Chỉ số octan, hoặc số octan, là thước đo tiêu chuẩn về hiệu suất của động cơ hoặc nhiên liệu hàng không. Số octan càng cao, nhiên liệu càng có thể chịu nén được trước khi phát nổ (đốt cháy). Theo nghĩa rộng, nhiên liệu có chỉ số octan cao hơn được sử dụng trong động cơ xăng hiệu suất cao đòi hỏi tỷ số nén cao hơn. Ngược lại, nhiên liệu có số octan thấp hơn (nhưng chỉ số cetane cao hơn) là lý tưởng cho động cơ diesel, bởi vì động cơ diesel (còn được gọi là động cơ đánh lửa nén) không nén nhiên liệu, mà chỉ nén không khí và sau đó phun nhiên liệu vào không khí được làm nóng bằng cách nén. Động cơ xăng dựa trên đánh lửa của không khí và nhiên liệu nén với nhau như một hỗn hợp, đốt cháy ở phần cuối của pha nén sử dụng bugi. Do đó, độ nén cao của nhiên liệu là vấn đề chủ yếu đối với động cơ xăng. Sử dụng xăng với số octan thấp hơn có thể dẫn đến vấn đề động cơ bị gõ.
Nguyên tắc
Vấn đề: đánh lửa trước và gõ
Trong một động cơ đánh lửa theo chu kỳ Otto bình thường, hỗn hợp nhiên liệu không khí được làm nóng do bị nén và sau đó được kích hoạt bởi bugi để đốt cháy nhanh chóng. Trong quá trình đốt cháy này, nếu phần không cháy của nhiên liệu trong buồng đốt bị đốt nóng (hoặc nén) quá nhiều, các túi nhiên liệu không cháy có thể tự bốc cháy (kích nổ) trước khi ngọn lửa chính chạm tới chúng. Sóng xung kích được tạo ra bằng cách kích nổ có thể gây ra áp lực cao hơn nhiều so với các bộ phận động cơ được thiết kế và có thể gây ra âm thanh "gõ" hoặc "ping". Việc gõ này có thể gây ra thiệt hại lớn cho động cơ nếu nghiêm trọng.
Các hệ thống quản lý động cơ được sử dụng điển hình nhất được tìm thấy trong ô tô ngày nay có cảm biến tiếng gõ để theo dõi nếu tiếng gõ được tạo ra do nhiên liệu được sử dụng bị nén. Trong các động cơ điều khiển máy tính hiện đại, thời điểm đánh lửa sẽ được hệ thống quản lý động cơ tự động thay đổi để giảm tiếng gõ xuống mức chấp nhận được.
Isooctan như là một tiêu chuẩn tham khảo
trái|nhỏ|320x320px| [[2,2,4-Trimêtylpentan|2,2,4-Trimethylpentane (iso-octan) (phía trên) có chỉ số octan là 100 trong khi n-heptane có chỉ số octan là 0. ]]
Octan là một họ hydrocarbon là thành phần tiêu biểu của xăng. Chúng là những chất lỏng không màu, đun sôi khoảng 125 °C (260 °F). Một thành viên của họ octan, isooctan, được sử dụng làm tiêu chuẩn tham khảo để chuẩn hóa xu hướng của nhiên liệu xăng hoặc LPG để chống lại việc tự bốc cháy.
Chỉ số octan của xăng được đo trong động cơ thử nghiệm và được xác định bằng cách so sánh với hỗn hợp 2,2,4-trimethylpentane (iso-octan) và heptane có khả năng chống va đập tương tự như nhiên liệu được thử nghiệm: phần trăm, tính theo thể tích, của 2,2,4-trimethylpentane trong hỗn hợp đó là số octan của nhiên liệu. Ví dụ, xăng có cùng đặc tính gõ như hỗn hợp 90% iso-octan và 10% heptane sẽ có chỉ số octan là 90. Xếp hạng 90 không có nghĩa là xăng chỉ chứa iso-octan và heptane ở những tỷ lệ này nhưng nó có đặc tính kháng kích nổ tương tự (nói chung, xăng được bán cho sử dụng chung không bao giờ chỉ bao gồm iso-octan và heptane; nó là hỗn hợp của nhiều hydrocarbon và thường là các chất phụ gia khác). Bởi vì một số nhiên liệu có khả năng chống gõ mạnh hơn iso-octan tinh khiết, định nghĩa đã được mở rộng để cho phép số octan lớn hơn 100.
Chỉ số Octane không phải là chỉ số về hàm lượng năng lượng của nhiên liệu. (Xem Hiệu ứng bên dưới và Nhiệt của quá trình đốt cháy). Chúng chỉ là thước đo cho xu hướng đốt cháy nhiên liệu một cách có kiểm soát, thay vì bùng nổ một cách không kiểm soát. Khi số octan tăng lên bằng cách pha trộn ethanol, hàm lượng năng lượng trên mỗi thể tích sẽ giảm. BTU Ethanol có thể được so sánh với BTU xăng trong nhiệt của bảng đốt cháy.
Nhiên liệu có thể có chỉ số octan nghiên cứu (RON) hơn 100, vì iso-octan không phải là chất chống va đập mạnh nhất hiện có. Nhiên liệu đua, avgas, LPG và nhiên liệu cồn như methanol có thể có chỉ số octan là 110 hoặc cao hơn đáng kể. Các chất phụ gia xăng "tăng cường octan" điển hình bao gồm MTBE, ETBE, isooctan và toluene. Chì dưới dạng tetraethyllead đã từng là một chất phụ gia phổ biến, nhưng việc sử dụng nó làm nhiên liệu cho phương tiện giao thông đường bộ đã dần bị loại bỏ trên toàn thế giới, bắt đầu từ những năm 1970.
Phương pháp đo lường
phải|nhỏ|280x280px| Một máy bơm ở trạm xăng của Hoa Kỳ cung cấp năm mức xếp hạng (R + M) / 2 octan khác nhau
Research Octane Number (RON)
Loại chỉ số octan phổ biến nhất trên toàn thế giới là Số octane nghiên cứu (Research Octane Number - RON). RON được xác định bằng cách chạy nhiên liệu trong động cơ thử nghiệm với tỷ số nén thay đổi trong điều kiện được kiểm soát và so sánh kết quả với kết quả của hỗn hợp iso-octan và n-heptane.
Motor Octane Number (MON)
Một loại đánh giá octan khác, được gọi là Motor Octane Number (MON), được xác định ở tốc độ động cơ 900 vòng/phút thay vì 600 vòng/phút cho RON. và thường không được công bố cho những quốc gia sử dụng hệ thống ghi nhãn Anti-Knock Index.
Xem bảng trong phần sau để so sánh.
Observed Road Octane Number (RdON)
Một loại đánh giá chỉ số octan khác, được gọi là Số dòng Octane quan sát (RdON), có nguồn gốc từ thử nghiệm xăng trong động cơ đa xi lanh trong thế giới thực, thông thường ở các mô hình mở rộng. Nó được phát triển vào những năm 1920 và vẫn còn đáng tin cậy cho đến ngày nay. Thử nghiệm ban đầu được thực hiện trên những chiếc xe hơi trên đường nhưng khi công nghệ phát triển, thử nghiệm đã được chuyển sang động lực kế khung gầm với các điều khiển môi trường để cải thiện tính nhất quán.
Octane Index
Việc đánh giá số octan bằng hai phương pháp phòng thí nghiệm đòi hỏi phải có động cơ tiêu chuẩn và quy trình thử nghiệm có thể vừa tốn kém vừa mất thời gian. Động cơ tiêu chuẩn cần thiết cho thử nghiệm có thể không phải lúc nào cũng có sẵn, đặc biệt là ở những nơi xa xôi hoặc trong các phòng thí nghiệm nhỏ hoặc di động. Những điều này và những cân nhắc khác đã dẫn đến việc tìm kiếm một phương pháp nhanh chóng để đánh giá chất lượng chống kích nổ của xăng. Các phương pháp này bao gồm FTIR, máy phân tích trực tuyến hồng ngoại và các phương pháp khác. Việc đưa ra một phương trình có thể được sử dụng để tính toán chất lượng octan cũng sẽ phục vụ cho cùng một mục đích với các lợi thế bổ sung. Thuật ngữ Octane Index thường được sử dụng để chỉ chất lượng octan được tính toán trái ngược với nghiên cứu (đo lường) hoặc số octan của động cơ. Chỉ số octan có thể là dịch vụ tuyệt vời trong pha trộn xăng. Xăng động cơ, như được bán trên thị trường, thường là hỗn hợp của một số loại nhà máy lọc dầu có nguồn gốc từ các quy trình khác nhau như xăng chạy thẳng, xăng định dạng lại, xăng cracked, v.v... Các loại khác nhau này được coi là một nhóm khi pha trộn để đáp ứng các thông số kỹ thuật của sản phẩm cuối cùng. Hầu hết các nhà tinh chế sản xuất và đưa ra thị trường nhiều hơn một loại xăng xe máy, chủ yếu khác nhau ở chất lượng chống kích nổ. Khả năng dự đoán chất lượng octan của các hỗn hợp trước khi trộn là rất cần thiết, một điều mà chỉ số octan được tính toán đặc biệt phù hợp.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Chỉ** **số octan**, hoặc **số octan**, là thước đo tiêu chuẩn về hiệu suất của động cơ hoặc nhiên liệu hàng không. Số octan càng cao, nhiên liệu càng có thể chịu nén được trước
[CHRISTIAN LOUBOUTIN] NEW & Exclusive dòng nước hoa EDP Christian Louboutin Loubiworld ♥️ Mỗi loại từ bộ sưu tập đều được đựng trong một chai thủy tinh màu đỏ có chỉ số octan cao. Loubicroc:
**_Ngày xửa ngày xưa ở Xứ sở thần tiên_** (tiếng Anh: **_Once Upon a Time in Wonderland_**) là một bộ phim truyền hình cổ tích của Mỹ, sáng lập bởi Edward Kitsis, Adam Horowitz, Zack
**Octan** (octane) là một hyđrocacbon thuộc nhóm ankan có công thức C8H18. Octane có 18 đồng phân, gồm: * 2,2,3,3-Tetramethylbutan * 2,2,3-Trimethylpentan * 2,2,4-Trimethylpentan (isooctan) * * 2,3,3-Trimethylpentan * 2,3,4-Trimethylpentan *3-Methyl-3-ethylpentan *2-Methyl-3-ethylpentan *2,2-Dimethylhexan * 2,3-Dimethylhexan
nhỏ|_Zea mays "fraise"_ nhỏ|_Zea mays "Oaxacan Green"_ thumb|_Zea mays "Ottofile giallo Tortonese"_ **Ngô**, **bắp** hay **bẹ** (danh pháp hai phần: _Zea mays_ L. ssp. _mays_), là một loại cây lương thực được thuần canh tại
**Xăng máy bay** là nhiên liệu có chỉ số ốctan cao, được sử dụng cho các máy bay, và các ô tô đua trong quá khứ. Xăng máy bay trong tiếng Anh được gọi là
phải|nhỏ| Xăng RON 80 trong lọ mason 720 ml Một bình đựng xăng thông thường chứa . **Xăng** hay **Ét xăng** () là một chất lỏng dễ cháy có nguồn gốc từ dầu mỏ, được
:_Đối với hydrocarbon no chứa một hay nhiều mạch vòng, xem Cycloalkan._ nhỏ|Công thức cấu tạo của [[methan, alkan đơn giản nhất]] **Alkan** (tiếng Anh: _alkane_ ) trong hóa hữu cơ là hydrocarbon no không
**Rheni** () là một nguyên tố hóa học có ký hiệu **Re** và số nguyên tử 75. Nó là một kim loại chuyển tiếp nặng, màu trắng bạc nằm tại hàng ba của nhóm 7
**Ethan** là một hợp chất hóa học có công thức hóa học C2H6. Nó là một alkan, nghĩa là một hydrocarbon no không tạo vòng. Ở áp suất và nhiệt độ bình thường thì ethan
**Toluen**, hay còn gọi là **methylbenzen** hay **phenylmethan**, là một chất lỏng trong suốt, không hòa tan trong nước. Toluen là một Hydrocacbon thơm được sử dụng làm dung môi rộng rãi trong công nghiệp.
**Heptan** (heptane) hay còn gọi là **dipropyl methan**, **gettysolve-C** hay **heptyl hydrid**) là một Hydrocacbon thuộc nhóm ankan có công thức C7H16. Heptan có chín đồng phân, gồm: * 2,2,3-Trimethylbutan * 2,2-Dimethylpentan * 2,3-Dimethylpentan *
**2,2,4-Trimethylpentan**, còn được biết đến như là **isooctan**, là một đồng phân của octan mà tầm quan trọng của nó được nhiều người biết đến là thang điểm 100 trong chỉ số octan. Công thức
**Trận Balikpapan lần thứ nhất** diễn ra vào ngày 23-25 tháng 1 năm 1942, ngoài khơi thị trấn sản xuất dầu lớn và cảng Balikpapan, trên đảo Borneo, thuộc Đông Ấn Hà Lan. Sau khi
nhỏ|[[Franklin D. Roosevelt|Tổng thống Roosevelt đang ký biên bản Lend-Lease để hỗ trợ cho Anh và Trung Quốc (Tháng 3 năm 1941).]] nhỏ|[[United States House of Representatives|House of Representatives bill # 1776, p.1]] **Lend-Lease**, là
**World total primary energy production**
frameless|alt=World total primary energy production
_Lưu ý sự khác
nhỏ|317x317px|"Người que" cơ bản thể hiện một người, với một vòng tròn cho đầu và các đường cho thân, cánh tay và chân. **Stickman**, hay còn được gọi là **người que**, là một hình vẽ
thumb|Tóm tắt một số cách pha ethanol chính trên thế giới Có một số **hỗn hợp nhiên liệu ethanol phổ biến** được sử dụng trên thế giới. Việc sử dụng hoàn toàn ethanol lỏng hoặc
**Thomas Midgley, Jr.** (18 tháng 5 năm 1889 – 2 tháng 11 năm 1944) là một kỹ sư cơ khí và hóa học người Mỹ. Ông đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển xăng
**_Mortal Engines_** là một bộ phim hậu tận thế năm 2018 của đạo diễn Christian Rivers với kịch bản của Fran Walsh, Philippa Boyens, và Peter Jackson, dựa trên tiểu thuyết cùng tên của Philip
**Toyota Sienna** là mẫu minivan do Toyota sản xuất tại nhà máy Toyota Motor Manufacturing Indiana ở thành phố Princeton, bang Indiana, Hoa Kỳ. Tên xe được đặt theo tên thành phố Siena ở
Vụ **thảm sát Covina** xảy ra vào ngày 24 tháng 12 năm 2008, tại Covina, thành phố ở ngoại ô Los Angeles, California, Hoa Kỳ. Chín người đã thiệt mạng do đạn bắn trong một
Hiện tượng cháy và nổ xe đã xảy ra tại Việt Nam từ cuối năm 2011 và gây ra lo ngại lan rộng. Dư luận bắt đầu chú ý từ khi vụ nổ xe máy
**_I-183_** (nguyên mang tên **_I-83_**) là một tàu ngầm tuần dương thuộc phân lớp Kaidai VII, nhập biên chế cùng Hải quân Đế quốc Nhật Bản vào năm 1943. Nó đã hoạt động trong Chiến
**Khử lưu huỳnh bằng hydro** (HDS, tiếng Anh: _hydrodesulfurization_) là quá trình hóa học có sử dụng xúc tác để loại bỏ các tạp chất, chủ yếu là các hợp chất chứa lưu huỳnh trong
**USS _Holton_ (DE-703)** là một tàu hộ tống khu trục lớp _Buckley_ được Hải quân Hoa Kỳ chế tạo trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Tên nó được đặt theo Thiếu úy Hải quân
**Hexan** (hexane) là một hydrocarbon nhóm alkan có công thức CH3(CH2)4CH3. Chữ "hex" nghĩa là có 6 nguyên tử carbon trong công thức cấu tạo, còn chữ "an" cho biết các carbon này liên kết
**_The Falcon and the Winter Soldier_** (tạm dịch tiếng Việt: **_Chim ưng và Chiến binh mùa đông_**) là một bộ phim truyền hình ngắn tập Mỹ do Malcolm Spellman tạo ra cho dịch vụ phát
phải|nhỏ|120x120px| Một mô hình 3D của [[ethylen, alken đơn giản nhất.]] Trong hóa hữu cơ, **alken** là một hydrocarbon chứa liên kết đôi carbon–carbon. Alken thường đồng nghĩa với olefin. Thuật ngữ **olefin** dùng cho
**Benzene** là một hợp chất hữu cơ có công thức hoá học **C6H6**. Benzene là một hydrocarbon thơm, trong điều kiện bình thường là một chất lỏng không màu, mùi dịu ngọt dễ chịu, dễ
**Chuột nhắt nhà** (danh pháp hai phần: **_Mus musculus_**) là loài gặm nhấm có kích thước nhỏ và là một trong những loài có số lượng lớn nhất của chi Chuột nhắt. Chuột nhắt chủ
**Danh sách các nhà phát minh** được ghi nhận. ## Danh sách theo bảng chữ cái ### A * Vitaly Abalakov (1906–1986), Nga – các thiết bị cam, móng neo leo băng không răng ren
nhỏ|phải|Một trạm xăng sinh học ở Brazil **Nhiên liệu sinh học** (Tiếng Anh: _Biofuels_, tiếng Pháp: _biocarburant_) là loại nhiên liệu được hình thành từ các hợp chất có nguồn gốc động thực vật (sinh
**_Rana Vikrama_** là một bộ phim hành động giật gân tiếng Kannada Ấn Độ năm 2015 do Pavan Wadeyar làm đạo diễn, Puneeth Rajkumar, Anjali và Adah Sharma thủ vai các nhân vật chính. Bộ
Cuộc **Không chiến tại Anh Quốc** () là tên thường gọi của một cuộc không chiến dai dẳng giữa Đức Quốc xã và Anh Quốc vào mùa hè-thu năm 1940 trong Chiến tranh thế giới
nhỏ|Bìa [[Weekly Shōnen Jump ngày 1 tháng 1 năm 2019 với chương đầu tiên của Chainsaw Man ]] là một bộ manga Nhật Bản do Fujimoto Tatsuki sáng tác và minh hoạ. Phần đầu của
**Hot Fuzz** là một bộ phim hài hành động năm 2007 do Edgar Wright đạo diễn kiêm đồng biên kịch với Simon Pegg. Trong phim, Pegg cùng Nick Frost vào vai hai cảnh sát điều
nhỏ|phải|Ba cách miêu tả cấu trúc của acid acetic nhỏ|phải|Acid acetic bị đông lạnh **Acid acetic**, hay **acid ethanoic** là một chất lỏng không màu và là acid hợp chất hữu cơ với công thức
nhỏ|Thủ tướng Anh [[Winston Churchill, Tổng thống Hoa Kỳ Franklin D. Roosevelt, và Lãnh tụ Xô viết Joseph Stalin ở Yalta, Krym, Liên Xô vào tháng 2 năm 1945]] **Quan hệ giữa Hợp chúng quốc
**_n_-Butyllithi** C4H9Li (viết tắt _**n_-BuLi**) là thuốc thử cơ lithi. Nó là một trong những hợp chất hữu cơ kim loại (hợp chất cơ kim). Nó được sử dụng rộng rãi như một chất khởi
**_The Lego Movie_** (cách điệu là THE LEGO® Movie, tựa Việt: Bộ phim Lego) là một bộ phim hài, hoạt hình máy tính, phiêu lưu, stop-motion phát hành năm 2014. Do Phil Lord và Christopher
**Eucalyptol** là một hợp chất hữu cơ tự nhiên, trong điều kiện nhiệt độ phòng là một chất lỏng không màu. Nó là một ete vòng đồng thời là một monotecpenoit. Eucalyptol còn được biết
thumb|right|[[Côn trùng bị nhựa cây bao lại.]] **Nhựa cây** là một dạng dịch hydrocarbon của nhiều loài thực vật, đặc biệt là cây lá kim. Nói rộng hơn, thuật ngữ này cũng được sử dụng
**Polycaprolacton** (**PCL**) là một polyeste có khả năng phân hủy sinh học với nhiệt độ nóng chảy khoảng 60 °C và nhiệt độ hóa thủy tinh khoảng -60 °C. PCL tổng hợp từ dầu thô hay qua