Baphuon là một ngôi đền ở Angkor, Campuchia. Đền này tọa lạc tại Angkor Thom, tây bắc của Bayon. Đền Baphuon được xây dựng dưới triều vua Udayadiyavarman II (trị vì: 1049 – 1065), nổi tiếng với tượng Phật nhập Niết bàn được chạm khắc trên bức tường đá dài 40 m. Ngôi đền được xây dựng dùng để thờ thần Shiva. Đây được xem là ngôi đền hùng vĩ nhất, vĩ đại nhất chỉ sau Angkor.
Lịch sử
Cách đây 50 năm khi lần đầu tiên phát hiện ra Baphuon, vẻ đổ nát của Baphuon đã khiến cho các nhà khoa học dẫn đến một quyết định nhằm trùng tu di tích này. Người ta quyết định để "cứu" công trình lịch sử bị tàn phá này là "phá hủy" nó. Theo kế hoạch, họ dỡ tách ngôi đền theo từng mảng, đánh số các viên đá để rồi sau đó sẽ ghép lại thành một cấu trúc vững chắc hơn. Nhưng chính việc cứu Bayphuon của các nhà khảo cổ Pháp đã vô tình hủy hoại di tích mà cho đến ngày nay là bài toán hóc búa của các đối với các nhà khoa học.
Đang tháo dở tất cả các viên đá, viên gạch để trùng tu di tích thì quân đội Khmer Đỏ đã khiến cho công việc đang thực hiện bị bỏ dang dở. Khmer Đỏ sau đó đã tàn phá hầu hết các đền đài, di tích và Baphuon trở thành đống đá vụn vô nghĩa.
Chính những con số mà các nhà khoa học đánh dấu trên các viên gạch lúc ấy đã trở thành một bí ẩn cho các nhà khoa học hiện nay trong việc trùng tu, Baphuon trở thành một trong những "trò chơi xếp hình lớn nhất thế giới".
Tình trạng
Tuy nhiên đến nay, sau nỗ lực kéo dài nhiều năm của các nhà khảo cổ, một phần của khu đền sẽ được mở cửa trở lại phục vụ công chúng. Lần đầu tiên khách du lịch có thể vào tham quan một phần đền Baphuon và tận mắt chứng kiến công việc phục hồi, trùng tu ngôi đền cổ đang diễn ra.
phải|Baphuon chụp vào tháng 12 - 2008 và sắp sửa hoàn thành
Tử Cấm Thành Angkor Thom
nhỏ|phải|Phần phía bên trong bức tường này, theo các nhà khảo cổ, chính là Tử Cấm Thành- tuy nhiên ngày nay nó không còn nữa (ảnh chụp từ Sân Voi)
Nhiều người tự hỏi, trong kinh thành Angkor Thom không thấy Tử Cấm Thành - nơi sinh hoạt, ăn ở của nhà vua. Tuy nhiên, theo nghiên cứu của các nhà khoa học, quan điểm của vua quan vương triều Angkor là: chỉ có thần thánh mới được ở trong đền bằng đá. Còn ngay chính bản thân vua, Tử Cấm Thành cũng chỉ làm bằng gỗ, lều tranh. Sau bao nhiêu năm tháng, phần Tử Cấm Thành bị thiêu riệu hoàn toàn do chiến tranh, do thiên tai và chính do vật liệu xây dựng không đủ sức tồn tại sau bao nhiêu năm tháng - vết tích của nó chỉ là bức tường đổ nát mà thôi.
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Baphuon** là một ngôi đền ở Angkor, Campuchia. Đền này tọa lạc tại Angkor Thom, tây bắc của Bayon. Đền Baphuon được xây dựng dưới triều vua Udayadiyavarman II (trị vì: 1049 – 1065), nổi
nhỏ|phải|Bản đồ của khu vực Angkor ở Campuchia nhỏ|phải|Bản đồ Đế quốc Khmer vào thời điểm cực thịnh của nó nhỏ|Bức ảnh về Angkor Wat do Emile Gsell chụp năm 1866 **Angkor** là một tên
Tháp mặt người tại cửa Nam, tạc hình [[Quán Thế Âm]] Đền [[Bayon, Angkor Thom]] **Angkor Thom** (tiếng Khmer: អង្គរធំ) là thành phố thủ đô cuối cùng và lâu dài nhất của Đế quốc Khmer.
thumb|Henri Marchal **Henri Marchal** (ngày 24 tháng 6 năm 1876 – ngày 10 tháng 4 năm 1970) là kiến trúc sư và công chức người Pháp. Ông đã dành phần lớn cuộc đời mình để
Phong cách kiến trúc Khmer của người Khmer Nam Bộ tại Làng Văn hóa các dân tộc Việt Nam tại Sơn Tây Đền [[Angkor Wat, một kiệt tác của kiến trúc Angkor]] thumb|Một ngôi đền
**Angkor Wat** (, ) là một quần thể đền đài tại Campuchia và là di tích tôn giáo lớn nhất thế giới, rộng 162,6 hecta (1.626.000 mét vuông). Ban đầu công trình được xây dựng
**Prasat Hin Muang Tum** (, , , là một ngôi đền Khmer ở tỉnh Buri Ram, Thái Lan. Ngôi đền này chủ yếu theo phong cách Khleang và Baphuon, và được xây dựng trong thế
**Sân Vua Cùi** nằm trong khu phức hợp các cụm di tích trong kinh thành Angkor Thom. Đền được xây dựng vào thế kỷ 15 và theo phong cách Bayon dưới triều vua Jayavarman VII.
**Sân voi** (tiếng Khmer:ព្រះលានជល់ដំរី) là một công trình kiến trúc nằm bên trong khu phức hợp quần thể Angkor Thom, nơi được xem là nơi giải trí của các vua và quan dưới triều đại
**Ta Keo** là một ngôi đền chưa hoàn thành theo phong cách Khleang được xây làm ngôi đền nhà nước của vua Jayavarman V. Nó được dự kiến xong năm 1000 nhưng công trình phải
**Udayadityavarman II** trị vì Đế quốc Khmer từ năm 1050 - 1066 sau Công nguyên. Ông là người kế vị Suryavarman I nhưng không phải là con trai của vị vua trước này. Ông đã
phải|Bản đồ của đền Preah Vihear **Đền Preah Vihear** (tiếng Khmer: ប្រាសាទព្រះវិហារ ; phiên âm tiếng Việt: **đền Pre Vi-hia** (chính xác hơn là **Preơ Vi-hia**) là một ngôi đền toạ lạc trên một chỏm
**Chu Đạt Quan** (1266–1346) hoặc **Châu Đạt Quan** là một nhà ngoại giao Trung Quốc dưới thời Nguyên Thành Tông. Ông nổi tiếng nhất nhờ các ghi chép của ông về các phong tục của
**Prasat Hin Phimai** hay **Công viên lịch sử Phimai** (; ; ; ) là một khu phức hợp di tích gồm nhiều đền và những bức tượng Phật nằm trong một diện tích lớn đang
**Siem Reap** (, ; , trong tiếng Việt cũng viết theo phiên âm là **Xiêm Riệp**) là thành phố tỉnh lỵ tỉnh Siem Reap, nằm ở tây bắc Campuchia. Địa danh này theo tiếng Khmer
**Phan Khắc Thận** (潘克慎, 1798-1868), hiệu: _Châu Lưu_, là quan nhà Nguyễn trong lịch sử Việt Nam. ## Thân thế & sự nghiệp **Phan Khắc Thận** sinh năm Mậu Ngọ (1798) tại làng Tư Cung,
**Bokator**, hay còn gọi là **L'Bokator** () hoặc **Kun L'Bokator** () là một môn võ thuật cổ truyền của người Khmer, những võ sĩ Bokator đã từng trở thành một thế lực cực kỳ hùng
**Sangrama** là vị tướng phụng sự dưới triều Vua Udayadityavarman II thuộc Đế quốc Khmer ở khu vực ngày nay là Campuchia. Theo tấm bia ở Baphuon cho biết thì chính ông đã đem quân