✨Bát hổ

Bát hổ (chữ Hán: 八虎), hay còn được gọi là Bát đảng (八黨), là một nhóm hoạn quan bao gồm 8 người có quyền lực mạnh nhất dưới thời Chính Đức nhà Minh (1505–1521). Tám người này bao gồm Lưu Cẩn (劉瑾), Mã Vĩnh Thành (馬永成), Cao Phụng (高鳳), La Tường (羅祥), Ngụy Bân (魏彬), Khâu Tụ (丘聚), Cốc Đại Dụng (谷大用) và Trương Vĩnh (張永). Trong đó nổi bật nhất là Lưu Cẩn, thủ lĩnh của nhóm Bát hổ, cũng là một trong những hoạn quan khét tiếng nhất trong lịch sử Trung Quốc.

Khái quát

Từ thời xa xưa, các hoàng đế Trung Hoa thường sử dụng hoạn quan vào những việc hầu hạ, bảo vệ tin cẩn trong hậu cung nhằm đảm bảo huyết thống của mình không bị pha tạp. Dần dần, vai trò của các hoạn quan được mở rộng không chỉ hầu hạ cho hoàng đế, mà còn cho cả các thành viên hoàng tộc khác, bao gồm các phi tần, hoàng tử, công chúa.

Tuy vậy, sự thân cận này lại dễ dàng biến các hoạn quan trở thành những thế lực đáng sợ đối với các vương triều. Ngay từ thời Tần, hoạn quan Triệu Cao đã lợi dụng sự thông đồng của Thừa tướng Lý Tư để sửa di chiếu của Tần Thủy Hoàng nhằm đưa hoàng tử Hồ Hợi (tức Tần Nhị Thế) lên ngôi. Triệu Cao còn đi xa hơn khi tìm cách diệt trừ Lý Tư, thậm chí giết cả Tần Nhị Thế và mưu đồ tự lập làm hoàng đế. Mặc dù ý định của Triệu Cao cuối cùng cũng đã bị dập tắt do vua bù nhìn Tần Tử Anh kịp thời ra tay trước, nhưng hậu quả để lại từ sự lũng đoạn của Triệu Cao đã góp phần không nhỏ đưa nhà Tần đi đến diệt vong.

Các triều đại sau đó dù cố gắng học bài học này, nhưng hầu như không có tác dụng. Thời Đông Hán có Thập thường thị, thời Đường có đến 7 hoàng đế do các hoạn quan lập nên.

Minh Thái Tổ sau khi lập quốc, đã cố gắng học bài học từ các triều trước, cho lập bia sắt quy định ngăn cản ngoại thích và hoạn quan can dự vào triều chính.

Khi loạn Tĩnh Nan nổ ra, Yên vương Chu Đệ đã nhờ cậy rất nhiều vào sự giúp đỡ của các hoạn quan mà đoạt được ngai vàng. Vì vậy, ngay khi lên ngôi, ông đã trọng dụng các hoạn quan để làm đối trọng với các văn quan võ tướng. Các hoạn quan thân tín của hoàng đế bắt đầu được bổ nhiệm vào các chức vụ chỉ huy cấm quân, chỉ huy quân đội, khâm sai triều đình, thậm chí cầm đầu các phái bộ ở nước ngoài.

Sự trỗi dậy của Bát hổ

Năm 1505, Minh Hiếu Tông Hoằng Trị đế băng hà. Thái tử Chu Hậu Chiếu đăng cơ kế vị khi mới 14 tuổi, tức Minh Vũ Tông Chính Đức hoàng đế. Ngay khi lên ngôi, vị hoàng đế trẻ rõ ràng đã không tin tưởng các đại thần, vì vậy đã lập tức đã bổ nhiệm 8 hoạn quan thân tín từng hầu cận mình khi còn ở ngôi Trữ quân, không chỉ nắm giữ những chức vụ trọng yếu trong triều đình và còn kiểm soát quân đội cũng như các cơ quan mật vụ Đông Xưởng và Tây Xưởng. Quyền thế của 8 hoạn quan này bắt đầu nắm cả thiên hạ, được mệnh danh là Bát hổ. Đến lượt mình, Bát hổ cũng tìm cách bổ nhiệm các thân tín và thân thuộc vào nắm giữ các vị trí trọng yếu trong triều lẫn ngoài nội, hình thành phe cánh mạnh mẽ, lũng đoạn triều đình.

Một trong tám tên hoạn quan, Lưu Cẩn, người nổi lên với tư cách là thủ lĩnh của nhóm, được giao trọng trách biểu diễn âm nhạc cung đình vào đầu năm 1506, giúp ông trở thành công cụ giải trí của Chính Đức. Ông đã xuất sắc trong vai trò này, đưa ra những ý tưởng cho những trò tiêu khiển được chứng minh là rất hợp theo ý thích của hoàng đế.

Một số nhóm trong giới thượng lưu đã hoảng hốt với sự thăng tiến của Lưu Cẩn và ảnh hưởng rõ ràng của nhóm đối với nhà cầm quyền trẻ tuổi, và vì vậy họ bắt đầu âm mưu chống lại Bát hổ.

Ba đại thần bao gồm các Đại học sĩ Lưu Kiện, Tạ Di, Lý Đông Dương - những người từng được giao quyền phò tá, dạy học cho thái tử Chu Hậu Chiếu từ thời Hoằng Trị và được các thượng thư các bộ ủng hộ, đã dâng sớ yêu cầu xử tử cả nhóm Bát hổ, trong khi các hoạn quan bị thất sủng khác khăng khăng cho rằng chỉ cần xin bãi chức bọn chúng vì đó là một hình phạt mà hoàng đế sẽ dễ xem xét hơn. Một kế hoạch chung cuối cùng đã được thỏa thuận giữa hai bên và bắt đầu với một kiến ​​nghị trực tiếp với hoàng đế, đó là yêu cầu xử tử Lưu Cẩn và trục xuất các thành viên còn lại trong nhóm ra khỏi triều đình.

Lưu Cẩn đã được một trong những đồng bọn của mình thông báo về âm mưu này của đám quần thần và liền cùng 7 tên hoạn quan khác đến hậu cung để quỳ xuống cầu xin tha mạng trước mặt Chính Đức vào đêm ngày 27 tháng 10 năm 1506. Hoàng đế đã nghe theo lời cầu xin của chúng, và vào buổi chầu ngày hôm sau, ông trấn an bá quan bằng cách tuyên bố sẽ quyết định số phận của bọn hoạn quan khi rảnh rỗi. Tất cả đại thần đã từ quan ngay lập tức khi nghe tin này và một số bá quan cấp cao đã làm theo. Âm mưu trừ Bát hổ đã bị dập tắt và hầu hết các cuộc điều tra về sự lộng quyền của tám tên hoạn quan cuối cùng đã bị bỏ qua.

Lưu Cẩn đã tiến hành trả thù những người lên tiếng chống lại hắn, dẫn đến một loạt các vụ cách chức, các vụ tra tấn và bỏ tù một số đại thần, Lễ bộ thượng thư cấp cao có thái độ không quy phục mình.

Vào tháng 2 năm 1507, 21 quan lại dâng sớ phản đối việc hoàng đế bãi chức các đại thần đều bị đánh bằng trượng và giáng làm thường dân. cũng như đồng bọn của hắn.

Năm 1509, khi bộ biên niên sử về Hoằng Trị đế trong Minh thực lục được hoàn tất và trình lên triều đình, ban Nội các đã xin thăng chức cho các học giả liên quan đến dự án. Tuy nhiên, Lưu Cẩn không ưa các học giả này do đây là những người có thái độ bất phục hắn, dù chưa có hành động chống đối cụ thể nào. Thay vì chấp nhận thăng chức cho họ, Lưu Cẩn đã đề nghị Chính Đức đế chuyển những người này đến Nam Kinh nhận chức vụ khác như là một cách để loại bỏ tận gốc những thành phần có tư tưởng phản đối hắn trong kinh thành.

Các thành viên của Bát hổ

Lưu Cẩn (1451-1510)

Lưu Cẩn quê ở Hưng Bình, Hàm Dương thuộc tỉnh Thiểm Tây. Ông sinh ngày 28 tháng 2 năm 1451 trong một gia đình họ Đàm. Tên ban đầu của ông là Đàm Cẩn. Ông tin mình có khả năng ăn nói hùng hồn, vì vậy đã quyết định trở thành hoạn quan, vì ông coi đó là con đường tốt nhất để thành công. Sau khi trở thành hoạn quan, ông được một hoạn quan khác đã già có họ Lưu nhận nuôi, và đổi tên thành Lưu Cẩn.

Ông bắt đầu làm việc trong cung điện hoàng gia vào những năm thập niên 1480, nơi ông bắt đầu hợp nhất với một nhóm hoạn quan khác mà sau này trở thành Bát hổ. Ông trở thành Trưởng ban Nghi lễ, trong đó ông nổi tiếng với việc thay đổi các tấu chương được gửi đến và phản hồi từ hoàng đế. Điều này có nghĩa là về cơ bản, ông đã kiểm soát những gì hoàng đế biết và những gì hoàng đế đã phê duyệt. Sau đó, ông trở thành Tư lễ giám của các quần thần, và được biết đến vì nhận hối lộ từ các quan chức cấp cao. Ví dụ, ông yêu cầu 13 quan hành chính tỉnh phải trả cho ông 20.000 lượng bạc khi họ đến thăm kinh đô, ba lần một năm. Ông cũng rất có ảnh hưởng trong quân đội. Ở đỉnh cao quyền lực của Lưu Cẩn, tất cả các hành động quân sự phải được ông chấp thuận, giúp ông có nhiều quyền lực hơn các tướng lĩnh.

Sau khi tái lập Tây Xưởng và giao cho Cốc Đại Dụng quản lý, Lưu Cẩn đã thuyết phục hoàng đế tạo ra một Kho nội vụ (Nội xưởng), nơi sẽ giám sát các mối nguy hiểm trực tiếp lên ngai vàng và sự an toàn của hoàng đế. Kho này được làm giám sát viên cho hai kho kia, Đông và Tây, do đó củng cố quyền lực của Lưu Cẩn. Kho đã bức hại nhiều đối thủ chống đối với Lưu Cẩn và các chính sách của ông ta. Người ta ước tính rằng hơn 1000 người đã bị giết trong Kho Nội vụ.

Từ số tiền có được nhờ tham nhũng, ông tiếp tục phô trương vinh quang và sự giàu có của mình bằng cách xây dựng một cung điện ở quê nhà.

Khi bị lật đổ năm 1510, lực lượng Cẩm y vệ đã được Chính Đức gửi đến để bắt giữ ông và tịch thu tài sản của ông. Trong quá trình lục soát, các binh lính đã tìm thấy tổng cộng 12.057.800 lượng vàng và 259.583.600 lượng bạc, cũng như đá quý, con dấu giả và những chiếc lộng với những con dao giấu bên trong, có vẻ như được sử dụng để hành thích hoàng đế. Ông bị triều đình xử tử bằng hình phạt lăng trì với 1000 vết chém. Ông đã bị chém 3,357 lần trong khoảng thời gian ba ngày.

Trương Vĩnh (1470-1532)

Trương Vĩnh, một người gốc Tân Thành, Bảo Định, Hà Bắc, không xuất hiện trong các ghi chép lịch sử cho đến thời gian hoạt động của ông trong nhóm Bát hổ. Trong thời Chính Đức, ông nắm quyền kiểm soát nhiều chức vụ quan trọng và phát triển mối liên kết chặt chẽ giữa ông và Hoàng đế. Bằng cách này, ông bắt đầu coi thường các chính sách và kế hoạch của triều đình. Ví dụ, bất chấp sự phản đối mạnh mẽ của Thượng thư Bộ doanh thu, ông đã mua thành công một số đất tư nhân hóa. Ông kiểm soát Kho Đông xưởng, một trong những kho bí mật và hoạt động tình báo báo cáo với hoàng đế. Ông cũng được trao quyền kiểm soát đồn trú Shen-Chi, được thành lập để cho binh lính luyện tập với súng. Năm 1510, Trương Vĩnh được bổ nhiệm làm Tư lệnh tối cao của quân đội và được phái đi để dập tắt cuộc nổi dậy của An Hóa vương Chu Chí Phiên.

Khi Lưu Cẩn còn nắm quyền, Trương Vĩnh là cánh tay phải của ông ta trên chiến trường và cả ở nhà. Ông không có mối quan hệ tốt với Lưu Cẩn, nhưng không thể bị tước bỏ quyền lực do năng lực quân sự rất tốt của mình. Trương Vĩnh đã âm mưu cùng với Dương Nhất Thanh để trừ bỏ Lưu Cẩn, và trở thành thành hoạn quan quyền lực nhất trong số các thành viên còn lại của Bát hổ sau cái chết của Lưu Cẩn.

Vào tháng 10 năm 1511, Trương Vĩnh đã xin hoàng đế cho phép ông chọn 6.000 quân từ đồn trú kinh thành để huấn luyện đặc biệt làm lực lượng trấn áp nội loạn trong giai đoạn khủng hoảng chính trị. Chính Đức đế đã phê chuẩn yêu cầu này do cần thêm quân đội để chiến đấu với lực lượng nổi loạn của Lưu Lục, Lưu Thất.

Vào tháng 7 năm 1514, Trương Vĩnh được giao nhiệm vụ đem quân bảo vệ biên giới phía bắc nhằm chống lại sự xâm phạm của người Mông Cổ.

Tuy nhiên, sau cái chết của Chính Đức đế, địa vị của ông rơi vào trạng thái của một hoạn quan thông thường, và ông được lệnh cho nghỉ hưu bởi tân hoàng đế Gia Tĩnh. Tuy nhiên, đến năm 1529, ông đã bắt đầu lấy lại được một số quyền lực, và được bổ nhiệm làm Tổng tham mưu của các bộ phận tích hợp. Ông qua đời không lâu sau đợt bổ nhiệm này.

Cao Phụng (mất năm 1526)

Sau khi Lưu Cẩn chết, Cao Phụng đã trở thành một trong những người đứng đầu mới của Tổng cục Nghi lễ, cùng với Ngụy Bân. Bên cạnh đó, thông tin về Cao Phụng còn hạn chế.

Mã Vĩnh Thành (1468-1526)

Mã Vĩnh Thành đến từ khu vực Bá Châu hoặc Văn An, Lang Phường. Ông ta trở nên giàu có nhờ đi cướp giật trong một băng đảng, nhận hối lộ từ các quan địa phương để họ có thể có được sự ưu ái của hoàng đế. Mã Vĩnh Thành nắm quyền kiểm soát Đông xưởng, nơi hoạt động như một trụ sở gián điệp và cơ quan an ninh bí mật của triều đại nhà Minh.

Cốc Đại Dụng

Cốc Đại Dụng được biết đến với vị trí đứng đầu Tây Xưởng, nơi mà Chính Đức đế đã mở cửa trở lại vào năm 1506 sau 25 năm ngủ yên do mong muốn có một cơ quan tình báo toàn diện hơn, với Cốc Đại Dụng là người quản lí. Tây Xưởng đã bị đóng cửa sau khi Lưu Cẩn bị hành quyết, mặc dù Chính Đức đế vẫn coi trọng Cốc Đại Dụng.

Vào tháng 8 năm 1511, Cốc Đại Dụng được bổ nhiệm làm tổng chỉ huy các vấn đề quân sự và ông đã lãnh đạo một nhóm quân đội ở phía nam kinh đô để chiến đấu với lực lượng phản loạn của anh em Lưu Lục, Lưu Thất. Như một phần thưởng cho việc đánh tan cuộc nổi loạn, những người em trai và anh trai của ông đã được phong tước quý tộc.

Các thành viên trong gia đình ông được đảm nhận các vị trí và vai trò quan trọng trong bộ máy quốc gia. Chẳng hạn, cha của Cốc Đại Dụng được trao quyền chỉ huy Đội cảnh binh mật cùng với cha của Trương Vĩnh.

Ông cũng làm việc trong các dự án xây dựng từ thiện ở Bắc Kinh. Năm 1508, ông đã tặng một chiếc chuông lớn cho chùa Đạo giáo Bạch Vân Quán (Đền Mây Trắng), nơi đã xây dựng một hội trường mới. Vào năm 1510 và 1512, ông đã khôi phục chùa Lingtongmiao ở công viên phía nam, chùa Yanfasi bên ngoài cổng phía tây của kinh thành và chùa Huguosi (để nó có thể cung cấp nơi ở cho các nhà sư Trung Á). Ông đã sử dụng các khoản đóng góp từ hoàng đế và gia đình hoàng tộc để thực hiện các dự án này, nhưng có lẽ đã được hoàng đế ủy quyền và yêu cầu. Cốc Đại Dụng dường như cũng đã chọn ít nhất một trong những dự án của mình, khôi phục lại một ngôi đền cũ ở vùng đồi núi phía Tây xa xôi, biến nó thành "một khu vực sáng chói và rực rỡ".

Sau cái chết của Chính Đức đế, ông tạm thời được vinh danh với những đóng góp cho triều đình, trước khi bị đày đến Nam Kinh, nơi ông qua đời sau này.

Khâu Tụ

Ông phụ trách kho Đông Xưởng, nhưng mất việc sau khi Lưu Cẩn bị giết. Ông không có bất kỳ tài liệu nào đề cập đến mình, đôi khi chỉ được nhắc đến trong tiểu sử của Bát hổ. Bên cạnh đó, thông tin về Khâu Tụ còn hạn chế.

Ngụy Bân

Ngụy Bân được trao quyền chỉ huy đồn trú san qian ying (三千 營), được tạo nên từ 3.000 người man di đã quy phục thiên triều. Ngụy Bân cũng được biết đến với việc xây dựng đền Hongshangshi. Ông đã sử dụng bói toán để tìm một nơi chôn cất phù hợp ở vùng ngoại ô phía nam của Bắc Kinh, và xây dựng Hongshangshi ở đó vào năm 1514. Vùng đất được hoàng đế chính thức ban tặng, và ngôi đền được gọi là "Đền thờ của ngài Ngụy". Khu vực này nổi tiếng với những vườn hải đường và những cây thực vật quý hiếm khác. Sau khi Lưu Cẩn bị xử tử, Ngụy Bân đã trở thành một trong những người đứng đầu Ban Giám đốc Nghi lễ, cùng với Cao Phụng. Tuy nhiên, ông quyết định từ quan nghỉ hưu sau khi hoàng đế Gia Tĩnh lên ngôi.

La Tường

Hầu như không có thông tin nào về La Tường, mặc dù được biết rằng ông ta là thành viên của Bát hổ.

Ảnh hưởng chính trị

Chính Đức hoàng đế

thumb|Minh Vũ Tông Chính Đức hoàng đế Vào những năm đầu thời Chính Đức, Lưu Cẩn và bảy hoạn quan khác, những người đã phục vụ hoàng đế khi còn ở Đông cung, được thêm vào đội ngũ tham triều của ông. Ông đã bỏ qua lời khuyên của các đại thần, những người đã khuyên can ông nên hạn chế vai trò của các hoạn quan trong triều. Được chăm sóc bởi các hoạn quan từ khi còn nhỏ, ông rất quý chuộng họ, và bắt đầu từ năm 1506, ông đã giao cho họ những vai trò quan trọng về tài chính và quân sự. Ông thích dành thời gian với họ, chủ yếu để tập cưỡi ngựa, bắn cung, đá cầu, săn bắn và âm nhạc. Lưu Cẩn chịu trách nhiệm về các trò giải trí trong cung điện, và "cung cấp các điệu nhảy, đấu vật, một đàn thú kỳ lạ và dĩ nhiên là âm nhạc". Bọn hoạn quan cũng thường xuyên khuyến khích Chính Đức rời khỏi cung điện, cải trang thành dân thường để khám phá các đường phố ở Bắc Kinh, mà hoàng đế yêu thích. Do đó, hoàng đế không còn quan tâm đến chính sự, vì vậy ông bắt đầu giao lại các công việc quốc gia chỉ cho các hoạn quan của mình.

Vì không muốn phải đối phó với chính sự, Chính Đức đế đã để lại hầu hết các vấn đề của quốc gia cho hoạn quan. Chẳng hạn, hoàng đế cần tiền để thực hiện các dự án đế quốc khác nhau, nhưng không muốn sử dụng tiền cá nhân của mình, vì vậy vua đã lắng nghe và thực hiện các ý tưởng của Bát hổ, trong đó chủ yếu là tăng thuế mới.

Khi cảm thấy chán nản cuộc sống trong cung cấm, Chính Đức liền hạ lệnh xây dựng ở phía Tây hoàng cung một nơi gọi là "Báo phòng" (豹房). Muốn xây dựng công trình phải cần tiền tài, nhân lực. Hoàng đế liền nảy sinh ham muốn đối với vàng bạc. Lưu Cẩn thừa dịp đó tâu khuyên vua nên "kinh doanh" chức tước bằng cách "thu tiền của quan mới, mỗi người 2 vạn lạng bạc". Chính Đức đang khao khát "Báo phòng", liền nghe theo Lưu Cẩn, còn giao cho hắn toàn quyền quyết định việc này.

Mặc dù Chính Đức đế dành tất cả tiền bạc và thời gian của mình cho các hoạt động giải trí trong cung điện, nhưng Bát hổ không bao giờ chỉ trích, khuyên can nhà vua và luôn tuân theo mong muốn của ông, điều đó khiến vua tin tưởng họ rất nhiều. Một ví dụ về điều này là vào năm 1516, ông quyết định rời khỏi hoàng cung và chuyển đến Tuyên Phủ để có một cuộc sống giải trí tốt hơn. Vì các đại thần của ông và nhiều quan lại khác phản đối điều này không ngớt, vua đã không thể đi được, bất chấp đã phạt trượng bọn họ để răn đe. Vào ngày 8 tháng 9 năm 1517, hoàng đế cố gắng thực hiện kế hoạch tuần du một lần nữa, lệnh cho Cốc Đại Dụng không để ai khác đi theo ông qua Cư Dung quan trên đường đến Tuyên Phủ. Do sự thi hành nghiêm túc của Cốc Đại Dụng đối với mệnh lệnh này, các bá quan khác không thể làm gì ngoài việc chờ đợi cho đến khi hoàng đế chán cuộc sống mới và quay trở lại Bắc Kinh vào năm 1518.

Sự tin tưởng của Chính Đức vào các hoạn quan của mình đã dập tắt những nỗ lực để loại bỏ Bát hổ của các đại thần. Ông cho họ mặc áo choàng rồng, tượng trưng cho việc họ sẽ được miễn truy cứu với mọi tội danh mà họ có thể gây ra. Thử thách thực sự duy nhất đối với sự tin tưởng này được thể hiện trong vụ bắt giữ Lưu Cẩn, người vốn luôn được vua yêu thích, và được hoàn thành chỉ với sự giúp đỡ của tất cả các thành viên khác.

Chính sách và cải cách

Kiểm soát chính sự

[[Tập tin:Dragon robe - Taiping Kingdom History Museum.jpg|thumb|Chiếc áo choàng rồng mà Minh Vũ Tông tặng cho các thành viên của Bát hổ để mặc, mặc dù theo truyền thống nó là một đặc quyền chỉ dành riêng cho hoàng gia

Có ít nhất hai cuốn tiểu thuyết được viết dưới triều đại nhà Thanh kể về Lưu Cẩn trong một âm mưu nguy hiểm. Trong Bajian qixia wuyi pingmen qianhou zhuan và Sanmenjie, Lưu Cẩn dụ hoàng đế Chính Đức đi tuần du từ kinh đô đến Tô Châu, hứa hẹn với ông ta những mỹ nữ và phong cảnh đẹp. Sử dụng mối quan hệ của mình với ba tên cướp trưởng, có một đội quân mười vạn người đóng tại Thanh Châu, Sơn Đông, Lưu Cẩn đã bí mật cho họ tấn công hoàng đế và đoàn tùy tùng nhằm hành thích ông. Hoàng đế được cứu bởi sự dũng cảm của một bộ song sinh huynh đệ.