"Chim họa mi" (tiếng Đan Mạch: "Nattergalen") là một truyện thần kỳ của nhà văn người Đan Mạch Hans Christian Andersen về một hoàng đế thích tiếng leng keng của một con chim giả có trang bị bộ máy phát ra tiếng kêu hơn là tiếng hót của con chim họa mi thật. Khi hoàng đế gần chết thì tiếng hót của chim họa mi đã phục hồi sức khỏe cho ông ta. Truyện này đã được hoan nghênh khi xuất bản ở Copenhagen năm 1843 trong Nye Eventyr. Første Bind. Første Samling. 1844, và được cho là đã lấy cảm hứng từ mối tình đơn phương của tác giả đối với nữ ca sĩ opera Jenny Lind, một "chim họa mi Thụy Điển". Truyện này đã được chuyển thể thành opera, múa Ba Lê, nhạc kịch, kịch truyền hình và phim hoạt hình.
Tóm tắt cốt truyện
Hoàng đế Trung Hoa biết rằng một trong những điều đẹp nhất trong vương quốc của mình là tiếng hót của chim họa mi. Khi ông ra lệnh mang chim họa mi tới, thì một người giúp việc nhà bếp (là người duy nhất tại triều đình biết chỗ ở của con chim) dẫn các quan trong triều tới một khu rừng gần đó, nơi có con chim họa mi. Chim họa mi đồng ý xuất hiện tại cung điện của hoàng đế. Hoàng đế rất vui mừng với tiếng hót của chim họa mi nên ông nuôi giữ chim họa mi trong lồng.
Khi Hoàng đế được biếu một con chim họa mi giả có trang bị hộp máy phát ra tiếng nhạc thì ông không còn quan tâm tới chim họa mi thật, nên thả nó về rừng. Con chim bằng máy cuối cùng bị hư do sử dụng quá nhiều. Ít năm sau Hoàng đế bị ốm nặng. Chim họa mi thật biết được tình trạng đau yếu của Hoàng đế nên trở về cung điện. Thần chết rất xúc động bởi tiếng hót của chim họa mi nên bỏ ra đi và hoàng đế hồi phục sức khỏe. Chim họa mi đồng ý hót cho hoàng đế nghe mọi sự việc diễn ra trong đế chế, nên ông được gọi là hoàng đế khôn ngoan nhất từ xưa đến nay.
Quá trình sáng tác và xuất bản
Theo nhật ký năm 1843 của Andersen thì truyện "Chim họa mi" được sáng tác trong ngày 11 và 12 tháng 10 năm 1843, và "bắt đầu viết ở công viên giải trí Tivoli", một công viên giải trí ở trung tâm Copenhagen với các hoa văn trang trí kiểu Trung Quốc, được khai trương trong mùa hè năm 1843.
Trong cuộc đời của mình, Andersen chưa bao giờ du hành về phía đông Copenhagen xa hơn Athens (Hy Lạp) và Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ). Sự hiểu biết về Trung Quốc của ông chỉ hạn chế trong những Chinoiserie của châu Âu, một phong cách nghệ thuật trang trí được ưa chuộng từ thế kỷ thứ 17 tới thế kỷ thứ 19.
Truyện này được nhà xuất bản C.A. Reitzel xuất bản lần đầu ở Copenhagen ngày 11.11.1843 trong tập đầu của tuyển tập "Nye Eventyr" (Những truyện thần kỳ mới). Tập này gồm các truyện "Engelen" (Thiên thần), "Kjærestefolkene" (Những kẻ yêu nhau) và "Chú vịt con xấu xí". Truyện chim họa mi được giới phê bình rất hoan nghênh, và sự thành công cũng như danh tiếng của Andersen càng tăng thêm. Truyện này được in lại trong tập Fairy Tales ngày 18.12.1849 và in lại lần nữa trong tập 1 của Fairy Tales and Stories ngày 15.12.1862.
Jenny Lind
thumb|left|upright|Jenny Lind, năm 1850
Andersen đã viết trong The True Story of My Life xuất bản năm 1847: "Qua Jenny Lind, lần đầu tiên tôi mới cảm nhận được sự thiêng liêng của nghệ thuật. Qua cô mà tôi được biết rằng người ta phải quên chính bản thân mình trong việc phục vụ Đấng tối cao. Không có sách nào, người nào – ngoài Jenny Lind - đã có ảnh hưởng lớn khiến cho tôi trở nên nhà thơ danh giá hơn".
Andersen gặp nữ ca sĩ opera người Thụy Điển Jenny Lind (1820–1887) trong năm 1840, và yêu nữ ca sĩ này trong một mối tình đơn phương. Jenny Lind thích có một mối quan hệ thuần khiết (phi nhục dục) với Andersen, và đã viết cho ông ta vào năm 1844: "Xin Chúa chúc lành và bảo vệ anh trai của em là mong muốn chân thành của người em gái thân yêu của anh". Jenny Lind là con gái ngoài hôn thú của một nữ giáo viên, và là người tự lập thành công như một ca sĩ đẳng cấp thế giới ở tuổi 18 với giọng nữ cao mạnh mẽ của cô. Truyện "Chim họa mi" của Andersen thường được coi là một tặng phẩm mà ông dành cho cô.
Truyện "Chim họa mi" khiến cho Jenny Lind được gọi là Chim họa mi Thụy Điển trước khi cô trở thành một siêu sao quốc tế và nhà từ thiện giàu có ở châu Âu và Hoa Kỳ. Thật kỳ lạ, truyện "chim họa mi" đã trở thành một hiện thực cho Jenny Lind trong các năm 1848-1849, khi cô yêu nhà soạn nhạc Ba Lan Frédéric Chopin (1810-1849). Những thư của ông tiết lộ rằng ông cảm thấy "tốt hơn" khi cô hát cho ông, và Jenny Lind sắp xếp một buổi hòa nhạc ở Luân Đôn để gây quỹ cho một bệnh viện chữa trị bệnh lao. Jenny Lind đã tìm cách kết hôn với Chopin ở Paris trong tháng 5 năm 1849 nhưng không thành công. Ngay sau đó, cô đã phải chạy trốn khỏi trận dịch tả, nhưng quay trở lại Paris ngay trước khi ông qua đời vì bệnh lao vào ngày 17.10.1849. Jenny Lind đã dành quãng đời còn lại của mình để gìn giữ di sản của Chopin. Cô viết cho Andersen ngày 23.11.1871 từ Firenze: "Tôi sẽ sung sướng được chết cho tình yêu đầu tiên và cuối cùng, tình yêu sâu sắc nhất và tinh khiết nhất của tôi".
Có một thuyết khác cho rằng Andersen - người có cha ruột bị chết vì bệnh lao - có thể đã lấy cảm hứng từ bài "Ode to Nightingale" (1819),một bài thơ mà John Keats đã viết trong nỗi đau đớn về cái chết vì bệnh lao của người anh (em) trai mình là Tom. Keats thậm chí gợi lên một hoàng đế:
"Thou was not born for death, immortal Bird!
No hungry generations tread thee down
The Voice I hear this passing night was heard
In ancient days by emperor and clown".
(Ngươi không được sinh ra để chết, hỡi con chim bất tử !
Không có các thế hệ đói đạp lên ngươi
Tiếng nói tôi nghe đêm đã qua này đã được nghe
Trong những ngày xưa bởi hoàng đế và anh hề).
Keats chết vì bệnh lao vào năm 1821, và được chôn cất tại Roma, một thành phố vẫn tiếp tục mê hoặc Andersen lâu dài sau chuyến thăm đầu tiên của ông vào năm 1833.
Jeffrey và Diane Crone Frank đã lưu ý rằng truyện thần kỳ này "là chắc chắn lấy cảm hứng từ lòng say mê của Andersen đối với Jenny Lind, người đang trở nên nổi tiếng khắp châu Âu và Hoa Kỳ như là một chim họa mi của Thụy Điển. Ông đã thấy cô ấy vào mùa thu đó, khi cô trình diễn tại Copenhagen. Công viên giải trí Tivoli nổi tiếng của Copenhagen khai trương trong mùa thu đó, và kiểu trang trí độc đáo theo phong cách Trung Quốc của công viên này thậm chí còn rõ rệt hơn so với ngày nay. Andersen đã từng là khách tại lễ khai mạc trong tháng 8 và trở lại thăm công viên lần thứ hai trong tháng 10. Trong nhật ký của mình đêm đó ông viết: "Tại Công viên giải trí Tivoli. Bắt đầu truyện thần kỳ của Trung Quốc". Ông đã hoàn thành truyện này trong 2 ngày".
Heidi Anne Heiner trên SurLaLune Fairy Tales đã nhận xét: "Chủ đề của truyện về (cái) "thực" và (cái) "nhân tạo/cơ khí" thậm chí đã trở nên thích hợp hơn kể từ năm 1844 khi cuộc cách mạng công nghiệp đã dẫn đến nhiều và nhiều hơn nữa trí tuệ nhân tạo, máy móc, cùng các công nghệ khác. Câu chuyện đạt tới sự cay đắng thấm thía hơn trong thời đại của âm nhạc thâu băng".
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
"**Chim họa mi**" (tiếng Đan Mạch: "Nattergalen") là một truyện thần kỳ của nhà văn người Đan Mạch Hans Christian Andersen về một hoàng đế thích tiếng leng keng của một con chim giả có
nhỏ|phải|Hình Hans Christian Andersen, chụp vào khoảng tháng 10 năm 1869. **Hans Christian Andersen** (2 tháng 4 năm 1805 – 4 tháng 8 năm 1875; tiếng Việt thường viết là _Han-xơ Crít-xtian An-đéc-xen_) là nhà
**Sinh vật huyền thoại Trung Hoa** là những sinh vật (động vật) trong các câu chuyện thần thoại, truyền thuyết, huyền thoại và trong các tác phẩm văn học của Trung Hoa và có sự
nhỏ|phải|[[Hoa hồng đỏ|Bông hồng đỏ thắm tượng trưng cho tình yêu nồng nàn, cháy bỏng, lời tỏ tình lãng mạn. Từ những năm 1880, hoa hồng đỏ đã trở thành biểu tượng của chủ nghĩa
nhỏ|phải|Con [[tê giác là thần thú huyền thoại trong truyền thuyết, chúng được ví như linh vật kỳ lân]] nhỏ|phải|Các loài [[côn trùng có vai trò thầm lặng nhưng thiếu yếu]] nhỏ|phải|Tôm hùm [[BBQ, trong
**Chim** hay **điểu**, **cầm** (theo phiên âm Hán Việt) (danh pháp khoa học: **Aves**) là tập hợp các loài động vật có xương sống, máu nóng, đi đứng bằng hai chân, có mỏ, đẻ trứng,
**Kính vạn hoa** là một bộ truyện dài nhiều tập của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Bộ truyện gồm 54 tập truyện mang tính hài hước kể về những chuyện vui buồn trong giới học
nhỏ|phải|Minh họa về [[Quái điểu Roc (Rukh/رخ) của vùng Trung Đông, chúng có thể nguyên tác từ những con chim voi khổng lồ từng sinh sống trên trái đất]] nhỏ|phải|Một chú chim nho nhỏ nhỏ|Chi
**Việt Nam** là một trong những quốc gia có sự đa dạng lớn về hệ **chim**. Chim Việt Nam là nhóm động vật được biết đến nhiều nhất, chúng dễ quan sát và nhận biết
**Athena** hoặc **Athene**, còn có hiệu là **Pallas**, là một nữ thần Hy Lạp cổ đại gắn liền với trí tuệ, nghề thủ công mỹ nghệ và chiến tranh, Dòng chữ này có thể liên
Tượng bán thân [[Zeus ở Otricoli (Sala Rotonda, Museo Pio-Clementino, Vatican), tỉnh Terni. Trong thần thoại Hy Lạp, Zeus là chúa tể các vị thần, ngự trên đỉnh Olympus.]] **Thần thoại Hy Lạp** là tập
**Nga Mi** là một môn phái võ thuật Trung Hoa ra đời tại núi Nga Mi và được truyền bá rộng rãi ở Tứ Xuyên. Nga Mi phái là môn phái do nữ giới sáng
**Việc thuần hóa động vật** là mối quan hệ, tương tác lẫn nhau giữa động vật với con người có ảnh hưởng đến sự chăm sóc và sinh sản của chúng. Thuần hóa động vật
**_Kỵ sĩ bóng đêm_** (tựa gốc tiếng Anh: **_The Dark Knight_**) là một bộ phim điện ảnh AnhMỹ thuộc thể loại siêu anh hùng ra mắt vào năm 2008 do Christopher Nolan làm đạo diễn,
Dưới đây là **danh sách chương trình truyền hình đã và đang được phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam**, được chia theo kênh và trạng thái phát sóng. Danh sách này không bao
**Ireland** (phiên âm: "Ai-len"; phát âm tiếng Anh: ; ), hay còn được gọi chi tiết là **Cộng hòa Ireland** (, ), là một quốc gia ở tây bắc châu Âu, chiếm khoảng 5/6 diện
nhỏ|phải|Một tô mì sợi **Mì sợi** () là một thực phẩm thường dùng trong nhiều nền văn hóa làm từ bột không men. Tất cả được kéo căng, ép đùn, rồi cán phẳng và cắt
} Trong sinh học, **tiến hóa** là sự thay đổi đặc tính di truyền của một quần thể sinh học qua những thế hệ nối tiếp nhau. Những đặc tính này là sự biểu hiện
là một series truyện tranh manga Nhật Bản của tác giả Julietta Suzuki và được Hakusensha đăng trên tạp chí shōjo manga Hana to Yume. Câu chuyện tập trung vào một cô gái trẻ vô
phải|Biểu tượng của thần đạo được thế giới biết đến nhỏ|phải|Một thần xã nhỏ **Thần đạo** (tiếng Nhật: 神道 _Shintō_) là tín ngưỡng tôn giáo truyền thống chủ yếu của người Nhật Bản. ## Tín
phải|nhỏ|upright=1.5|12 loại hoa thuộc các họ khác nhau: [[Họ Măng tây|Măng tây, Chua me đất, La bố ma, Cỏ roi ngựa, Anh thảo, Huyền sâm, Cẩm quỳ, Cúc, Mỏ hạc, Bìm bìm, Mã đề, Ráy]]
thumb|[[Hội đồng thương mại Chicago|Chicago Board of Trade Corn Futures market, 1993]] thumb|right|[[Price of oil#Speculative trading and crude oil futures|Oil traders, Houston, 2009]] **Thị trường hàng hóa** () được biết đến là một thị trường
nhỏ|phải|Sơ đồ kinh đô Hoa Lư nhỏ|phải|Những ngọn núi đá tự nhiên được các triều vua nối lại bằng tường thành nhân tạo **Cố đô Hoa Lư** (chữ Hán: 華閭) là kinh đô của Việt
Kem dưỡng mắt chống lão hóa SK-II RNA Power Eye Cream Radical New Age 2.5gBạn có biết đôi khi những vết nhăn nơi vùng mắt, vết chân chim, sụp mí mắt… những dấu hiệu lão
**Tứ đại mỹ nhân** (chữ Hán: 四大美人; bính âm: _sì dà měi rén_) là cụm từ dùng để tả 4 người đẹp nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc, theo quan điểm hiện nay thì
**_Đạo mộ bút ký 2_** (tiếng Trung: **怒海潜沙 & 秦岭神树**, tiếng Anh: **Explore With The Note**) là một Bộ phim truyền hình trực tuyến Trung Quốc năm 2019 được chuyển thể từ Quyển 1: phần
**Lâm Y Thần** (chữ Hán: 林依晨, tên tiếng Anh: Ariel Lin, sinh ngày 29 tháng 10 năm 1982) là nữ diễn viên, ca sĩ người Đài Loan. Cô đã tạo ấn tượng cho khán giả
"**Cây khế**" là một đồng thoại phổ biến trong văn học dân gian Việt Nam từ giữa thế kỷ XX tới nay. ## Lịch sử Tại Việt Nam, cho tới thời điểm 2020 vẫn chưa
**Khánh Hòa** là một tỉnh ven biển thuộc duyên hải Nam Trung Bộ, Việt Nam. Theo dữ liệu Sáp nhập tỉnh, thành Việt Nam 2025, Khánh Hòa có diện tích: 8.556 km², xếp thứ 17;
**Truyện thơ Nôm** hay **Truyện Nôm** thể thơ tiếng Việt viết bằng chữ Nôm (thường là thơ lục bát) để kể chuyện (trần thuật). Đây là một loại hình tự sự có khả năng phản
nhỏ|phải|[[Sư tử được coi là vị vua của muôn loài, biểu tượng của Hoàng gia, Vương quyền, sự thống trị, sự can đảm và cao quý, biểu tượng trong nhiều tôn giáo lớn trên thế
**Hình tượng con hổ** hay **Chúa sơn lâm** đã xuất hiện từ lâu đời và gắn bó với lịch sử của loài người. Trong nhiều nền văn hóa khác nhau thế giới, hình ảnh con
**Con gà**, đặc biệt là **gà trống** hiện diện nhiều trong nhiều nền văn hóa Phương Đông và Phương Tây. Là vật nuôi từ được thuần hóa từ lâu trong lịch sử, gà gắn bó
**_Thần điêu hiệp lữ_** () hay **_Thần điêu đại hiệp_** là một tiểu thuyết võ hiệp của Kim Dung. Tác phẩm được đăng tải lần đầu tiên trên tờ Minh báo vào ngày 20 tháng
nhỏ|Trận Poitiers qua bức họa "Bataille de Poitiers en Octobre 732" của [[Charles de Steuben]] **Sơ kỳ Trung cổ** là một thời kỳ lịch sử của châu Âu kéo dài từ năm 600 tới khoảng
**_Tiếng chim hót trong bụi mận gai_** (nguyên bản: **_The Thorn Birds_**, còn được gọi theo bản dịch tiếng Pháp là **_Những con chim ẩn mình chờ chết**/Les oiseaux se cachent pour mourir_) là tiểu
**_Disney Princess_** là một thương hiệu truyền thông sở hữu bởi Công ty Walt Disney, do chủ tịch của Disney Consumer Products, Andy Mooney sáng tạo ra vào cuối những năm 1990. Thương hiệu này
**_Chân Hoàn truyện_** (phồn thể: 甄嬛傳; giản thể: 甄嬛传, ), thường được gọi luôn theo tên tiểu thuyết gốc thành **_Hậu cung Chân Hoàn truyện_** (後宮甄嬛传), là một bộ phim truyền hình cổ trang Trung
**Động đất và sóng thần Ấn Độ Dương 2004**, được biết đến trong cộng đồng khoa học như là **Cơn địa chấn Sumatra-Andaman**, là trận động đất mạnh 9.3 _M_w xảy ra dưới đáy biển
nhỏ|_[[Triticum aestivum_]] nhỏ|phải|Lúa mì **Lúa mì** hay **tiểu mạch**, tên khoa học: **_Triticum_** spp. là cây lương thực, thuộc một nhóm các loài cỏ đã thuần dưỡng từ khu vực Levant và được gieo trồng
nhỏ|phải|Một con rùa lớn, trong văn hóa, rùa biểu tượng cho vũ trụ, huyền cơ, sự trường thọ nhỏ|phải|Tượng rắn thần [[Naga, đây là hình mẫu mỹ thuật ở những nền văn hóa Ấn Độ
**Mã Gia Kỳ** (giản thể: 马嘉祺, phồn thể: 馬嘉祺, bính âm: _Mǎjiāqí_; sinh ngày 12 tháng 12 năm 2002) là nam ca sĩ, diễn viên người Trung Quốc. Anh là trưởng nhóm và center của
**_Tây Du Ký_** (), là một trong những tác phẩm kinh điển trong văn học Trung Hoa. Được xuất bản với tác giả giấu tên trong những năm 1590 và không có bằng chứng trực
**Hoa hậu Việt Nam** (tiếng Anh: _Miss Vietnam_) là một cuộc thi sắc đẹp cấp quốc gia lâu đời nhất tại Việt Nam, được tổ chức lần đầu vào năm 1988. Cuộc thi do báo
nhỏ|Những bộ phim truyền hình Trung Quốc nổi tiếng nhất chủ yếu thuộc thể loại [[Phim cổ trang|cổ trang]] **Phim truyền hình Trung Quốc** () hay **phim truyền hình Trung Quốc đại lục** (), hoặc
**Tiêu hóa** là sự phân hủy phân tử thức ăn không hòa tan lớn thành phân tử thức ăn tan trong nước nhỏ để có thể được hấp thu vào huyết tương. Trong cơ quan
**Thanh Hóa** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Thanh Hóa, Bắc Trung Bộ, Việt Nam. Thành phố Thanh Hóa từng là một trong những thành phố trực thuộc tỉnh lớn nhất của cả
**Ma Thổi Đèn – Tinh Tuyệt Cổ Thành** (tiếng Trung: 鬼吹灯之精绝古城, tiếng Anh: **_Candle in the Tomb_**) là bộ phim truyền hình Trung Quốc phát sóng năm 2016. Phim dựa theo bộ tiểu thuyết Ma
**Thần điêu đại hiệp** (tiếng Trung: 神鵰俠侶, tiếng Anh: Return of the Condor Heroes) là một bộ phim truyền hình Hồng Kông do Đài truyền hình TVB sản xuất và phát hành vào năm 1995
"**Chú vịt con xấu xí**" (tiếng Đan Mạch: **Den grimme ælling**) là một truyện thần kỳ dành cho trẻ em của nhà văn người Đan Mạch Hans Christian Andersen (1805 – 1875). Truyện kể về