bên cạnh người Hán, 55
**Ủy ban Sự vụ dân tộc Quốc gia Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa** (tiếng Trung: 中华人民共和国国家民族事务委员会, gọi ngắn: 国家民委), viết tắt là **Ủy ban Dân sự**, **Ủy ban Dân tộc**, **Dân ủy Quốc gia**
**Hội nghị lần thứ nhất Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc khóa XIII nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa** (giản thể: 中华人民共和国第十三届全国人民代表大会第一次会议 hoặc 十三届全国人大一次会议; phiên âm Hán-Việt: _Đệ thập tam Giới Toàn
**Phổ Nhĩ** (tiếng Trung: 普洱市), Hán Việt: Phổ Nhĩ thị), là một địa cấp thị của tỉnh Vân Nam, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Trong phạm vi tỉnh Vân Nam, nó tiếp giáp với
**Trần Nhuận Nhi** (; sinh tháng 10 năm 1957) là chính khách nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Ông là Ủy viên Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc khóa XIX, nguyên
Mặt nạ dưỡng trắng da HA 1 hộp 20 miếng mặt nạ cấp ẩm nội địa trung ha, Mỹ phẩm tóc yến nhi Dung tích: 28ml Xuất Xứ : Trung Quốc 2 Màu Lựa trọn
Mặt nạ dưỡng trắng da HA 1 hộp 20 miếng mặt nạ cấp ẩm nội địa trung ha, Mỹ phẩm tóc yến nhi Dung tích: 28ml Xuất Xứ : Trung Quốc 2 Màu Lựa trọn
**Việt Nam Quốc Dân Đảng** (**VNQDĐ**; chữ Hán: ), gọi tắt là **Việt Quốc**, là một đảng chính trị dân tộc và xã hội chủ nghĩa dân chủ chủ trương tìm kiếm độc lập khỏi
**Thổ Nhĩ Kỳ** ( ), tên chính thức là nước **Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ** ( ), thường được gọi ngắn là **Thổ**, là một quốc gia xuyên lục địa, phần lớn nằm tại Tây
**Khiết Đan** hay **Khất Đan** (chữ Hán: _契丹_) là âm Hán-Việt tên gọi của một dân tộc du mục **Khitan** () (còn được phiên âm là **Khitai** hay **Kidan**), từng tồn tại ở Trung Á
**Hà Bắc** (; bính âm bưu chính: **Hopeh**) là một tỉnh nằm ở phía bắc của Trung Quốc. Giản xưng của Hà Bắc là Ký, Hán tự: "", theo tên Ký châu thời Nhà Hán,
**Nhà Orange-Nassau** (tiếng Hà Lan: _Huis van Oranje-Nassau_, ), là vương tộc đang trị vì Vương quốc Hà Lan hiện nay. Nó vốn là một chi nhánh của Nhà Nassau, gia tộc sở hữu một
**Các sắc tộc không được phân loại tại Trung Quốc** (; Hán-Việt: Vị thức biệt dân tộc) là các nhóm sắc tộc tại Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa không được nước này công nhận
**Người La Ha**, còn được gọi với một số tên khác nhau như La Ha, Klá, Phlạo, Xá Cha, Xá Bung, Xá Khao, Xá Táu Nhạ, Xá Poọng, Xá Uống, Bủ Hà, Pụa là một
**Lễ cấm bản** tiếng Hà Nhì gọi **gạ ma thú** là một nghi lễ của đồng bào dân tộc Hà Nhì, bản Mé Gióng, Ka Lăng, Mường Tè, Lai Châu. ## Thời gian Lễ diễn
**Hà Ngọc Chiến** (sinh năm 1957 tại Cao Bằng) là một chính trị gia người Việt Nam, dân tộc Tày. Ông từng là Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Việt Nam, và
Sáng 28/11, tại Hội trường tỉnh An Giang, Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số (DTTS) tỉnh lần thứ IV/2024 long trọng được tổ chức.Quang cảnh đại hội Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm
Sáng 28/11, tại Hội trường tỉnh An Giang, Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số (DTTS) tỉnh lần thứ IV/2024 long trọng được tổ chức.Quang cảnh đại hội Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm
Bệnh viện Đa khoa Y học cổ truyền Hà Nội là bệnh viện chuyên khoa hạng II, bệnh viện chuyên khoa đầu ngành Y học cổ truyền, đơn vị sự nghiệp trực thuộc Sở Y
**Bảo tàng văn hoá các dân tộc Việt Nam** là một thiết chế văn hoá được xây dựng từ năm 1960, nằm giữa trung tâm thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên, cách thủ đô
**Bệnh viện đa khoa y học cổ truyền Hà Nội **là bệnh viện chuyên khoa hạng II, bệnh viện chuyên khoa đầu ngành Y học cổ truyền, đơn vị sự nghiệp trực thuộc Sở Y
**Ta in** là nhạc cụ của dân tộc Hà Nhì ở các tỉnh Lai Châu và Lào Cai, Việt Nam. Nó có cần đàn bằng gỗ rắn, bộ phận tăng âm bằng gỗ, hình chữ
**Cáp Nhĩ Tân** là một địa cấp thị và thủ phủ của tỉnh Hắc Long Giang ở phía Đông Bắc Trung Quốc. Cáp Nhĩ Tân là thành phố đông dân thứ 8 của Trung Quốc
**Nhĩ Chu Vinh** (, 493 -530), tên tự là **Thiên Bảo** (天寶), người Bắc Tú Dung, là tướng lĩnh, quyền thần nhà Bắc Ngụy thời Nam Bắc triều trong lịch sử Trung Quốc. Ông là
**Hà Nam** (), là một tỉnh ở miền trung của Trung Quốc. Tên gọi tắt là _Dự_ (豫), đặt tên theo Dự châu, một châu thời Hán. Tên gọi Hà Nam có nghĩa là _phía
phải|nhỏ| Bản đồ cho thấy phạm vi của Lưỡng Hà Lịch sử của **Lưỡng Hà** (**Mesopotamia**) trải dài từ khi bắt đầu có người định cư trong thời kỳ Hạ Sumaya cho đến thời cổ
**Nguyễn Văn Huy** (sinh ngày 3 tháng 8 năm 1945) là một nhà nghiên cứu dân tộc học Việt Nam, cựu Giám đốc Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam Năm 1967, ông tốt nghiệp
**Câu lạc bộ bóng đá Hà Nội** () là một câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp thuộc sở hữu của Tập đoàn T&T, có trụ sở tại Hà Nội và hiện đang thi đấu
**Nhĩ Chu Thiên Quang** (chữ Hán: 尒朱天光, 496 – 532), không rõ tên tự, người Bắc Tú Dung xuyên , dân tộc Yết đã Tiên Ti hóa, thành viên gia tộc Nhĩ Chu, tướng lãnh,
**Hoàng Xuân Nhị** (1914–1990) là một nhà giáo, nhà văn, dịch giả Việt Nam. ## Tiểu sử Hoàng Xuân Nhị sinh năm 1914, quê ở làng Yên Hồ, huyện La Sơn, phủ Đức Thọ, nay
**Hà Lan** ( ) là một quốc gia tại Tây Âu. Đây là quốc gia cấu thành chủ yếu của Vương quốc Hà Lan, và còn bao gồm ba lãnh thổ đảo tại Caribe (Bonaire,
**Nhĩ Chu Triệu** (chữ Hán: 尔朱兆, ? – 533), tên tự là **Vạn Nhân**, người Bắc Tú Dung xuyên , dân tộc Yết đã Tiên Ti hóa, là tướng lãnh, quyền thần nhà Bắc Ngụy
**Tỉnh trưởng Chính phủ nhân dân** (, bính âm Hán ngữ: _Shěng jí Xíngzhèngqū Xíngzhèng Shǒuzhǎng_, Từ Hán – Việt: _Tỉnh cấp hành chính khu Hành chính Thủ trưởng_) là vị trí cán bộ, công
**Chuyết Xích Cáp Tát Nhi** (, chữ Hán: 拙赤合撒儿; 1164 -1214 tới 1219), còn viết là **Chuyết Xích Cáp Tát Cáp Tát Nhi** (拙赤合薩合撒兒), **Sóc Chích Cáp Tát Nhi** (槊只合撒兒), **Cáp Tát Nhi** (合撒兒), **Sóc
**Nhĩ Chu Thế Long** (chữ Hán: 尒朱世隆, 500 – 532), tên tự là **Vinh Tông**, người Bắc Tú Dung xuyên , dân tộc Yết đã Tiên Ti hóa, thành viên gia tộc Nhĩ Chu, tướng
**Lưỡng Hà** (tiếng Anh: **Mesopotamia**) là một khu vực lịch sử ở Tây Á nằm trong hệ thống sông Tigris và Euphrates ở phía bắc của Lưỡi liềm màu mỡ. Ngày nay, Lưỡng Hà nằm
**Châu tự trị dân tộc Cáp Nê, Di Hồng Hà** (tiếng Trung: 红河哈尼族彝族自治州), Hán Việt: _Hồng Hà Cáp Nê tộc Di tộc Tự trị châu_, là một châu tự trị tỉnh Vân Nam, Cộng hòa