Nghệ sĩ nhân dân Y Moan (6 tháng 9 năm 1957 – 1 tháng 10 năm 2010) là một nhạc sĩ, ca sĩ Việt Nam. Giọng ca của ông đã được đông đảo công chúng đón nhận và đạt nhiều giải thưởng cao khu vực và toàn quốc và được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân vào ngày 16 tháng 9 năm 2010. Ngoài ra, ông cũng nhận được 1 đề cử cho giải Cống hiến.
Sự nghiệp
Y Moan tên đầy đủ là Y Moan Êñuôl, tên thật là Y Bliêo, sinh ngày 6 tháng 9 năm 1957 tại buôn M'Đrắk (nay là huyện M'Drắk, Đắk Lắk) trong một gia đình dân tộc Ê Đê, sau chuyển về sinh sống tại buôn Dhă, xã Lạc Giao, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk. Nhà nghèo, cuối lớp 6 ông phải bỏ học để giúp cha mẹ làm nương rẫy.
Năm 1975, khi 18 tuổi, ông được tuyển vào Đoàn văn công giải phóng Đắk Lắk, làm quen dần với âm nhạc chính thống và nhanh chóng trở thành một ca sĩ hát chính của Đoàn. Năm 1976, ông đoạt huy chương vàng tại hội diễn ca múa nhạc toàn quốc.
Năm 1979, ông vào học ở Nhạc viện Hà Nội. Tại đây, nhạc sĩ Nguyễn Cường đã phát hiện ra tài năng của Y Moan và bồi dưỡng cho ông. Sau đó, Y Moan cũng đã tiếp tục được tu nghiệp tại Bulgaria, Đức, Nga, Hungary, Romania.
Năm 1981, Sở Văn hóa – Thông tin Đắk Lắk mời nhạc sĩ Nguyễn Cường vào Đắk Lắk để sáng tác các ca khúc cho tỉnh và đây cũng được coi như một bước ngoặt lớn đưa sự nghiệp của Y Moan lên đến đỉnh cao. Tên tuổi của Y Moan được khẳng định từ đây, không chỉ trong phạm vi cộng đồng các buôn làng Tây nguyên mà còn đưa Tây nguyên đến với công chúng Việt Nam và một số nước trên thế giới.
Ông thành công với các nhạc sĩ sáng tác phong cách Tây Nguyên như: Trần Tiến, Nguyễn Cường, Y Phôn Ksor, Mạnh Trí, Linh Nga, Đức Hùng, Quang Dũng, Vũ Lân, Sĩ Hùng... Những ca khúc của Nguyễn Cường được Y Moan biểu diễn rất thành công như "Ơi M'Đrắk", "Ly cà phê Ban Mê", "Anh muốn sống bên em trọn đời",...
Y Moan đã từng biểu diễn ở nhiều nước như Trung Quốc, Triều Tiên, Hàn Quốc, Thái Lan, Đức, Ba Lan, Tiệp Khắc, Pháp, v.v...
Không chỉ ca hát, ông còn sáng tác nhiều bài hát về Tây Nguyên, như Bài ca quê hương, Đi chơi với gió.
Năm 1997, Y Moan được Nhà nước Việt Nam phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú, ngày 4 tháng 8 năm 2010 (khoảng 2 tháng trước khi ông mất), ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân vì những đóng góp cho sự nghiệp âm nhạc. Ông mất ngày 1 tháng 10 năm 2010 tại Buôn Ma Thuột bởi căn bệnh ung thư dạ dày, hưởng dương 53 tuổi.
Gắn bó với quê hương
Y Moan cả một đời gắn trọn và yêu thương mảnh đất Tây Nguyên, không bao giờ chịu xa rời nó. Ông vẫn sống cùng gia đình trong một ngôi nhà của buôn làng Tây Nguyên vừa ca hát, vừa làm cà phê. Ông có lần phát biểu cảm nghĩ:
Đời thường, Y Moan là một người nông dân thực thụ. Hàng ngày, ông vẫn lên nương, lên rẫy và dạy cho con em biết đàn, biết hát.
Các ca khúc thành công
- Nhạc sĩ Nguyễn Cường
Ơi M'Drak
Ly cà phê Ban Mê
Xôn xang mênh mang cao nguyên
H'Zen (H'Ren) lên rẫy
Thênh thênh ọ ơi
Còn thương nhau thì về Buôn Ma Thuột
- Nhạc sĩ Y Phôn Ksor
Đi tìm lời ru nữ thần mặt trời
Đôi chân trần
- Nhạc sĩ Y Sơn Niê
** Hoa suối
- Nhạc sĩ Trần Tiến
** Giấc mơ Chapi
Đánh giá
Giải thưởng và danh hiệu
- Huy chương Vàng Liên hoan ca múa nhạc chuyên nghiệp toàn quốc tại Quy Nhơn (1977)
- Huy chương Bạc Hội diễn ca múa nhạc toàn quốc tại Hà Nội (1980)
- Giải Nhì liên hoan ca múa nhạc toàn quốc tại Hà Nội (1983)
- Huy chương Vàng Hội diễn ca múa nhạc toàn quốc (1985)
- Giải Ca sĩ xuất sắc tại Hội diễn ca nhạc nhẹ tại Nha Trang (1989)
- Giải nhì Cuộc thi đơn ca nhạc nhẹ toàn quốc (1991)
- Huy chương vàng Hội thi ca múa nhạc dân tộc (1992)
- Huy chương vàng Hội diễn ca múa nhạc toàn quốc tại Đà Nẵng (1995)
- Phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú (1997)
- Huy chương vàng Liên hoan ca múa nhạc chuyên nghiệp các tỉnh miền Trung – Tây Nguyên (2002)
- Huy chương vàng hội diễn ca múa nhạc toàn quốc tại TP. Hồ Chí Minh (2005)
- Huy chương Vì sự nghiệp văn hóa Việt Nam (Bộ Văn hóa – Thông tin tặng năm 2000)
- Huy chương Vì sự nghiệp âm nhạc (2010)
- Đề cử Giải Cống hiến Album của năm cho "Ngọn lửa cao nguyên" (2010)
- Phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân (2010)
Gia đình
Năm 1979, Y Moan cưới một cô gái cùng đoàn nghệ thuật, người gốc Bắc là Nguyễn Thị Minh Ngẫu.
Hai ông bà có với nhau hai người con trai và một người con gái: Y Vol Ênuôl (sinh 1980) là con trai đầu lòng, Y Garia Ênuôl (sinh 1983) là con trai thứ hai và H'Dresden Ênuôl (sinh 1992) là con gái út. Trong đó hai người con trai của ông đã và đang nối tiếp con đường nghệ thuật của ông.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Nghệ sĩ nhân dân **Y Moan** (6 tháng 9 năm 1957 – 1 tháng 10 năm 2010) là một nhạc sĩ, ca sĩ Việt Nam. Giọng ca của ông đã được đông đảo công chúng
**Đôi chân trần** là ca khúc làm nên tên tuổi cho nhạc sĩ Y Phôn Ksor, được sáng tác năm 1995 theo phong cách âm nhạc của dân tộc Ê Đê. _Đôi chân trần_ cũng
Tổ hợp công trình Ta Moen - hay đền Ta Moen - tiếng Khmer và Ta Muen Thom - tiếng Thái Lan - nằm trong tổ hợp các công trình thuộc di tích Angkor đang
**Đi tìm lời ru nữ thần mặt trời** là ca khúc được Y Phôn Ksor sáng tác năm 1992, được xem là đỉnh cao của âm nhạc hiện đại khu vực Tây Nguyên, được đông
**Chim Phí bay về cội nguồn** là ca khúc do Y Phôn Ksor sáng tác năm 1992 trong dịp tham gia Trại sáng tác âm nhạc khu vực Tây Nguyên, ca khúc được ra mắt
**Giấc mơ Chapi** là một trong những sáng tác nổi tiếng của nhạc sĩ Trần Tiến và gắn liền với giọng hát của Nghệ sĩ nhân dân Y Moan. Ca khúc mang giai điệu đặc
**Người Êđê** (tiếng Êđê: **Anak Rađê** hay được dùng phổ biến theo cộng đồng là **Anak Đê** hay **Đê-Ga**) là một dân tộc có vùng cư trú truyền thống là miền trung Việt Nam và
Nghệ sĩ nhân dân là danh hiệu cao nhất mà nhà nước Việt Nam trao tặng cho những người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật, cao hơn cả danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú.
**Nghệ sĩ nhân dân** là danh hiệu cao nhất mà Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trao tặng (tương tự như Giải thưởng Hồ Chí Minh) cho những người hoạt động
**Đắk Lắk** (trước đây là **Darlac**) là một tỉnh ven biển nằm ở Nam Trung Bộ, miền Trung Việt Nam và là tỉnh có diện tích lớn thứ ba Việt Nam. Trung tâm hành chính
**Hạc San** là ban nhạc progressive metal người Việt Nam được thành lập vào ngày 12 tháng 12 năm 2012 tại Thành phố Hồ Chí Minh. Ban nhạc ra mắt khán giả vào năm năm
**Trần Tiến** (tên đầy đủ **Trần Việt Tiến**, sinh 16 tháng 5 năm 1947) là một nhạc sĩ người Việt Nam. Ông vừa là nhạc sĩ sáng tác ca khúc quần chúng, vừa là ca
430x430px|thumb ## Sự kiện ### Tháng 2 * 7 tháng 2: Trung Quốc và Sri Lanka thiết lập quan hệ ngoại giao. * 22 tháng 2: Ngô Đình Diệm bị áp sát hụt tại chợ
**Giáo phận Ban Mê Thuột** (tiếng Latin: _Dioecesis Banmethuotensis_) là một giáo phận Công giáo Rôma tại Việt Nam. Địa giới bao gồm phần phía tây Đắk Lắk, phần phía bắc Lâm Đồng và phần
**2010** (số La Mã: **MMX**) là một năm bắt đầu vào ngày thứ Sáu theo lịch Gregory. Đây là năm đầu tiên của thập niên 2010. Theo âm lịch Trung Hoa, phần lớn các ngày
Ngày **6 tháng 9** là ngày thứ 249 (250 trong năm nhuận) trong lịch Gregory. Còn 116 ngày trong năm. ## Sự kiện * 394 – Hoàng đế La Mã Theodosius I đánh bại và
**Siu Black** (sinh ngày 27 tháng 8 năm 1967) là một ca sĩ, diễn viên điện ảnh, MC nổi tiếng người Việt Nam, theo phong cách nhạc rock. Cô được người hâm mộ trìu mến
**Trần Hiếu** (tên đầy đủ **Trần Trung Hiếu**) (23 tháng 4 năm 1936) là một ca sĩ Việt Nam nổi tiếng với chất giọng nam trầm. Ông hát nhiều thể loại nhạc như opera, nhạc
**Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ 14** được tổ chức tại Đắk Lắk, từ ngày 04 tháng 11 đến ngày 07 tháng 11 năm 2004, với khẩu hiệu: "_Vì một nền điện ảnh Việt
**Xung đột biên giới Campuchia – Thái Lan 2008–2013** bắt đầu vào tháng 6 năm 2008 là sự gia tăng cường độ mới nhất sau một thế kỷ dài tranh chấp liên quan đến khu
**Xung đột biên giới Campuchia-Thái Lan** **năm 2025** là một chuỗi các sự kiện quân sự, ngoại giao và kinh tế leo thang căng thẳng giữa Campuchia và Thái Lan, bắt đầu từ một cuộc
**Quốc hội Việt Nam khóa XIV** (nhiệm kỳ 2016-2021) là nhiệm kỳ thứ 14 của Quốc hội Việt Nam, được bầu vào ngày 22 tháng 5 năm 2016 với 496 đại biểu. ## Kết quả
**Người Mường**, còn có tên gọi là **Mol**, **Moan**, **Mual**, là dân tộc sống ở khu vực trung du và miền núi phía Bắc Việt Nam. Người Mường được công nhận là một thành viên
**Antimon**, còn gọi là **ăng-ti-mon**, **ăng-ti-moan, ăng-ti-moong** (bắt nguồn từ từ tiếng Pháp _antimoine_ /ɑ̃timwan/),stibi Là một á kim, antimon có 4 dạng thù hình. Dạng ổn định nhất của antimon là dạng á kim
**Hà Âm** (chữ Hán: 河陰) là một huyện cũ thuộc tỉnh An Giang thời nhà Nguyễn Việt Nam. Ngày nay là phần đất thuộc các huyện phía Nam của tỉnh Takéo Campuchia, vùng đất phía
**Samuel Leroy Jackson** (sinh ngày 21 tháng 12 năm 1948) là một nam diễn viên người Mỹ. Ông từng có một số vai diễn nhỏ trong phim _Goodfellas_ trước khi gặp "người thầy" của mình
**Gà tre** (chính xác là "gà che" theo tiếng Khmer là មាន់ចែ "moan-chae") là một giống gà bản địa đã từng khá phổ biến tại khu vực miền Nam Việt Nam, đặc biệt là Tây