Cộng hòa Tự trị Krym (, chuyển tự: Avtonomna Respublika Krym; , chuyển tự: Avtonomnaya Respublika Krym; , Къырым Мухтар Джумхуриети) là một nước cộng hòa tự trị thuộc Ukraina nằm trên bán đảo cùng tên ở phía bắc biển Đen. Lãnh thổ này sau đó được sáp nhập vào Nga năm 2014. Lãnh thổ cộng hòa tự trị này bao trùm hầu hết diện tích bán đảo, phần đất còn lại là thuộc thành phố Sevastopol vốn dĩ được quản lý riêng. Krym còn có phiên âm tiếng Việt là Crưm.
Lãnh thổ Krym bị chiếm đóng nhiều lần trong lịch sử. Các sắc dân như Kimmeri, Hy Lạp, Scythia, Goth, Hung, Bulgar, Khazar, quốc gia Rus Kiev, Đế quốc Đông La Mã của người Hy Lạp, Kim Trướng hãn quốc của người Tatar và người Mông Cổ đều từng có thời gian kiểm soát Krym. Vào thế kỷ 13, Cộng hòa Venezia và Cộng hòa Genova kiểm soát một phần Krym. Nối tiếp chúng là Hãn quốc Krym và Đế quốc Ottoman vào thế kỷ 15-18 và Đế quốc Nga vào thế kỷ 18-20. Thời thuộc Liên Xô, Krym ban đầu là một phần của Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga. Ngày 19 tháng 2 năm 1954, Đoàn chủ tịch Xô viết Tối cao Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga (nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết lớn nhất và là trụ cột của Liên bang Xô Viết) ban hành sắc lệnh cắt tỉnh Krym chuyển cho Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Ukraina. Việc chuyển giao này được miêu tả là một "món quà", kỉ niệm cột mốc 300 năm Ukraina trở thành một phần của Đế quốc Nga. Ngày 18 tháng 3 năm 2014, Tổng thống Nga, Thủ tướng Krym và Thị trưởng Sevastopol cùng nhau ký thỏa thuận sáp nhập Krym và thành phố Sevastopol vào Liên bang Nga. Phía Ukraina vẫn xem Krym là nước cộng hòa tự trị của mình còn phía Nga thì xem Krym là một chủ thể liên bang thuộc Liên bang Nga. Nga đã thiết lập Vùng liên bang Krym gồm Cộng hòa Krym và thành phố liên bang Sevastopol. Thực tế Cộng hòa tự trị Krym thuộc Ukraina đã giải thế sau ngày 18 tháng 3 năm 2014. Thủ đô và nơi đặt trụ sở của chính phủ nước cộng hòa là thành phố Simferopol, nằm ở trung tâm của bán đảo. Krym có diện tích 26.200 km² và dân số vào năm 2007 là 1.973.185. Các số liệu này không bao gồm diện tích và dân số của thành phố Sevastopol cũng nằm trên bán đảo song tách biệt về hành chính.
Người Tatar Krym là một dân tộc thiểu số tại Krym, vào năm 2001 họ chiếm 12,1% dân số của nước cộng hòa. Dân tộc này khởi thủy tại Krym vào cuối thời kỳ Trung Cổ sau khi Hãn quốc Krym thành lập. Thời Liên Xô, Chính phủ của Stalin trục xuất cưỡng bức người Tatar Krym vào năm 1944 sau khi Liên Xô chiếm lại vùng này từ tay Đức Quốc xã. Trên 180 ngàn người bị chở bằng xe lửa đến Trung Á. Khoảng 22 cho tới 46% số người này đã chết trên xe lửa vì đói khát hoặc vì bệnh tật. Sau khi Liên Xô sụp đổ, người Tatar Krym bắt đầu quay trở lại khu vực. Theo điều tra dân số Ukraina năm 2001, 58,5% dân số tại Krym thuộc dân tộc Nga và 24,4% thuộc dân tộc Ukraina. Hội đồng Tối cao và Hội đồng Bộ trưởng đều hoạt động tuân theo Hiến pháp và pháp luật Ukraina, cũng như tuân theo các quyết định do Hội đồng Tối cao Krym ban hành. Cơ quan tư pháp Krym là tòa án, thuộc hệ thống tư pháp Ukraina nói chung. Tuy nhiên người Ukraina và Tatar ở Krym tẩy chay cuộc bầu cử này. 13 trên tổng số 15 thành viên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc coi cuộc bỏ phiếu này là bất hợp pháp, Trung Quốc bỏ phiếu trắng và Nga là nước duy nhất trên thế giới công nhận nước Cộng hòa Krym.
Quan điểm về chủ quyền
Nga
Ngày 18 tháng 3 năm 2014, Tổng thống Nga Putin và Thủ tướng Krym Aksonov ký xác nhận bán đảo Krym từ nay là một phần của nước Nga.
Quốc tế
Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu cho là Nga đã vi phạm luật quốc tế, và hiện trừng phạt bằng các lệnh cấm đi lại và đóng băng tài sản đối với một số quan chức Nga. Trong một động thái đáp lại, các nghị sĩ trong Duma Quốc gia Nga "ủng hộ các đồng nghiệp của mình bị Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu quyết định áp đặt các biện pháp trừng phạt sau cuộc trưng cầu dân ý ở Krym và đề nghị cấm nhập cảnh tất cả các nghị sĩ Nga."
Ngày 27 tháng 3, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã biểu quyết thông qua dự thảo nghị quyết trong đó tuyên bố cuộc trưng cầu dân ý tại Krym dẫn đến việc bán đảo này sáp nhập vào Nga là bất hợp pháp đồng thời tái khẳng định sự toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine. 100 nước đã bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết khẳng định việc Nga sáp nhập Krym là bất hợp pháp trong khi chỉ có 11 nước bỏ phiếu chống và 58 nước khác bỏ phiếu trắng. Do Nga là nước có quyền phủ quyết và đã bỏ phiếu chống, dự thảo nghị quyết đã không được thông qua và sau đó Krym đã chính thức sáp nhập vào lãnh thổ Nga
Đức
Một ngày sau Ngày chiến thắng (9 tháng 5) 2015, thủ tướng Đức Merkel đã tới Moskva để đặt vòng hoa tưởng niệm tại mộ các chiến sĩ vô danh trong vườn Alexander, trong cuộc họp báo sau đó trước mặt Putin đã tuyên bố: "Việc sáp nhập bán đảo Krym vào Nga là một xâm phạm làm hại trật tự thời tiền chiến tranh lạnh."
Phân chia hành chính
Krym được chia làm 25 vùng: 14 huyện (raion) và 11 "lãnh thổ do hội đồng thành phố quản hạt". Thành phố trực thuộc trung ương Sevastopol nằm trên phần đất đông nam của bán đảo Krym nhưng được quản lý hành chính riêng. Ngày 18 tháng ba 2014, Nga và Krym đã ký hiệp ước gia nhập của nước Cộng hoà Krym vào Liên bang Nga. Trong giai đoạn chuyển tiếp sẽ kéo dài đến 1 tháng 1 năm 2015 này, Nga và Krym sẽ giải quyết các vấn đề hội nhập các đối tượng mới "trong kinh tế, tài chính, tín dụng và hệ thống pháp luật của Liên bang Nga".
Huyện
trái|Phân chia hành chính Krym
Lãnh thổ do hội đồng thành phố quản hạt
Du lịch
thumb|Bãi biển ở [[Koktebel]]
Ngành du lịch Krym bắt đầu phát triển từ nửa sau thế kỉ 19. Hệ thống giao thông ngày càng phát triển giúp đưa khách du lịch từ miền trung của Nga đến đây. Đầu thế kỉ 20, nhiều cung điện, villa được xây dựng mà đến nay vẫn còn.
Giai đoạn phát triển mới bắt đầu từ khi chính quyền Xô viết nhận thấy tiềm năng du lịch chữa bệnh tại đây. Krym trở thành điểm đến "vì sức khỏe" của đông đảo người lao động Liên Xô. Ngày nay, Krym là điểm đến để du khách lánh xa cuộc sống thường nhật hơn là điểm du lịch chữa bệnh. Những địa điểm thu hút nhiều khách là dải bờ biển phía nam với các thành phố Yalta và Alushta, dải bờ biển phía tây với các thành phố Eupatoria và Saki, và dải bờ biển phía đông nam với các thành phố Feodosia và Sudak.
Krym rất giàu tài nguyên thiên nhiên và lịch sử. Có thể tìm thấy ở Krym nhiều cảnh quan thiên nhiên đa dạng, từ các dãy núi, cao nguyên đến đồng cỏ và hang động. Ở Saki có nguồn bùn được dùng để tắm chữa bệnh. Eupatoria lại có những bãi biển cát thạch anh rộng rãi.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Cộng hòa Tự trị Krym** (, chuyển tự: _Avtonomna Respublika Krym_; , chuyển tự: _Avtonomnaya Respublika Krym_; , Къырым Мухтар Джумхуриети) là một nước cộng hòa tự trị thuộc Ukraina nằm trên bán đảo cùng
**Cộng hòa Tự trị Xã hội chủ nghĩa Xô viết** (tiếng Nga: _Автономная Советская Социалистическая Республика，АССР_; chuyển tự: _ASSR_), thường được gọi tắt là **nước cộng hòa tự trị** (_Автономная Республика_) là đơn vị hành
**Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết tự trị Krym** (Tiếng Tatar Krym: Qırım Muhtar Sotsialist Sovet Cumhuriyeti; Qrьm Avonomjalь Sotsialist Sovet Respublikasь; tiếng Nga: Крымская Автономная Социалистическая Советская Республика, _Krymskaya avtonomnaya Socialisticheskaya Sovetskaya
**Cộng hòa Krym** (chuyển tự từ tên bản xứ, đọc là **Cộng hòa Crưm**; , chuyển tự: _Respublika Krym_; tiếng Tatar Krym: Къырым Джумхуриети, _Qırım Cumhuriyeti_; , chuyển tự: _Respublika Krym_) là một bộ phận
**Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga** ( ) hoặc gọi tắt là **Nga Xô viết** là nước cộng hòa Xô viết lớn nhất và đông dân nhất trong số mười
**Cộng hòa Nhân dân Krym** () () tồn tại từ tháng 12 năm 1917 đến tháng 1 năm 1918 trong bán đảo Krym, một lãnh thổ hiện đang tranh chấp giữa Liên bang Nga và
**Tỉnh Krym** ( ; ; ) là một tỉnh thuộc nước Nga Xô viết (1945–1954) và CHXHCNXV Ukraina (1954–1991) nằm trong Liên Xô. Thủ phủ của tỉnh là thành phố Simferopol. ## Lịch sử Tỉnh Krym
**Các nước cộng hòa của Liên bang Xô viết** được quy định theo Điều 76 của Hiến pháp Xô viết 1977 là những nhà nước Xã hội chủ nghĩa Xô viết có chủ quyền hợp
**Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Cộng hòa Krym** (; ; ) là người đứng đầu chính phủ Cộng hòa Krym, (trước đây Cộng hòa tự trị Krym nằm ở khu vực phía nam của
nhỏ|Các quốc gia sử dụng danh xưng _cộng hòa nhân dân_: **Cộng hòa nhân dân** () là tên gọi của một số nhà nước hiện nay hoặc trước đây theo chủ nghĩa Marx–Lenin, và của
**Cộng hòa Nhân dân Donetsk** (tiếng Nga: _Донецкая народная республика_, phiên sang chữ Latinh: _Donetskaya Narodnaya Respublika_) là một nước Cộng hòa tự xưng, tuyên bố độc lập vào ngày 7 tháng 4 năm 2014.
Vào tháng 2 và tháng 3 năm 2014, Nga xâm chiếm và sau đó sáp nhập bán đảo Krym từ Ukraina. Sự kiện này diễn ra trong khi có khoảng trống quyền lực tương đối
thumb|Bản đồ vệ tinh bán đảo Krym tháng 5 năm 2015 **Krym** là một bán đảo tại Đông Âu, trên bờ biển phía bắc biển Đen, bị bao quanh hầu như hoàn toàn bởi biển
thumb|Các khu định cư cổ đại tại Krym và khu vực xung quanh thumb|Đồng xu từ [[Chersonesus biểu thị Artemis, hươu, bò, dùi cui và bao đựng tên ()]] Lịch sử thành văn của bán
**Nền tảng Krym** (tiếng Ukraina _Кри́мська платфо́рма_, tiếng Tatar _Krym Qırım platforması_, tiếng Anh _Crimea Platform_) - là một cơ chế phối hợp quốc tế được Ukraina khởi xướng để đưa vấn đề Krym trở
Việc chuyển giao tỉnh Krym trong nội bộ Liên Xô năm 1954 là một hành động hành chính của Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao nhằm chuyển giao chính quyền của Krym từ Cộng
**Tiếng Tatar Krym** ( , ), cũng gọi đơn giản là **tiếng Krym**, là một ngôn ngữ đã được sử dụng trong hàng thế kỷ tại Krym. Đây là một ngôn ngữ Turk hiện diện
**Cộng hòa Nhân dân Ukraina** là một nhà nước tồn tại ngắn ngủi tại Đông Âu. Hội đồng Trung ương Ukraina được bầu ra vào tháng 3 năm 1917 do kết quả từ Cách mạng
**Người Tatar Krym** hay **người Krym** (tiếng Tatar Krym: , _chuyển ngữ: _, , , ) là một dân tộc Turk hình thành trên bán đảo Krym trong khoảng thời gian thế kỷ XIII-XVII, với
thumb|Bản đồ các quốc gia tuyên bố mình theo lý tưởng cộng sản dưới đường lối [[Chủ nghĩa Marx-Lenin hoặc Tư tưởng Mao Trạch Đông, Tư tưởng Hồ Chí Minh trong lịch sử (lưu ý
thumb|, một khu nghỉ dưỡng tại Duyên hải phía Nam **Duyên hải phía Nam** (; ; ), còn được gọi là **Riviera Krym**, là một khu vực địa lý nằm tại phía nam bán đảo
**Cộng hòa Genova** (, tiếng Liguria: _Repúbrica de Zêna_) là một quốc gia độc lập từ năm 1005 đến năm 1797 ở Liguria trên bờ biển phía tây bắc Ý, đã sáp nhập Corsica từ
**Quốc ca Krym** (tiếng Tatar Krym: Qırım Gimni; tiếng Ukraina: Гімн Криму, _Himn Krymu_; tiếng Nga: Гимн Крыма, _Gimn Kryma_) là quốc ca chính thức của Krym. Bài quốc ca được sáng tác bởi Olga
**Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Ukraina** (, УРСР; УССР), viết tắt là **CHXHCNXV Ukraina** và còn gọi là **Ukraina Xô viết**, là một trong các nước cộng hòa cấu thành của Liên
**Hoa hậu Trái Đất 2011** là cuộc thi Hoa hậu Trái Đất lần thứ 11, được tổ chức vào ngày 3 tháng 11 năm 2011 tại Nhà hát Trường Đại học Philippines ở Thành phố
**Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Taurida** () là một nỗ lực không thành công để thiết lập một nhà nước Xô viết nằm trong bán đảo Krym một phần của Nga Xô
**Cộng hòa Venezia** (, _Repùblica Vèneta_ hoặc **') là một quốc gia xuất phát từ thành phố Venezia ở Đông Bắc Ý. Quốc gia này đã tồn tại trong một thiên niên kỷ, từ cuối
**Cộng hòa Xô viết Odessa** là một nước Cộng hòa Xô viết được thành lập vào ngày 18 tháng 1 năm 1918. Các cơ quan chủ quản, Hội đồng ủy viên nhân dân, được thành
**Hoa hậu Trái Đất 2015** là cuộc thi Hoa hậu Trái Đất lần thứ 15, được tổ chức vào ngày 5 tháng 12 năm 2015 tại Trung tâm tổ chức sự kiện Marx Halle ở
**Cuộc khủng hoảng Krym** bắt đầu sau cuộc đảo chính Ukraina năm 2014 khi chính phủ của tổng thống Viktor Yanukovych bị lật đổ. Sự kiện này có liên quan đến bất ổn tại Ukraina
**Ukraina** (phát âm tiếng Việt: _U-crai-na_; , ) là một quốc gia thuộc khu vực Đông Âu, giáp với Nga về phía Đông, Belarus về phía Bắc, Ba Lan, Slovakia và Hungary về phía Tây,
nhỏ|hochkant=1.5|Vị trí của [[Ukraina với Krym và vị trí của Nga ]] nhỏ|hochkant=1.5|Bản đồ của bán đảo Krym **Trưng cầu dân ý Krym 2014** diễn ra vào ngày 16 tháng 3 năm 2014 tại Cộng
"**Chính phủ khu vực Krym**" ( _Krymskoe kraevoe pravitel'stvo_) đề cập đến hai chế độ tồn tại ngắn liên tiếp trong Bán đảo Krym trong thời gian 1918 và 1919. ## Lịch sử Sau Cách
**Tình trạng chính trị của Krym** là chủ đề của một cuộc tranh chấp chính trị và lãnh thổ giữa Nga và Ukraina. Trong khi Nga giành quyền kiểm soát lãnh thổ vào năm 2014,
**Kerch** (, , , tiếng Đông Slav cổ: Кърчевъ, tiếng Hy Lạp cổ: _Pantikapaion_, ) là một thành phố ở bán đảo Kerch phía đông Krym nhìn ra Eo biển Kerch tức là thủy lộ
**Simferopol** (; ; ; , _Simferopolis_, , nghĩa là "thánh đường trắng") là một thành phố nằm trong Bán đảo Krym. Đây là thủ đô của Cộng hòa Krym của Nga, đồng thời cũng là
thế=Cờ Tổng thống Ukraina|nhỏ|100x100px|Cờ Tổng thống Ukraina **Đại diện Tổng thống Ukraina** () là các văn phòng mà người đứng đầu là người đại diện cho tổng thống. Vì Tổng thống Ukraina là nguyên thủ
Đế quốc Nga sáp nhập lãnh thổ từng do Hãn quốc Krym kiểm soát vào ngày . Giai đoạn trước khi sáp nhập có dấu ấn là việc Nga can thiệp nội vụ Krym, một
**Tatar** (; , ; phiên âm cũ: **Tác-ta** hay **Thát Đát**) là tên gọi chung các bộ lạc hỗn hợp Đột Quyết, Mông Cổ và Thanh Tạng sống rải rác ở miền thảo nguyên Bắc-Trung
**Quốc kỳ Krym** hiện nay (, , tiếng Tatar: Qırım bayrağı) được sử dụng từ năm 1992 nhưng phải đến ngày 21 tháng 4 năm 1999 mới được công nhận chính thức. ## Đặc điểm
Vị trí của eo đất Perekop. nhỏ|phảo|Hình chụp một đồng cỏ ở phía tây eo đất Perekop. **Eo đất Perekop** (; _Perekops'kyy pereshyyok_; ; _Perekopskiy peresheek_ , ) là một eo đất hẹp nối liền
**Đại công quốc Phần Lan**, tên chính thức và cũng được gọi là **Đại Thân vương quốc Phần Lan**, là tiền thân của Phần Lan hiện đại. Nó tồn tại từ năm 1809 đến năm
**Chuyến bay 17 của Malaysia Airlines** **(MH17/MAS17)** là chuyến bay quốc tế thường lệ từ Amsterdam đến Kuala Lumpur bị bắn rơi vào ngày 17 tháng 7 năm 2014 gần Hrabove, tỉnh Donetsk, Ukraina, cách
**Jumhūriyyah**, **Jumhūrīyah** hay **Jumhūrīyat** (; ) là một từ trong tiếng Ả Rập, có nghĩa là "cộng hòa". Tên chính thức của các quốc gia sau đây có chứa từ "_Jumhūriyyah_" hoặc chứa các biến
**Salhyr** (, chuyển tự: _Salhyr_; , chuyển tự: _Salgir_; ) là con sông dài nhất nước Cộng hòa Tự trị Krym, Ukraina. Sông dài 204 km với diện tích lưu vực là 3750 km². Lưu lượng nước
**Quan hệ Nga–Ukraina** chuyển thành quan hệ liên quốc gia sau khi Liên Xô tan rã vào năm 1991. Quan hệ ngoại giao giữa Liên bang Nga và Ukraina độc lập được thiết lập vào
**Hãn quốc Krym**, tự gọi là **Ngôi vương Krym và Desht-i Kipchak**, và trong thuật chép sử và địa lý châu Âu gọi là **Tiểu Tartary**, là một nhà nước Tatar Krym tồn tại từ
**Trục xuất người Tatar Krym** (Tiếng Tatar Krym: _Qırımtatar sürgünligi_; Tiếng Nga: _Депортация крымских татар_; tiếng Ukraina: _Депортація кримських татар_) là một trong những chiến dịch thanh trừng sắc tộc vào năm 1944 ở Liên
**Chiến dịch tấn công hữu ngạn Dniepr** ở Ukraina (1944), hay còn được gọi là **Chiến dịch tấn công Dniepr–Carpath**, kéo dài từ ngày 24 tháng 12 năm 1943 đến ngày 14 tháng 4 năm
**Các đơn vị hành chính của Ukraina** () thuộc thẩm quyền của Hiến pháp Ukraina. Ukraina là một nhà nước đơn nhất gồm ba cấp đơn vị hành chính: 27 khu vực (24 tỉnh, 2