Vào ngày 9 tháng 2 năm 1929, trùm mộ phu người Pháp Alfred François Bazin bị hai đảng viên Việt Nam Quốc dân Đảng sát hại. Sự kiện này được xem như là một thông điệp chính trị của Việt Nam Quốc dân Đảng gửi đến chính quyền bảo hộ của người Pháp ở Đông Dương để cảnh cáo chính sách bất công thuộc địa.
Bối cảnh lịch sử
Người Pháp vào đầu thế kỷ 20 đã dần dần củng cố quyền lực trên năm xứ Đông Dương. Triều đình Huế sau cuộc truất phế vua Duy Tân (1916) phải chấp nhận địa vị phụ thuộc vào chính quyền Bảo hộ. Hai nhà chí sĩ Phan Chu Trinh và Phan Bội Châu thì một vị mất năm 1926. Vị kia bị nhà chức trách đem quản thúc tại gia năm 1925. Hoạt động của Việt Nam Quang phục Hội thì đi đến bế tắc còn cuộc Khởi nghĩa Thái Nguyên (1917) đã gặp thất bại.
Cũng vào thời điểm này xuất hiện nhiều đảng phái ở Đông Dương như Đảng Lập hiến Đông Dương (1923), Đảng Phục Việt (1925), Đảng Thanh niên (1926) tham gia đấu tranh ôn hòa. Riêng Việt Nam Quốc dân Đảng (VNQDĐ) thành lập ngày 25 tháng 12 năm 1927 theo đuổi tư tưởng dân chủ và chủ nghĩa quốc gia với chủ ý đánh đuổi người Pháp, khôi phục độc lập cho Việt Nam và xây dựng một quốc gia dân chủ, bằng cả võ lực nếu cần. Chủ trương hoạt động của Quốc dân Đảng đề ra có hai phần: "Giai đoạn phá hoại" và "Giai đoạn kiến thiết". Việc ám sát Bazin thuộc giai đoạn đầu.
Vai trò của Bazin
Alfred François Bazin là một người Pháp sang Đông Dương làm cai mộ phu ở Bắc Kỳ để gửi người đi làm thuê ở các đồn điền cây công nghiệp của người Pháp (thường dưới dạng đồn điền cao su) ở Nam Kỳ, Trung Kỳ, hoặc có khi được đưa sang Tân Đảo, Vanuatu (đảo Tân Thế giới) và Tahiti làm việc. Đời sống dân phu đầy kham khổ nên con số tử vong có nơi lên đến 40%. Làm trung gian giữa các xí nghiệp và dân lao động, người mộ phu được trả từ 10-20 đồng bạc Đông Dương cho mỗi người phu ghi danh. Bazin ở địa vị giám đốc Tổng nha nhân lực Đông Dương (Office générale de main d'oeuvre indochinoise) là người then chốt trong việc tuyển dụng. Ông ta được cho là thường dùng mánh khóe lừa lọc, và nếu người phu muốn rút ra, hủy bỏ giao kèo thì bị hăm dọa, đánh đập, có khi bị bắt cóc đem xuống tàu nên nhiều người oán hận, nhất là trong giới thợ thuyền. Trong khi đó, Việt Nam Thanh niên Cách mạng Đồng chí Hội cũng rải truyền đơn tố cáo hành vi của Bazin nhưng nhà chức trách bảo hộ lại không giải quyết vì cho rằng việc làm của Bazin là do một cá nhân chứ không phải là do chính quyền khiến dư luận thêm phẫn nộ.
Việt Nam Quốc dân Đảng nhập cuộc
Dựa lúc khí thế dân chúng bị khuấy động, Ủy viên Thành bộ Hà Nội của Việt Nam Quốc dân Đảng là Nguyễn Văn Viên đưa ra kế giết Bazin để gây thanh thế cho Đảng. Lãnh tụ Đảng là Nguyễn Thái Học không đồng tình nên Nguyễn Văn Viên cùng hai chiến hữu khác, Nguyễn Văn Lâm và Nguyễn Đức Lung (Ký Cao) tự ý ra tay. Vào đêm giao thừa Tết Kỷ Tỵ (tức ngày 9/2/1929), ba người này chờ sẵn ở trước nhà số 110 Phố Huế (rue Hue) của Germaine Carcelle (tình nhân của Bazin). Khi ông ta bước ra, Nguyễn Đức Lung tiến tới giao cho Bazin một phong thư, trong chứa bản án tử hình. Tiếp theo, Nguyễn Văn Lâm bắn hai phát súng vào Bazin, khiến ông này chết ngay tại chỗ.
Hậu quả chính trị
Cái chết của Bazin quả gây tiếng vang khiến Sở Liêm phóng Đông Dương của chính quyền Bảo hộ phản ứng mạnh mẽ, mở cuộc càn quét gắt gao. Họ bắt được Léon Sanh (còn ghi là Léon Văn Sanh) cựu sinh viên Trường Bưởi đem tra khảo, tuy không có bằng chứng nhưng kết án Sanh là thủ phạm giết người và đem giam ở Hỏa Lò. Lục soát quần áo của Sanh họ tìm thấy danh sách đảng viên VNQDĐ cùng một số ấn phẩm cách mạng nên các cơ sở của Việt Nam Quốc dân Đảng bị kết tội.
Vụ ám sát Bazin đã làm rung động dư luận Việt Nam thời bấy giờ, đồng thời khiến danh xưng Việt Nam Quốc dân Đảng bắt đầu được dân chúng biết đến.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Vào ngày 9 tháng 2 năm 1929, trùm mộ phu người Pháp **Alfred François Bazin** bị hai đảng viên Việt Nam Quốc dân Đảng sát hại. Sự kiện này được xem như là một thông
nhỏ|Vũ Khồng Khanh, khoản năm 1927. **Vũ Hồng Khanh** (1898 – 1993) là một nhà cách mạng và chính khách Việt Nam. Ông là một trong các lãnh tụ của Việt Nam Quốc dân đảng;
**Bazin** là một họ khá phổ biến của người Pháp. Một số người Pháp hoặc gốc Pháp, được biết mang họ này: * André Bazin (1918–1958), nhà lý luận và phê bình phim nổi tiếng
**Việt Nam Quốc Dân Đảng** (**VNQDĐ**; chữ Hán: ), gọi tắt là **Việt Quốc**, là một đảng chính trị dân tộc và xã hội chủ nghĩa dân chủ chủ trương tìm kiếm độc lập khỏi
**Công an Thành phố Hồ Chí Minh** là cơ quan Công an thành phố trực thuộc Trung ương (Loại đặc biệt) ở Việt Nam, thuộc hệ thống tổ chức của lực lượng Công an nhân
**Phong trào giải phóng dân tộc Việt Nam** nhằm mục tiêu giành lại độc lập cho Việt Nam bắt đầu từ năm 1885 và kết thúc sau Chiến tranh thế giới thứ hai, khi Đảng
phải|Tên tiếng Pháp của nhà tù Hỏa Lò được giữ lại phải|Cảnh tù nhân tại Hỏa Lò **Nhà tù Hỏa Lò** hay **nhà pha Hỏa Lò** là một nhà tù do thực dân Pháp xây
Tập san _Sử Địa_ số cuối cùng, 1975 **_Tập san Sử Địa_** là một tập san học thuật sưu tầm, khảo cứu chuyên ngành do nhóm giáo sư, sinh viên Trường Đại học Sư phạm
Báo **_Tiếng Dân_** là cơ quan ngôn luận độc lập đầu tiên tại An Nam (Trung Kỳ), do ông Huỳnh Thúc Kháng (1876–1947), một nho gia thuộc trường phái duy tân, phát hành. Tòa soạn
**Pierre Marie Antoine Pasquier**, hay thường được biết với tên **Pierre Pasquier** (6 tháng 2, 1877-15 tháng 1, 1934) là Toàn quyền Đông Dương từ năm 1928 đến 1934. ## Thân thế Pierre Pasquier sinh
**Nguyễn Khắc Nhu** (1882 – 1930) là một chí sĩ yêu nước Việt Nam thời cận đại. Ông là một trong những cột trụ của Việt Nam Quốc dân đảng thời kỳ trước 1930. ##
**Tưởng Dân Bảo** (1907-1947), bí danh **Võ Văn Tính**, là một nhà cách mạng Việt Nam. Ông là một trong những thành viên quan trọng của Việt Nam Quốc dân Đảng trong thời kỳ mới
**Lê Văn Huân** (1876 - 1929), hiệu **Lâm Ngu**; là một chí sĩ theo đường lối kháng Pháp ở đầu thế kỷ 20 trong lịch sử Việt Nam. ## Thân thế và sự nghiệp Ông
**Hoàng Thúc Gị** (1904 - ?) là một kí giả Việt Nam. ## Sự nghiệp Hoàng Thúc Gị sinh năm 1904 tại Hà Đông, tham gia sáng lập Việt Nam Quốc dân Đảng khi còn
phải|Đồn điền chè ở Cao nguyên Cameron, [[Malaysia.]] **Đồn điền** là một loại trang trại có quy mô lớn, thường ở vùng nhiệt đới hay bán nhiệt đới trồng những loại cây công nghiệp như
**Nguyễn Thái Học** (chữ Hán: 阮太學; 30/12/1902 – 17/6/1930) là nhà cách mạng Việt Nam chủ trương dùng vũ lực lật đổ chính quyền thực dân Pháp, giành độc lập cho Việt Nam. Ông là
phải **Phó Đức Chính** (1907 - 1930) là nhà cách mạng Việt Nam, là một trong những sáng lập viên và lãnh tụ của Việt Nam Quốc Dân Đảng, cánh tay phải của Đảng trưởng
**Kinh tế Việt Nam thời Pháp thuộc** là một nền kinh tế thuộc địa phát triển rất nhanh dưới sự bảo hộ của Pháp. Việt Nam có tài nguyên thiên nhiên phong phú, nguồn lương
**Đoàn Trần Nghiệp** (1908 - 1930), bí danh **Ký Con** là nhà cách mạng Việt Nam, một trong những lãnh đạo của Việt Nam Quốc dân đảng. nhỏ|Ký Con Đoàn Trần Nghiệp ## Tên gọi
Ngày **28 tháng 4** là ngày thứ 118 (119 trong năm nhuận) trong lịch Gregory. Còn 247 ngày trong năm. ## Sự kiện * 224 – Ardashir I đánh bại và giết được Artabanus IV
**Mai Hữu Xuân** (1917-?) nguyên là một tướng lĩnh gốc Cảnh sát của Việt Nam Cộng hòa, cấp bậc Trung tướng. Ông xuất thân từ ngành Mật thám của Chính quyền thuộc địa Pháp, sau
430x430px|thumb|Từ bên trái, theo chiều kim đồng hồ: Bài hát "[[Macarena (bài hát)|Macarena", được hát bởi Los del Río và trộn bài bởi The Bayside Boys, trở thành một cơn sốt khiêu vũ lớn và
**Charles Eugène de Foucauld de Pontbriand**, tử tước nhà Foucauld, (15 tháng 9 năm 1858 - 1 tháng 12 năm 1916), là một sĩ quan kỵ binh của quân đội Pháp, nhà thám hiểm và
Ngày **9 tháng 2** là ngày thứ 40 trong lịch Gregory. Còn 325 ngày trong năm (326 ngày trong năm nhuận). ## Sự kiện *474 – Zeno đăng quang đồng hoàng đế của Đế quốc
**Trận đồi A1** là trận đánh mở màn ngày 31 tháng 3 năm 1954, là một trong những trận đánh quan trọng trong giai đoạn 2 và giai đoạn 3 của chiến dịch Điện Biên
**Marseille** là một thành phố cảng của nước Pháp. Marseille (phát âm tiếng Pháp , tiếng bản địa ; phương ngữ vùng Provençal Occitan: _Marselha_ theo phát âm chuẩn cổ điển hoặc tiếng Marsiho ở