✨Tiếng Provençal
Tiếng Provençal (, , ; hoặc ) là một phương ngữ tiếng Occitan được nói bởi một nhóm người thiểu số ở miền Nam nước Pháp, chủ yếu ở Provence. Trong cộng đồng nói tiếng Anh, thuật ngữ Provençal từng được sử dụng để chỉ tất cả ngôn ngữ Occitan, nhưng bây giờ chủ yếu chỉ đến phương ngữ được nói ở Provence.
Provençal cũng là tên thông thường được đặt cho tiếng Occitan cổ được sử dụng bởi những người hát rong trong văn học thời Trung Cổ, trong khi tiếng Pháp cổ hoặc __ được giới hạn ở mạn bắc của Pháp. Do đó, mã ISO 639-3 cho tiếng Occitan cổ là [pro].
Vào năm 2007, tất cả các mã ISO 639-3 cho phương ngữ tiếng Occitan, bao gồm cả [prv] cho Provençal, đã bị loại bỏ và sáp nhập vào [oci] Occitan. Các mã ([prv], [auv], [gsc], [lms], [lnc]) không còn được sử dụng, nhưng vẫn có nghĩa được gán cho chúng khi chúng được thiết lập trong Tiêu chuẩn.
Phân nhóm
Các phân nhóm chính của Provençal là:
- Rodanenc (theo tiếng Pháp Rhodanien) quanh hạ lưu sông Rhône, Arles, Avignon, Nîmes. ** Tiểu phương ngữ Rodanenc, Shuadit (hay Judeo-Provençal), được cho là đã biến mất kể từ năm 1977. Nó được nói bởi cộng đồng Do Thái xung quanh Avignon. Khi người Do Thái được cấp quyền tự do cư trú tại Pháp, phương ngữ bị mai một.
- Maritim hoặc Centrau hoặc Mediterranèu (Hàng hải hoặc miền Trung hoặc Địa Trung Hải) xung quanh Aix-en-Provence, Marseille, Toulon, Cannes, Antibes, Grasse, Forcalquier, Castellane, Draguignan.
- Niçard ở hạ du quận Nice.
Gavòt (bằng tiếng Pháp Gavot), nói tại Tây Occitan Alps, xung quanh Digne, Sisteron, Gap, Barcelonnette và thượng Nice, cũng ở một phần của Ardèche, còn được gọi là Vivaro-Alpine. Nó là một phương ngữ tiếng Occitan liên quan nhưng thường bị nhầm lẫn là phương ngữ của Provençal vì nó hiện diện tại một phần của khu vực Gavot (gần Digne và Sisteron) thuộc về vùng Provence lịch sử. Phương ngữ này được nói ở thung lũng thượng của Piemonte, Ý (Val Maira, Val Varacha, Val d'Estura, Entraigas, Limon, Vinai, Pignerol, Sestriera).
👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Tiếng Provençal** (, , ; hoặc ) là một phương ngữ tiếng Occitan được nói bởi một nhóm người thiểu số ở miền Nam nước Pháp, chủ yếu ở Provence. Trong cộng đồng nói tiếng
**Tiếng Franco-Provençal** (**Francoprovençal**), **tiếng Arpitan** hay **tiếng Romand** (tại Thụy Sĩ) (Franco-Provençal: __; ; ) là một ngôn ngữ Rôman được nói tại đông-trung Pháp, tây Thụy Sĩ, tây bắc Ý, và tỉnh Foggia tại
**Tiếng Latinh** hay **Latin** (tiếng Latinh: __, ) là ngôn ngữ thuộc nhóm ngôn ngữ gốc Ý của ngữ hệ Ấn-Âu, ban đầu được dùng ở khu vực quanh thành phố Roma (còn gọi là
**Tiếng Occitan** là một ngôn ngữ Rôman được nói ở Occitania, tức là gồm miền Nam nước Pháp, thung lũng Occitan của Ý, Monaco và thung lũng Aran của Tây Ban Nha. Nó cũng được
**Menton** (**Mentonasco** trong tiếng Ý, **Mentonnais** hoặc **Mentonasque** trong tiếng Pháp) là một phương ngữ Rôman trong lịch sử được nói trong và xung quanh Menton, nước Pháp. Nó là phân loại là một phương
**Nhóm ngôn ngữ Gaul-Rôman** thuộc nhóm ngôn ngữ Rôman bao gồm ngôn ngữ con tiếng Pháp, tiếng Occitan và tiếng tiếng Franco-Provençal (Arpitan). Tuy nhiên, các định nghĩa khác rộng hơn nhiều, bao gồm nhiều
**Cassis** là một xã ở tỉnh Bouches-du-Rhône, thuộc vùng Provence-Alpes-Côte d'Azur ở miền nam nước Pháp. **Cassis** [kasis] hay [kasi] (Carcisis portus vào thời La Mã, thế kỷ 1 trước Công nguyên) là một xã
thumb|Aioli với ôliu **Aioli** hay **aïoli** ( hay ; Provençal hoặc _aiòli_ ; ) là một loại sốt Địa Trung Hải chế biến từ tỏi và dầu ô liu; một số vùng sử dụng các
**Nhóm ngôn ngữ Rôman** là một phân nhóm của nhóm ngôn ngữ gốc Ý (thuộc hệ Ấn-Âu). Nhóm này là hậu thân của tiếng Latinh bình dân được dùng bởi các dân bản địa sau
**Nhóm ngôn ngữ Ý-Tây**, trong một số phân loại, là nhánh lớn nhất của nhóm ngôn ngữ Rôman. Nó bao gồm hai trong số các nhánh của ngôn ngữ Rôman: Ý-Dalmatia và Tây Rôman. Nó
**Âm nhạc thời Trung cổ** là những tác phẩm âm nhạc phương Tây được viết vào thời kỳ Trung cổ (khoảng 500–1400). Thời kỳ này bắt đầu với sự sụp đổ của Đế chế La
**Tiếng Griko**, đôi khi viết là **Grico**, là phương ngữ của tiếng Hy Lạp Ý được nói bởi người Griko ở Salento và ở Calabria (nơi nó đôi khi được gọi là **Grecanico**). Một số
phải|Gió Mistral thổi ở [[Marseille gần lâu đài Château d'If]] phải|Hình ảnh mô tả điều kiện khí hậu gây nên gió Mistral. **Gió Mistral** (_mistrau_ theo tiếng Provençal, _mistral_ theo tiếng của vùng Languedocien, _mestral_
thumb|Huy hiệu của Lãnh chúa xứ Baux **Nhà Baux** là một gia đình quý tộc Pháp đến từ miền Nam nước Pháp. Đó là một trong những gia đình giàu có và quyền lực nhất
**Comtat Venaissin** (; tiếng Provençal: _lou Coumtat Venessin_, tiếng Mistralian quy chuẩn: _la Coumtat_, quy chuẩn cổ điển: _lo Comtat Venaicin_; 'Bá quốc Venaissin'), thường được gọi tắt là **Comtat**, nó là một phần của
**Ampus** (_Empus_ trong tiếng provençal) là một xã thuộc tỉnh Var trong vùng Provence-Alpes-Côte d’Azur, Pháp. Xã này có diện tích 82,77 km², dân số 816 người. Xã này nằm ở khu vực có độ
**Bauduen** (_Bauduen_ ['bawdyɛ̃ⁿ] trong tiếng provençal) là một xã ở tỉnh Var trong vùng Provence-Alpes-Côte d’Azur, Pháp. Xã này có diện tích 47,45 km², dân số 302 người. Xã này nằm ở khu vực có
**Taradeau** (_Taradèu_ trong tiếng provençal) là một xã, thuộc tỉnh Var trong vùng Provence-Alpes-Côte d’Azur, Pháp. Xã này có diện tích 17,31 km², dân số 1694 người. Xã này nằm ở khu vực có độ
**Pourcieux** (_Pourcièu_ trong tiếng provençal) là một xã thuộc tỉnh Var trong vùng Provence-Alpes-Côte d’Azur, Pháp. Xã này có diện tích 21,23 km², dân số 1043 người. Xã này nằm ở khu vực có độ
**Châteauvieux** (_Castèuvièlh_ trong tiếng provençal de norme classique et _Castèu-Vièi_ dans la norme mistralienne) là một xã, thuộc tỉnh Var trong vùng Provence-Alpes-Côte d’Azur, Pháp. Xã này có diện tích 14,97 km², dân số năm
**Cabasse** (_Cabassa_ trong tiếng provençal cổ điển) là một xã thuộc tỉnh Var trong vùng Provence-Alpes-Côte d’Azur, Pháp. Xã này có diện tích 45,49 km², dân số năm 2006 là 1708 người. Xã này nằm
**Besse-sur-Issole** (_Bessa d'Issòla_ trong tiếng provençal chuẩn cổ) là một xã thuộc tỉnh Var trong vùng Provence-Alpes-Côte d'Azur, Pháp. Xã này có diện tích 37,19 km², dân số năm 2006 là 2630 người. Xã này
**Barjols** (_Barjòu_ trong tiếng provençal) là một xã, thuộc tỉnh Var trong vùng Provence-Alpes-Côte d'Azur, Pháp. Xã này có diện tích 30,06 km², dân số năm 2006 là 3041 người. Xã này nằm ở khu
trái|Quang cảnh **Aups** (appelé _Z'Aup_ trong tiếng provençal de norme mistralienne se prononçant _Zaou_) là một xã, chef-lieu du canton d'Aups thuộc tỉnh Var trong vùng Provence-Alpes-Côte d’Azur, Pháp. Xã này có diện tích 64,15
**Avignon** (; ; tiếng Provençal: **Avinhon** (kiểu cổ điển) hay _Avignoun_ (kiểu Mistralian), ) là tỉnh lị của tỉnh Vaucluse, thuộc vùng hành chính Provence-Alpes-Côte d'Azur của nước Pháp, có dân số là 89.300 người
nhỏ|270x270px|Nhóm ngôn ngữ Rôman (đơn giản hóa)|liên_kết=Special:FilePath/Romance_languages_improved.PNG **Nhóm ngôn ngữ Tây Rôman** là một trong hai phân nhánh của nhóm ngôn ngữ Rôman được đề xuất dựa trên tuyến La Spezia-Rimini. Chúng bao gồm các
**Charles I** (đầu 1226/1227 – 7 tháng 1 năm 1285), thường được gọi là **Charles xứ Anjou** hoặc **Charles d'Anjou**, là thành viên của Vương triều Capet và là người sáng lập Nhà Anjou thứ
**Cuộc Thập tự chinh thứ hai** (1145-1149) là chiến dịch lớn thứ hai xuất phát từ châu Âu. Cuộc Thập tự chinh thứ hai được bắt đầu để đáp ứng với sự sụp đổ của
phải|Bản đồ ngôn ngữ của châu Âu (đơn giản hóa). **Ngôn ngữ học châu Âu** là ngành ngôn ngữ học khá mới mẻ, nghiên cứu về các ngôn ngữ tại châu Âu. Tuy nhiên, ở
**Lorraine** (tiếng Đức: **Lothringen**) từng là một vùng của nước Pháp, bao gồm bốn tỉnh: Meurthe-et-Moselle, Meuse, Moselle và Vosges (theo quan điểm lịch sử, tỉnh Haute-Marne cũng nằm trong vùng), bao gồm 2.337 xã.
**Nhóm ngôn ngữ Rôman Iberia**, **Iberia-Rôman** hay đơn giản là **nhóm ngôn ngữ Iberia**, thuộc nhóm ngôn ngữ Rôman được phát triển trên Bán đảo Iberia, một khu vực bao gồm chủ yếu là Tây
**Nhóm ngôn ngữ Rhaetia-Rôman** hay **Rhaetia** là một nhóm ngôn ngữ thuộc nhóm ngôn ngữ Rôman được nói ở bắc và đông bắc Ý và ở Thụy Sĩ. Cái tên "Rhaetia-Rôman" dùng để chỉ tỉnh
**Nhóm ngôn ngữ Oïl** (Langues d'oïl) là một cụm phương ngữ bao gồm tiếng Pháp và các ngôn ngữ bản địa gần gũi được nói ở bắc Pháp, nam Bỉ và Quần đảo Eo Biển.
**Người Pháp** () là một dân tộc chủ yếu sinh sống ở Tây Âu, có chung nền văn hóa, lịch sử và ngôn ngữ Pháp, gắn liền với đất nước Pháp. Người Pháp, đặc biệt
**Nhóm ngôn ngữ Gallo-Ý**, **Gallo-Itali**, **Gallo-Calupine** hoặc đơn giản là **Calupine** tạo thành phần lớn của nhóm ngôn ngữ Rôman tại miền bắc Italy. Chúng gồm những ngôn ngữ: Piemonte, Lombard, Emilia-Romagna và Liguria. Tiếng
**Bá quốc Foix** (tiếng Pháp: _Comté de Foix_; tiếng Occitan: _Comtat de Fois_; tiếng Anh: _County of Foix_) là một thái ấp thời trung cổ ở miền nam nước Pháp, và sau này là một
**Marseille** là một thành phố cảng của nước Pháp. Marseille (phát âm tiếng Pháp , tiếng bản địa ; phương ngữ vùng Provençal Occitan: _Marselha_ theo phát âm chuẩn cổ điển hoặc tiếng Marsiho ở
thumb|Cách trình bày kiểu [[ẩm thực nouvelle (ẩm thực mới)]] thumb|Cách trình bày kiểu [[ẩm thực haute (ẩm thực thượng hạng)]] thumb|[[Rượu vang Pháp thường được làm ra để dùng kèm với món ăn Pháp]]
**Cá voi vây** (_Balaenoptera physalus_), còn gọi là **cá voi lưng xám**, là một loài động vật có vú sống ở biển thuộc phân bộ cá voi tấm sừng hàm. Chúng là loài cá voi
**Người đẹp ngủ trong rừng** hay có tên tiếng Anh là **_Sleeping Beauty_** (), hoặc **_Little Briar Rose_** (), tựa tiếng Anh khác là **_The Sleeping Beauty in the Woods_**, là một câu chuyện cổ
**Bourgogne** (/ˈbɜːrɡəndi/; tiếng Pháp: _Bourgogne_ [buʁɡɔɲ] ) là một lãnh thổ lịch sử và khu vực hành chính cũ và tỉnh của miền trung đông nước Pháp. Tỉnh này từng là quê hương của Công
**Arles** (_Ác Là_, tiếng Occitan Provençal: **_Arle_** ) là một thành phố thuộc tỉnh Bouches-du-Rhône và vùng Provence-Alpes-Côte d'Azur của Pháp. Với lịch sử hơn 2.500 năm, đây là một trong những thành phố cổ
**Coleslaw** (tiếng Việt: **salad bắp cải hay xốt salad bắp cải**) từ thuật ngữ koolsla trong tiếng Hà Lan có nghĩa là "salad bắp cải", còn được gọi là **cole slaw**, **New England salad**, hoặc
**James Arthur Baldwin** (2 tháng 8 năm 1924 - 1 tháng 12 năm 1987) là một tiểu thuyết gia, nhà viết kịch, nhà tiểu luận, nhà thơ và nhà hoạt động xã hội người Mỹ.
Các **Goliard** là một nhóm các giáo sĩ đã viết các kiểu thơ trào phúng, Latin trong các thế kỷ 12 và 13. Họ chủ yếu là sinh viên giáo sĩ tại các trường đại
**Cercamon** (tiếng Occitan: , fl 1135 - 1145) là một trong những troubadour sớm nhất trong lịch sử. Tên thật và tiểu sử thực sự của ông vẫn không được biết đến. Có vẻ ông
nhỏ|phải|Tác phẩm _[[Felon cor ai et enic_ của Perceval Doria trong giấy troubadour MS a1. Hiện nay nó được lưu trữ tại Biblioteca Estense ở Modena. Tờ giấy này được tạo ra vào năm 1589]]
**Xon-nê** (bắt nguồn từ tiếng Pháp: _sonnet_) là một hình thức thơ có nguồn gốc từ Ý; Giacomo Da Lentini được coi là người đã phát minh ra thể loại thơ này. Từ tiếng Pháp
thế=Map of the states of the eastern Mediterranean in 1135|nhỏ| Bản đồ phía đông Địa Trung Hải năm 1135. Các quốc gia thập tự chinh Frankish được biểu thị bằng chữ thập đỏ. [[Vương quốc
**Grasse** (Provençal Occitan: _Grassa_/_Grasso_) là một xã ở tỉnh Alpes-Maritimes, vùng Provence-Alpes-Côte d’Azur ở đông nam nước Pháp. Từ thế kỷ XVII, thành phố Grasse đã được xem là kinh đô nước hoa của thế