Phùng Tiểu Liên (chữ Hán: 馮小憐, không rõ năm sinh năm mất), còn gọi Bắc Tề Phùng Thục phi (北齊馮淑妃), là [Tả Hoàng hậu; 左皇后], tức Hoàng hậu không chính thống của Bắc Tề Hậu Chúa Cao Vĩ, hoàng đế Bắc Tề.
Sử sách ghi lại bà là một tuyệt sắc giai nhân thời Bắc Tề, không chỉ xinh đẹp mà còn tài giỏi. Tương truyền bà có khả năng đàn tỳ bà, cùng với giọng hát làm mê đắm lòng người. Sự sủng ái của Cao Vĩ đối với bà bị chỉ trích là nguyên nhân gây nên sự diệt vong của Bắc Triều, và hậu thế thường xem Phùng Tiểu Liên là một điển hình của yêu mị, mê hoặc quân vương.
Thân thế
Phùng Tiểu Liên không rõ quê quán ở đâu, cha mẹ là ai, chỉ biết rằng bà cơ bản thân là người hầu thân cận của Hoàng hậu Mục Hoàng Hoa, Hoàng hậu thứ ba của Bắc Tề Hậu Chúa Cao Vĩ.
Hậu chúa Cao Vĩ vốn là kẻ đam mê tửu sắc, vì sủng ái Mục Hoàng hậu nên đã lần lượt phế bỏ hai vị Hoàng hậu trước. Được một thời gian, Cao Vĩ say mê Tào Chiêu nghi, nên lạnh nhạt với Hoàng hậu. Mục hậu ghen tức, bày mưu vu cáo người đẹp dùng tà thuật mê hoặc vua. Vốn tính hay lo sợ, Cao Vĩ vội tin lời, ban Tào thị dải lụa để treo cổ tự vẫn. Sau khi Tào thị, Cao Vĩ lại quay sang sủng hạnh Đổng Chiêu nghi khiến Mục hoàng hậu vô cùng tuyệt vọng.
Một ngày, Mục hoàng hậu nghĩ ra cách dâng người hầu là Phùng Tiểu Liên cho Hoàng đế, hy vọng nếu Phùng Tiểu Liên đắc sủng thì mình cũng được hưởng công một ít. Phùng Tiểu Liên được Cao Vĩ lập tức sủng ái, phong hiệu Tục Mệnh (续命). Song, từ khi có mỹ nhân họ Phùng sở hữu làn da trắng nõn nà như một viên ngọc châu, cực kỳ thông minh và giỏi lấy lòng người thì Cao Vĩ không đoái hoài đến hoàng hậu và mấy trăm phi tần khác. Cao Vĩ mê đắm Tiểu Liên hết mực, thề nguyện suốt đời suốt kiếp ở bên nhau. Ngoài việc xây biết bao cung điện cho bà, nhà vua còn có ý phế ngôi Mục hoàng hậu để sắc phong Phùng Tiểu Liên. Tuy nhiên, Phùng Tiểu Liên vì nhớ ơn chủ cũ nên đã từ chối, Cao Vĩ đành phong Phùng Tiểu Liên làm Thục phi (淑妃), địa vị trong hậu cung chỉ sau Hoàng hậu.
Cao Vĩ suốt ngày quấn quýt bên Phùng Tiểu Liên, ngay cả khi lâm triều cũng phải ôm mỹ nhân trong tay bàn chuyện chính sự. Cao Vĩ toan muốn đem Tiểu Liên đến Long Cơ đường (隆基堂), nhưng đấy vốn là nơi ở của Tào Chiêu nghi nên bà từ chối.
Bị lưu lạc
Năm Vũ Bình thứ 7 (576), tháng 10, Bắc Chu Vũ Đế mang quân đánh Bắc Tề. Cao Vĩ và Phùng Tiểu Liên mải vui chơi đàn hát, không quan tâm tới mặt trận.
Ban đầu, quân báo tin đến thì gặp Cao Vĩ và Tiểu Liên đang đi săn, Hữu Thừa tướng Cao A Năng Quang (高阿那肱) gạt đi nói:"Hoàng thượng đang có hứng thú, chút tin nhỏ nhặt ở biên thùy làm sao đáng bận tâm?". Đến chạng vạng, quân lính về báo ngày càng nhiều, Cao Vĩ biết được muốn đưa quân cứu viện, nhưng Phùng Tiểu Liên vẫn mải chơi không muốn dừng, yêu cầu Cao Vĩ tiếp tục chuyến đi săn, Cao Vĩ vì chiều lòng người đẹp mà đồng ý.
Tháng 11, Cao Vĩ đến Tấn Châu, thành trì này đã bị chiếm đóng. Vì thế, Cao Vĩ bèn sai lính đào một mật đạo, tính dùng lối đó tiến công vào tòa thành. Nhưng khi sắp đào xong, Cao Vĩ cho người gọi Phùng Tiểu Liên đến, muốn người đẹp nhìn thấy cảnh tượng mình công phá thành trì làm vui. Nhưng Phùng Tiểu Liên khi ấy mải chải chuốt trang điểm, không thể nhanh mà đến, nên thời cơ của quân Tề bị lỡ, quân Chu phản công được cho lấp lại chặn cuộc công thành. Đến nỗi dân gian lưu truyền, thành Tây của Tấn Châu còn lưu lại di tích Phan Thục phi đến xem công thành.
Trong thời gian đó, Cao Vĩ lấy Phùng Tiểu Liên có huân công, phong làm [Tả Hoàng hậu; 左皇后], tức Hoàng hậu không chính thống. Trước kia, Hoàng hậu thứ hai của Cao Vĩ - Hồ thị từng được phong "Tả Hoàng hậu" trước khi bị Cao Vĩ phế để lập Mục Hoàng Hoa làm Kế hậu. Tuy địa vị khi này của Tiểu Liên vẫn thấp hơn Mục Hoàng hậu, nhưng Cao Vĩ đặt ngự áo, liễn kiệu đều hệt như của chính cung. Khi nội giám mang áo đến, Cao Vĩ đem cho Tiểu Liên mặc vào, rồi tiếp tục đến Nghiệp Thành. Trên đường đi, Phùng Tiểu Liên vẫn còn mải trang điểm chải chuốt, Cao Vĩ nhớ đến phục sức Hoàng hậu mà mình chuẩn bị cho bà, liền phái Thái giám quay lại Tấn Dương để lấy về. Sau đó, Cao Vĩ đưa y phục tốt cho Tiểu Liên khoác vào, ghì dây cương cùng bà chậm rãi đi trước. Tháng 12, Cao Vĩ và Phùng Tiểu Liên đến Nghiệp Thành. Sau đó, mẹ của Cao Vĩ là Hồ Thái hậu cũng đến, ban đầu ông không tính ra đón mẹ, nhưng do Phùng Tiểu Liên khuyên mà cuối cùng trịnh trọng bày trận nghênh đón ở ngoài cổng thành.
Anh họ Cao Vĩ là An Đức vương Cao Diên Tông lên ngôi khi Cao Vĩ bỏ chạy khỏi Tấn Dương. Tuy nhiên, Cao Diên Tông gần như bị quân Bắc Chu đánh bại ngay lập tức và bị bắt. Tại Nghiệp Thành tạm ổn một thời gian, Cao Vĩ vội vàng nhường ngôi cho con trai là Cao Hằng - lúc bấy giờ mới 7 tuổi rồi nhanh chóng cùng Phùng Tiểu Liên chạy trốn, hướng đến Thanh Châu, song bị tướng Uất Trì Cần (尉遲勤) của Bắc Chu bắt được và giải về Nghiệp Thành để trình Bắc Chu Vũ Đế. Cao Vĩ và Phùng Tiểu Liên trở thành tù nhân của Bắc Chu, bị áp giải tới Trường An. Bắc Tề diệt vong.
Khi bị áp giải đến Trường An, việc đầu tiên mà Cao Vĩ xin Vũ Văn Ung chính là trao trả lại Phùng Tiểu Liên về bên mình. Cuối cùng Vũ Văn Ung cũng đáp ứng yêu cầu này.
Cái chết
Năm Kiến Đức thứ 6 (577), do e sợ gia tộc họ Cao, Bắc Chu Vũ Đế đã vu cáo Cao Vĩ âm mưu phản loạn, và sau đó hạ lệnh buộc Cao Vĩ và các thành viên khác trong hoàng tộc Bắc Tề phải tự sát. Phùng Tiểu Liên sau bị coi là chiến lợi phẩm, ban cho em trai Bắc Chu Vũ Đế là Đại vương Vũ Văn Đạt (宇文達).
Vũ Văn Đạt vừa nhìn thấy đã phải lòng vị mỹ nhân khôn ngoan, sắc sảo này bèn mang về hết mực sủng ái nhưng Tiểu Liên vẫn một lòng thủy chung với Bắc Tề Hậu Chúa Cao Vĩ. Một hôm, Văn Đại muốn nghe Tiểu Liên đàn Tỳ bà nửa chừng đứt dây. Phùng Tiểu Liên xúc động tiếp lời bằng bài thơ này:
:Tuy mông kim nhật sủng,
:Do ức tích thời liên,
:Dục tri tâm đoạn tuyệt,
:Ưng khan tất thượng huyền
Dịch là:
:Thánh thượng có lòng thương
:Nhưng tình cũ đong đầy
:Thiếp tơ lòng đứt đoạn
:Như dây đờn đứt dây
Vũ Văn Đạt có một chính phi họ Lý, là em gái của Lý Tuân (李詢). Chính phi Lý thị ghen tuông đố kị Phùng Tiểu Liên vì bà được chồng yêu. Để tự cứu mình, Phùng Tiểu Liên kể lể sự tình trước mặt Văn Đạt, suýt nữa khiến Lý thị bị bức chết.
Năm Đại Tượng thứ 2 (581), Bắc Chu Tuyên Đế băng hà. Dương Kiên, cha của Dương Lệ Hoa - Hoàng hậu của Bắc Chu Tuyên Đế trở thành nhiếp chính dưới thời Bắc Chu Tĩnh Đế. Dương Kiên vốn muốn tiếm vị, sau cuộc nổi dậy của Uất Trì Huýnh, nghe tin các thúc tổ của Chu Tĩnh Đế bao gồm Đại vương Vũ Văn Đạt, Triệu vương Vũ Văn Chiêu (宇文招), Trần vương Vũ Văn Thuần (宇文純), Việt vương Vũ Văn Thịnh (宇文盛) và Đằng vương Vũ Văn Du (宇文逌) sẽ chống lại mình nên đã triệu họ trở về Trường An. Sau Dương Kiên hành quyết Tất vương Vũ Văn Hiến và tất cả hoàng thân còn lại. Đại Vương Vũ Văn Đạt và hậu duệ của ông cũng bị giết. Tết năm 581, Dương Kiên đã buộc Tĩnh Đế nhường ngôi, chấm dứt triều Bắc Chu và khởi đầu triều Tùy.
Vũ Văn Đạt chết, Dương Kiên tiếp tục dâng Phùng Tiểu Liên cho Lý Tuân, em trai Lý thị - Chính phi của Vũ Văn Đạt. Lý Tuân nhớ mối thù của chị mình, bèn cho Tiểu Liên bắt mặc một bộ quần áo đầy gai nhọn, sau đó chậm rãi hành hạ. Mẹ Lý Tuân sau biết được Tiểu Liên từng hãm hại qua con gái mình, bèn ép Tiểu Liên tự vẫn.
Văn hoá đại chúng
Được diễn bởi Mao Lâm Lâm trong phim truyền hình Lan Lăng Vương 2013.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Phùng Tiểu Liên** (chữ Hán: 馮小憐, không rõ năm sinh năm mất), còn gọi **Bắc Tề Phùng Thục phi** (北齊馮淑妃), là [Tả Hoàng hậu; 左皇后], tức Hoàng hậu không chính thống của Bắc Tề Hậu
**Hồ yêu tiểu hồng nương: Nguyệt hồng thiên** là một bộ phim cổ trang Trung Quốc thuộc thể loại tiên hiệp kỳ ảo do Công ty TNHH Hằng Tinh Dẫn Lực Media sản xuất và
**Phùng Quán** (1932–1995) là một nhà thơ, nhà văn Việt Nam, được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật vào năm 2007. ## Tiểu sử Phùng Quán sinh tháng 1 năm
**Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Phùng Quang Thanh** (2 tháng 2 năm 1949 – 11 tháng 9 năm 2021) là một tướng lĩnh Quân đội nhân dân Việt Nam, ông mang quân
**Lục Tiểu Phụng 2** (tên tiếng Anh: Master Swordsman Lu Xiaofeng 2, tiếng Trung Quốc: 陸小鳳之鳳舞九天, tên đầy đủ là Lục Tiểu Phụng: Phụng Vũ Cửu Thiên) là bộ phim truyền hình nhiều tập do
**_Chuyến đi cuối cùng của chị Phụng_** (tiếng Anh: **_Madam Phung's Last Journey_**) là một bộ phim điện ảnh tài liệu Việt Nam, phát hành năm 2014. Phim do Nguyễn Thị Thắm đạo diễn và
**Phùng Kiến Vũ** (giản thể: 冯建宇, sinh ngày 27 tháng 8 năm 1992) là một nam diễn viên và ca sĩ người Trung Quốc. Năm 2015, Phùng Kiến Vũ do tham gia diễn xuất chính
**_Đại nghiệp kiến quốc_** (建国大业, _Kiến quốc đại nghiệp_) là một bộ phim của điện ảnh Trung Quốc được Tập đoàn điện ảnh Trung Quốc đầu tư sản xuất vào năm 2009 để kỷ niệm
**Phùng Tích Phạm** (), hiệu **Hi Phạm** (希範), là một quan viên và đại tướng trụ cột của chính quyền Minh Trịnh tại Đài Loan trong thế kỷ 17. Phùng Tích Phạm là người huyện
**Phùng Xuân Nhạ** (sinh ngày 3 tháng 6 năm 1963) là một giáo sư, tiến sĩ ngành Kinh tế, Ông cũng từng là Giảng viên, Phó Trưởng phòng Hành chính – Tuyên huấn – Đối
**Cuộc nổi dậy Tạ Văn Phụng**, hay còn gọi là **Cuộc bạo loạn ven biển** hoặc **Nạn giặc biển**; là cuộc nổi dậy do Tạ Văn Phụng lãnh đạo chống lại triều đình nhà Nguyễn
Trang bìa cuốn "Huấn thị điều hành căn bản Kế hoạch Phụng Hoàng" Tập số 3, bản kín (mật) số hiệu 2211 **Chiến dịch/Kế hoạch/Chương trình Phụng Hoàng/Phượng Hoàng** (tiếng Anh: _Phoenix Program_) (1968-1975) là
**Tiểu thuyết** (chữ Hán: 小說) là một thể loại văn xuôi có hư cấu, thông qua nhân vật, hoàn cảnh, sự việc để phản ánh bức tranh xã hội rộng lớn và những vấn đề
**Liên Khui Thìn** là một doanh nhân từng nổi tiếng trong vụ án EPCO - Minh Phụng tại Việt Nam. Liên Khui Thìn đã góp vốn và từng là giám đốc, kiêm Phó chủ tịch
**Liên Chiểu** là một quận nội thành thuộc thành phố Đà Nẵng, Việt Nam. ## Địa lý Quận Liên Chiểu nằm ở phía tây bắc thành phố Đà Nẵng, có vị trí địa lý: *Phía
**Dị ứng đậu phụng**, **dị ứng đậu phộng** hoặc **dị ứng lạc** là một loại dị ứng thực phẩm với đậu phụng. Nó khác với các dị ứng hạt. Triệu chứng thể chất của phản
**Lữ Liên** (1917 – 8 tháng 7 năm 2012) là một nghệ sĩ âm nhạc người Việt Nam. Ông là thành viên của hai ban nhạc nổi tiếng là Ban hợp ca Thăng Long và
nhỏ|phải|Tranh vẽ phúng dụ về sự giàu có **Phúng dụ** hay **nói bóng** hoặc **ám chỉ**, là một biện pháp chuyển nghĩa trong nghệ thuật ngôn từ; một kiểu hình tượng, một nguyên tắc tư
**Phùng Tiến Minh** (sinh ngày 17 tháng 7 năm 1978) là một diễn viên phim truyền hình và diễn viên kịch, nhạc sĩ, ca sĩ. Anh được nhà nước trao tặng danh hiệu nghệ sĩ
Can Mộc Linh Của Đông Y Sĩ Phạm Bằng.Vị Danh y miền sông nước:Người bênh gan sắp chếtđều... sống lạiRất nhiềubênh nhân viêm gan, xơ gan cổ trướng, bụng to như cái rổ, bị bênh
Can Mộc Linh Của Đông Y Sĩ Phạm Bằng.Vị Danh y miền sông nước:Người bênh gan sắp chếtđều... sống lạiRất nhiềubênh nhân viêm gan, xơ gan cổ trướng, bụng to như cái rổ, bị bênh
**Đoàn cố vấn quân sự Liên Xô tại Việt Nam** () là một đội hình quân sự tổng hợp của Lực lượng Vũ trang Liên Xô được đưa đến Việt Nam Dân chủ Cộng hòa
- Tiểu thuyết được Đ đồng sáng tác - Ấn phẩm minh họa bởi họa sĩ Lê Thiết Cương Tên tuổi của nhà văn Vũ Trọng Phụng gắn liền với nhiều tác phẩm nổi tiếng
là một bộ tiểu thuyết đam mỹ về chủ đề tiên hiệp của tác giả Mặc Hương Đồng Khứu (Tiếng Trung: 墨香铜臭), được phát hành đầu tiên qua trang mạng văn học Tấn Giang của
**Tiêu Xước** (萧綽, 953–1009), hay **Tiêu Yến Yến** (萧燕燕), là một hoàng hậu, hoàng thái hậu và chính trị gia triều Liêu. Bà là hoàng hậu của Liêu Cảnh Tông, và sau khi Cảnh Tông
**Tiếu ngạo giang hồ** được coi là một trong những tiểu thuyết đặc sắc nhất của Kim Dung, với nhiều thành công về nội dung, cốt truyện, thủ pháp văn học. _Tiếu ngạo giang hồ_
**_Đường Sơn đại địa chấn_** (tiếng Trung: _唐山大地震_, tiếng Anh: _Aftershock_) là một bộ phim điện ảnh Trung Quốc thuộc thể loại thảm họa – chính kịch ra mắt vào năm 2010 do Phùng Tiểu
**_Casino Royale_** là tiểu thuyết đầu tay của văn sĩ người Anh Ian Fleming. Xuất bản vào năm 1953, đây là cuốn đầu tiên trong loạt sách _James Bond_, qua đó mở đường cho 11
**Lý Tiểu Lộ** (sinh ngày 30 tháng 9 năm 1981) là nữ diễn viên Trung Quốc. Năm 17 tuổi, cô là diễn viên trẻ nhất từng nhận giải thưởng Kim Mã lần thứ 35 cho
**Nạn đói 1942** là bộ phim lịch sử Trung Quốc năm 2012 của đạo diễn Phùng Tiểu Cương . Dựa trên cuốn tiểu thuyết _Remembering 1942_ của Lưu Chấn Vân, nói về nạn đói ở
thumb|Vị trí các nước lớn thời Chiến Quốc, Tần (**秦**) nằm ở hướng tây. **Liên hoành** (chữ Hán: **連橫**) là sách lược liên minh của nước Tần thời Chiến Quốc được Trương Nghi đề xuất.
**_Đấu trường sinh tử_** (nguyên tác: _The Hunger Games_, hay "Trò chơi đói khổ") là một tiểu thuyết giả tưởng cho thanh thiếu niên của nhà văn và nhà viết kịch truyền hình người Mỹ
**Tiếu ngạo giang hồ** (tiếng Trung: 笑傲江湖, tiếng Anh: State of Divinity) là một bộ phim truyền hình Hồng Kông do Đài truyền hình TVB sản xuất và phát hành vào năm 1996 dựa theo
**_Rừng Na-Uy_** (tiếng Nhật: ノルウェイの森, _Noruwei no mori_) là tiểu thuyết của nhà văn Nhật Bản Murakami Haruki, được xuất bản lần đầu năm 1987. Với thủ pháp dòng ý thức, cốt truyện diễn tiến
**Liên minh trên biển** (chữ Hán: 海上之盟, _Hải thượng chi minh_) là liên minh quân sự giữa hai nước Tống – Kim nhằm giáp công nước Liêu. Do hai nước bị ngăn cách về mặt
**Hội Nữ Hướng đạo Anh Quốc** (_Girlguiding UK_) là tổ chức Nữ Hướng đạo quốc gia của Anh Quốc. Nữ Hướng đạo bắt đầu ở Vương quốc Anh vào năm 1910 sau khi Robert Baden-Powell
**Các vụ án liên quan đến Tập đoàn Dầu khí Việt Nam** là việc các doanh nhân nhà nước tại Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) bị cáo buộc có các hành vi cố
**_Tam quốc diễn nghĩa_** (giản thể: 三国演义; phồn thể: 三國演義, Pinyin: _sān guó yǎn yì_), nguyên tên là **_Tam quốc chí thông tục diễn nghĩa_**, là một cuốn tiểu thuyết dã sử về lịch sử
**Phan Đình Phùng** (chữ Hán: 潘廷逢; 18471896), hiệu **Châu Phong** (珠峰), tự **Tôn Cát**, là một nhà cách mạng Việt Nam, lãnh đạo của cuộc khởi nghĩa Hương Khê chống lại thực dân Pháp trong
là một tướng lĩnh thời Dân Quốc và là một trong số những nhà lãnh đạo của Quốc Dân Đảng. Ông được biết dưới biệt danh là "Tướng quân Kitô giáo" vì ông đã cải
**Bắc Tề Hậu Chủ** (北齊後主, 557–577), tên húy là **Cao Vĩ** (高緯), tên tự **Nhân Cương** (仁綱), đôi khi được đề cập đến với tước hiệu do Bắc Chu phong là **Ôn công** (溫公), là
khung **Hỏa Phụng Liêu Nguyên** (chữ Hán: 火鳳燎原) là một bộ truyện tranh mạn họa của tác giả Trần Mưu (Chen Mou) lấy bối cảnh thời Đông Hán mạt tới Tam quốc. Bộ truyện đã
**Phi Phụng** (sinh ngày 16 tháng 7 năm 1957) là một nữ diễn viên điện ảnh, diễn viên truyền hình, diễn viên kịch nói và nghệ sĩ hài nổi tiếng người Việt Nam. Bà được
**Đặng Tiểu Bình** ( giản thể: 邓小平; phồn thể: 鄧小平; bính âm: _Dèng Xiǎopíng_; 22 tháng 8 năm 1904 - 19 tháng 2 năm 1997), tên khai sinh là **Đặng Tiên Thánh** (邓先聖) là một
**Minh Phụng** (tên khai sinh: **Ngô Văn Thiệu**, 16 tháng 9 năm 1944 – 29 tháng 11 năm 2008) là nghệ sĩ cải lương nổi tiếng, thành danh từ trước năm 1975. Nhờ sở hữu
**Phùng Viện** (chữ Hán: 馮媛; ? - 6 TCN), còn gọi **Hiếu Nguyên Phùng Chiêu nghi** (孝元馮昭儀) hoặc **Phùng Tiệp dư** (馮婕妤), là một phi tần của Hán Nguyên Đế Lưu Thích, mẹ của Trung
**Phùng Chí Kiên** (18 tháng 5 năm 1901 - 22 tháng 8 năm 1941), là một nhà lãnh đạo quân sự và là chính trị gia người Việt Nam. Ông là vị tướng được truy
**Tạ Văn Phụng** (chữ Hán: 謝文奉; ? - 1865), còn có các tên là **Bảo Phụng,** **Lê Duy Phụng** (黎維奉), **Lê Duy Minh** (黎維明 ## Cuộc đời Tạ Văn Phụng sinh tại huyện Thọ Xương,
Chương trình mục tiêu, phương hướng hoạt động Phật sự nhiệm kỳ IX (2022 - 2027). Ngày ban hành: 19/11/2022Nhân loại chúng ta đang ở trong quá trình hội nhập quốc tế, hợp tác, phát
**Phùng Phụng Thế** (chữ Hán: 馮奉世; ? – 39 TCN), tên tự là **Tử Minh**, người huyện Lộ quận Thượng Đảng, tướng lĩnh thời Tây Hán. ## Tiểu sử Cuối thời Hán Vũ Đế, Phùng