Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Litva (; , Litovskaya Sovetskaya Sotsialisticheskaya Respublika), viết tắt CHXHCNXV Litva hay Litva Xô viết, là một trong các nước cộng hòa thuộc Liên Xô, tồn tại từ năm 1940 đến 1990.
Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Litva thành lập vào ngày 21 tháng 7 năm 1940 với vị thế một chính phủ vệ tinh. Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, vào ngày 16 tháng 6 năm 1940, Liên Xô đã tiến hành sáp nhập lãnh thổ của nước Cộng hòa Litva và thành lập CHXHCNXV Litva, Litva trở thành một nước cộng hòa thành viên của Liên bang Xô viết.
Từ năm 1941 đến năm 1944, Đức Quốc Xã tiến hành xâm lược Liên Xô, vì thế Litva Xô viết đã giải thể trên thực tế. Tuy nhiên, sau khi người Đức rút lui vào các năm 1944–1945, quyền lãnh đạo của Liên Xô lại được thiết lập và tồn tại cho đến năm 1990.
Lịch sử
Sau Thế chiến I
Hồng quân Bolshevik đã có một nỗ lực không thành công nhằm thành lập một chính quyền Xô viết tại Litva vào năm 1918–1919. CHXHCNXV Litva tuyên bố thành lập lần đầu vào ngày 16 tháng 12 năm 1918, bởi chính quyền cách mạng lâm thời Litva, chính quyền này hoàn toàn do Đảng Cộng sản Litva lập nên. CHXHCN Litva nhận được sự trợ giúp của Hồng quân, song nó đã thất bại trong việc hình thành nên một chính phủ trên thực tế cùng với sự ủng hộ phổ biến như Hội đồng Litva đã làm được trước đó. Đến ngày 27 tháng 2 năm 1919, CHXHCNXV Litva gia nhập vào Cộng hòa Xô viết Xã hội chủ nghĩa Byelorussia và họ tuyên bố hình thành Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Litva - Belorussia (LBSSR hay Litbel), song nước cộng hòa này chỉ tồn tại sáu tháng, kết thúc vào ngày 25 tháng 8 năm 1919.
Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga đã chính thức công nhận Cộng hòa Litva với việc ký kết Hiệp ước hòa bình Liên Xô-Litva vào ngày 12 tháng 7 năm 1920, do đó đã kết thúc sự tồn tại của nước cộng hòa Xô viết non trẻ. Có giả thuyết cho rằng việc thất bại trước Ba Lan trong Chiến tranh Ba Lan-Xô viết đã ngăn cản Liên Xô tiến vào Litva và tái lập một nước cộng hòa Xô viết vào thời điểm đó.
Thế chiến II
Hiệp ước Molotov–Ribbentrop vào tháng 8 năm 1939 giữa Đức Quốc xã và Liên Xô đã đưa Litva vào "phạm vi ảnh hưởng" của Đức. Tuy nhiên, ngay sau khi Chiến tranh thế giới thứ hai bắt đầu vào tháng 9 năm 1939, thỏa thuận đã được sửa đổi để chuyển Litva vào phạm vi ảnh hưởng của Liên Xô. Điều này là nhằm đổi lấy Lublin và nhiều phần của tỉnh Warszawa tại Ba Lan, tức những khu vực ban đầu được quy cho Liên Xô, song lúc đó đã bị quân Đức chiếm đóng.
Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Litva được thành lập vào ngày 21 tháng 7 năm 1940, sau khi nhà cầm quyền Liên Xô tiến quân vào các nước Baltic. Ngày 3 tháng 8 năm 1940, một chính phủ gồm những người cộng sản địa phương được thành lập và tuyên bố rằng Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Litva sẽ trở thành một phần của Liên Xô, tức trở thành nước cộng hòa thứ 14 trong thành phần Liên Xô. Lãnh thổ CHXHCNXV Litva sau đó bị Đức Quốc xã xâm lược và chiếm đóng từ tháng 6 năm 1941. Với Chiến dịch Baltic, quyền kiểm soát của Xô viết được tái lập vào tháng 7 năm 1944.
Hoa Kỳ, Anh Quốc, và một số quốc gia khác xem việc Liên Xô xâm chiếm Litva là bất hợp pháp, họ viện dẫn học thuyết Stimson. Hoa Kỳ từ chối công nhận việc Liên Xô sáp nhập Litva hay các nước Baltic khác.
Ngoài những tổn thất về nhân mạng và vật chất trong chiến tranh, nhiều đợt trục xuất cũng gây ảnh hưởng đến Litva. Trong chiến dịch trục xuất quy mô lớn vào các ngày 14–18 tháng 6 năm 1941, có khoảng 12.600 người Litva đã bị trục xuất đến Siberi mà không cần điều tra hay xét xử, 3.600 người bị cầm tù, và trên 1.000 người bị tử hình. Sau khi CHXHCNXV Litva tái lập vào năm 1944, một ước tính cho rằng có từ 120.000 đến 300.000 người Litva đã bị trục xuất đến Siberi và các khu vực xa xôi hẻo lánh khác của Liên Xô.. Tất cả các mối quan hệ pháp lý về chủ quyền của Liên Xô đối với nước cộng hòa bị bãi bỏ khi Litva tuyên bố phục hồi sự độc lập của mình. Khi đó, Liên Xô tuyên bố điều này là bất hợp pháp, do Litva phải tuân theo Hiến pháp Liên Xô nếu muốn rời khỏi.
Litva cho rằng toàn bộ quá trình Litva gia nhập Liên Xô vi phạm cả luật pháp Litva và luật pháp quốc tế nên đây chỉ đơn thuần là khẳng định lại một nền độc lập đã tồn tại trước đó. Nhà nước trung ương Liên Xô đã đe dọa dùng vũ lực, song việc Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga tuyên bố chủ quyền vào ngày 12 tháng 6 cũng đồng nghĩa với việc Liên Xô không thể duy trì việc sở hữu Litva.
Iceland đã ngay lập tức công nhận nền độc lập của Litva. Hầu hết các quốc gia khác đã theo sau sau khi xảy ra Cuộc đảo chính Xô viết năm 1991, còn chính phủ Liên Xô đã công nhận nền độc lập của Litva vào ngày 6 tháng 9 năm 1991.
Kinh tế
Tập thể hóa tại CHXHCNXV Litva đã diễn ra từ năm 1947 đến 1952.
GDP theo đầu người vào năm 1990 của CHXHCNXV Litva là 8.591 Đô la Mỹ, cao hơn con số trung bình của phần còn lại của Liên Xô là 6.871 Đô la Mỹ. Tuy nhiên, con số này chỉ bằng một nửa so với các nước lân cận khi đó là Na Uy ($18.470), Thụy Điển ($17.680) và Phần Lan ($16.868).
👁️
3 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Quốc huy Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Xô viết Litva** () được thông qua vào năm 1940 bởi chính phủ Litva Xô viết. Biểu tượng được thiết kế bởi Vsevolodas Dobužinskis dựa trên Quốc
**Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Litva - Belorussia** là một nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết được thành lập trên vùng lãnh thổ phía đông Litva và Belarus vào
**Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga** ( ) hoặc gọi tắt là **Nga Xô viết** là nước cộng hòa Xô viết lớn nhất và đông dân nhất trong số mười
**Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Ukraina** (, УРСР; УССР), viết tắt là **CHXHCNXV Ukraina** và còn gọi là **Ukraina Xô viết**, là một trong các nước cộng hòa cấu thành của Liên
**Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết Byelorussia** (phiên âm tiếng Việt: "Bê-lô-rút-xi-a", , , viết tắt _БССР_, _Bielorusskaja Sovietskaja Socialistitchieskaja Riespublika_, BSSR hoặc đôi khi Byelorussia còn gọi là **Belorussia**) là một trong
**Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Latvia** (; , _Latviyskaya Sovetskaya Sotsialisticheskaya Respublika_), viết tắt **CHXHCNXV Latvia**, là một trong các nước cộng hòa của Liên Xô. Nước cộng hòa được thành lập
**Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Litva** (; , _Litovskaya Sovetskaya Sotsialisticheskaya Respublika_), viết tắt **CHXHCNXV Litva** hay **Litva Xô viết**, là một trong các nước cộng hòa thuộc Liên Xô, tồn tại
**Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Litva** là quốc gia Xô viết trong giai đoạn đoạn ngắn ngủi tuyên bố trên ngày 16 Tháng 12 năm 1918, bởi chính phủ cách mạng lâm
**Quốc kỳ Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Byelorussia** được chính phủ Belarus thời Xô viết thông qua ngày 25 tháng 12 năm 1951. Trước đó, nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa
**Nga Xô viết** ( hoặc với tên đầy đủ là **Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Nga** () là nhà nước Cộng sản của lịch sử nước Nga trong giai đoạn
[[Tập tin:Socialist states by duration of existence.png|Đây là danh sách nước tự tuyên bố là nước xã hội chủ nghĩa dưới bất kỳ định nghĩa nào, số năm được mã màu khác nhau: Nhấn vào
**Cộng hòa Xô viết Xã hội chủ nghĩa Byelorussia**, (Tiếng Belarus: Сацыялiстычная Савецкая Рэспублiка Беларусь, La tinh hóa: _Sacyjalistyčnaja Savieckaja Respublika Biełaruś_; Tiếng Nga: Социалистическая Советская Республика Белоруссия / ССРБ, La tinh hóa: _Sotsialističeskaja Sovetskaja
**Anh hùng Lao động Xã hội chủ nghĩa** () là danh hiệu nhà nước Liên Xô, đồng thời là danh hiệu cao nhất cho lĩnh vực lao động từ năm 1938 đến năm 1991. ##
**Liên Xô** hay **Liên bang Xô viết**, tên chính thức là **Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết**, là một cựu quốc gia nằm ở phía bắc lục địa Á-Âu, tồn tại
**Cộng hòa Nhân dân Ukraina** là một nhà nước tồn tại ngắn ngủi tại Đông Âu. Hội đồng Trung ương Ukraina được bầu ra vào tháng 3 năm 1917 do kết quả từ Cách mạng
**Tháng Giêng đen** (), cũng gọi là **Thứ Bảy đen** hoặc **Thảm sát tháng Giêng**, là một cuộc đàn áp dữ dội phong trào đòi độc lập cho Azerbaijan ở Baku trong các ngày 19
**Cộng hoà Nhân dân Belarus** (, , chuyển tự _Biełarúskaja Naródnaja Respúblika_, **BNR**; ), trong lịch sử gọi là** Cộng hòa Dân chủ Bạch Nga** () là một nỗ lực thất bại trong việc thành
**Các nước cộng hòa của Liên bang Xô viết** được quy định theo Điều 76 của Hiến pháp Xô viết 1977 là những nhà nước Xã hội chủ nghĩa Xô viết có chủ quyền hợp
Trong **Cuộc đảo chính Xô viết năm 1991**, cũng được gọi là **Cuộc Nổi dậy tháng 8** hay **Cuộc đảo chính tháng 8,** các nhà lãnh đạo Cộng sản của chính phủ Xô viết đã
**Danh sách các nước cộng hòa** là danh sách liệt kê các quốc gia có chính phủ theo thể chế cộng hòa. ## Các quốc gia cộng hòa theo từng thời kỳ ### Cổ đại
[[Tập tin:USSR Republics Numbered Alphabetically.png|Các quốc gia từng thuộc Liên Xô theo thứ tự bảng chữ cái Latinh: #1 #2 #3 #4 #5 #6 #7 #8 #9 #10 #11 #12 #13 #14 #15 ]] Liên
**Litva** (phiên âm: _Lít-va_; ), tên chính thức là **Cộng hòa Litva** () là một quốc gia thuộc khu vực châu Âu theo thể chế cộng hòa. Theo sự phân chia của Liên Hợp Quốc,
thumb|Bản đồ các quốc gia tuyên bố mình theo lý tưởng cộng sản dưới đường lối [[Chủ nghĩa Marx-Lenin hoặc Tư tưởng Mao Trạch Đông, Tư tưởng Hồ Chí Minh trong lịch sử (lưu ý
**Aleksandr Fyodori Myasnikyan** (, , ) hay **Myasnikov** (28 tháng 1 [9 tháng 2] 1886 – 22 tháng 3 năm 1925), còn được biết đến với bí danh **Martuni** là nhà cách mạng, chỉ huy
**Aliaksandr Ryhoravič Čarviakoŭ** (, - 16 tháng 6 năm 1937) là chính khách người Belarus thuộc Liên Xô, đảng viên Đảng Cộng sản Liên Xô. ## Tiểu sử Aliaksandr Čarviakoŭ sinh ngày (lịch cũ: 25
**Cộng hòa Dân chủ Phần Lan** (, hay , ) là một chính phủ bù nhìn ngắn ngủi được tạo ra và công nhận duy nhất bởi Liên Xô. Đứng đầu là chính trị gia
nhỏ|Đạo luật Tái lập Nhà nước Litva với chữ ký của các đại biểu **Đạo luật Tái lập Nhà nước Litva** hoặc **Đạo luật ngày 11 tháng 3** () là một tuyên bố độc lập
**Quốc hội Cộng hòa Litva** (), thường được gọi trong tiếng Litva là **Seimas** ( ; ), là cơ quan lập pháp đơn viện của Litva. Quốc hội làm luật và sửa đổi Hiến pháp,
**Quan hệ Ba Lan–Litva** là mối quan hệ giữa hai quốc gia láng giềng, Cộng hòa Ba Lan và Cộng hòa Litva. Mối quan hệ giữa hai quốc gia này đã bắt đầu từ thế
**Liên minh các Quốc gia có chủ quyền** () là tên gọi đề xuất của một tổ chức lại của Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô) vào một mới
**Iosif Vissarionovich Stalin**, hay **Joseph Stalin** (tên khai sinh: **Ioseb Besarionis dze Jughashvili**; – 5 tháng 3 năm 1953), là một nhà cách mạng, nhà chính trị và lý luận chính trị người Gruzia. Ông
**Chiếm đóng quân sự bởi Liên Xô** viết về các vụ chiếm đóng bằng vũ lực của Liên Xô từ lúc mở màn cho tới sau thế chiến thứ hai và sau đó trong thời
**Holocaust ở Litva** đã dẫn tới sự hủy diệt gần như toàn bộ người Litva gốc Do Thái (Litvaks),, sống ở Generalbezirk Litauen trong vùng Ostland Reichskommissariat dưới sự kiểm soát của Đức Quốc Xã
**Quốc kỳ Litva** () là một lá cờ gồm có ba dải màu nằm ngang bằng nhau, theo thứ tự từ trên xuống dưới là vàng, xanh lá cây và đỏ. Lá cờ này được
**Thủ tướng Litva** (, dịch theo nghĩa đen là **Bộ trưởng Chủ tịch**) là người đứng đầu chính phủ Cộng hòa Litva. Thủ tướng là người đứng đầu chính phủ của Litva và được Tổng
**Ủy ban Chấp hành Trung ương Liên Xô** (), viết tắt là **CHTW Liên Xô** (), là cơ quan quản lý có quyền lực cao nhất của Liên Xô trong thời gian giữa các phiên
**Lịch sử của Litva** bắt nguồn từ các khu định cư được thành lập từ hàng ngàn năm trước, nhưng bản ghi đầu tiên về tên của đất nước này có từ năm 1009 sau
**Công ước chống Tra tấn của Liên Hợp Quốc,** tên đầy đủ là Công ước về chống tra tấn và các hình thức đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc hạ
**Đảng Xã hội chủ nghĩa Latvia** (, LSP, ) là một đảng chính trị được thành lập vào năm 1994 nhằm thay thế cho vai trò của Đảng Cộng sản Latvia bị chính quyền Latvia
**Công ước về Báo hiệu và Tín hiệu Đường bộ**, thường được gọi là **Công ước Viên về Báo hiệu và Tín hiệu Giao thông Đường bộ**, là một hiệp ước đa phương được thiết
**Đảng Cộng sản Byelorussia** (; ), còn được biết đến là **Đảng Cộng sản (bolshevik) Byelorussia** () cho đến năm 1952, là một đảng cộng sản ở Belarus 1918–1991, thành lập sau Cách mạng Nga
**Sự giải thể của Liên bang Xô viết** hay **Liên Xô tan rã** ( hoặc распад Советского Союза) là quá trình tan rã nội bộ của Liên bang Xô viết bắt đầu trong những năm
**Belarus** (phiên âm: "Bê-la-rút", ; , tr. **', , tiếng Nga: Беларусь, Белоруссия, _Belarus_, _Belorussiya_,) tên chính thức là **Cộng hòa Belarus''' (tiếng Belarus: Рэспубліка Беларусь, tiếng Nga: Республика Беларусь), là quốc gia không giáp
thumb|Biểu tượng búa liềm của [[Liên Xô (1955–91)]] nhỏ|200x200px|Biểu tượng búa liềm của [[Đảng Cộng sản Việt Nam cũng như nhiều phong trào, tổ chức và nhà nước Cộng Sản trên toàn thế giới]] **Búa
**Quá trình sụp đổ của Liên Xô** thành các quốc gia độc lập bắt đầu ngay từ năm 1985. Sau nhiều năm xây dựng quân đội Liên Xô và các chi phí phát triển trong
Đặc trưng giai đoạn này của Liên xô là sự lãnh đạo của **Joseph Stalin**, người đang tìm cách tái định hình xã hội Xô viết với nền kinh tế kế hoạch nhiều tham vọng,
**Đệ nhị Cộng hòa Ba Lan**, quốc hiệu là **Cộng hòa Ba Lan** ()**,** là một quốc gia ở Trung và Đông Âu, tồn tại từ ngày 7 tháng 10 năm 1918 đến ngày 6
**Hiệp ước về việc thành lập Liên Xô** chính thức tạo ra **Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết** (thường được gọi là Liên Xô). Nó _de jure_ hợp pháp hóa một
Một hố chôn tập thể tại cánh rừng Katyn nơi hàng nghìn sĩ quan, học giả và tù binh chiến tranh bị giết trong vụ [[Thảm sát Katyn (1940)]] **Tội ác chiến tranh gây ra
**Tây Belorussia** hoặc **Tây Belarus** (; ; ) là một khu vực lịch sử của Belarus hiện đại, từng thuộc về Cộng hòa Ba Lan thứ hai trong giai đoạn giữa hai thế chiến. Trong