✨Công viên văn hóa Tràng An

Công viên văn hóa Tràng An

Đảo Chùa Vàng trong hồ núi chàng Lớ Những chiếc thuyền ở phố cổ Hoa Lư Núi Lớ, hồ Cá Voi trong công viên Tràng An Núi Kỳ Lân, tiền đồn cửa ngõ vào công viên Tràng An Công viên văn hóa Tràng An là một tổ hợp khu vui chơi, giải trí và nghỉ dưỡng nằm ở phía tây trung tâm thành phố Ninh Bình, nơi tiếp giáp với quần thể di sản thế giới Tràng An. Đây là công viên có diện tích lớn nhất ở thành phố này với quy mô lên tới 288 ha. Công viên Tràng An gồm nhiều phân khu chức năng như khu điều hành, khu cây xanh công viên, vườn thú, bách thảo, hồ nước, đảo sinh thái, khu dịch vụ, khách sạn, quảng trường… Hệ thống hạ tầng kỹ thuật trong khu công viên được xây dựng đồng bộ với giao thông có đường bộ, đường thủy, các bãi đỗ xe; hệ thống cấp, thoát nước; mạng lưới điện, thông tin liên lạc… kết nối, liên hoàn, đảm bảo tới từng khu chức năng.

Vị trí

Công viên văn hóa Tràng An nằm ở phía tây nội đô thành phố Ninh Bình, tại vị trí giao điểm của đại lộ Tràng An và tuyến tránh Quốc lộ 1 mới (tức đường Nguyễn Minh Không). Vị trí của công viên Tràng An nằm chuyển tiếp giữa nội đô thành phố Ninh Bình với vùng núi đá Tràng An.

Khu công viên văn hoá Tràng An được quy hoạch với diện tích trên 288ha thuộc phường Tân Thành, Ninh Khánh, xã Ninh Nhất (thành phố Ninh Bình), và xã Ninh Xuân (Hoa Lư). Phía Đông của công viên giáp khu dân cư phường Tân Thành (đường Lê Thái Tổ) và Quốc lộ 1; Phía Tây giáp khu vực núi đá xã Ninh Xuân (Hoa Lư); Phía Nam giáp phường Ninh Nhất và khu dân cư phường Tân Thành (đường Xuân Thành); Phía Bắc giáp phường Ninh Nhất và một phần đô thị Xuân Thành phường Ninh Khánh.

Cấu trúc

Đường Đại lộ Tràng An xuyên ngang Công viên văn hóa Tràng An cùng với các tuyến đường vuông góc lần lượt là Quốc lộ 1 cũ (Trần Hưng Đạo), Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông, Quốc lộ 1 mới (Nguyễn Minh Không) chia công viên Tràng An ra các khu vực sau: Khu đón tiếp, nhà điều hành, 3 khu công viên, khu vui chơi trẻ em, vườn bách thảo và 2 khu khách sạn 5 sao: Khu điều hành đón tiếp: nằm bên sông Tràng An, giữa Quốc lộ 1 cũ và đường Lê Thái Tổ. Khu vực này gồm có nhà điều hành, nhà đón tiếp, bãi đỗ xe, cổng vào công viên đều gần và hướng ra núi Kỳ Lân. Khu vui chơi trẻ em: nằm giới hạn bởi 4 tuyến đường Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông, Đinh Điền và Tràng An. Khu vườn bách thảo: nằm giới hạn bởi 4 tuyến đường Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông, Xuân Thành và Tràng An. Công viên núi Dụ: nằm giới hạn bởi 4 tuyến đường Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông, Đinh Điền và Nguyễn Bặc. Đây là khu công viên nhỏ nhất trong 3 khu công viên. Nằm tiếp giáp với khu vui chơi trung tâm. Công viên hồ Cá Voi: nằm tiếp giáp với đường Nguyễn Minh Không, Tràng An, Lê Thánh Tông và khu dân cư. Đây là khu vực có diện tích lớn nhất trong quần thể công viên văn hóa Tràng An với diện tích 85 ha trong đó diện tích mặt hồ là 60 ha, diện tích cây xanh 25 ha. Hồ Cá Voi là hồ nước lớn nhất ở thành phố Ninh Bình. Giữa hồ có đảo chùa Vàng và hòn núi Lớ. Công viên sông Tràng An: nằm bên bờ nam sông Tràng An, tiếp giáp với đường Xuân Thành, Lê Thái Tông và Nguyễn Minh Không với diện tích cây xanh 28 ha. *Khu khách sạn cao cấp: nằm ở phía cuối của tổ hợp công viên. Gồm 2 khu ở hai bên sông Tràng An. Khu khác sạn cũng tiếp giáp với vùng núi đá phía Tây, Quốc lộ 1 mới và sông Chanh.

Điểm tham quan

Trung tâm đón tiếp

Danh thắng hồ Kỳ Lân trước đây đã được đào nối thông tới sông Sào Khê thành một con sông cạnh đại lộ Tràng An được gọi là sông Tràng An. Khu vực gần núi Kỳ Lân trở thành trung tâm đón tiếp của công viên Tràng An với khách sạn Hoa Lư là điểm đón tiếp khách lưu trú và khu nhà điều hành là cơ quan doanh nghiệp Xuân Trường chủ quản khai thác vận hành công viên.

Núi Kỳ Lân

Một thoáng hồ Kỳ Lân Núi Kỳ Lân là một hòn đảo núi nằm ở vị trí trung tâm thành phố Ninh Bình thuộc địa phận phường Tân Thành, cạnh Quốc lộ 1 và đại lộ Tràng An nối trung tâm thành phố đi các khu du lịch Tràng An - Hoa Lư - chùa Bái Đính. Núi tên là Kỳ Lân vì có hình đầu con lân nhìn về phía Bắc. Núi cao trên 50 m và phía Bắc sườn núi hõm vào tạo thành một cái hàm con lân. Xung quanh là những vách núi nhấp nhô, cây cối mọc xanh um như bờm và râu của con lân.

Có hai cây cầu nối từ hai phía vào đảo Kỳ Lân. Một cây cầu vòm bằng đá, bảy nhịp, mặt cầu rộng 2m, dài trên 22m, cao 4m bắc qua sông Tràng An vào núi ở phía nam; cây kia cũng bằng đá nhưng nhỏ hơn và không có lan can được bố trí ở phía bắc. Núi Kỳ Lân là một hòn non bộ do thiên nhiên tạo dựng giữa lòng sông Tràng An như một vườn cảnh thiên nhiên độc đáo với hàng trăm cây cảnh, cây hoa, phong lan, đá cảnh, non bộ. Trên núi có những ngọn tháp cổ ẩn hiện trong màu xanh um tùm của cây lá. Dưới chân núi là ngôi đền thờ bà Quận chúa, tương truyền bà là người đã hy sinh thân mình làm vợ quái vật kỳ lân để cứu giúp dân lành.

Núi Kỳ Lân là nơi còn lưu dấu những gì đặc trưng nhất của những đợt biển tiến, ngấn sóng biển còn rất rõ nét, cho phép nhận biết ở đây có nhiều giai đoạn bị biển xâm thực. Đặc biệt hơn nữa trên những ngấn sóng biển ở đây còn xuất lộ lớp trầm tích có chứa xương động vật, vỏ nhuyễn thể biển, đây là cứ liệu hết sức quan trọng cho phép xác định tuổi, quá trình biển tiến lùi.

Sông Tràng An

Phong cảnh sông Tràng An Sông Tràng An đoạn quanh núi cũng là một nơi câu cá nước ngọt do nó được điều hòa mực nước bằng đường ống ngầm nối thông với sông Đáy. Xung quanh sông được xây dựng, kè mới và trồng cây tạo thành một tuyến vui chơi giải trí giữa lòng đô thị du lịch Ninh Bình. Cùng với công viên núi Non Nước và công viên sông Vân, núi Kỳ Lân là một điểm du lịch giải trí ở trung tâm thành phố Ninh Bình.

Hồ Cá Voi

Hồ Cá Voi là hồ nước ngọt lớn nhất ở trung tâm thành phố Ninh Bình. Hồ nằm ở góc giao điểm giữa Quốc lộ 1 mới và đại lộ Tràng An. Hồ Cá Voi hiện là một hồ bơi của người dân thành phố. Sắp tới hồ là nơi khai thác các dịch vụ du thuyền và thể thao dưới nước. Giữa hồ cá voi có đảo chùa vàng và hòn núi Lớ là những đảo sinh thái phục vụ tham quan du lịch.

Núi Lớ

Núi Lớ hay núi Cá Voi cùng với núi Cánh Diều, núi Non Nước và núi Kỳ Lân là những ngọn núi nhỏ ở trung tâm thành phố Ninh Bình, được người xưa mệnh danh là "Tứ đại danh sơn", tức 4 ngọn núi nổi tiếng của thành phố này. Mỗi ngọn núi gắn với nhiều huyền thoại khách nhau nhưng đều phản ánh vẻ đẹp và đặc trưng văn hóa của cư dân nơi đây. Núi Lớ gắn với giai thoại chàng Lớ xưa kia là một ngư dân nghèo, vì chỉ có một cái quần đùi nên khi đánh dậm ngâm mình dưới nước đã giấu quần của mình ở hang núi này. Núi Lớ có 2 đỉnh, nhấp nhô trong hồ nước giống hình một con cá voi khổng lồ đang bơi nên còn được gọi là núi Cá Voi. Hiện nay, núi Lớ là một danh sơn nằm trong công viên Tràng An.

Chùa Vàng

Chùa Vàng hiện tọa lạc trên hòn đảo giữa hồ núi Lớ. Chùa Vàng được phục dựng trên nền tảng kiến trúc cũ của chùa Bát Long do Vua Lê Đại Hành cho xây dựng cách đây hơn 1000 năm. Chùa Bát Long nguyên là nơi thờ 8 vị xưng Vua thời 12 sứ quân là Ngô Xương Xí, Đỗ Cảnh Thạc, Phạm Bạch Hổ, Kiều Công Hãn, Nguyễn Khoan, Nguyễn Siêu, Nguyễn Thủ Tiệp, Kiều Thuận.

Chùa Vàng tọa lạc trên bệ đá xanh có kiến trúc mặt bằng hình bát giác 8 cạnh đều nhau quay ra 8 hướng.

Chùa Bạc

Chùa Bạc cũng nằm rất gần chùa Vàng và cổng Tràng An. Chùa Bạc được xây dựng với kiến trúc độc đáo giống như một ngọn tháp nổi lên giữa lòng sông Tràng An và được nối với đảo núi Kỳ Lân bằng môt cây cầu đá. Đây là một địa chỉ du lịch mới cho du khách khi đến với Ninh Bình.

Hình ảnh

Hình:Huykylan1.jpg|Phượng nở bên núi Hình:Thanhphoninhbinhk-3.jpg|Đại lộ Tràng An Hình:Thanhphoninhbinhk-4.jpg|Khách sạn Hoa Lư Hình:Thanhphoninhbinhk-5.jpg|bờ phía nam hồ Hình:tpnb3.jpg|Hoàng hôn Kỳ Lân Hình:Cong vien Trang An 12.JPG|núi Chàng Lớ Hình:Cong vien Trang An 13.JPG| Tắm trong hồ Hình:Cong vien Trang An 14.JPG| Phong cảnh hồ Hình:Cong vien Trang An 16.JPG|Phong cảnh hồ Hình:Cong vien Trang An 15.JPG|Phong cảnh hồ Hình:Cong Trang An 11.JPG|Cổng thành Tràng An Hình:Cong Trang An 12.JPG|Sân vui chơi Hình:Cong Trang An 13.JPG|Đại lộ Tràng An Hình:Cong Trang An 15.JPG|Sân vui chơi Hình:Cong Trang An 16.JPG|Sông Tràng An

Quy mô

Công viên văn hóa Tràng An nằm ở vị trí cửa ngõ vào quần thể di sản thế giới Tràng An. Là một dự án thuộc quy hoạch khu du lịch sinh thái Tràng An. Cùng với Quảng trường Đinh Tiên Hoàng Đế là công trình để phục vụ khu trung tâm sinh hoạt văn hoá cộng đồng quy mô lớn, đáp ứng các hoạt động văn hoá của tỉnh, góp phần giữ gìn và phát huy truyền thống văn hoá, lịch sử của Ninh Bình nói riêng và của dân tộc Việt Nam nói chung.

👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Đảo Chùa Vàng trong hồ núi chàng Lớ Những chiếc thuyền ở phố cổ Hoa Lư Núi Lớ, hồ Cá Voi trong công viên Tràng An Núi Kỳ Lân, tiền đồn cửa ngõ vào công
phải|nhỏ|Công viên văn hoá Đầm Sen **Công viên Văn hóa Đầm Sen** là công viên giải trí nằm trên đường Hòa Bình, Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh. Công viên có diện tích 50
phải|Du thuyền qua các hang động phải|Rừng đặc dụng trên núi đá vôi ngập nước phải|Bến thuyền ở trung tâm du khách Tràng An phải|Phong cảnh Tràng An, đoạn bên đại lộ Tràng An phải|Tràng
nhỏ|480x480px|Miêu tả các mức độ công tính văn hóa giữa 3 tôn giáo: Nho giáo (cuốn thư), Phật giáo (hoa sen), và Đạo giáo (quả đào). a) không cộng tính, b) cộng tính phức tạp,
nhỏ|phải|Một công viên nước ở Mỹ nhỏ|phải|Du khách chơi trò trượt ván nước ở Mỹ **Công viên nước** (_Water park_) hay **thế giới nước** (_Water world_) hay **Công viên thủy cung** (_Aquapark_) là một công
nhỏ|[[Nhà thờ chính tòa Thánh Vasily trên Quảng trường Đỏ, ở Moskva|thế=]] **Văn hóa Nga** có truyền thống lâu đời về nhiều mặt của nghệ thuật, đặc biệt khi nói đến văn học, múa dân
nhỏ|240x240px| BTS biểu diễn "Not Today" trong chuyến lưu diễn Speak Yourself tại sân vận động MetLife vào ngày 18 tháng 5 năm 2019. Nhóm nhạc nam Hàn Quốc BTS được thành lập vào năm
phải|Du thuyền thăm [[Khu du lịch sinh thái Tràng An]] phải|Tam Cốc mùa lúa chín Phong cảnh [[cố đô Hoa Lư nhìn từ núi Mã Yên]] phải|Động Vái Giời ở [[Thung Nham]] Toàn cảnh Điện
**Công viên Trung tâm** (**Central Park**) là một công viên công cộng ở trung tâm Manhattan thuộc Thành phố New York, Hoa Kỳ. Công viên ban đầu mở cửa năm 1857, trên 843 mẫu Anh
Tranh tường [[Ai Cập cổ đại về việc cày cấy và bắt chim, khoảng 2700 năm trước Công nguyên, hiện lưu giữ ở bảo tàng Ai Cập, Cairo, Ai Cập.]] **Văn hóa** (chữ Hán: 文化,
Một số đặc trưng của văn hóa Việt Nam: [[Phụ nữ Việt Nam với áo tứ thân, áo dài, nón quai thao đang chơi các nhạc cụ , Hắc cô như đàn bầu, tam thập
**Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch** là cơ quan của Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về văn hóa, gia đình, thể dục, thể thao, du lịch và báo
**Công viên Indira Gandhi** (tên khác là **Công viên hồ Thành Công**) là một công viên tại Hà Nội. Công viên Indira Gandhi được đặt tên theo nữ thủ tướng người Ấn Độ đầu tiên.
phải|nhỏ|Vương quốc cá sấu ở Suối Tiên, nơi nuôi 15.000 con cá sấu. Phía trên là tàu điện lượn và bánh xe khổng lồ Biển Tiên Đồng và tượng Lạc Long Quân ở Suối Tiên.
**Văn hóa Lê–Mạc** (hoặc được khái quát hóa lên là **Thời đại Lê–Mạc** hay cụ thể hơn nữa là **Thời kỳ chuyển giao Lê–Mạc**) là một khái niệm mang tính tổng hợp dùng để chỉ
**Văn hóa Đa Bút** là một nền văn hóa Việt Nam ở sơ kỳ thời đại đồ đá mới có niên đại sau các nền văn hóa Hòa Bình và Bắc Sơn, cách đây từ
**Văn hóa Lý–Trần** (hoặc ở mức độ cao hơn nữa là **Văn minh Lý–Trần**, hoặc được khái quát hóa lên là **Thời đại Lý–Trần**) là một khái niệm mang tính tổng hợp dùng để chỉ
**Nghiên cứu văn hóa** (_Cultural studies_) là một lĩnh vực học thuật hậu ngành có tính chất chính trị nhằm khám phá động lực của văn hóa đặc biệt đương đại (bao gồm cả chính
nhỏ| Quán Stonewall Inn trong [[Khu đồng tính|ngôi làng đồng tính thuộc Greenwich Village, Manhattan, trụ sở của các cuộc nổi dậy Stonewall năm 1969, được trang trí bằng những lá cờ cầu vồng tự
**Hoa Lư** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Ninh Bình, Việt Nam. Hoa Lư từng là kinh đô của Việt Nam giai đoạn (968 – 1010) với ba triều đại phong kiến liên
**Hình tượng con hổ** hay **Chúa sơn lâm** đã xuất hiện từ lâu đời và gắn bó với lịch sử của loài người. Trong nhiều nền văn hóa khác nhau thế giới, hình ảnh con
phải|Các đền thờ trong không gian [[Hoa Lư tứ trấn]] **Hoa Lư tứ trấn** là bốn vị thần trấn giữ các hướng đông, tây, nam, bắc của cố đô Hoa Lư trong tín ngưỡng dân
thumb|Người dân Triều Tiên viếng tượng [[Kim Nhật Thành (trái) và Kim Jong-il ở Đài tưởng niệm Mansu Hill Grand, Bình Nhưỡng.]] nhỏ|phải|Khải Hoàn môn Bình Nhưỡng **Văn hóa Bắc Triều Tiên** chỉ về nền
nhỏ|phải|Những con [[tê giác châu Phi, ngày nay, chúng là biểu tượng của sự nghiệp bảo tồn động vật, trong lịch sử chúng từng được xem như loài thần thú trị thủy]] nhỏ|phải|Họa phẩm về
Ban nhạc rock người Anh The Beatles thường được coi là ban nhạc quan trọng và có ảnh hưởng nhất trong lịch sử âm nhạc đại chúng. Với đội hình bao gồm John Lennon, Paul
nhỏ|phải|Sơ đồ kinh đô Hoa Lư nhỏ|phải|Những ngọn núi đá tự nhiên được các triều vua nối lại bằng tường thành nhân tạo **Cố đô Hoa Lư** (chữ Hán: 華閭) là kinh đô của Việt
nhỏ|phải|Tượng con Tê giác trước [[Bảo tàng d'Orsay của Henri Alfred Jacquemart, trong lịch sử chúng từng được xem như loài thần thú trị thủy]] nhỏ|phải|Họa phẩm tê giác của Johann Dietrich Findorff **Hình tượng
**Văn hóa** của **Hoa Kỳ** chủ yếu có nguồn gốc và hình thành từ văn hóa phương Tây (văn hóa châu Âu), nhưng lại bị ảnh hưởng bởi một nền đa văn hóa hơn bao
|_[[Tượng đài Wikipedia|Đài tưởng niệm Wikipedia_ ở Słubice, Ba Lan (2014, của Mihran Hakobyan)]] Việc tham khảo Wikipedia trong văn hóa đại chúng đã được phổ biến rộng rãi. Nhiều người nhại lại sự cởi
nhỏ|phải|Một con rùa lớn, trong văn hóa, rùa biểu tượng cho vũ trụ, huyền cơ, sự trường thọ nhỏ|phải|Tượng rắn thần [[Naga, đây là hình mẫu mỹ thuật ở những nền văn hóa Ấn Độ
**Đại Cách mạng Văn hóa Giai cấp Vô sản** (; thường gọi tắt là **Cách mạng Văn hóa** 文化革命, hay **Văn cách** 文革, _wéngé_) là một phong trào chính trị xã hội tại Cộng hòa
nhỏ|phải|Phơi nắng trong công viên trong bộ bikini nhỏ|phải|Một phụ nữ mặc bikini tắm nắng **Áo tắm trong văn hóa đại chúng** (_Bikini in popular culture_) đề cập đến hình ảnh của Bikini trong văn
**Văn hóa Đan Mạch** có một di sản kiến thức và nghệ thuật phong phú. Các khám phá thiên văn của Tycho Brahe (1546–1601), Ludwig A. Colding (1815–1888) đã khớp nối định luật bảo toàn
**Hình tượng con sói** là một motif phổ biến trong thần thoại của các dân tộc trên toàn lục địa Á-Âu và Bắc Mỹ tương ứng với mức độ lịch sử phân bố của môi
**Công viên Hội An** là một công viên nằm tại thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam, Việt Nam. Được bao bọc bởi các con đường Phạm Hồng Thái, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo
phải|nhỏ|300x300px|Hổ phân bố ở Việt Nam là [[Hổ Đông Dương, hiện loài này đang thuộc nhóm nguy cấp]] **Hình tượng con hổ** hay **Chúa sơn lâm** đã xuất hiện từ lâu đời và gắn bó
nhỏ|phải|Một con cá mập Những hình ảnh đại diện của các con cá mập rất phổ biến trong văn hóa đại chúng ở thế giới phương Tây với một loạt những sê-ri phim ảnh trên
**Nền văn hóa Nhật Bản** từ xa xưa đã mang nhiều nét độc đáo và đặc sắc riêng. Với vị trí địa lý đặc biệt khi bao quanh hoàn toàn bởi biển và do các
**Lý thuyết văn hóa đa chiều của Hofstede**, đề ra bởi nhà nhân chủng học người Hà Lan- Geert Hofstede, được coi là khuôn khổ cho sự giao tiếp đa quốc gia. Bằng việc phân
Hà Nội là một trong những trung tâm văn hóa lớn nhất ở Việt Nam. Trên địa bàn thành phố tập trung rất nhiều thư viện, bảo tàng, nhà hát cũng như các di tích
**Văn hóa Đông Sơn** là một nền văn hóa cổ đã xuất hiện vào khoảng năm 800 Trước Công Nguyên, từng tồn tại ở một số tỉnh miền Bắc Việt Nam và Bắc Trung bộ
**Công viên Lê Văn Tám** là một công viên tại phường Đa Kao, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam. Công viên nằm giữa bốn tuyến đường là Hai Bà Trưng, Điện Biên
nhỏ|Tượng thần [[Khẩn Na La huyền thoại tại chùa Phra Kaew (chùa Phật Ngọc), Băng Cốc]] **Văn hóa Thái Lan** là một khái niệm bao hàm những niềm tin và các đặc trưng văn hóa
Kraków được nhiều người coi là thủ đô văn hóa của Ba Lan. Nơi đây được Liên minh châu Âu đặt tên là Thủ đô văn hóa châu Âu vào năm 2000. Thành phố này
**Văn hóa cao bồi** hay **lối sống miền Viễn Tây** là tất cả phong cách sống hoặc hành vi là kết quả của sự ảnh hưởng (thường là lãng mạn hóa) từ những quan điểm,
nhỏ|phải|Bản vẽ về chòm sao Cự Giải có hình dáng một con cua **Động vật chân đốt** hay **động vật chân khớp** (_Arthropod_) là các sinh vật đóng nhiều vai trò trong văn hóa loài
nhỏ|phải|Kiến trúc kiểu Trung Hoa. nhỏ|phải|Ẩm thực kiểu Trung Hoa. nhỏ|phải|Hán phục (áo [[Sườn xám).]] **Văn hóa Trung Quốc** (chữ Hán giản thể: 中华文化; chữ Hán phồn thể: 中華文化; Hán-Việt:Trung Hoa văn hoá;pinyin: Zhōnghuá wénhuà)
**Mèo** đã sống gần gũi với loài người ít nhất 9.500 năm, Cho đến gần đây, mèo được cho rằng đã bị thuần hóa trong thời kỳ Ai Cập cổ đại, nơi chúng được thờ
nhỏ|[[Nhà hát La Mã ở Bosra, một trong những tượng đài được bảo tồn tốt nhất của Syria trong thời La Mã. Lịch sử lâu dài và giàu có của Syria đóng một phần rất
**Văn hoá Ả Rập** được xem là văn hóa của các quốc gia có ngôn ngữ chính thức là tiếng Ả Rập (mặc dù ở một vài nước thì nó là ngôn ngữ thiểu số),