✨Trương Gia Mô

Trương Gia Mô

Trương Gia Mô Trương Gia Mô (張嘉謨, 1866 - 1929) hiệu Cúc Nông (菊農 nên nhiều người lầm tưởng, gán cho ông học hàm Tiến sĩ và gọi ông là Nghè Mô.

Năm ngoài 20 tuổi, ông dâng lên vua một bản điều trần xin cải cách 5 việc và xin được sung vào phái đoàn đi Pháp, nhưng cả hai đều không được triều đình chấp nhận.

Bản điều trần gồm 5 việc:

Mở rộng trường dạy chữ Pháp ở các tỉnh, dịch sách Pháp và Trung Quốc ra chữ Quốc ngữ để tiện phổ biến, nhằm mở mang dân trí.

Chấn hưng công nghệ thực nghiệp, mở rộng việc khai hoang, chăm sóc, chữa bệnh cho dân nghèo.

Cách chức các quan lại tham nhũng, sàng lọc những viên chức vô dụng trong bộ máy công quyền.

Lập nghị viện, mở báo quán để rộng đường dư luận.

Chỉnh đốn hương tục, đẩy mạnh việc giáo hóa trong xã hội, ngăn ngừa sự đồi bại.

Vì vậy, ông từ quan về sống ở miền Nam, giao du với những người như Trần Chánh Chiếu, Nguyễn An Cư, Nguyễn An Khương... để cùng vận động cải cách, canh tân cho nước nhà. Được một thời gian, ông lại trở ra Bình Thuận. Ở nơi ấy, ông cùng Nguyễn Lộ Trạch mưu tính chuyện xuất dương nhưng không thành. Sau khi ông Trạch chết, ông về dạy học ở Tân An (Long An) và đi khắp nơi.

Từ Tân An, ông lại quay về Bình Thuận, ngụ tại làng Hà Thủy-Duồng (xã Chí Công, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận ngày nay).

Năm 1904, Phan Châu Trinh từ quan rồi với bạn là Huỳnh Thúc Kháng, Trần Quý Cáp cùng nhau Nam du vào năm 1905. Khi đến Bình Thuận, Phan Châu Trinh đã kết bạn với Trương Gia Mô rồi cả nhóm cùng với các nhà nho ở đây tổ chức công ty Liên Thành, Trường Dục Thanh để truyền bá việc duy tân, cải cách.

Năm Mậu Thân (1908) một cuộc đấu tranh lớn của nhân dân nổ ra ở Trung kỳ, nhằm chống chính sách xâu thuế của Pháp và Nam triều. Kết cuộc, hàng loạt nhân sĩ bị lưu đày, bị tử hình, bị tù tội. Trong thời điểm đó, Trương Gia Mô cũng bị tù giam ở ngục Khánh Hòa vì tội đã tham gia "đảng kín". Bị giam một thời gian rồi được thả, ông trở lại Bình Thuận khi tuổi đã ngoài bốn mươi.

Năm 1910, một thanh niên tên Nguyễn Tất Thành (sau này là Hồ Chí Minh) cầm thư giới thiệu của cha là Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đến gặp ông ở làng Hà Thủy, tổng Đa Phước, tỉnh Bình Thuận. Được sự gửi gắm của bạn, lại thấy Tất Thành có chí hướng, nên ông viết thư giới thiệu Thành với ông Hồ Tá Bang - một trong các sĩ phu sáng lập viên của Liên Thành Thương Quán và trường Dục Thanh ở Phan Thiết. Sau đó, ông Hồ Tá Bang đã cho người ra đón Nguyễn Tất Thành vào dạy học tại Trường Dục Thanh.

Tháng 3 năm 1911, ông Hồ Tá Bang và Trần Lê Chất đưa Nguyễn Tất Thành vào Sài Gòn để tìm cách sang Pháp.

Trở vào Nam Kỳ, Trương Gia Mô đi khắp miền Tây, liên hệ với nhiều bạn chí sĩ, nhà thơ, bạn cũ như Nguyễn Sinh Sắc, Trần Chánh Chiếu, Nguyễn An Cư, Nguyễn An Khương, Đông Hồ,...

Những năm cuối đời, phần vì tuổi cao, nhiều bệnh, phần bị mật thám theo rình rập, thêm nỗi luôn sống trong tâm trạng phẫn uất của một người bất đắc chí, nên Trương Gia Mô đã tự tìm quên trong men rượu và thuốc phiện. Trong một bài thơ, ông đã viết: :Sầu đong càng gạt lại càng đầy, :Cũng muốn khuây mà khó nỗi khuây!

Cuối cùng, vào đêm ngày 2 tháng 11 (âm lịch) năm Kỷ Tỵ (1929), ông đã lao mình từ Pháo đài trên đỉnh núi Sam (Châu Đốc) xuống vực sâu để kết thúc đời mình.

Kể về cái chết của ông, tác giả Liêm Châu cho biết khi vào viếng núi Sam, bất ngờ ông gặp một nông dân tên Nguyễn Văn Cơ (tục gọi Mười Cơ) đang đánh xe bò chở đá. Ông Cơ có mời Trương Gia Mô về nghỉ ở nhà mình. Được năm ba hôm, ông Mô rủ Mười Cơ lên đỉnh núi tham quan. Đến nơi, ông Mô đưa tiền cho Tư Tỏ, một cư dân ở nơi đó, để mua đồ nhắm và rượu. Tàn cuộc, sau khi ai nấy đều đã nằm nghỉ, Trương Gia Mô mặc thêm vài lớp áo, rồi lặng lẽ trèo lên Pháo đài, lao mình xuống các gộp đá tự vẫn.

Gia đình

  • Con trai: Trương Gia Kỳ Sanh

Đền thờ Trương Gia Mô trên đỉnh Núi Sam.

Tác phẩm

Trương Gia Mô sáng tác văn chương khá nhiều. Nhưng trước khi tự vẫn, ông đã cho chôn tất cả vào một nơi mà ông gọi là Cúc Nông trũng thư, nghĩa là mồ chôn sách của Cúc Nông. Trên ngôi mộ sách có hai câu đối: :Hán học, hà niên phục :Di biện tử nhật tàng. Tạm dịch: :Hán học biết năm nào mới khôi phục được, :Cho nên những gì còn lại, ngày người mất, nên chôn hết cho rồi. Hiện nay chỉ còn lại 35 bài thơ chữ Hán trong tập Cúc Nông thi thảo, 10 bài thơ Nôm đăng trên Nam Phong tạp chí. Giới thiệu hai bài:

Tưởng nhớ

Nhà nghiên cứu Nguyễn Văn Hầu cho biết: :...Nhìn vóc dáng bên ngoài thấy cụ (ý nói Trương Gia Mô) lưng rùa, mắt lé, cử chỉ rụt rè, người ta không mấy tin tưởng. Nhưng ai hay một lòng thanh khiết, một chí khí họa nhiên đã ẩn tàng trong đó. Cụ gặp việc lớn không hề biết sợ. cũng không thèm bận tâm đến gia đình. Sức học cao như vậy mà cụ không có trong tay một chút gì gọi là sản nghiệp. Bao nhiêu sức hơi, tâm não, cụ đều gom vào việc nước, việc dân... Chính vì vậy, nhận được tin Trương Gia Mô mất, các báo ở Sài Gòn lúc bấy giờ như tờ Thần chung, Phụ nữ tân văn... đã đăng tin và bình luận về cái chết của ông với thái độ nể trọng và tiếc thương vô hạn. Nhiều trí thức và học giả nổi tiếng như Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng, Đông Hồ... đều có thơ điếu ông.

Thơ điếu của Phan Bội Châu: :Em muốn thăm anh chữa kịp vào :Đi đâu? anh vột trốn tìm sao? :Lánh Tần may có nguồn đào nữa, :Tìm Tống e không mảnh đất nào. :Mây bạc non sông người vắng vẻ, :Chim vàng đưa gió bạn lao xao. :Giang Nam còn phú kìa ai nhớ, :Máu quốc đầu gành mấy đoạn đau.

Đông Hồ có cặp đối điếu: :Đành yên một giấc nghìn thu, Châu Đốc há rằng quê quán khách, :Trót hẹn chiếc thân bốn bể, Việt Nam đâu cũng nước non nhà. Và mấy dòng sau: :Non Sam muốn hỏi người xưa, mây nước chạnh đau lòng hậu bối; :Thành Trúc qua thăm dấu cũ, cỏ cây còn nhớ khách cao hiền.

Hiện nay, ở Châu Đốc có một ngôi trường mang tên ông và trên đỉnh núi Sam có lập một ngôi miếu thờ ông.

👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Trương Gia Mô **Trương Gia Mô** (張嘉謨, 1866 - 1929) hiệu **Cúc Nông** (菊農 nên nhiều người lầm tưởng, gán cho ông học hàm Tiến sĩ và gọi ông là **Nghè Mô**. Năm ngoài 20
**Công viên rừng quốc gia Trương Gia Giới** (Tiếng Trung: 湖南张家界国家森林公园; bính âm: Húnán Zhāngjiājiè Guójiā Sēnlin Gōngyuan) nằm ở Trương Gia Giới, tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc. Đây là một trong số những công
**Trương Gia Hội** (張嘉會, 1822-1877) tự **Trọng Hanh**(仲亨), là sĩ phu yêu nước và là quan triều Nguyễn trong lịch sử Việt Nam. ## Tiểu sử **Trương Gia Hội** là người làng Tân Phước, huyện
**Trương Gia Khẩu** (张家口市) là một địa cấp thị nằm ở tây bắc tỉnh Hà Bắc, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Thành phố giáp thủ đô Bắc Kinh ở phía đông nam, Nội Mông
phải|Cổng trường Dục Thanh **Dục Thanh Học hiệu** (viết tắt của: _Giáo **Dục** **Thanh** Thiếu Niên_) là một ngôi trường do các sĩ phu yêu nước ở Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận sáng lập vào
thumb|Người phụ trách đấu giá và trợ lý đang tìm kiếm người ra giá **Đấu giá** là một quá trình mua và bán bằng cách đưa ra món hàng cần đấu giá, ra giá và
**Trương Gia Nghê** (; sinh ngày 22 tháng 6 năm 1987) là một ca sĩ và diễn viên người Trung Quốc. Cô được đông đảo khán giả biết đến sau các bộ phim Cung tỏa
**Trường Harvard Mở rộng** (tiếng Anh: _Harvard Extension School_, gọi tắt là **HES**) là trường giáo dục thường xuyên của Viện Đại học Harvard ở Cambridge, Massachusetts, Hoa Kỳ. Trực thuộc Khoa Nghệ thuật và
**Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị London** (tiếng Anh: _The London School of Economics and Political Science_, viết tắt **LSE**), là một cơ sở nghiên cứu và giáo dục công lập chuyên về
**Chủ nghĩa xã hội thị trường** là một kiểu hệ thống kinh tế trong đó nền kinh tế thị trường được điều khiển bởi một bộ máy kế hoạch hóa tập trung nhằm nâng cao
**Khủng hoảng dầu mỏ** là thời kỳ giá dầu mỏ tăng cao gây áp lực lớn cho nền kinh tế. Cuộc khủng hoảng dầu mỏ năm 1973 bắt đầu từ tháng 10 năm 1973 khi
**Tỷ giá hối đoái** (còn được gọi là **tỷ giá trao đổi ngoại tệ**, **tỷ giá Forex**, **tỷ giá FX** hoặc **Agio**) giữa hai tiền tệ là tỷ giá mà tại đó một đồng tiền
**Mô hình Solow–Swan** hay **mô hình tăng trưởng ngoại sinh** là một mô hình kinh tế về tăng trưởng kinh tế dài hạn được thiết lập dựa trên nền tảng và khuôn khổ của kinh
thumb|Cháy rừng ở tỉnh [[Mae Hong Son (tỉnh)|Mae Hong Son, tháng 3 năm 2010]] Tăng trưởng kinh tế đầy kịch tính của **Thái Lan** đã gây ra nhiều **vấn đề môi trường**. Đất nước này
**Trường Trung học phổ thông Tĩnh Gia I** (còn được gọi là **Trường Tĩnh Gia I, Trường I,** viết tắt: **Trường THPT Tĩnh Gia I**) là một trường Trung học phổ thông công lập ở
thumb|[[Hội đồng thương mại Chicago|Chicago Board of Trade Corn Futures market, 1993]] thumb|right|[[Price of oil#Speculative trading and crude oil futures|Oil traders, Houston, 2009]] **Thị trường hàng hóa** () được biết đến là một thị trường
**Trường Trung học Phổ thông Ngô Quyền** hay **Trường Bonnal**, trường **Bình Chuẩn** là một ngôi trường nằm trong hệ thống các trường Trung học Phổ thông công lập của Việt Nam được thành lập
**Trương Minh Ký** (張明記, 1855-1900), tự **Thế Tải**, hiệu **Mai Nham**, là nhà giáo, nhà báo, nhà văn, nhà soạn tuồng Việt Nam. Cũng như thầy mình là Trương Vĩnh Ký, ông có nhiều đóng
**Trương Phi** (, 163-221), tự **Ích Đức** (益德), _Tam quốc diễn nghĩa_ ghi là **Dực Đức** (翼德) , là danh tướng nhà Thục Hán thời Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc. Trong tiểu thuyết
thumb|[[Hình thất giác đều không thể dựng được thước kẻ và compa; Điều này có thể chứng minh sử dụng trường của số dựng được.]] Trong toán học, một **trường** là một tập hợp mà
**Trường Đại học Hà Nội** (tiếng Anh: **Hanoi University**, tên viết tắt: **HANU**) là một trong hai cơ sở đào tạo và nghiên cứu ngoại ngữ ở trình độ đại học và sau đại học;
**Trường Đại học Mỏ – Địa chất** (tiếng Anh: _Hanoi University of Mining and Geology_) là một trường đại học đa ngành hàng đầu tại Việt Nam, thuộc nhóm 95 trường đại học hàng đầu
**Kuroshitsuji** (黒執事, くろしつじ) là một loạt manga được viết và minh họa bởi Toboso Yana. Loạt manga này ra mắt vào ngày 16 tháng 9 năm 2006 đăng trên tạp chí truyện tranh hàng tháng
**Trường Đại học Công nghệ thông tin và truyền thông** là một trường thành viên thuộc Đại học Thái Nguyên, chuyên về đào tạo nguồn nhân lực số, nghiên cứu khoa học và chuyển giao
**Đại học Quốc gia Seoul** (Tiếng Hàn: 서울대학교, Hanja: 서울大學校, Romaja quốc ngữ: _Seoul Daehakgyo_) là một đại học kiêm viện nghiên cứu quốc lập ở Gwanak-gu, Seoul, Hàn Quốc. Được thành lập vào ngày
nhỏ|phải|Tượng gấu đấu bò trước Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh phải|Bức tượng của hai con thú biểu tượng của tài chính, con gấu và con bò, ở phía trước của
**Gia Luật Bội** (, 899 – 7 tháng 1 năm 937), cũng được biết đến với tên **Gia Luật Đột Dục** (耶律突欲) hay **Gia Luật Đồ Dục** (耶律圖欲), hiệu **Nhân Hoàng vương** (人皇王), và sau
phải|nhỏ|300x300px|Các lãnh thổ của các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (Cộng đồng châu Âu trước năm 1993), hoạt hình theo thứ tự gia nhập. Các lãnh thổ bên ngoài châu Âu và
**Thị trường Vàng Bạc London** là thị trường bán buôn ngoài sàn để giao dịch vàng và bạc giao ngay. Giao dịch được thực hiện giữa các thành viên của **Hiệp hội Thị trường Vàng
**Mô hình kinh doanh** là một khái niệm trừu tượng của một tổ chức, nó có thể là một khái niệm, văn bản và/hoặc đồ hoạ của cấu tạo tương quan, hợp tác, sự sắp
**_Kẻ trộm giấc mơ_** (tựa tiếng Anh: **_Inception_**) là một bộ phim điện ảnh AnhMỹ thuộc thể loại hành độngkhoa học viễn tưởnggiật gân ra mắt vào năm 2010 do Christopher Nolan làm đạo diễn,
**Trường Trung học phổ thông Bùi Thị Xuân, Đà Lạt** là một trường trung học phổ thông công lập nằm trên đường Bùi Thị Xuân, phường 2, thành phố Đà Lạt. Trường được thành lập
phải|Một mẫu dầu mỏ ở dạng nguyên thể phải|Giếng bơm dầu gần Sarnia, Ontario, [[Canada]] phải|Một công trường khai thác dầu tại [[Mina Al Ahmadi, Kuwait]] **Dầu mỏ** hay **dầu thô** là một chất lỏng
**Trường Trung học phổ thông Chuyên Chu Văn An** (còn được gọi là **Trường Chu Văn An**, **Trường Bưởi**, **Trường Chu** hay trước đây là **Trường Trung học phổ thông Quốc gia Chu Văn An,**
**Kinh tế thị trường** là mô hình kinh tế mà trong đó người mua và người bán tác động với nhau theo quy luật cung cầu, giá trị để xác định giá cả và số
**Trương** (giản thể: 张 ; phồn thể: 張) là một họ của người Việt Nam. Họ Trương cũng có tại Trung Quốc (Zhang), Triều Tiên / Hàn Quốc (Jang), Đài Loan (Chang), và Singapore (Chong).
**Đại học Y khoa Vinh** là một trường đại học chuyên ngành y khoa tại Việt Nam. Trường có chức năng, nhiệm vụ: Đào tạo cán bộ có trình độ đại học, sau đại học
phải|nhỏ|Kinh tế và vốn tự nhiên cho nguồn nguyên liệu thô và nơi tẩy rửa cho các chất thải Một **doanh nghiệp môi trường** là doanh nghiệp thân thiện/phù hợp với môi trường. Cụ thể,
**Trường Trung học phổ thông chuyên Lê Quý Đôn, Vũng Tàu** là một trường trung học phổ thông chuyên tọa lạc tại thành phố biển Vũng Tàu và là trường chuyên duy nhất của tỉnh
Trong vật lý lý thuyết, **Lý thuyết trường lượng tử** (tiếng Anh: **quantum field theory**, thường viết tắt QFT) là một khuôn khổ lý thuyết để xây dựng các mô hình cơ học lượng tử
Một **mô hình toán học** là một mô hình trừu tượng sử dụng ngôn ngữ toán để mô tả về một hệ thống. Mô hình toán được sử dụng nhiều trong các ngành khoa học
**Trường Cao đẳng Văn hoá Nghệ thuật Thái Bình** được thành lập năm 1975 =Quá trình hình thành và phát triển= Trường Cao đẳng Văn hoá Nghệ thuật Thái Bình (tiền thân là Trường Nghiệp
nhỏ|Ông Lê Văn Trương **Lê Văn Trương** (1906-1964), bút hiệu **Cô Lý**, là nhà báo, nhà văn Việt Nam thời tiền chiến. Theo nhiều nhà nghiên cứu văn học Việt, hiện nay (2009), ông được
nhỏ|phải|Một tài liệu về phân tích thị trường **Phân tích thị trường** (_Market analysis_) là một quá trình nghiên cứu và đánh giá sâu rộng về một thị trường, nghiên cứu sức hấp dẫn và
nhỏ|423x423px| _Sản xuất so với sau bán hàng_ **Định giá phụ tùng dịch vụ** đề cập đến khía cạnh _quản lý vòng đời dịch vụ_ liên quan đến việc đặt giá cho các phụ tùng
MÔ TẢ SẢN PHẨM⚡️⚡️ Thông Báo Tháng 6/2020 : KEM HOA ANH ĐÀO NAY CÓ THAY ĐỔI BAO BÌ MỚI Ạ ⚡️⚡️❌ Chuyên phân phối , chuyên sỉ kem hoa anh đào hàng chính hãng
Cùng với sự bùng nổ của cách mạng công nghệ 4.0, nhiều chuyên gia dự báo đây có thể sẽ là cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam bứt phá trong thị trường du lịch
**Trường Trung học cơ sở Đặng Thai Mai** là một trường công lập ở thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An. Trường được thành lập năm 1978. Trường là một trong những gương mặt điển hình
**Trường Trung học phổ thông Chuyên Hưng Yên** _(English: Hưng Yên High School for the Gifted, Hưng Yên Specialized High School)_ (tiền thân là **Trường phổ thông trung học năng khiếu tỉnh Hưng Yên**) là
**Trường Cao đẳng nghề Cơ điện Xây dựng Tam Điệp** được thành lập ngày 29 tháng 12 năm 2006 theo quyết định số 1988/QĐ/BLĐTBXH của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội trên cơ