✨Sai sót kháng nguyên ban đầu

nhỏ|400x400px|Sai sót kháng nguyên ban đầu: Khi lần đầu tiên cơ thể nhiễm bệnh, nó sản xuất ra kháng thể hữu hiệu chống lại loại kháng nguyên chủ yếu và loại bỏ căn bệnh. Nhưng khi nó gặp lại cùng căn bệnh đó nhưng ở một giai đoạn tiến hóa trễ hơn, với một loại kháng nguyên mới (loại kháng nguyên ban đầu nay đã suy yếu), hệ miễn dịch vẫn sẽ sản xuất cùng loại kháng thể trước đó (chống lại loại kháng nguyên ban đầu, nay đã suy yếu) mà không phát triển loại kháng thể mới chống lại kháng nguyên mới. Điều này dẫn đến sản xuất loại kháng thể không hữu hiệu, và làm hệ miễn dịch suy yếu.

Sai sót kháng nguyên ban đầu, còn gọi là dấu ấn kháng nguyên hay hiệu ứng Hoskins, chỉ xu hướng của hệ miễn dịch, khi có một phiên bản khác của loại kháng nguyên (virus hay vi khuẩn) xâm nhập, sẽ sử dụng trí nhớ miễn dịch từ một lần nhiễm bệnh trước đó. Điều này dẫn đến hệ miễn dịch bị "mắc bẫy" bởi lần trước đó mà nó phản ứng với một loại kháng nguyên, và không thể phản ứng hiệu quả với những lần nhiễm bệnh sau đó. Kháng thể hay tế bào T (T-cell) được tạo ra từ lần nhiễm biến chủng đầu tiên của mầm bệnh đó tạo thành một dạng sai lầm kháng nguyên ban đầu.

Hiện tượng sai sót kháng nguyên ban đầu đã được mô tả với virus cúm, sốt xuất huyết, suy giảm miễn dịch cơ thể (HIV) và một vài loại virus khác.

Hiện tượng này được Thomas Francis Jr. mô tả lần đầu vào năm 1960 trong bài "Học thuyết về Sai sót kháng nguyên ban đầu". ITên của học thuyết được gợi hứng từ khái niệm thần học về tội tổ tông (sai lầm nguyên thủy).  Richard Krause dẫn lời của Francis như sau:

Sai lầm kháng nguyên ban đầu cực kỳ quan trọng trong việc ứng dụng vắc-xin. Với sốt xuất huyết, hiệu ứng sai lầm kháng nguyên ban đầu có ảnh hưởng rất lớn trong việc phát triển vắc-xin. Khi một phản ứng miễn dịch với loại virus sốt xuất huyết đã được thiết lập, thì việc chích vắc-xin đối với loại thứ hai hiếm khi hiệu quả. Vì vậy, cần phải tạo ra được 1 loại phản ứng miễn dịch cân bằng với cả bốn loại virus sốt xuất huyết trong lần chích vắc-xin đầu tiên.

Chất lượng của phàn ứng miễn dịch đối với các chủng virus cúm mới thường bị giảm sút ở những người thường chích ngừa. Tuy vậy, tác động của sai lầm kháng thể đầu tiên chưa được nghiên cứu kỹ lưỡng, và tỏ ra khác biệt với từng loại vắc-xin, khu vực địa lý, và độ tuổi.

Nhiều nhóm nghiên cứu đã thử thiết kế vắc-xin HIV và viêm gan C bằng việc kích thích phản ứng CTL. Việc phát hiện phản ứng CTL có thể bị sai lệch do sai sót kháng nguyên ban đầu giúp lý giải sự hạn chế hiệu quả của các loại vắc-xin này. Những virus như HIV có độ biến dị cao và thường xuyên đột biến; sai sót kháng nguyên ban đầu khiến cho việc nhiễm các loại virus HIV có vỏ ngoài hơi khác đi cũng khiến vắc-xin trở nên vô hiệu. Trên thực tế, vắc-xin có thể khiến bệnh trở nên còn nghiên trọng hơn, vì nó khiến phản ứng miễn dịch "mắc bẫy" khi cứ phản ứng như với loại virus đầu tiên, nay đã vô hiệu với loại biến chủng mới.