Tòa án Tối cao Liên Xô (), là tòa án tối cao của Liên Xô, tồn tại từ ngày 23/11/1923 - 2/1/1992. Sau khi Liên Xô sụp đổ, Tòa án Tối cao Liên Xô cùng với các cơ quan quyền lực tối cao khác của Liên Xô đều bị xóa bỏ, toàn bộ dữ liệu lưu trữ của Tòa án Tối cao Liên Xô được chuyển tới Trung tâm Lưu trữ Nhà nước Liên bang Nga và trụ sở Tòa án Tối cao Liên Xô được chuyển cho Tòa án Tối cao Nga.
Thành lập
Sự cần thiết phải thành lập một cơ quan xét xử cấp cao nhất cho toàn bộ Liên bang các quốc gia được hình thành ngay sau khi Liên Xô được thành lập năm 1922. Trong Hiệp ước về việc thành lập Liên Xô do Ủy ban Chấp hành Trung ương Liên Xô ban hành "Tòa án Tối cao Liên Xô với chức năng là cơ quan xét xử tối cao".
Ngày 23/11/1923, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Chấp hành Trung ương Liên Xô đã thông qua Quy chế thứ nhất về Tòa án Tối cao Liên Xô, theo đó xác định chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền hoạt động của tòa án.
Hiến pháp Liên Xô ban hành năm 1924 quy định trong chương VII ("Tòa án Tối cao Liên Xô" và năm 1935 đổi tên chương thành "Tòa án Tối cao Liên Xô và Viện Kiểm sát Liên Xô") đã cụ thể hóa chức năng và nhiệm vụ Tòa án Tối cao Liên Xô trong hệ thống chính quyền Liên Xô.
Chức năng
Hiến pháp Liên Xô quy định quyền hạn như sau:
- Hướng dẫn cho các Tòa án Tối cao Cộng hòa Liên bang về các vấn đề Luật Liên bang;
- Xem xét và kháng cáo lên Ủy ban Chấp hành Trung ương Liên Xô về đề nghị của Kiểm sát viên Tòa án Tối cao Liên Xô, về các phán quyết, quyết định và bản án của Tòa án Tối cao Liên Xô, với lý do các phán quyết, quyết định và bản án trái với luật chung của Liên bang hoặc ảnh hưởng đến lợi ích của các nước cộng hòa khác;
- Đưa ra ý kiến theo yêu cầu của Ủy ban Chấp hành Trung ương Liên Xô về tính hợp pháp của một số quyết định của Cộng hòa Liên bang về mặt Hiến pháp;
- Giải quyết tranh chấp tư pháp giữa các nước Cộng hòa Liên bang;
- Xem xét các vụ án liên quan đến các quan chức cấp cao của Liên bang bị cáo buộc phạm tội liên quan đến cơ quan hành chính.
Sau đó, vào ngày 14 tháng 7 năm 1924, Ủy ban Chấp hành Trung ương Liên Xô đã thông qua nghị quyết "Luật Tòa án Tối cao Liên Xô", trong đó quy định và chỉ định thẩm quyền và thủ tục của Tòa án Tối cao Liên Xô.
Cấu trúc 1923-1938
Ban đầu (theo Quy định năm 1923, Hiến pháp và Nghị định năm 1924), Tòa án tối cao Liên Xô có cấu trúc như sau:
- Hội nghị toàn thể
- Hội đồng Tòa án Dân sự và Tòa án Hình sự
- Hội đồng Quân sự và Vận tải Quân sự
Tòa án Tối cao cũng có quyền tạo ra các phiên tòa xét xử đặc biệt để xem xét các vụ án hình sự và dân sự có tầm quan trọng đặc biệt, ảnh hưởng đến hai hoặc nhiều nước cộng hòa, và các trường hợp thuộc thẩm quyền cá nhân các thành viên của Ủy ban Chấp hành Trung ương Liên Xô, Hội đồng Dân ủy Liên Xô, Chánh án và thành viên Tòa án Tối cao Liên Xô, Kiểm sát viên Liên Xô, Phó và trợ lý cấp cao.
Chánh án Tòa án Tối cao và các thành viên của Tòa án Tối cao do Đoàn Chủ tịch Ủy ban Chấp hành Trung ương Liên Xô bổ nhiệm và miễn nhiệm. Hội nghị toàn thể Tòa án Tối cao bao gồm bốn chánh án của các Tòa án Tối cao các nước cộng hòa Liên bang và chủ tịch Tổng cục chính trị nhà nước thuộc Hội đồng Dân ủy Liên Xô. Ngoài ra, Tổng Kiểm sát trưởng Liên Xô hoặc phó Tổng Kiểm sát trưởng nhất thiết phải tham gia Hội nghị.
Năm 1926, Hội đồng Quân sự và Vận tải Quân sự Tòa án Tối cao Liên Xô đã bị bãi bỏ, và Tòa án tối cao Liên Xô đã được tuyên bố là tòa giám đốc thẩm đối với các vụ án do Tòa án Quân sự xét xử; trong cùng năm đó, việc giải thích luật pháp toàn Liên bang được đặt trong thẩm quyền của Tòa án Tối cao.
Vào ngày 24 tháng 7 năm 1929, Ủy ban Chấp hành Trung ương Liên Xô và Hội đồng Dân ủy Liên Xô đã thông qua một Quy định mới về Tòa án Tối cao Liên Xô và Viện Kiểm sát Tòa án tối cao Liên Xô, đặc biệt, đã trao cho Tòa án tối cao Liên Xô về sáng kiến lập pháp và nghĩa vụ giải thích các luật của Liên bang theo đề nghị của Ủy ban Chấp hành Trung ương Liên Xô và theo yêu cầu của Hội đồng Dân ủy Liên Xô.
Năm 1931, Tòa án thẩm Vận tải Tòa án Tối cao Liên Xô đã được thành lập và là một thành phần mới của các phiên họp toàn thể của Tòa án đã được xác định - Chủ tịch Tòa án Tối cao Liên Xô, phó chủ tịch Tòa án Tối cao Liên Xô, Chủ tịch Hội nghị toàn thể Tòa án Tối cao Cộng hòa Liên bang, chủ tịch Ban cán sự Tòa án tối cao Liên Xô và bốn thành viên được chỉ định bởi Đoàn chủ tịch Ủy ban Chấp hành Trung ương Liên Xô, bao gồm một đại diện của Tổng cục chính trị nhà nước Liên Xô.
Năm 1935, Hiến pháp Liên Xô đã được sửa đổi, điều này cũng liên quan đến các vấn đề của Tòa án Tối cao Liên Xô. Đặc biệt, cấu trúc của Tòa án đã được chỉ định. Theo luật mới, Tòa án tối cao Liên Xô gồm:
- Hội nghị toàn thể
- Đoàn Chủ tịch
- Tòa án thẩm Tư pháp và Giám sát
- Tòa án thẩm Hình sự và Dân sự
- Tòa án thẩm Quân sự
- Tòa án thẩm Vận tải
- Tòa án thẩm Vận tải thủy
- Tòa án thẩm Đặc biệt
Ngoài ra, Tòa án Tối cao đã nhận được quyền hủy bỏ trực tiếp các hoạt động tư pháp của các Tòa án tối cao của Cộng hòa Liên bang, điều này mâu thuẫn với luật pháp của Liên bang (theo các quy tắc trước đây, chỉ có thể phản đối các hoạt động chống lại Ủy ban Chấp hành Trung ương Liên Xô).
Hiến pháp Liên Xô năm 1936 đã xác định Tòa án Tối cao Liên Xô là cơ quan tư pháp cao nhất. Theo Hiến pháp, Tòa án Tối cao Liên Xô được giao nhiệm vụ giám sát các hoạt động tư pháp của các cơ quan tư pháp Liên Xô, cũng như các cơ quan tư pháp của Cộng hòa Liên bang trong giới hạn do luật pháp quy định. Tòa án Tối cao đã được Xô viết Tối cao Liên Xô bầu ra với nhiệm kỳ 5 năm và Tòa án Tối cao gồm có Chủ tịch Tòa án tối cao của các Cộng hòa Liên bang.
Cấu trúc 1938-1957
Vào ngày 16 tháng 8 năm 1938, trên cơ sở Hiến pháp Liên Xô, Luật Liên Xô "Về tư pháp của Liên Xô, Liên bang và Cộng hòa tự trị" đã được thông qua, đã sửa đổi cấu trúc của Tòa án Tối cao Liên Xô (Tòa án thẩm Đường sắt được thành lập và Tòa án thẩm Vận tải và Tòa án thẩm đặc biệt đã bị bãi bỏ).
Cấu trúc Tòa án Tối cao năm 1939
- Hội nghị
- Đoàn Chủ tịch
- Tòa án thẩm Quân sự
- Tòa án thẩm Đường sắt
- Tòa án thẩm Vận tải thủy
- Tòa án thẩm Hình sự
- Tòa án thẩm Dân sự
Trong cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại, có một số thay đổi trong cấu trúc của Tòa án tối cao. Tòa án thẩm Đường sắt quân sự và Tòa án thẩm Vận tải thủy quân sự (liên quan đến sự ra đời của luật quân sự về giao thông vận tải) đã được thành lập, đó là các trường hợp giám sát và kiểm tra trong các trường hợp của tòa án quân sự Đường thủy tương ứng. Ngoài ra, vào năm 1944, Tòa án Tư pháp cho các Tòa án Trại giam được thành lập như là giám đốc thẩm và giám sát trong các trường hợp được xem xét bởi các Tòa án Trại giam được thành lập cùng lúc (các tòa án đặc biệt hoạt động trong hệ thống GULAG).
Cấu trúc năm 1949
- Hội nghị
- Cục
- Tòa án thẩm Hình sự
- Tòa án thẩm Dân sự
- Tòa án Trại giam trong Tòa án Tư pháp
- Tòa án thẩm Quân sự
- Tòa án thẩm Đường sắt
- Tòa án thẩm Vận tải thủy
- Hội đồng Kỷ luật
- Ban Thư ký
- Bộ phận mã hóa
- Phòng Tổng hợp và Thống kê
- Phòng bảo mật
- Văn phòng
- Cơ quan dịch thuật
- Phòng kinh tế
- Trung tâm Lưu trữ
Cấu trúc năm 1956
- Hội nghị
- Cục
- Tòa án thẩm Hình sự
- Tòa án thẩm Dân sự
- Tòa án thẩm Quân sự
- Tòa án thẩm Vận tải
- Hội đồng Kỷ luật
- Ban Thư ký
- Bộ phận mã hóa
- Phòng Tổng hợp và Thống kê
- Bộ phận bảo mật và mã hóa
- Phòng đánh máy
- Phòng đăng lục
- Phòng phân phát
- Văn phòng
- Cơ quan dịch thuật
- Phòng kinh tế
- Trung tâm Lưu trữ
Chánh án Tòa án Tối cao
- Nikolai Vasilyevich Krylenko (28/11/1923-2/2/1924)
- Alexandr Nikolaevich Vinokurov (15/3/1924-17/8/1938)
- Ivan Terentievich Golyakov (17/8/1938-24/8/1948)
- Anatoly Antonovich Volin (quyền từ 31/8/1948-14/3/1949; chính thức từ 14/3/1949-12/2/1957)
- Alexander Fedorovich Gorkin (12/2/1957-20/9/1972)
- Lev Nikolaevich Smirnov (20/9/1972-12/4/1984)
- Vladimir Ivanovich Terebilov (12/4/1984-5/6/1989)
- Yevgeny Alexievich Smolentsev (7/6/1989-24/12/1991)
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Tòa án Tối cao Liên Xô** (), là tòa án tối cao của Liên Xô, tồn tại từ ngày 23/11/1923 - 2/1/1992. Sau khi Liên Xô sụp đổ, Tòa án Tối cao Liên Xô cùng
**Tòa án Tối cao Liên bang Nga** () là cơ quan xét xử cao nhất trong lĩnh vực dân sự, hình sự và hành chính; giám sát và hướng dẫn các toà án cấp dưới
nhỏ|phải|Trụ sở Tòa án Hành chính Liên bang nhìn từ phía Tây nhỏ|phải|Lối vào chính nhỏ|phải|Những quyết định của Tòa án Hành chính Liên bang nhỏ|phải|Phòng xử của Tòa án Hành chính Liên bang **Tòa
**Xô viết Tối cao Liên Xô** () là cơ quan lập pháp tối cao của Liên bang Xô viết và là cơ quan có quyền lực sửa đổi Hiến pháp trong thời gian từ 1938-1991.
**Thanh trừng Hồng quân Liên Xô (1937-1938)** () - thanh trừng chính trị quy mô lớn ("đàn áp") chống lại sĩ quan và nhân viên cấp cao của Hồng quân Công Nông (РККА) và Hải
**Viện Kiểm sát Liên Xô** () là một cơ quan liên bang nhà nước thực hiện quyền giám sát tối cao đối với việc thực hiện luật pháp ở Liên Xô. Kể từ ngày 8
**Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô** () là cơ quan tối cao của Nhà nước Liên Xô từ năm 1989 đến năm 1991. ## Bối cảnh Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên
**Tập đoàn quân 28** là một đơn vị quân sự chiến lược cấp tập đoàn quân của Hồng quân Liên Xô. Hình thành ba lần trong giai đoạn 1941-1942, đơn vị này hoạt động tích
phải|nhỏ|400x400px|Toà án tối cao Liên bang Úc là toà án phúc thẩm cao nhất ở [[Úc.]] **Tòa án** **phúc thẩm** là tòa án có thẩm quyền xét xử phúc thẩm một vụ án sau khi
**Hiệp ước về việc thành lập Liên Xô** chính thức tạo ra **Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết** (thường được gọi là Liên Xô). Nó _de jure_ hợp pháp hóa một
**Vụ án Tukhachevsky** (), còn được gọi là vụ "tổ chức quân sự Trotsky chống Xô Viết", là một trong những trang bi thảm nhất trong lịch sử đàn áp dưới thời Stalin. Năm 1937,
**Tòa án Hiến pháp Liên bang Nga** ()là cơ quan tư pháp kiểm soát Hiến pháp. Tòa án giám sát tất cả các Luật hoặc nghị định của Tổng thống, Quốc hội Liên bang. Quyền
**Bê bối Bông** () hoặc **bê bối Uzbek** () là một loạt các vụ án hình sự về kinh tế và tham nhũng lạm dụng quyền lực trong Uzbekistan Xô, cũng như ở các đơn
**Bộ Dân ủy Nội vụ** (, _Narodnyy komissariat vnutrennikh del_), viết tắt **NKVD** ( ) là một cơ quan hành pháp của Liên Xô, đơn vị trực tiếp thi hành quyền lực của Đảng Cộng
**Bộ Nội vụ Liên Xô (MVD)** - () - là cơ quan cấp bộ của Liên Xô. Nhiệm vụ chính là chống tội phạm và duy trì trật tự công cộng trong giai đoạn năm
**Tổng cục Trại giam** (, _Glavnoe upravlenie lagerei_) còn được gọi tắt là **Gulag** (ГУЛаг) là hệ thống trại cải tạo bằng lao động, lần lượt chịu sự quản lý của Bộ Dân ủy Nội
**Liên Xô** hay **Liên bang Xô viết**, tên chính thức là **Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết**, là một cựu quốc gia nằm ở phía bắc lục địa Á-Âu, tồn tại
**Lực lượng vũ trang Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết**(tiếng Nga: _Вооружённые Силы Союза Советских Социалистических Республик_) là lực lượng vũ trang của Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết
Một hố chôn tập thể tại cánh rừng Katyn nơi hàng nghìn sĩ quan, học giả và tù binh chiến tranh bị giết trong vụ [[Thảm sát Katyn (1940)]] **Tội ác chiến tranh gây ra
Sau khi Cuộc tấn công Ba Lan được phát động bởi cả Liên Xô và Đức Quốc Xã, các chiến dịch khủng bố và đàn áp người Ba Lan của Liên Xô đã bắt đầu
thumb|right|Quốc huy Liên Xô (1923-1991) **Chính phủ Liên Xô** là tên gọi tổng quát các cơ quan hành pháp của Liên Xô. Trong thời kỳ Xô viết, thuật ngữ "chính phủ Liên Xô" được sử
nhỏ|Thủ tướng Anh [[Winston Churchill, Tổng thống Hoa Kỳ Franklin D. Roosevelt, và Lãnh tụ Xô viết Joseph Stalin ở Yalta, Krym, Liên Xô vào tháng 2 năm 1945]] **Quan hệ giữa Hợp chúng quốc
**Trục xuất người Triều Tiên ở Liên Xô** (, ) là việc cưỡng bức di cư gần 172.000 người Triều Tiên từ Viễn Đông Nga sang Trung Á vào năm 1937 theo chỉ thị của
**Quá trình sụp đổ của Liên Xô** thành các quốc gia độc lập bắt đầu ngay từ năm 1985. Sau nhiều năm xây dựng quân đội Liên Xô và các chi phí phát triển trong
**Sazhi Zayndinovna Umalatova** (; sinh ngày 3 tháng 8 năm 1953) là một chính trị gia người Nga, nổi tiếng với chủ nghĩa hoạt động hợp pháp của Liên Xô, người tự xưng là Chủ
thumb|Tòa án quân sự quốc tế vùng Viễn Đông được triệu tập tại Ichigaya Court, trước đó là tòa nhà trụ sở của Lục quân Đế quốc Nhật Bản, ở [[Ichigaya, Tokyo.]] **Tòa án quân
**Thành phố Anh hùng** (tiếng Nga: город-герой, _gorod-geroy_) là một danh hiệu vinh dự được Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên bang Xô viết trao tặng cho 12 thành phố đã có những
nhỏ|Ảnh chụp Hội đồng thẩm phán từ trên cao, năm 1945 **Phiên tòa Nürnberg** () là các phiên xét xử quân sự quân Đồng Minh mở ở Nürnberg, Đức theo luật quốc tế và luật
**Sự giải thể của Liên bang Xô viết** hay **Liên Xô tan rã** ( hoặc распад Советского Союза) là quá trình tan rã nội bộ của Liên bang Xô viết bắt đầu trong những năm
**Chiến tranh Liên Xô tại Afghanistan**, hay còn được gọi là **Xung đột Afghanistan - Liên Xô** và **Chiến tranh Afghanistan** là cuộc xung đột kéo dài 10 năm giữa các lực lượng quân sự
**Chiến dịch Praha** là chiến dịch lớn cuối cùng của Quân đội Liên Xô và các đồng minh tại châu Âu trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Diễn ra từ ngày 5 đến ngày
Tại phiên họp thứ 7 (đặc biệt) của Xô viết Tối cao Liên Xô thứ IX của Liên Xô vào ngày 7 tháng 10 năm 1977, **Hiến pháp Liên Xô thứ ba** và cuối cùng,
**Lavrenty Pavlovich Beria** (tên khai sinh: **Lavrenti Pavles dze Beria**; – 23 tháng 12 năm 1953) là một nhà chính trị Xô viết người Gruzia. Ông được phong danh hiệu Nguyên soái và là người
**Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga** ( ) hoặc gọi tắt là **Nga Xô viết** là nước cộng hòa Xô viết lớn nhất và đông dân nhất trong số mười
Đặc trưng giai đoạn này của Liên xô là sự lãnh đạo của **Joseph Stalin**, người đang tìm cách tái định hình xã hội Xô viết với nền kinh tế kế hoạch nhiều tham vọng,
**Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Ukraina** (, УРСР; УССР), viết tắt là **CHXHCNXV Ukraina** và còn gọi là **Ukraina Xô viết**, là một trong các nước cộng hòa cấu thành của Liên
**Trận phản công Staraya Russa** là trận phản công lớn thứ hai của quân đội Liên Xô trên hướng Leningrad trong tháng 8 năm 1941. Diễn ra từ ngày 12 đến ngày 25 tháng 8
**Nikolai Mikhailovich Shvernik** (, – 24 tháng 12 năm 1970) là chính trị gia Liên Xô và Chủ tịch Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô từ ngày 19 tháng 3 năm 1946
**_Obergefell kiện Hodges_** là một án lệ mang tính bước ngoặt của Tòa án tối cao Hoa Kỳ, xác định rằng Tu chính án thứ 14 Hiến pháp Hoa Kỳ đảm bảo quyền kết hôn
**Cộng hòa xô viết** (), còn gọi là **cộng hòa hội đồng**, là nền cộng hòa trong đó chính phủ được thành lập từ các xô viết (hội đồng công nhân) và hệ chính trị
**Voyska PVO** (tiếng Nga: Войска ПВО, hoặc **PVO strany** từ năm 1981) là quân chủng phòng không của quân đội Liên Xô. PVO là viết tắt của _protivovozdushnaya oborona_ hoặc "Phòng không". Không giống quân
**Học viện Tòa án** (tiếng Anh là: Vietnam Court Academy - VCA) (tiền thân là: Trường Tư pháp Trung ương) là cơ sở giáo dục hàm Học viện hệ công lập thuộc hệ thống giáo
**Không quân Liên Xô** (, _Voyenno-vozdushnye sily SSSR_), cũng còn được biết đến dưới tên gọi tắt là **VVS**, chuyển tự từ tiếng Nga là: **ВВС**, Военно-воздушные силы (_Voenno-vozdushnye sily_), đây là tên gọi chỉ
**Sergey Aleksandrovich Chernykh** (; - 16 tháng 10 năm 1941) là một phi công chiến đấu Liên Xô trong Nội chiến Tây Ban Nha, sau đó trở thành Thiếu tướng kiêm Tư lệnh Sư đoàn
**Nikolai Dmitrievich Kondratiev** (tiếng Nga: Николай Дмитриевич Кондратьев, 4/3/1892- 17/9/1938) là một nhà kinh tế người Nga và Liên Xô. Ông là người đặt nền móng cho học thuyết về các chu kỳ kinh tế
**Pavel Aleksandrovich Alekseyev** (; 10 tháng 12, 1888, Pechory, tỉnh Pskov - 23 tháng 2, 1942, Saratov ) là một tướng lĩnh Liên Xô, Trung tướng hàng không (1940). Ông là một trong những nạn
**Ivan Vasilyevich Selivanov** (__; 19 tháng 11 (lịch cũ: 7 tháng 11) năm 1886 - 23 tháng 2 năm 1942) là một chỉ huy kỵ binh Nga và Liên Xô, từng tham gia Nội chiến
**Công tố Tập đoàn quân** ( là một cấp bậc quân sự đặc biệt của ngạch sĩ quan tư pháp quân sự cao nhất của Hồng quân. Nó là từ viết tắt của thuật ngữ
**Pyotr Ivanovich Pumpur** (, ; 25 tháng 4 năm 1900 - 23 tháng 3 năm 1942) là một phi công máy bay chiến đấu của Lực lượng Không quân Liên Xô, Anh hùng Liên Xô,
**Roberts Eidemanis** (, _Robert Petrovich Eideman_; 9 tháng 5 năm 1895 – 12 tháng 6 năm 1937) là một chỉ huy quân sự, nhà văn và nhà thơ người Liên Xô gốc Latvia. Bị hành