Nguyễn Ngọc Khuê (1 tháng 2 năm 1864 - 20 tháng 1 năm 1921), thường được biết đến với bút danh Sương Nguyệt Anh (chữ Hán: 孀月英), là một nhà thơ và là chủ bút nữ đầu tiên của Việt Nam. Tờ báo Nữ giới chung (女界鐘) do bà phụ trách là tờ báo đầu tiên của phụ nữ được xuất bản tại Sài Gòn.
Tên
Sương Nguyệt Anh tên thật là Nguyễn Thị Ngọc Khuê (theo "Nguyễn chi thế phổ"), tuy nhiên tên ghi trên bia mộ lại là Nguyễn Ngọc Khuê, tự là Nguyệt Anh.
Bút hiệu Sương Nguyệt Anh của bà có nghĩa là "Góa phụ Nguyệt Anh". Ngoài bút hiệu Sương Nguyệt Anh, bà còn ký nhiều bút hiệu khác như: Xuân Khuê, Nguyệt Nga, Nguyệt Anh.
Tiểu sử
Mộ nữ sĩ Sương Nguyệt Anh trong khu [[lăng Nguyễn Đình Chiểu tại Ba Tri]]
Sương Nguyệt Anh sinh tại làng An Bình Đông (nay là xã An Đức), huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre. Bà là con gái thứ năm (cho nên trong gia tộc thường gọi bà là Năm Hạnh) của nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu, mẹ là bà Lê Thị Điền, người làng Thanh Ba, huyện Cần Giuộc.
Thuở nhỏ, bà cùng người chị tên là Nguyễn Thị Xuyến, được cha (Đồ Chiểu) truyền dạy nên giỏi cả chữ Hán lẫn chữ Nôm. Khi cả hai khôn lớn, nổi tiếng tài sắc, được người quanh vùng ca tụng gọi là Nhị Kiều.
Năm 1888, Sương Nguyệt Anh được 24 tuổi thì cha mất. Tri phủ Ba Tường đến hỏi bà làm vợ không được, nên mang lòng oán hận, tìm cách hãm hại. Để tránh tai hoạ, bà cùng gia đình người anh (Nguyễn Đình Chúc) chuyển sang Cái Nứa (Mỹ Tho) rồi dời về Rạch Miễu ở nhờ nhà ông nghè Trương Văn Mân. Ở đây, bà kết duyên với một phó tổng sở tại, góa vợ tên Nguyễn Công Tính, sinh được một bé gái tên là Nguyễn Thị Vinh. Năm con gái được 2 tuổi thì chồng mất. Từ đó bà thủ tiết nuôi con, thờ chồng và mở trường dạy chữ Nho cho học trò trong vùng để sinh sống. Và cũng từ đó, bà thêm trước bút hiệu Nguyệt Anh một chữ "Sương" (孀), thành "Sương Nguyệt Anh", có nghĩa là "Góa phụ Nguyệt Anh".
Những năm 1906-1908, hưởng ứng phong trào Đông Du của Phan Bội Châu, bà bán một phần điền sản và vận động quyên góp để giúp học sinh xuất dương sang Nhật du học.
Năm 1917, Sương Nguyệt Anh được một nhóm chí sĩ ái quốc mời làm chủ bút tờ Nữ giới chung (nghĩa là "tiếng chuông của nữ giới"). Tờ báo ra số đầu tiên ngày 1 tháng 2 năm 1918, với chủ trương nâng cao dân trí, khuyến khích công nông thương và nhất là đề cao vai trò phụ nữ trong xã hội. Tờ báo phát hành định kỳ hàng tuần với các chuyên mục: xã thuyết, văn nghệ, gia chánh, học nghề, cùng các trang lời hay ý đẹp và mẹ con nói chuyện. Có thể nói, "Nữ giới chung" là tờ báo đầu tiên ở Việt Nam thời đó chú trọng đến việc dạy nữ công, đức hạnh phụ nữ và phê phán những luật lệ khắt khe đối với nữ giới.
Nhưng dù ngòi bút của Sương Nguyệt Anh có khéo léo đến đâu, tầm ảnh hưởng của tờ báo này khiến mật thám Pháp e ngại. Tháng 7 năm 1918, tờ Nữ giới chung bị đình bản. Cũng ngay lúc này, người con gái độc nhất của bà (Nguyễn Thị Vinh) vừa sinh nở xong, ngã bệnh qua đời.
Sau đó mắt bà bị bệnh, thường xuyên đau nhức và sức khoẻ cũng dần suy kiệt. Nghe lời thầy thuốc, Sương Nguyệt Anh dẫn cháu ngoại trở về Mỹ Chánh Hoà (Ba Tri), nương náu nơi nhà người em út tên là Nguyễn Đình Chiêm để chạy chữa, nhưng chỉ một thời gian ngắn sau, đôi mắt bà bị mù loà hẳn.
Từ đó, sớm chiều bà lại tiếp tục dò dẫm bốc thuốc, dạy học và sáng tác thơ văn. Sáng sớm ngày 12 tháng Chạp năm Tân Dậu (tức 9 tháng 1 năm 1922), Sương Nguyệt Anh trút hơi thở cuối cùng, lúc 58 tuổi.
Lúc đầu, mộ Sương Nguyệt Anh ở Mỹ Nhơn, về sau (năm 1959) được đồng bào cải táng dời về nằm cạnh mộ phần của song thân bà, tức nằm trong khu đền thờ và mộ Nguyễn Đình Chiểu tại xã An Đức, huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre ngày nay.
Tác phẩm
Sương Nguyệt Anh sáng tác nhiều, nhưng không gom thành tập. Nay chỉ còn tản mác một số bài thơ, như: Đoan Ngọ nhật điếu Khuất Nguyên, Tức sự, Chinh Phụ thi, Thưởng bạch Mai, Vịnh ni cô, Vua Thành Thái vào Nam, Cảm tác khi lính Việt đi Âu chiến... và vài bài vè, như: Vè tiểu yêu, Vè Thầy Hỷ, Vè đánh đề...
Thơ
Ngoài bản dịch bộ Yên Sơn ngoại sử của Trung Quốc ra thơ lục bát, một số ít bài thơ chữ Hán, thể vè lục bát; thơ của Sương Nguyệt Anh phần lớn là thơ Nôm, theo thể Đường luật.
Để bộc lộ cuộc nợ duyên dang dở của mình, bà viết:
:Năm canh thức nhấp... năm canh những
:''Nửa gối so le, nửa gối chờ
:''Vườn én rủ ren trên lối cũ,
:''Canh gà xao xác giục tình xưa...
Nhưng phần nhiều, thơ của bà là để đối đáp lại những người đã trêu ghẹo, đã tỏ tình với mình, nhằm nêu lên đức kiên trinh của người phụ nữ Nam Bộ, như Tiễn ông Kinh Hối nhậm chức kinh lịch ở Sa Đéc, Hoạ thơ Bảy Nguyện, Hoạ thơ Phủ Ngọc, Hoạ thơ Bái Liêu, Thưởng Bạch Mai, Vịnh ni cô,....
Trong số bài thơ khác, Sương Nguyệt Anh đã kín đáo gửi gắm tấm lòng yêu nước, thương dân, quan tâm đến thời cuộc, trích:
:''Vui lòng thánh đế nơi xe ngựa,
:''Xót dạ thần dân chốn lửa than
:''Nước mắt có cùng trời đất biết,
:''Biển dâu một cuộc thấy mà thương.
:(Vua Thành Thái vào Nam)
Năm 1915, ông Việt Sĩ sau khi đã khen ngợi Sương Nguyệt Anh rằng: Cuộc đời bà đã trải qua biết bao đau khổ, nhưng biết bao nỗi khổ đó hình như để thử thách người thiếu phụ kiên trinh, ông còn nhận định như sau:
:_ Nhắc đến Sương Nguyệt Anh, người ta còn thấy lại nơi bà một tấm gương hoạt động cho phái nữ lưu; người ta không quên một cây bút rắn rỏi đã từng nêu trên tờ Nữ giới chung nhiều vấn đề lý thú về phận sự đàn bà đối với gia đình và xã hội. Trong buổi giao thời, phụ nữ nước nhà vừa ra khỏi khuê môn để tiếp xúc với văn hóa Âu Tây, bà Sương Nguyệt Anh rất xứng đáng là nữ sĩ tiền phong trên đất Việt_.
Vinh danh
Bút hiệu Sương Nguyệt Anh của bà được đặt cho tên đường tại nhiều nơi ở Việt Nam như Đà Lạt, Thành phố Hồ Chí Minh, Vũng Tàu...
Nhầm lẫn
Nhầm bút hiệu
Bút hiệu của bà trước đây bị nhầm thành "Sương Nguyệt Ánh". Theo bài "Sương Nguyệt Anh hay Sương Nguyệt Ánh? Hay Nguyệt Anh thị?" trong tác phẩm "Úc Viên thi thoại" của tác giả Đông Hồ (xuất bản năm 1969), thì việc nhầm lẫn này có thể xuất phát từ sự hiểu nhầm một câu trong bài thơ "Vịnh hoa mai trên núi Điện Bà Tây Ninh" của bà:
:''Tuyết đượm nhành tiên in sắc trắng
:''Sương pha bóng nguyệt ánh màu ngân
Vì sự nhầm lẫn này mà các con đường được đặt theo bút hiệu của bà cũng bị ghi sai tên thành đường Sương Nguyệt Ánh. Việc sai tên này đã được khắc phục, song nhiều bảng hiệu trên đường vẫn dùng tên sai.
Nhầm ảnh chân dung
Google Doodle ngày 1 tháng 2 năm 2023 tôn vinh bà với danh hiệu là nữ tổng biên tập đầu tiên của tờ báo phụ nữ đầu tiên ở Việt Nam. Tuy nhiên, ảnh vẽ chân dung của bà trên Google Doodle lại là của nhà giáo Đặng Kim Chi, hiệu trưởng đầu tiên của Trường nữ trung học tổng hợp Sương Nguyệt Anh thành lập năm 1971 tại Sài Gòn (nay là Trường THCS - THPT Sương Nguyệt Anh tại Phường 2, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh). Chỉ một ngày sau khi đăng Google Doodle này, đại diện Google tại Việt Nam và họa sĩ vẽ ảnh Google Doodle về bà đã xin lỗi vì sai sót này. Bức ảnh Google Doodle vẽ sai chân dung bà Sương Nguyệt Anh sau đó đã bị xóa khỏi website của Google Doodle.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Nguyễn Ngọc Khuê** (1 tháng 2 năm 1864 - 20 tháng 1 năm 1921), thường được biết đến với bút danh **Sương Nguyệt Anh** (chữ Hán: 孀月英), là một nhà thơ và là chủ bút
Sương Nguyệt Anh là một trong những tác phẩm tiêu biểu của tác giả Linh Huyền, mang đến cho khán giả bức tranh đậm chất nhân văn và giàu cảm xúc.Vở cải lương tái hiện
LG Pra.L MẶT NẠ BẢN 1.5 PLUS NEW 100% FULL BOX, FULL SEAL ĐƯỢC PHÂN PHỐI CHÍNH HÃNG CỦA LG ELECTRONIC VIỆT NAM⚡⚡ Hàng chính hãng 100% có đầy đủ hóa đơn nếu khách hàng
MÁY RỬA MẶT"Máy làm sạch kép - Cho làn da sáng khỏe với hai đầu cọ và hai chế độ chuyển động khác nhau. Đi kèm theo máy là 2 đầu cọ có thể thay
LG Pra.L Ion Galvanic Booster Pink NEW 100% FULL BOX, FULL SEAL HÃNGHàng chính hãng 100% có đầy đủ hóa đơn nếu khách hàng yêu cầu. Máy có 2 chế độ: Làm sạch sâu (Cleasing)
LG Pra.L TOTAL LIFT UP - Màu PINK - Chính HãngHàng chính hãng 100% có đầy đủ hóa đơn nếu khách hàng yêu cầu.(hàng xách tay sẽ ko được hỗ trợ bảo hành)Máy có chế
LG Pra.L Dual Cleanser Gold NEW 100% FULL BOX, FULL SEAL HÃNG Giá sale cực tốt Hàng chính hãng 100% có đầy đủ hóa đơn nếu khách hàng yêu cầu.Làm sạch hiệu quả gấp 10
Với mong muốn được giữ gìn những giá trị văn hoá truyền thống đậm chất dân tộc Việt cho thế hệ kế thừa bằng những di vật, hiện vật, tài liệu quý giá của bộ
LG Pra.L Mặt nạ Derma LED BẢN 1.0 Gold NEW 100% FULL BOX, FULL SEAL ĐƯỢC PHÂN PHỐI CHÍNH HÃNG CỦA LG ELECTRONIC VIỆT NAM⚡⚡ Hàng chính hãng 100% có đầy đủ hóa đơn nếu
**Đế quốc Quý Sương**, tức **Đế quốc Kushan** (vào khoảng thế kỷ thứ 1–3), là một cường quốc cổ đại tại Trung Á. Vào thời đỉnh cao (105-250), đế chế này trải dài từ Tajikistan
Sự di cư của người Nguyệt Chi qua vùng Trung Á, từ khoảng năm [[176 TCN đến năm 30]] **Nguyệt Chi** (tiếng Trung:月氏, hoặc 月支) hay **Đại Nguyệt Chi** (tiếng Trung:大月氏, hoặc 大月支), là tên
**Nick Út**, tên thật **Huỳnh Công Út**, (sinh ngày 29 tháng 3 năm 1951) là người Mỹ gốc Việt. Ông là phóng viên ảnh cho hãng tin Associated Press, ông từng được cho là đã
RUCO International Clinic với bề dày hơn 10 năm hoạt động, đã khẳng định vị thế thương hiệu làm đẹp uy tín dẫn đầu thị trường thẩm mỹ tại Việt Nam. Nổi bật là thương
**Lăng Nguyễn Đình Chiểu** là nơi an táng và thờ nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu, cùng với vợ ông là bà Lê Thị Điền và con gái là nữ sĩ Sương Nguyệt Anh. Khu di
Thất kiếm anh hùng là bộ phim hoạt hình do Trung Quốc dựa theo bộ phim cùng tên do hai nhà làm phim Trung Quốc là Vương Hồng và Hạ Mộng Phàm dựng lên, dựa
nhỏ|Thiếu nữ mặc đồ trắng thường được xem là biểu hiện cho trinh tiết **Trinh tiết** theo là một khái niệm chỉ một người chưa từng quan hệ tình dục. **Trinh nữ** là từ để
**Bãi ngầm Nguyệt Sương** hay **bãi ngầm Nguyệt Xương** (tiếng Anh: _Dhaulle Shoal_, có nơi ghi _Duvalle Shoal_; , Hán-Việt: _Tiêu Dao ám sa_) là một bãi ngầm thuộc cụm Trường Sa của quần đảo
**_Vòng nguyệt quế_** là một bộ phim truyền hình được thực hiện bởi Trung tâm Phim truyền hình Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam do Mai Hồng Phong làm đạo diễn. Phim phát sóng
**Ngũ Nguyệt Thiên** (tiếng Anh: **Mayday**; ), là ban nhạc alternative rock Đài Loan thành lập năm 1997 với năm thành viên là Ashin (A Tín), Monster (Quái Thú), Stone (Thạch Đầu), Masa (Mã Sa)
thumb|[[Bộ Dương xỉ mộc|Cây dương xỉ trong một khu rừng mây trên núi Kinabalu, Borneo]] **Rừng mây mù** hay **rừng sương mù** thường là rừng thường xanh nhiệt đới hay cận nhiệt đới, trên vùng
**Nguyệt Thượng Trùng Hỏa** (tiếng Trung: 月上重火, bính âm: _Yuè Shàng Zhòng Huǒ_, ) được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Quân Tử Dĩ Trạch. Bộ phim kể về con gái
Tranh vẽ minh họa một cảnh trong Tây sương ký **Tây sương ký** (chữ Hán: 西廂記, _"truyện ký mái Tây"_), còn có tên đầy đủ là **Thôi Oanh Oanh đãi nguyệt Tây sương ký** (崔鶯鶯待月西廂記,
**Nguyễn Đình Chiểu** (chữ Hán: 阮廷炤; 1822 - 1888), tục gọi là **cụ đồ Chiểu** (khi dạy học), tự **Mạnh Trạch**, hiệu **Trọng Phủ**, **Hối Trai** (sau khi bị mù), là một nhà thơ lớn
**_Người trở về_** là bộ phim điện ảnh chính kịch của Việt Nam do Hãng phim Điện ảnh Quân đội nhân dân sản xuất, phát hành năm 2015 do Đặng Thái Huyền đạo diễn, đồng
**_Naruto: Những lính gác của Nguyệt Quốc_** (大興奮! みかづき島のアニマル騒動だってばよ!|Dai Kōfun! Mikazuki-jima no Animaru Panikku Dattebayo!) là phim được sản xuất vào năm 2006 bởi đạo diễn Toshiyuki Tsuru. Đây là bộ phim thứ 3 được
**Tần Thời Lệ Nhân Minh Nguyệt Tâm** (tiếng Anh: **_The King's Woman_**, tiếng Trung: 秦时丽人明月心, bính âm: _Qin shi li ren ming yue xin_), còn có tên khác là **Lệ Cơ Truyện**, là bộ phim
Soạn giả - Nghệ sĩ Linh Huyền, tên thật là Nguyễn Thị Ngọc Huyền, sinh ngày 26 tháng 6 năm 1970 tại Sài Gòn, Việt Nam. Từ nhỏ, cô đã bộc lộ niềm đam mê
Soạn giả - Nghệ sĩ Linh Huyền, tên thật là Nguyễn Thị Ngọc Huyền, sinh ngày 26 tháng 6 năm 1970 tại Sài Gòn, Việt Nam. Từ nhỏ, cô đã bộc lộ niềm đam mê
**Nhật nguyệt lăng không**, là phim truyền hình Trung Quốc nói về mối quan hệ giữa Võ Tắc Thiên, nữ hoàng đế duy nhất trong lịch sử Trung Quốc, và Tạ Dao Hoàn, nữ quan
**Thông Giác Thủy Nguyệt** (zh. 通覺水月, năm 1637 – ngày 6 tháng 3 năm 1704), còn có hiệu là **Đạo Nam Quốc sư**, là Thiền sư Việt Nam thời Lê Trung Hưng, thuộc đời thứ
**Sikkim** (, tiếng Sikkim: སུ་ཁྱིམ་), hay **Xích Kim**, **Tích Kim** (錫金) là một bang nội lục của Ấn Độ. Bang nằm trên dãy Himalaya, có biên giới quốc tế với Nepal ở phía tây (giáp
Ngày **1 tháng 2** là ngày thứ 32 trong lịch Gregory. Còn 333 ngày trong năm (334 ngày trong năm nhuận). ## Sự kiện *772 – Giáo hoàng Ađrianô I tựu nhiệm. *1327 – Edward
Ngày **20 tháng 1** là ngày thứ 20 trong lịch Gregory. Còn 345 ngày trong năm (346 ngày trong năm nhuận). ## Sự kiện * 250 – Hoàng đế Decius bắt đầu một cuộc đàn
Mặt tiền tòa nhà hành chính của [[Viện Đại học Sài Gòn, cơ sở giáo dục đại học lớn nhất tại Việt Nam Cộng hòa, hình chụp năm 1961.]] **Nền giáo dục Việt Nam Cộng
**Đặng Thái Huyền** (sinh ngày 3 tháng 9 năm 1980) là nữ đạo diễn điện ảnh, sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam với quân hàm Trung tá. Bà hiện là Phó Giám đốc
**Sóc Trăng** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Sóc Trăng cũ, Việt Nam. ## Địa lý Thành phố Sóc Trăng nằm ở vị trí trung tâm tỉnh Sóc Trăng, cách Thành phố Hồ
Nam Phương Linh Từ – Nhà Thờ Họ Đặng Ở Đồng Tháp như một “biệt phủ” được nhiều người gọi là “cố đô Huế” giữa Tây Nam Bộ với khung cảnh khiến nhiều người choáng
nhỏ|370x370px|Google Doodle đầu tiên kỷ niệm [[Burning Man, được sử dụng vào ngày 30 tháng 8 năm 1998]] **Google Doodle** là một biểu tượng đặc biệt, thay thế tạm thời cho biểu tượng trên trang
**_Phụ Nữ Tân văn_** (1929—1935) (Hán Việt: 婦女新聞) là tờ báo phụ nữ tư nhân xuất bản tại Sài Gòn và có nhiều ảnh hưởng về văn hóa, xã hội ở Việt Nam nửa đầu
**Châu Đốc** là một thành phố cũ trực thuộc tỉnh An Giang, Việt Nam. ## Lịch sử ### Nguồn gốc tên gọi Nguồn gốc của tên gọi Châu Đốc cho đến ngày nay vẫn còn
**Phan Văn Hùm** (9 tháng 4 năm 1902 - năm 1946), bút danh **Phù Dao**, là một nhà báo, nhà văn, nhà cách mạng, và là lãnh tụ phong trào Cộng sản Đệ Tứ tại
**Mai Văn Ngọc** (1882-1932), còn có tên là **Mai Bạch Ngọc**, hiệu **Nhâm Sinh**; là một chí sĩ yêu nước ở đầu thế kỷ 20 trong lịch sử Việt Nam. ## Tiểu sử sơ lược
Stamford Skin Centre (SSC) là phòng khám chuyên khoa da liễu được tập đoàn Stamford Healthcare Ltd. đầu tư và xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế từ năm 2006. Phòng khám da liễu Stamford
Dưới đây là danh sách và thông tin về các chương trình Paris By Night được sản xuất và phát hành lần đầu trong thập niên 2000. Kể từ Paris by Night 67, chương trình
**La Vân Hi** (sinh ngày 28 tháng 7 năm 1988), tên thật là La Dực (), tên tiếng Anh là **Leo** (Còn gọi là Leo Luo), là một ca sĩ, diễn viên, nghệ sĩ người
**Lê Lâm Quỳnh Như** (sinh ngày 9 tháng 9 năm 1970) thường được biết đến với nghệ danh **Như Quỳnh**, là một nữ ca sĩ người Mỹ gốc Việt thành công với dòng nhạc trữ