✨Tuyên ngôn GNU

Tuyên ngôn GNU

nhỏ|235x235px| Logo GNU nhỏ|235x235px| Richard M. Stallman (ảnh bìa cho cuốn sách của [[O'Reilly Media Free as in Freedom) ]] Tuyên ngôn GNU được Richard Stallman viết và xuất bản vào tháng 3 năm 1985 trên Dr. Dobb's Journal of Software Tools như một lời giải thích về các mục tiêu của Dự án GNU, và cũng như một lời kêu gọi hỗ trợ và tham gia phát triển GNU, một máy tính phần mềm miễn phí một hệ điều hành máy tính tự do. Nó được coi trọng trong phong trào phần mềm tự do như là một nguồn quan điểm cơ bản.

Toàn bộ văn bản được bao gồm trong phần mềm GNU như Emacs và có sẵn công khai.

Bối cảnh

Một số phần của Tuyên ngôn GNU bắt đầu như một thông báo về Dự án GNU được đăng bởi Richard Stallman vào ngày 27 tháng 9 năm 1983 dưới dạng email trên các nhóm tin Usenet. Mục đích của dự án là cho người dùng máy tính tự do và kiểm soát máy tính của họ bằng cách hợp tác phát triển và cung cấp phần mềm dựa trên ý tưởng về phần mềm tự do của Stallman (mặc dù định nghĩa bằng văn bản không tồn tại cho đến tháng 2 năm 1986). Bản tuyên ngôn được viết như một cách để làm quen với nhiều người hơn với các khái niệm này và để tìm thêm sự hỗ trợ dưới dạng công việc, tiền bạc, chương trình và phần cứng.

Tuyên ngôn GNU đã có tên gọi và định dạng đầy đủ vào năm 1985 và có những cập nhật nhỏ vào năm 1987.

Tóm lược

Bản tuyên ngôn GNU mở ra với lời giải thích về Dự án GNU là gì và hiện tại, tại thời điểm nào, tiến trình tạo ra hệ điều hành GNU. Hệ thống, mặc dù dựa trên và tương thích với Unix, có nghĩa là tác giả có nhiều cải tiến so với nó, được liệt kê chi tiết trong bản tuyên ngôn.

Theo Stallman, một trong những điểm thúc đẩy chính của dự án GNU, là xu hướng nhanh chóng (vào thời điểm đó) tập trung vào Unix và các thành phần khác nhau của nó trở thành phần mềm độc quyền (tức là nguồn đóng và không tự do).

Bản tuyên ngôn đưa ra một cơ sở triết học để khởi động dự án và tầm quan trọng của việc đưa nó thành hiện thực - phần mềm độc quyền là một cách để phân chia người dùng, những người không còn có thể giúp đỡ lẫn nhau. Stallman từ chối viết phần mềm độc quyền như một dấu hiệu của sự đoàn kết với họ.

Tác giả cung cấp nhiều lý do tại sao dự án và phần mềm tự do có lợi cho người dùng, mặc dù ông đồng ý rằng việc áp dụng rộng rãi của nó sẽ làm cho công việc của lập trình viên ít lợi nhuận hơn.

Phần lớn của Tuyên ngôn GNU được tập trung vào việc phản bác những phản đối có thể có đối với các mục tiêu của Dự án GNU. Chúng bao gồm nhu cầu của lập trình viên để kiếm sống, vấn đề quảng cáo tự do phân phối phần mềm và nhu cầu nhận được khuyến khích lợi nhuận.

👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|235x235px| Logo GNU nhỏ|235x235px| Richard M. Stallman (ảnh bìa cho cuốn sách của [[O'Reilly Media _Free as in Freedom_) ]] **_Tuyên ngôn GNU_** được Richard Stallman viết và xuất bản vào tháng 3 năm 1985
nhỏ|phải|Logo GPLv3 Biểu trưng "Heckert" của GNU **Giấy phép Công cộng GNU** (tiếng Anh: _GNU General Public License_, viết tắt **GNU GPL** hay chỉ **GPL**) là giấy phép phần mềm tự do được sử dụng
**R** là một ngôn ngữ lập trình và môi trường phần mềm dành cho tính toán và đồ họa thống kê. Đây là một bản hiện thực ngôn ngữ lập trình S với ngữ nghĩa
**Thư viện phần mềm khoa học GNU** là một thư viện phần mềm viết bằng ngôn ngữ lập trình C cho các phương pháp tính toán số trong toán học ứng dụng và khoa học.
**C** là một ngôn ngữ mệnh lệnh được phát triển từ đầu thập niên 1970 bởi Dennis Ritchie để dùng trong hệ điều hành UNIX. Từ đó, ngôn ngữ này đã lan rộng ra nhiều
**Phần mềm tự do nguồn mở** (Tiếng Anh: _Free and open-source software_ (Viết tắt là F/OSS, FOSS) hoặc _Free/Libre/open-source software_ (Viết tắt là FLOSS)) là loại phần mềm được bao gồm Phần mềm tự do
Trong khoa học máy tính, **hàm nội tuyến** (tiếng Anh: _inline function_) là một cấu trúc trong ngôn ngữ lập trình được sử dụng để đề nghị với chương trình biên dịch rằng một hàm
Các sản phẩm **nguồn mở** (tiếng Anh: _Open source_) bao gồm sự cho phép sử dụng mã nguồn, tài liệu thiết kế hoặc nội dung của sản phẩm. Nó thường được dùng để chỉ mô
nhỏ|Tổng hợp giọng nói Trên máy tính, **tổng hợp giọng nói** là việc tạo ra giọng nói của người từ đầu vào là văn bản hay các mã hóa việc phát âm. Hệ thống này
**Debian** (), hay còn gọi là **Debian GNU/Linux**, là một hệ điều hành máy tính phổ biến được cấu thành hoàn toàn từ phần mềm tự do, được phát triển từ sự cộng tác của
phải|Biểu đồ hoạt động của một trình biên dịch lý tưởng. **Trình biên dịch** () hay **phần mềm biên dịch** là một chương trình máy tính làm công việc dịch một chuỗi các câu lệnh
**Văn phạm liên kết** (VPLK) là một lý thuyết về cú pháp của Davy Temperley và Daniel Sleator mà xây dựng mối quan hệ giữa các cặp từ thay vì các cấu thành trong một
**Umberto Eco** OMRI (; sinh ngày 5 tháng 1 năm 1932 – mất ngày 19 tháng 2 năm 2016) là một triết gia, nhà văn, nhà phê bình và một nhà ký hiệu học người
**Conservapedia** () là một bách khoa toàn thư trực tuyến bằng tiếng Anh, nền wiki, được viết từ quan điểm mà web tự nhận là theo chủ nghĩa bảo thủ Hoa Kỳ và theo chủ
**Fandom** (trước đây là **Wikia, Wikicities**) là một dịch vụ hosting web miễn phí và là một dịch vụ lưu trữ Wiki cho các trang wiki (còn gọi là wiki farm). Fandom cung cấp miễn
**Joomla!** là một hệ quản trị nội dung nguồn mở, được cung cấp miễn phí theo giấy phép GNU. Joomla được phát triển từ Mambo, được viết bằng ngôn ngữ PHP và kết nối tới
**Lazarus** là một IDE (Integrated Development Environment) được phát triển theo mô hình RAD (rapid application development - phát triển ứng dụng nhanh chóng). Sử dụng trình biên dịch Free Pascal. Được dùng để phát
**Aklan** là một tỉnh của Philippines thuộc Vùng Tây Visayas. Thủ phủ là Kalibo. Tỉnh giáp với Panay về hướng đông nam, Antique về hướng tây nam và Capiz về hướng đông. Aklan đối mặt
**Java Development Kit** (**JDK**) là một tập hợp những công cụ phần mềm được phát triển bởi Sun Microsystems dành cho các nhà phát triển phần mềm, dùng để viết những applet Java hay những
thumb|upright=2|Hình chụp màn hình [[FreeDOS cho thấy giao diện dòng lệnh với màn hình, cấu trúc thư mục và thông tin phiên bản.]] **DOS** (, ) là từ viết tắt độc lập với nền tảng
**Unix** (; được đăng ký nhãn hiệu là **UNIX**) là một họ hệ điều hành máy tính đa nhiệm, đa người dùng được viết vào những năm 1960 và 1970 do một số nhân viên
**Lịch sử của Linux** bắt đầu vào năm 1991 với sự bắt đầu của một dự án cá nhân của sinh viên Phần Lan Linus Torvalds để tạo ra một hạt nhân hệ điều hành
nhỏ|phải|"Chữ _c_ đảo ngược trong vòng tròn" là biểu tượng copyleft. Nó là hình ảnh phản chiếu của [[biểu tượng bản quyền. Không giống như biểu tượng bản quyền, biểu tượng này không có ý
**Android** là một hệ điều hành dựa trên nền tảng Linux được thiết kế dành cho các thiết bị di động có màn hình cảm ứng như điện thoại thông minh và máy tính bảng.
thumb|alt=Màn hình máy tính của hệ điều hành, màn hình hiển thị các ứng dụng phần mềm tự do khác nhau.|Ví dụ về một hệ điều hành phần mềm tự do hiện đại chạy một
nhỏ|400x400px|Giấy phép phần mềm trong bối cảnh bản quyền theo Mark Webbink. Từ trái sang phải ít quyền cho người được cấp phép/user của một phần mềm và nhiều hơn nữa quyền giữ lại bởi
Đây là danh sách **Phần mềm mã nguồn mở**: là phần mềm máy tính được cấp phép giấy phép mã nguồn mở. Bài viết này không có tham vọng liệt kê tất cả những phần
**Máy tính bảng** (Tiếng Anh: Tablet computer hay tablet PC), là một thiết bị di động, thông thường có hệ điều hành di động và mạch xử lý, màn hình cảm ứng và viên pin
Một **bản phân phối ****Linux** (thường được gọi tắt là **distro**) là một hệ điều hành được tạo dựng từ tập hợp nhiều phần mềm dựa trên hạt nhân Linux và thường có một hệ
**Vim** (; viết tắt của **Vi IMproved**) là một trình soạn thảo văn bản miễn phí và mã nguồn mở. Đó là một bản sao cải tiến của vi của Bill Joy cho Unix. Nó
**Symbian** là một hệ điều hành đã ngừng phát triển được viết và sử dụng phổ biến cho hầu như điện thoại di động của những năm 90 và đầu thế kỉ 21. Symbian ban
Persistence of Vision Raytracer (**POV-Ray**, tạm dịch: **Chương trình dò tia thị giác**) là một chương trình dò tia khả dụng cho nhiều nền tảng hệ điều hành khác nhau. Nguồn gốc phát triển là
thumb|Loại: Bộ điều khiển đơn board Website: www.arduino.cc **Arduino** tảng vi mạch thiết kế mở phần cứng (_Open-source hardware_) và phần mềm (_Open-source software_). Phần cứng Arduino là những bộ vi điều khiển bo mạch
Một nhóm OS-tan điển hình. Phía sau, bên trái (theo chiều kim đồng hồ): [[Windows 98#WIndows98 Second Edition|Windows 98 SE (trong hộp), Windows 95, Symantec Antivirus (con trai), Windows 2000 (trước mặt), Windows Server 2003
**Phần mềm xử lý bảng tính** hay **Bảng tính** (tiếng Anh**: Spreadsheet**) là một phần mềm ứng dụng dùng để tổ chức, phân tích và lưu trữ dữ liệu thông qua các bảng tính (gọi
**Ubuntu** () là một hệ điều hành máy tính dựa trên Debian GNU/Linux, một bản phân phối Linux thông dụng. Tên của nó bắt nguồn từ "ubuntu" trong tiếng Zulu, có nghĩa là "tình người",
**Linh dương đầu bò xanh** (tiếng Anh: **blue wildebeest**; danh pháp hai phần: _Connochaetes taurinus_), cũng được gọi là _linh dương đầu bò thông thường_ (common wildebeest), _linh dương đầu bò râu trắng_ (white-bearded wildebeest)
**Viện Công nghệ Massachusetts** ( hay MIT) là một viện đại học nghiên cứu tư thục ở thành phố Cambridge, Massachusetts, Hoa Kỳ. MIT nổi tiếng nhờ hoạt động nghiên cứu và giáo dục trong
nhỏ| Một sơ đồ cho thấy cách người dùng tương tác với [[phần mềm ứng dụng trên một máy tính để bàn thông thường. Lớp phần mềm ứng dụng giao tiếp với hệ điều hành,
Trong công nghệ phần mềm, **porting** là quá trình thích ứng phần mềm với mục đích đạt được một dạng thực thi nào đó trong môi trường điện toán khác (ví dụ: CPU, hệ điều
Các hệ điều hành máy tính cung cấp một tập chức năng cần thiết và được dùng ở hầu hết các chương trình trên máy tính, và các liên kết cần để kiểm soát và
Trong kỹ thuật phần mềm, một **Ứng dụng web** hay **web application**, **web app** là một trình ứng dụng mà có thể tiếp cận qua web thông qua mạng như Internet hay intranet. Ứng dụng
là bộ phim điện ảnh anime trinh thám năm 2025 của Nhật Bản dựa trên nguyên tác là bộ manga _Thám tử lừng danh Conan_ của họa sĩ Aoyama Gōshō. Đây là bộ phim điện
**LaTeX** ( hoặc ), cách điệu trong hệ thống là là một hệ thống phần mềm để soạn thảo tài liệu. Khi viết, người viết sử dụng văn bản thuần túy, thay vì văn bản
**Novell, Inc** _(phát âm: /nvɛl/)_ là một công ty
**_The Art of Computer Programming_** (tạm dịch _Nghệ thuật lập trình máy tính_) là một chuyên khảo toàn diện của Donald Knuth bao trùm rất nhiều chủng loại giải thuật lập trình và những phân
**NetBeans** là một môi trường phát triển tích hợp (IDE) cho Java. NetBeans cho phép các ứng dụng được phát triển từ một tập hợp các thành phần phần mềm được gọi là _modules_. NetBeans
**ESP8266**, hay gọi đầy đủ là **ESP8266EX** là một vi mạch Wi-Fi giá rẻ, có hỗ trợ bộ giao thức TCP/IP và có thể tích hợp vào thành phần của vi điều khiển, được sản
**Drupal** (/ˈdruːpəl/) là một hệ quản trị nội dung (CMS) mã nguồn mở miễn phí viết bằng PHP và phân phối theo giấy phép công cộng GNU. Drupal là nền tảng cho ít nhất 13%
**OpenCart** là một hệ thống quản trị cửa hàng trực tuyến. Nó dựa trên PHP, dùng cơ sở dữ liệu MySQL và các thành phần HTML. Hỗ trợ cho nhiều ngôn ngữ và loại tiền