Sukhumi (tiếng Abkhazia: , Aqwa; , Sokhumi, , Sukhumi) là thủ phủ của Abkhazia, một nước cộng hòa độc lập de facto nhưng cộng đồng quốc tế công nhận là một nước cộng hòa tự trị bên trong Gruzia. Thành phố này chịu tổn thất nặng trong xung đột Gruzia-Abkhazia đầu thập niên 1990.
Tên gọi
Trong tiếng Gruzia, tên thành phố được chuyển tự Latin là Sokhumi (), một cách viết được một số nguồn tiếng Anh sử dụng, như Encyclopaedia Britannica and MSN Encarta. Tuy nhiên, tên được dùng rộng rãi nhất là Sukhumi, một cách chuyển tự tiếng Nga của tên chính thức thành phố này. Một biến thể khác của tên thành phố này khi nói và viết tiếng Nga là Sukhum (.).
Thông tin chung
nhỏ|trái|[[Vườn thực vật Sukhumi]]
Sukhumi nằm bên một vịnh lớn ở bờ đông của Biển Đen và có một hải cảng, là nơi tụ hợp các tuyến đường ray, là một thành phố nghỉ mát. Thành phố này nổi tiếng với những bãi biển, suối nước khoáng và khí hậu bán nhiệt đới. Thành phố là một trung tâm giao thông hàng không quan trọng của Abkhazia với Sân bay Sukhumi Dranda gần thành phố. Sukhumi có các cơ sở du lịch chủ yếu phục vụ du khách Nga. Vườn thực vật Sukhumi được thành lập năm 1840.
Thành phố có một số viện nghiên cứu và đại học như Đại học quốc gia Abkhazia và cơ sở của Đại học Quốc gia Tbilisi (hiện hoạt động ở Tbilisi). Từ năm 1945 đến 1954 phòng thí nghiệm vật lý electron ở đây tham dự vào chương trình phát triển vũ khí hạt nhân của Liên Xô.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Sukhumi** (tiếng Abkhazia: , **Aqwa**; , **Sokhumi**, , **Sukhumi**) là thủ phủ của Abkhazia, một nước cộng hòa độc lập _de facto_ nhưng cộng đồng quốc tế công nhận là một nước cộng hòa tự
**Đại học Nhà nước Abkhazia** là viện đại học duy nhất của Abkhazia, một lãnh thổ còn tranh cãi của Gruzia. Đại học Nhà nước Abkhazia được thành lập năm 1979 trên cơ sở Viện
**Eshera** (; ; ) là một làng thuộc huyện Sukhumi của Abkhazia. Độ cao của làng so với mực nước biển là khoảng 30 m, và cách Sukhumi 16 km. Từng là một phần của Cộng
**Abkhazia** ( _Apsny_, IPA /apʰsˈnɨ/; _Apkhazeti_; _Abkhaziya_; tiếng Việt: Áp-kha-di-a) là một lãnh thổ tranh chấp ở phía đông biển Đen và sườn tây-nam của dãy Kavkaz. Abkhazia tự xem mình là một quốc gia
thumb|right|[[Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô Leonid Ilyich Brezhnev — giai đoạn do ông lãnh đạo nền kinh tế đình trệ, còn gọi "trì trệ"]] **Thời kỳ Trì trệ** () hay còn gọi
phải|nhỏ|Các nhà khoa học người Đức đang được hồi hương trở về nước từ [[Sukhumi, tháng 2 năm 1958]] **Soviet Alsos** hoặc **Russian Alsos** là tên ký hiệu của chiến dịch đặc biệt của Liên
**Chiến dịch phòng thủ Tikhoretsk–Stavropol** là một trong các hoạt động quân sự đầu tiên của quân đội Liên Xô tại khu vực Bắc Kavlaz trong Chiến tranh Xô-Đức nhằm chống lại Cuộc hành quân
**Sergei Uasyl-ipa Bagapsh** (tiếng Abkhazia: Сергеи Уасыл-иҧа Багаҧшь, 4 tháng 3 năm 1949 – 29 tháng 5 năm 2011) là Tổng thống thứ hai của nước Cộng hòa Abkhazia. Ông đã giữ chức Thủ tướng
**Chiến dịch _Hoa nhung tuyết**_ () - được đặt theo tên của một loài hoa nổi tiếng mọc trên các khu vực núi cao ở châu Âu - là một chiến dịch do quân đội
**Chiến tranh Nam Ossetia 2008** khởi đầu ngày 7 tháng 8 năm 2008 và các bên tham chiến gồm Gruzia, Nga, Nam Ossetia và Abkhazia. ## 8-9 tháng 8 Ngày 8 tháng 8, Gruzia, một
**Huyện của Abkhazia** là loại đơn vị hành chính cấp 1 của Abkhazia, Gruzia. Huyện được đứng đầu bởi Nguyên thủ Chính quyền, người đồng thời là Thị trưởng thủ phủ của huyện, ngoại trừ
thumb|right|Một tên lửa phòng không vác vai [[9K32 Strela-2 của Liên Xô.]] **Tên lửa phòng không vác vai** hay **Hệ thống tên lửa phòng không vác vai** tên tiếng Anh là **Man-portable air-defense systems** (**MANPADS**
**Câu lạc bộ bóng đá Nart Sukhum** là một câu lạc bộ bóng đá ở thành phố Sukhumi, Abkhazia thi đấu tại Giải bóng đá Ngoại hạng Abkhazia. ## Lịch sử Câu lạc bộ bóng
**Sự giải thể của Liên bang Xô viết** hay **Liên Xô tan rã** ( hoặc распад Советского Союза) là quá trình tan rã nội bộ của Liên bang Xô viết bắt đầu trong những năm
**Danh sách các vùng có khí hậu cận nhiệt đới** này liệt kê cụ thể các địa điểm được coi là thuộc vùng cận nhiệt đới. Cận nhiệt đới là các khu vực địa lý
**Vườn quốc gia Kolkheti** () là một vườn quốc gia nằm ở Samegrelo-Zemo Svaneti và Guria ở vùng lịch sử Colchis, phía tây Gruzia. Vùng đất ngập nước ở Trung tâm Kolkheti được công nhận
nhỏ|phải|Bản đồ biển Đen **Biển Đen** hay **Hắc Hải** là một biển nội địa nằm giữa Đông Nam châu Âu và vùng Tiểu Á. Biển Đen được nối với Địa Trung Hải qua eo biển
**Trận Thung lũng Kodori** là một chiến dịch quân sự tại vùng Thượng Thung lũng Kodori, trong Chiến tranh Nam Ossetia 2008, khu vực duy nhất của Abkhazia nằm dưới sự kiểm soát của Gruzia
**Tupolev Tu-154** () (tên hiệu NATO **Careless**) là một máy bay chở khách ba động cơ phản lực tầm trung của Liên Xô tương tự như chiếc Boeing 727 được thiết kế giữa những năm
**Dãy núi Kavkaz**, hoặc gọi **mạch núi Cáp-ca** (chữ Anh: Caucasus Mountains) là mạch núi phân chia giới hạn hai châu lục. Đỉnh núi cao nhất của nó là En-bơ-rút, chiều cao so với mức
**Lavrenty Pavlovich Beria** (tên khai sinh: **Lavrenti Pavles dze Beria**; – 23 tháng 12 năm 1953) là một nhà chính trị Xô viết người Gruzia. Ông được phong danh hiệu Nguyên soái và là người
**Konstantin Georgiyevich Paustovsky** (tiếng Nga: _Константин Георгиевич Паустовский_) (sinh ngày 31 tháng 5 năm 1892, mất ngày 14 tháng 7 năm 1968) là một nhà văn Liên Xô nổi tiếng với thể loại truyện ngắn.
**Chiến tranh Nam Ossetia 2008** là cuộc chiến tranh trên bộ, trên không và trên biển giữa một bên là Gruzia và một bên là các khu vực ly khai, Nam Ossetia và Abkhazia, cùng
**Vladivostok** (tiếng Nga: Владивосто́к) là thủ phủ và là trung tâm hành chính của Vùng liên bang Viễn Đông và Primorsky Krai thuộc Nga, nằm quanh vịnh Zolotoy Rog (tiếng Nga: Золотой Рог), gần biên
:_Để có thông tin về lịch sử và công dụng của sợi bông, xem bài bông vải_. **Chi Bông** (danh pháp khoa học: **_Gossypium_**) là một chi thực vật của 39-40 loài cây bụi trong
**Chiến dịch Kavkaz** là tên gọi chung cho một chuỗi các hoạt động quân sự tại khu vực Kavkaz diễn ra giữa quân đội Liên Xô và quân đội Đức Quốc xã trong cuộc Chiến
**Sergey Vladilenovich Kiriyenko** () (sinh ngày 26 tháng 7 năm 1962) là một chính trị gia Nga. Ông đã làm Thủ tướng Nga từ 23 tháng 3 đến 23 tháng 8 năm 1998 dưới quyền
nhỏ|Đài tưởng niệm Meliton Kantaria tại [[Jvari]] nhỏ|Meliton Kantaria cắm Lá cờ Chiến thắng trên tòa nhà Quốc hội Đức **Meliton Varlamovich Kantaria** (, ) (5 tháng 10-1920, Jvari, Gruzia, – 27 tháng 12-1993, Moskva),
**Chiến dịch phòng thủ Tuapse** là một trong các hoạt động quân sự quân trong của quân đội Đức Quốc xã và quân đội Liên Xô trong Chiến dịch Kavkaz, một phần diễn biến của
**Chiến dịch phòng thủ Mozdok–Malgobek** là hoạt động quân sự lớn của Cụm tác chiến Bắc Kavkaz của quân đội Liên Xô chống lại cuộc tấn công của Cụm tập đoàn quân A (Đức) qua
**Chiến dịch phòng thủ Novorossiysk** nằm trong chuỗi Chiến dịch Kavkaz của Chiến tranh Xô-Đức. Bắt đầu từ ngày 17 tháng 8, Tập đoàn quân 17 (Đức)sử dụng Quân đoàn bộ binh xung kích 5
**Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết Abkhazia** (tiếng Nga: Социалистическая Советская Республика Абхазия) là một cộng hòa Xô viết tồn tại trong một thời gian ngắn tại Abkhazia từ ngày 31 tháng 3
**Podolsk** () là thành phố công nghiệp và là thủ phủ của huyện Podolsky, thuộc tỉnh Moskva, Nga. Thành phố nằm trên bờ sông Pakhra (một nhánh của sông Moskva). Đây là thành phố lớn
**Cuộc cách mạng Abkhazia** diễn ra vào năm 2014, khi Tổng thống Aleksandr Ankvab từ chức sau khi hàng trăm người biểu tình xông vào văn phòng của ông. Sau các cuộc biểu tình rầm
**_Apsny_** () là một nhật báo tiếng Abkhaz và là tờ báo lâu đời nhất ở Abkhazia. Tờ báo được thành lập vào ngày 27 tháng 2 năm 1919. Tổng biên tập đầu tiên của
thumb|right|Rượu vang Abkhazia**Abkhazia** là một vùng văn hóa thuộc Ngoại Kavkaz. Nơi đây có một lịch sử lâu dài trong việc sản xuất **rượu vang**. Hầu hết rượu vang được sản xuất được tiêu thụ
**Bất ổn Abkhazia 2021** xảy ra vào tháng 12 năm 2021. Tình trạng bất ổn ở Abkhazia được cho là do các nguyên nhân, bao gồm việc sung công nhà máy thủy điện tư nhân
**Apsnypress** là cơ quan báo chí nhà nước _trên thực tế_ của Abkhazia. Apsnypress tuyên bố mục tiêu của cơ quan là hỗ trợ phát triển dân chủ, chủ quyền và độc lập của nước
**Câu lạc bộ bóng đá Dinamo Gagra** là một câu lạc bộ bóng đá Liên Xô có trụ sở tại Gagra, Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết tự trị Abkhazia. ## Lịch sử
**Sân vận động Daur Akhvlediani** là sân vận động trung tâm của thành phố Gagra ở Gruzia. Sân vận động nằm trên Đại lộ Nartaa. Trong cuộc xung đột Abkhazia-Gruzia, sân vận động đã bị
**Alam-Linda** (, ), có nghĩa là **'Thượng-Linda**' hay **Kummi küla** is a village là một làng ở Abkhazia, Gruzia. Ngôi làng được người Estonia lập nên vào thế kỷ 19. Nơi đây từng có trường
**Chuyến bay 244 của Aeroflot** bị không tặc tấn công vào ngày 15 tháng 10 năm 1970, khiến nó trở thành vụ không tặc hàng không thành công đầu tiên được biết đến ở Liên
**Gazaria** (còn gọi là **Cassaria**, **Cacsarea**, và **Gasaria**) là tên gọi dành cho các thuộc địa của Cộng hòa Genova tại Krym và quanh bờ biển Đen, nay thuộc lãnh thổ của Nga, Ukraina và