✨Biên niên sử Hà Nội
Biên niên sử Hà Nội ghi lại các sự kiện của thành phố Hà Nội theo thứ tự thời gian. Xem thêm hai bài Lịch sử Hà Nội và Lịch sử Việt Nam để hiểu rõ các giai đoạn.
Cổ đại
Vùng đất quanh Hà Nội hiện nay được biết đến từ lâu, đó là thành Cổ Loa được tìm thấy khoảng 200 TCN.
- Thế kỷ 3 TCN: An Dương Vương chọn Cổ Loa (thuộc huyện Đông Anh) làm kinh đô.
- Thế kỷ đầu Công nguyên (40-43), Hai Bà Trưng khởi nghĩa ở Mê Linh
Bắc thuộc lần 2 – lần 3 (từ thuộc Hán đến thuộc Đường)
- Năm 454-456: Huyện Tống Bình (宋平) được thành lập.
- 545: Lý Nam Đế đóng quân và dựng kè gỗ trên sông Tô Lịch Ngày 17/3/1930 ban chấp hành lâm thời Đảng bộ Hà Nội được thành lập, đồng chí Đỗ Ngọc Du làm bí thư Ngày 11/10/1930 nhân dân Hà Nội mít tinh chia lửa với Xô Viết Nghệ Tĩnh
- 1930: Xây dựng nhà máy điện Yên Phụ. Tháng 6 năm 1930 thành ủy Hà Nội chính thức thành lập, do đồng chí Nguyễn Ngọc Vũ làm bí thư *1931: ngày 2/2/1931 nhân dân Hà Nội mít tinh kỉ niệm một năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam
- 1932: Tờ Phong Hóa của Tự lực văn đoàn ra số đầu tiên.
- 1934: Thành lập Trường tư thục Thăng Long.
- 1935: Tiểu thuyết thứ bảy ra số đầu tiên. 1937: ngày 1/5/1937 nhân dân Hà Nội lần đầu tiên kỉ niệm Ngày Quốc tế Lao động tại khu Đấu xảo 1938: Tờ báo trào phúng Vịt Đực ra số đầu tiên. 1939: tháng 10 năm 1939 an toàn khu của Xứ ủy được thành lập ở huyện Hoài Đức 1942: an toàn khu của Xứ ủy được thành lập ở huyện Ứng Hòa *1945: 9 tháng 3: Quân đội Nhật tổ chức đảo chính. 20 tháng 7: Trần Văn Lai trở thành thị trưởng người Việt đầu tiên. 15 tháng 8: Xứ ủy Bắc kì họp tại làng Vạn Phúc, Hà Đông quyết định xúc tiến khởi nghĩa 17 tháng 8: Tổng hội viên chức mít tinh hô hào ủng hộ chính phủ bù nhìn Trần Trọng Kim.Ủy ban quân sự cách mạng Hà Nội chiếm diễn đàn để tuyên truyền cách mạng. 18 tháng 8: cờ đỏ sao vàng xuất hiện nhiều tuyến phố ở Hà Nội. các huyện Ứng Hòa, Chương Mỹ, Quốc Oai khởi nghĩa giành chính quyền. Các huyện Thanh Trì, Thạch Thất, Phúc Thọ, Thường Tín khởi nghĩa thắng lợi 19 tháng 8: Quân đội Việt Minh chiếm Hà Nội.
1945–1947
- 19/08/1945: Việt Minh giành chính quyền.
- 20/8/1945: Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời Hà Nội ra mắt nhân dân
- 30/8/1945:Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội chính thức thành lập, bác sĩ Trần Duy Hưng được cử làm chủ tịch
- 2/9/1945: Chính phủ lâm thời ra mắt nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc tuyên ngôn độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa
- 3/9/1945: phiên họp đầu tiên của Chính phủ Lâm thời tại số nhà 12 phố Ngô Quyền bàn về chống nạn đói và nạn mù chữ, tổ chức tổng tuyển cử...
- 22/11/1945: Chính quyền Việt Nam Dân chủ Cộng hòa quy định Hà Nội gồm 5 khu phố nội thành: Lãng Bạc, Đống Đa, Mê Linh, Đại La, Đề Thám và 120 xã ngoại thành.
- 1945-1946: Chia Hà Nội thành 17 khu phố nội thành (Trúc Bạch, Đồng Xuân, Thăng Long, Đông Thành, Đông Kinh Nghĩa Thục, Hoàn Kiếm, Văn Miếu, Quán Sứ, Đại Học, Bảy Mẫu, Chợ Hôm, Lò Đúc, Hồng Hà, Long Biên, Đồng Nhân, Vạn Thái, Bạch Mai) và 5 khu hành chính ngoại thành (Lãng Bạc, Đại La, Đống Đa, Đề Thám, Mê Linh).
- Hiến pháp Việt Nam Dân chủ Cộng hòa 1946 ngày 9/11/1946 tuyên bố Hà Nội là thủ đô của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa
- Mùa đông 1946-đầu 1947: Toàn quốc kháng chiến. Trận Hà Nội 1946.
1954–2000
- Năm 1954: Hà Nội khi tiếp quản gồm 4 quận nội thành (34 khu phố, 37.000 dân) và 4 quận ngoại thành (45 xã, 16.000 dân), đánh số từ I đến VIII, với diện tích 152 km². Ngày 13/12/1954, sáp nhập khu vực phố Gia Lâm (gồm phố Gia Lâm, khu nhà ga Gia Lâm, sân bay Gia Lâm, và 4 xã Hồng Tiến, Việt Hưng, Long Biên, Ngọc Thụy) của tỉnh Bắc Ninh vào Hà Nội.
- 1956-1957: Phong trào Nhân Văn-Giai Phẩm.
- 3/1958: Bỏ 4 quận nội thành, thay bằng 12 khu phố: Hoàn Kiếm, Hàng Cỏ, Hai Bà Trưng, Hàng Bông, Cửa Đông, Hàng Đào, Trúc Bạch, Văn Miếu, Ba Đình, Bạch Mai, Bảy Mẫu, Ô Chợ Dừa.
- 1959: chia lại thành 8 khu phố nội thành: Hoàn Kiếm, Hàng Cỏ, Hai Bà Trưng, Trúc Bạch, Ba Đình, Đồng Xuân, Đống Đa, Bạch Mai và 4 huyện ngoại thành (có 43 xã).
- 1961: Ngày 20 tháng 4: Tại Kỳ họp khóa II, kỳ 2, Quốc hội đã quyết định mở rộng Hà Nội (lần thứ nhất) với diện tích 584 km², 91.000 dân. Hà Nội sáp nhập 18 xã, 6 thôn và 1 thị trấn (Văn Điển) thuộc các huyện Đan Phượng, Hoài Đức, Thanh Trì (tỉnh Hà Đông); cả huyện Gia Lâm (gồm 15 xã), 14 xã khác và 1 thị trấn (Yên Viên) thuộc các huyện Từ Sơn, Tiên Du, Thuận Thành (tỉnh Bắc Ninh); cả huyện Đông Anh (gồm 16 xã), 1 xã thuộc huyện Yên Lãng và nửa thôn thuộc huyện Kim Anh (tỉnh Vĩnh Phúc); 1 xã thuộc huyện Văn Giang (tỉnh Hưng Yên). Ngày 31 tháng 5: Thành lập 4 khu phố nội thành (Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Ba Đình, Đống Đa) và 4 huyện ngoại thành (Đông Anh, Gia Lâm, Thanh Trì, Từ Liêm).
- 1966-1968: Không quân Mỹ bắt đầu ném bom. Một phần thành phố đi sơ tán.
- 21/11/1970, Mỹ cho đổ bộ quân đánh chiếm trại tù Sơn Tây nhằm giải thoát khoảng 65-70 tù binh hiện đang bị giam tại đây nhưng không thành công vì số này trước đó đã được chuyển đi nơi khác.
- 1972: Chiến dịch Linebacker II, 12 ngày đêm Điện Biên Phủ trên không
- 21/12/1974: Thành lập các tiểu khu ở các khu nội thành, thay thế cho khối dân phố.
- 1978: Tháng 12: Sắp xếp lại các tiểu khu: khu Hoàn Kiếm có 18 tiểu khu, khu Ba Đình có 15 tiểu khu, khu Đống Đa có 23 tiểu khu, khu Hai Bà Trưng có 22 tiểu khu, tổng cộng là 78 tiểu khu. Ngày 29 tháng 12: Quốc hội khóa VI, kỳ họp thứ 4 (tháng 12 năm 1978) đã quyết định mở rộng Thủ đô Hà Nội (lần thứ hai) với diện tích đất tự nhiên là 2136 km², dân số 2,5 triệu người gồm bốn khu phố nội thành, một thị xã và 11 huyện ngoại thành. Hà Nội lấy thêm 5 huyện và 1 thị xã của tỉnh Hà Sơn Bình (Ba Vì, Thạch Thất, Phúc Thọ, Đan Phượng, Hoài Đức, thị xã Sơn Tây), 2 huyện của tỉnh Vĩnh Phú (Mê Linh, Sóc Sơn).
- 6/1981: Đổi khu phố thành quận và tiểu khu thành phường.
- 12/8/1991: Tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa VIII, ranh giới Thủ đô Hà Nội được điều chỉnh. Trả 5 huyện và 1 thị xã đã lấy năm 1978 cho tỉnh Hà Tây và 1 huyện (Mê Linh) cho tỉnh Vĩnh Phú, còn bốn quận nội thành và năm huyện ngoại thành, với diện tích đất tự nhiên 924 km².
- 1993 ** Vụ án cầu Chương Dương
- 1994: ** Ngày 14 tháng 7, chợ Đồng Xuân bị cháy, gần như toàn bộ gian hàng trong chợ bị thiêu rụi.
- 27/12/1995: Lập quận Tây Hồ
- 1997: Ngày 1 tháng 1: Lập quận Thanh Xuân Ngày 1 tháng 9: Lập quận Cầu Giấy ** Tháng 11: Tổ chức Hội nghị thượng đỉnh các nước nói tiếng Pháp - Francophonie 1997.
- 1999: Hà Nội được UNESCO tôn vinh là thành phố vì hòa bình
Thế kỷ 21
2003 2 tháng 9: Khánh thành Sân vận động Quốc gia Mỹ Đình Tháng 12: Tổ chức SEA Games 2003 2004 1 tháng 1: Lập 2 quận Long Biên và Hoàng Mai. 2005 Hà Nội có gần 3,2 triệu người, vượt 3% so với dự báo, đạt mật độ dân số trên 3450 người/km², gấp trên 100 lần so với mật độ chuẩn thế giới. 8 tháng 3: Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội (HASTC) chính thức đi vào hoạt động. 2006: Tổ chức hội nghị thượng đỉnh APEC 2006. 2007: Dân số Hà Nội tăng thêm 138.100 người, đạt 3.398.889 nhân khẩu với 784.881 hộ, tăng 3,5% so với năm 2006. 2008 1 tháng 8: tỉnh Hà Tây và huyện Mê Linh, tỉnh Vĩnh Phúc đã chính thức sáp nhập vào Hà Nội. Hà Nội trở thành thủ đô lớn thứ 17 về mặt diện tích trên thế giới. Cuối tháng 10, mưa lớn gây ra trận lụt lịch sử tại Hà Nội, thành phố chịu thiệt hại tối thiểu là 3.000 tỉ VND (tạm thời) và có ít nhất 21 người thiệt mạng. *2009 8 tháng 5: Chính phủ Việt Nam ra Nghị quyết 19/NQ-CP thành lập quận Hà Đông trên cơ sở toàn bộ diện tích, dân số của thành phố Hà Đông trước đây và thành phố Sơn Tây chuyển thành thị xã Sơn Tây. 2010: Chuỗi sự kiện kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long – Hà Nội. 2013 27 tháng 12: Chính phủ ban hành Nghị quyết số 132/NQ-CP về việc tách huyện Từ Liêm để thành lập 2 quận mới là Bắc Từ Liêm và Nam Từ Liêm. 2015: Vụ thay thế cây ở Hà Nội 2015 2019 Tháng 2: Diễn ra Hội nghị thượng đỉnh Triều Tiên – Hoa Kỳ lần thứ hai giữa Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tháng 4: cuộc tổng điều tra dân số cả nước cho thấy dân số Hà Nội là hơn 8 triệu người. *2020 9 tháng 1: Xảy ra vụ đụng độ vào rạng sáng tại xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức giữa một số người dân địa phương với lực lượng cảnh sát cơ động, hậu quả là 3 cảnh sát và 1 người dân tử vong. *2022 13 tháng 1: Chính thức khánh thành tuyến đường sắt trên cao Cát Linh – Hà Đông, sau hơn 10 năm xây dựng và hơn 2 tháng vận hành thử. 13 tháng 4: Hà Nội trở thành địa phương cuối cùng trên cả nước cho phép các trường mầm non hoạt động trở lại sau gần 1 năm phải đóng cửa để phòng chống đại dịch COVID-19. Tháng 5: Tổ chức SEA Games 2021 (bị hoãn từ 2021 do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19). *2023: *12 tháng 9: Vụ hỏa hoạn chung cư mini ở Khương Hạ 2023 làm ít nhất 56 người thiệt mạng và 37 người bị thương. 2024 24 tháng 5: Mười bốn người thiệt mạng và sáu người khác bị thương trong một vụ cháy chung cư ở Hà Nội. Tháng 9: Lũ lớn ở Hà Nội sau bão Yagi. 18 tháng 12: Cháy quán hát do phóng hỏa ở Hà Nội khiến 11 người tử vong và hai người cấp cứu.