✨Vườn Nhật

Vườn Nhật

Cảnh trong vườn Ritsurin tại [[Takamatsu, được xây dựng từ thế kỷ 17]] Cảnh một vườn Nhật ở chùa Suisen, tỉnh [[Kumamoto, Nhật Bản]] thumb|Vườn Nhật Bản tại Cowra, tiểu bang [[New South Wales, Úc]] Vườn Nhật (tiếng Nhật: 日本庭園 nihon teien hoặc 和風庭園 Wafu teien) là kiểu vườn cảnh truyền thống của Nhật Bản. Vườn Nhật mang đặc trưng nổi bật đó là tập hợp ngăn nắp của các vật thể thiên nhiên thu nhỏ qua bàn tay của con người (như một tảng đá được làm trông dáng như một quả núi, hay đất đắp thành những quả đồi, hay những cây được uốn làm cho giống như cây cổ thụ...) xung quanh một hồ nước nhân tạo có những hòn đảo giả. Nhiều vườn Nhật có cách bài trí với những hàm ý sâu xa của Thiền tông.

Lịch sử

Vườn Nhật Bản xuất phát từ những kiến thức mà người Nhật học được từ Trung Quốc trong thời kỳ Asuka cùng với những kiến thức và thế giới quan Phật giáo. Trong thời kỳ Edo, hoàng gia, các quý tộc, shogun, daimyo, các chùa chiền và đền thờ của đạo Shinto đều chơi vườn cảnh.

Phong cách của vườn Nhật được giới thiệu một cách chính thức ra thế giới có thể là từ cuối thế kỷ 19 với tác phẩm Landscape Gardening in Japan của Josiah Conder năm 1893. Ngày nay, không chỉ ở Nhật Bản mà ở nhiều nơi khác trên thế giới cũng có vườn Nhật.

Đặc điểm

Vườn Nhật mang đậm ảnh hưởng của Thiền. Ở trong vườn, cây, cỏ, lá, hoa, đá, nước và cá đều được coi trọng, thiếu một thứ có lẽ sẽ không còn là vườn Nhật.

Ở vườn Nhật cũng có những yếu tố mang đậm nét đặc trưng, đó là trà thất, thạch đăng lung, thủy bồn, cá cảnh... Đặc biệt ở vườn Nhật yếu tố thời gian luôn là vấn đề tiên quyết, thời gian ở đây như được ngưng đọng và rêu phong phủ kín những lối về.

Vườn đá (枯山水 Karesansui), kiểu vườn Nhật Bản mà người ta dùng đá, sỏi, cát sắp xếp lại tạo thành những hình gợi nên cảm giác sông, hồ, biển cả với núi đá, hòn đảo nhô lên, thường được người phương Tây thường gọi kiểu vườn này là vườn Thiền.

Loại sân vườn Karesansui đã xuất hiện từ thời Muromachi (1392-1568). Loại sân vườn này không sử dụng đến ao hay suối nước. Nó là biểu tượng của phong cảnh thiên nhiên như đồi, núi, biển, sông, hồ qua việc sử dụng và bố trí đá, sỏi, cát trắng, rong rêu và các loại cây được gọt tỉa.

Trong thiết kế sân vườn Karesansui, việc sắp đặt đá là quan trọng. Do vậy, phải đặt đá đúng chỗ để cho được góc nhìn đẹp nhất. Nếu một viên đá có phần đỉnh trông xấu, bạn đừng đặt nó ngay giữa vườn, hãy đặt nó vào một bên sân vườn.Nên chú ý sắp đặt đá theo chiều ngang hơn là chiều đứng. Nếu các viên đá được sắp đặt càng ra xa, hãy bố trí cho chúng chạy nối tiếp nhau. Nếu các viên đá dựa vào nhau, bạn nên sắp đặt cho chúng hỗ trợ nhau.

Những vườn Nhật nổi tiếng

Có ba vườn Nhật nổi tiếng nhất Nhật Bản, đó là Vườn Kenroku ở thành phố Kanazawa (Ishikawa), Vườn Koraku ở thành phố Okayama và Vườn Kairaku ở thành phố Mito. Ở Nhật Bản, ba vườn này nổi tiếng vì độ lớn của chúng.

Đối với người nước ngoài, những vườn Nhật nổi tiếng là những vườn ở các ngôi chùa và cung điện cổ của Nhật như vườn chùa Jisho, cung điện Nijo, chùa Rokuon, chùa Ryoan,...

Vườn Nhật trên thế giới

nhỏ|phải|Vườn tại điện [[Izushi]] nhỏ|phải|Vườn tại đền [[Ginkakuji trong mùa đông]] nhỏ|Khuôn viên chùa [[Tenryū-ji]] nhỏ|Vườn Nhật tại [[Augsburg, Đức]]

Nhật Bản

  • Chùa Kinkakuji, chùa Gác vàng
  • Chùa Ginkakuji
  • Chùa Saihō-ji
  • Chùa Byōdō-in
  • Chùa Nanzen-ji
  • Chùa Kenroku-en

Anh

Vườn Nhật Bản trong Công viên Tatton tại Cheshire Vườn Nhật Bản trong Công viên Sir Thomas và Lady Dixon tại Belfast *Vườn Nhật Bản trong Lâu đài Lauriston tại Edinburgh

Bỉ

*Vườn Nhật Bản tại Hasselt

Canada

Vườn Tưởng niệm Nitobe (Nitobe Memorial Garden) trong phạm vi của Đại học British Columbia tại Vancouver Vườn Nhật Bản trong Vườn Bách thảo Montréal (Jardin botanique de Montréal) tại Montréal

Hoa Kỳ

Vườn trà Nhật Bản ở Công viên Cổng Vàng tại San Francisco, California Vườn Nhật Bản trong Vườn Bách thảo Brooklyn tại Brooklyn, New York Vườn Nhật Bản trong Vườn Bách thảo Chicago tại Glencoe, Illinois Vườn Nhật Bản trong Vườn Bách thảo Fort Worth tại Fort Worth, Texas Vườn Nhật Bản của Thư viện Huntington tại San Marino, California Vườn Nhật Bản tại Portland tại Portland, Oregon Vườn Nhật Bản Roji của Viện Bảo tàng Morikami tại Delray Beach, Florida Vườn Nhật Bản tại Seattle và Vườn Kubota tại Seattle, Washington Vườn Nhật Bản trong Vườn Bách thảo Missouri tại St. Louis, Missouri Vườn Yuko tại Elkhorn tại Georgetown, Kentucky

Pháp

*Vườn Nhật Bản trong khu vườn của Albert Kahn tại Boulogne-Billancourt

Úc

  • Vườn Nhật Bản tại Cowra, tiểu bang New South Wales, Úc

Việt Nam

nhỏ|phải|Vườn Nhật tại [[Hà Nội, Việt Nam]] *Vườn Nhật Bản (Thanh Tùng Cát Tường), Khu công viên thể thao cây xanh Hà Đông, Tô Hiệu, Hà Đông, Hà Nội, Việt Nam.

👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Cảnh trong vườn Ritsurin tại [[Takamatsu, được xây dựng từ thế kỷ 17]] Cảnh một vườn Nhật ở chùa Suisen, tỉnh [[Kumamoto, Nhật Bản]] thumb|Vườn Nhật Bản tại Cowra, tiểu bang [[New South Wales, Úc]]
**Khu vườn Nhật Bản** của Wrocław được thành lập vào những năm 1909 - 1913 như một khu vườn kỳ lạ trong Triển lãm trăm năm. Khu vườn có vị trí ở quận Śródmieście của
thumb|Cầu nối giữa vườn Trung Hoa và Vườn Nhật Bản **Vườn Nhật Bản** (Chinese: 星和园), thường được gọi là **Vườn Jurong** và _Seiwaen_, là một công viên ở Jurong East, Singapore, được xây dựng từ
**Họ Vượn** (danh pháp khoa học: **_Hylobatidae_**) là một họ chứa các loài vượn. Các loài hiện còn sinh tồn được chia ra thành 4 chi, dựa trên số lượng nhiễm sắc thể lưỡng bội
thumb|Các sắc màu mùa thu ở [[Vườn phong cảnh kiểu Anh|vườn phong cảnh Stourhead không trồng hoa]] **Vườn** là một không gian quy hoạch, thường ở ngoài trời, dùng để trồng trọt, trưng bày, hay
**Vườn cảnh** là những khu vườn được xây dựng với mục đích làm cảnh phục vụ nhu cầu giải trí, tham quan, du lịch... làm vườn cảnh đã được nâng lên thành một nghệ thuật
nhỏ|Golden Gate Park: le jardin japonais **Vườn trà Nhật Bản ở công viên Cổng Vàng**, (tên tiếng Anh **Japanese tea garden at Golden Gate Park**) ở San Francisco, California, là một khu vườn ban đầu
Khu Vườn Ngôn Từ Khu vườn ngôn từ kể về một tình yêu còn xa xưa hơn cả tình yêu. Khái niệm tình yêu trong tiếng Nhật hiện đại là luyến hoặc ái, nhưng vào
thumb|right|Đài phun nước lâu đời nhất Nhật Bản tại vườn [[Kenroku-en, Kanazawa.]] hay **Ba khu vườn nổi tiếng Nhật Bản** bao gồm ba khu vườn Kenroku-en ở Kanazawa, Kōraku-en ở Okayama và Kairaku-en ở Mito.
liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Sunriseatsojiji.jpg|nhỏ|[[Chùa Sōji|Chùa Tổng Trì Tự, của Thiền tông Tào Động]] **Mỹ học Nhật Bản** bao gồm các khái niệm cổ xưa như sá (_wabi_, "vẻ đẹp thoáng qua và rõ ràng"), tịch (_sabi_, "vẻ đẹp
Đây là **danh sách bảo tàng ở Nhật Bản**. **Bảo tàng Quốc gia Tokyo**
Bảo tàng Quốc gia Tokyo Tượng phật trong Bảo tàng Quốc gia Nara Bảo tàng Quốc gia Kyoto Bảo tàng
**Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng** là một vườn quốc gia của Việt Nam, nằm tại xã Bố Trạch và Minh Hóa, tỉnh Quảng Trị, cách phường Đồng Hới khoảng 50 km về phía
[[Hồ Saint Mary là hồ lớn thứ hai trong vườn quốc gia, sau Hồ McDonald.]] **Vườn quốc gia Glacier** nằm ở phía Bắc tiểu bang Montana, có biên giới phía Nam với các tỉnh Alberta
**Vườn thực vật vương thất Kew**, thường gọi đơn giản là **Vườn Kew**, là các vườn và nhà kính thực vật nằm giữa Richmond và Kew ở tây nam London, Anh. Được thành lập năm
**Vườn quốc gia và vườn bang Redwood** là một tổ hợp gồm vườn quốc gia và vườn bang nằm dọc theo bờ biển phía Bắc của tiểu bang California, Hoa Kỳ. Nó bao gồm vườn
thumb|[[Đền Itsukushima thuộc Vườn quốc gia Setonaikai, là vườn quốc gia đầu tiên tại Nhật Bản (thành lập 1934).]] và là hai loại hình vườn quốc gia tại Nhật Bản, là các danh lam thắng
**Vườn quốc gia Slovak Paradise** (Tiếng Slovakia: _Národný park Slovenský raj)_ là một trong chín vườn quốc gia thuộc Slovakia, nằm ở phía đông của đất nước. Vườn quốc gia bao quanh và bảo vệ
**Vượn cáo** là một nhánh động vật linh trưởng mũi ướt đặc hữu của Madagascar. Tổng cộng có 100 loài còn tồn tại. Các loài vượn cáo có trọng lượng từ 30 g (1,1 oz) đến 9 kg
**Vườn quốc gia Killarney** () là một vườn quốc gia nằm gần thị trấn Killarney, hạt Kerry, Cộng hòa Ireland. Được thành lập vào năm 1932 khi Arthur Vincent và William Bowers Bourn hiến tặng
**Vườn quốc gia Thung lũng Valbonë** () là một vườn quốc gia nằm bên trong dãy núi Albania Alps ở miền Bắc Albania. Với tổng diện tích , vườn quốc gia bao gồm khu vực
**Vườn quốc gia Skuleskogen** là một vườn quốc gia nằm ở phía đông của rừng Skule thuộc đô thị Ornskoldsvik và Kramfors, Västernorrland, trên bờ biển Baltic, Thụy Điển. Vườn quốc gia đặc trưng bởi
**Vườn quốc gia Pirin** () ban đầu có tên là **Vườn quốc gia Vihren** là vườn quốc gia trải rộng trên khu vực diện tích , bao gồm phần lớn dãy núi Pirin ở phía
**Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh** là một vườn quốc gia của Việt Nam, được thành lập theo Quyết định số 167/2002/QĐ-TTg ngày 25 tháng 11 năm 2002 của Thủ tướng chính phủ Cộng hòa
**Vườn quốc gia Yellowstone** (_Vườn quốc gia Đá Vàng_) là một vườn quốc gia Hoa Kỳ nằm ở các bang miền tây Wyoming, Montana và Idaho của Hoa Kỳ, được thành lập ngày 01 tháng
**Vườn thú cũ ở Poznań** (tiếng Ba Lan: _Stare Zoo w Poznaniu_) là một trong những vườn bách thú lâu đời nhất ở Ba Lan, nằm ở thành phố Poznań, Voivodeship Greater Ba Lan. Nó
**Vườn quốc gia Hemis** là một vườn quốc gia nằm ở phía đông của khu vực Ladakh, thuộc bang Jammu và Kashmir, Ấn Độ. Nơi đây nổi tiếng trên toàn cầu như là địa điểm
**Vườn quốc gia Tràm Chim** thuộc tỉnh Đồng Tháp là một khu đất ngập nước, được xếp trong hệ thống rừng đặc dụng của Việt Nam. Nơi đây có nhiều loài chim quý, đặc biệt
**Vườn quốc gia Lò Gò – Xa Mát** (còn được gọi là **Khu bảo tồn quốc gia Lò Gò – Xa Mát**) là một vườn quốc gia của Việt Nam, được thành lập theo [http://vbqppl4.moj.gov.vn/law/vi/2001_to_2010/2002/200207/200207120002/lawdocument_view
thumb|Bản khắc màu bằng tay mô tả Vườn treo huyền thoại, với [[Tháp Babel ở phía sau.]] **Vườn Treo Babylon** là một trong những công trình được nhắc đến trong văn hóa Lưỡng Hà cổ
**Vườn quốc gia Tongariro** là vườn quốc gia lâu đời nhất tại New Zealand nằm tại trung tâm của Đảo Bắc. Nó đã được UNESCO công nhận là Di sản thế giới bởi cả giá
**Vườn quốc gia Núi lửa Hawaii** (tiếng Anh: _Hawaii Volcanoes National Park_), được thành lập vào ngày 1 tháng 8 năm 1916, là một vườn quốc gia nằm trên đảo Hawaii thuộc tiểu bang Hawaii,
phải|[[Vườn quốc gia Banff, Alberta, Canada.]] phải|Vườn quốc gia Los Cardones, [[Argentina.]] **Vườn quốc gia** hay **công viên quốc gia** là một khu vực đất hay biển được bảo tồn bằng các quy định pháp
**Vườn quốc gia** tại Việt Nam là một danh hiệu được Chính phủ Việt Nam công nhận chính thức thông qua nghị định. Thông thường, vườn quốc gia nằm trên địa phận nhiều tỉnh, thành
**Vườn quốc gia Keoladeo** hoặc **Vườn quốc gia Keoladeo Ghana** trước đây được gọi là **Khu bảo tồn chim Bharatpur** là một vườn quốc gia nằm ở Bharatpur thuộc bang bang Rajasthan, Ấn Độ. Đây
**Vườn quốc gia Wood Buffalo**, nằm ​​ở phía đông bắc tỉnh Alberta và phía nam Các Lãnh thổ Tây Bắc, là vườn quốc gia lớn nhất Canada với diện tích 44.807 km² (17.300 dặm vuông). Với
Biểu tượng logo của Cục Công viên Quốc gia, cơ quan quản lý các Vườn quốc gia Hoa Kỳ. Hiện nay, Hoa Kỳ có 60 vườn quốc gia và khu bảo tồn được coi như
Vườn quốc gia Teide 3D **Vườn quốc gia Teide** (Tây Ban Nha: _Parque Nacional del Teide_) là một vườn quốc gia nằm ở Tenerife thuộc quần đảo Canary, Tây Ban Nha. Đây là vườn quốc
**Vườn quốc gia Hồ Crater** là một vườn quốc gia Hoa Kỳ nằm ở phía Nam tiểu bang Oregon. Được thành lập vào năm 1902, đây là vườn quốc gia lâu đời thứ năm của
**Vườn quốc gia Yok Đôn** là một trong những khu rừng đặc dụng lớn nhất Việt Nam, thuộc 2 tỉnh Đắk Nông và Đắk Lắk. ## Vị trí địa lý Vườn quốc gia Yok Don
Vườn quốc gia Cúc Phương-Việt Nam được chụp từ trên cao, vào lúc hoàng hôn Dây bàm bàm dài 2 km ở Vườn quốc gia Cúc Phương [[Cạnh tranh sinh học ở Vườn quốc gia
**Vườn quốc gia Grand Teton** là một vườn quốc gia tại tây bắc tiểu bang Wyoming, Hoa Kỳ. Diện tích vườn quốc gia này khoảng 310.000 mẫu Anh (130.000 ha), vườn quốc gia này bao
**Vườn quốc gia Guadeloupe** (_Quất Lập_, tiếng Pháp: _Parc national de la Guadeloupe_) là một vườn quốc gia nằm ở Guadeloupe, một bộ phận ở nước ngoài của Pháp nằm trong Quần đảo Leeward, khu
**Vườn quốc gia Shebenik-Jabllanicë** () là một vườn quốc gia nằm ở miền đông Albania, tiếp giáp với biên giới của Bắc Macedonia. Với diện tích , nó có phong cảnh núi non đặc biệt
Nhìn từ đền thờ Monopteros trong công viên về trung tâm thành phố München: [[Tòa thị chính Mới (München)|Tòa đô chính Mới, Cung điện München, tháp Nhà thờ Đức Bà München và Nhà thờ dòng
là một vườn quốc gia ở các tỉnh Yamanashi, Shizuoka, Kanagawa, và miền Tây vùng đô thị Tokyo, Nhật Bản. Vườn quốc gia này bao gồm núi Phú Sĩ, Phú Sĩ Ngũ Hồ, Hakone, Bán
Một vườn cây ăn trái ở vùng ngoại ô **Vườn cây ăn trái** hay **vườn cây ăn quả** hay gọi gọn **vườn trái cây** là một vườn cây được khai khẩn để trồng trọt các
**Vượn đen má trắng** (**_Nomascus leucogenys_**) là một loài vượn cực kỳ nguy cấp đặc hữu của Đông Nam Á. Nó có quan hệ gần gũi với loài vượn đen siki (_Nomascus siki_), vốn trước
__NOTOC__ thumb|Những con [[nhạn sọc trắng đậu trên gốc cây bên bờ sông Tiputini, vườn quốc gia Yasuni]] **Vườn quốc gia Yasuni** () là một vườn quốc gia ở Ecuador với diện tích 9.820 km2
**Vườn quốc gia Daisetsuzan** (大雪山国立公园 _Daisetsuzan Kokuritsu Koen_, âm Hán Việt: _Đại Tuyết sơn quốc lập công viên_) hay **Taisetsuzan** nằm ở trung tâm miền núi phía Bắc của đảo Hokkaidō, Nhật Bản. Với diện
**Vườn Quốc gia Kerinci Seblat** là vườn quốc gia lớn nhất trên đảo Sumatra, Indonesia. Nó có một khu vực rộng tổng cộng là 13,791 km², và bắc qua 4 tỉnh: Tây Sumatra, Jambi, Bengkulu, và