Phạm Kinh Vỹ (16 tháng 9 năm 1691 – 22 tháng 1 năm 1758) là quan đại thần thời Lê Trung Hưng. Sau khi đỗ Tiến sĩ vào năm 1724, ông được gọi là Đại Khoa Phạm Tướng Công. Ông giữ chức Tòng tam phẩm Bồi tụng, Đổng lý Cơ mật viện Đại thần.
Tiểu sử
Phạm Kinh Vỹ sinh vào ngày 16 tháng 9 năm 1691 là con thứ hai của Phạm Gia Thụy tại xã Thổ Hào, hiện nay là xã Thanh Tùng, thuộc huyện Thanh Chương. Ông có húy hiệu Tình Xuyên Bá. Có tài liệu ghi nhận rằng tên chữ thuở đầu của ông là Kinh Vỹ, về sau đổi thành Doãn Vỹ. Trong chế độ khoa cử thời phong kiến Việt Nam, Nghệ An có 150 vị đỗ đại khoa, riêng huyện Thanh Chương có 25 vị. Trong đó, có 3 người đỗ tiến sỹ là Nguyễn Tiến Tài (đăng khoa năm 1664), Phạm Kinh Vỹ (1724) và Nguyễn Lâm Thái (1739).
Sự nghiệp
Năm Canh Thân (1740), vua thăng cho ông chức Hiệu thảo giám sát ngự sử đạo Sơn Nam. Phạm Kinh Vỹ được cử làm Giám sát sứ của các đạo Sơn Nam, Tuyên Quang; ông là quan văn lẫn quan võ.
Tháng 11 năm 1740, Phạm Kinh Vỹ dẹp các cuộc khởi nghĩa ở Thiên Thi, Đường Hào và phá quân khởi nghĩa ở Lạc Thổ, Thạch Bi, Hữu Lũng. Trong năm đó, Phạm Kinh Vỹ và Nguyễn Bá Quýnh đem dân làm nghi binh dụ địch khi Trịnh Doanh dẫn quân đi đánh quân nổi dậy ở phía nam. Năm 1743, Cảnh Hưng 3, đời vua Lê Hiển Tông, triều đình cử Phạm Kinh Vỹ và các quan địa phương đi chọn lính. Năm 1746 ông làm Giám tri diêm đạo thu muối bếp muối ở bờ biển. Thu vào hai kì: đông hạ, tổng cộng thu được 40 hộc, mỗi hộc 80 đồng tiền, đem về chứa ở kho công sở.
Sáng tác thơ
Năm 1751 Tân Dậu, nhân đưa quân qua núi Nữ Cốc, theo lệnh Vua cùng Điền Quận Công dẹp giặc ở Hương Hóa, Tuyên Quang, ông vịnh bài thơ kể về chiến dịch hang Nữ Cốc, tóm tắt 4 câu như sau:
"Duy trung mặc vận tử phòng trù
Chỉ họa âm tùng Nữ Cốc thu
Hoạt lỗ oa cùng nhất trận thu
Phong bi ngật lập độ miêu lưu".
Có nghĩa là:
Trong màn tướng vận trù mưu kế đánh giặc
Vạch ra con đường theo hang tối Nữ Cốc
Chỉ cần một trận đã bắt gọn lũ giặc ở hang cùng
''Dựng bia lưu lại điều tốt đẹp cho mai sau". Một nguồn khác cũng ghi nhận, cách đây gần 300 năm, Tiến sĩ Phạm Kinh Vỹ đã đưa một loài sâm về trồng tại làng Thổ Hào – đến nay vẫn được biết đến với tên gọi Sâm Thổ Hào.
Theo tài liệu khác, vào khoảng những năm 1742–1743, trong bối cảnh một chiến dịch tiễu trừ quân phản loạn ở vùng biên giới, tướng quân Phạm Kinh Vỹ và quân lính gặp phải tình trạng dịch bệnh và sức khỏe suy giảm. Lúc đó, theo lời mộng báo, ông đã được hướng dẫn tìm kiếm một loài sâm có khả năng hồi phục sinh lực cho quân sỹ. Sau khi tìm được và sử dụng loài sâm này, toàn quân đã thu được điều trị, từ đó khi trở về quê, ông đã mang theo giống sâm về trồng trên đất Thổ Hào. Qua thời gian, loài sâm này được trồng phổ biến, trở thành dược liệu được dâng tiến Vua chúa, nên được gọi là đặc sản "Tiến Vua".
Theo một phiên bản của gia phả Phạm Kinh Vỹ, có ghi: "Khi đi sứ nước Tàu, ông tìm cách lấy một giống Sâm về trồng ở làng quê mình, sau trở thành Sâm Thổ Hào mà người đời còn truyền tụng".
Hiện nay, loài sâm này đang mọc trong khuôn viên Đền Thờ, xung quanh mộ của Phạm Kinh Vỹ và phu nhân chính thất. Theo ông Phạm Doãn Điền, cháu đời thứ tám của Phạm Kinh Vỹ và hiện là Chủ tịch Hội Nông dân xã Thanh Tùng, người dân địa phương vẫn thường thu hái giống sâm này từ vườn nhà để làm thực phẩm và dược liệu. Giống sâm Thổ Hào cũng được đưa đi trồng tại một số địa phương khác như Mai Giang, Thanh Hà, Hạnh Lâm, Hà Tĩnh... Về mặt phân loại sinh học, Sâm Thổ Hào được xác định tên khoa học là Abelmoschus sagittifolius.
Tưởng niệm
Nhà thờ ông Phạm Kinh Vỹ được xây dựng năm Tự Đức thứ 11 (1863). Nhà thờ cũng là Đền thờ nơi tổ chức các lễ Tế tổ của Họ Phạm khu vực Thanh Chương và một số huyện Nghệ An cũng như nhánh Họ Phạm ở Hà Tĩnh. Năm 1999, lăng mộ và nhà thờ ông tại xóm Minh Sơn, xã Thanh Tùng được công nhận là Di tích Lịch sử Văn Hóa cấp Tỉnh - theo quyết định của UBND Tỉnh Nghệ An số 36, ngày 22 tháng 4 năm 1999; được Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An ký ngày 15 tháng 1 năm 2001. Từ đó Nhà thờ trở thành Đền thờ.
Từ đường có diện tích 2.350m2, hướng Nam, có nhà Bái đường và nhà Hậu cung. Nhà Bái đường có bức đại tự Tích thụ mim hoa (nghĩa là: hoa tốt đẹp tích tụ lại). Hậu cung có 3 gian, trong đó có bức đại tự sơn son thiếp vàng Đức lưu quang và 2 chữ cung phụng, trâm anh, đôi câu đối như sau:
Văn mạch đăng khoa hào khí vượng
Khoa danh trường đối bình phong quang.
(Văn mạch đậu cao hào khí vượng Khoa danh đình đối rạng hào quang).
Phố thủy nam lưu văn mạch viễn Hào phúc Bắc Kỳ phúc căn nguyên.
(Sông Phố về Nam mạch truyền mãi Phúc Hào rẽ Bắc phúc cội nguồn).
Trong nhà thờ có 3 đạo sắc. Đạo sắc năm Thành Thái thứ 8 (1896) phong cho ông: Đoan túc dực bảo trung hưng tôn thần. Năm 1809, Vua Duy Tân phong cho ông: Đoan túc dực bảo trung hưng Phan Tướng Công chi thần. Năm 1924, Vua Khải Định phong cho ông: Đoan túc dực bảo trung hưng Hộ quốc cứu dân tình xuyên bá Phạm Tướng Công trung đẳng thần. Ngoài ra, còn có bài thơ nhắc lại công lao của ông trong giai đoạn năm 1756. Ngày 30 tháng 4 năm 2012 Nhà thờ Hạ được xây dựng mới phía trước Đền thờ.
Tại Đền Thờ, ngày 7 tháng 2 năm 2025, để ghi nhớ công ơn Ông đã mang giống Sâm về làng, Đại Tôn Họ Phạm, chính quyền và nhân dân xã Thanh Hà, Thanh Tùng, huyện Thanh Chương, được sự chấp thuận của Sở Văn Hóa Thể Thao và Du Lịch tỉnh Nghệ An, đã diễn ra Lễ Tạ Cụ Phạm Kinh Vỹ và tuyên xưng cụ là Ông tổ Sâm Thổ Hào.
Địa danh đặt tên
Ngày nay, tại Khối 6, phường Bến Thủy, thành Phố Vinh, tỉnh Nghệ An, có con đường mang tên Ông.
Về sau bến sông thuộc xã Thanh Giang (Thanh Chương) được đặt thành Bến Ba Nghè "Tên gọi xóm Ba Nghè bắt nguồn từ bến Ba Nghè ở phía trước làng, ngày xưa có 3 vị tiến sỹ của đất Thổ Hào này ghé thuyền về vinh quy bái tổ", trong đó có ông Phạm Kinh Vỹ.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Phạm Kinh Vỹ** (16 tháng 9 năm 1691 – 22 tháng 1 năm 1758) là quan đại thần thời Lê Trung Hưng. Sau khi đỗ Tiến sĩ vào năm 1724, ông được gọi là Đại
**Phạm Chính Vĩ** (; sinh năm 1980) là một nhà báo người Trung Quốc, hiện là bí thư kiêm xã trưởng của _Thời báo Hoàn Cầu_, tờ báo lá cải dưới sự bảo trợ của
**Phạm Duy Thuận**, thường được biết đến với nghệ danh **Jun Phạm** (sinh ngày 24 tháng 7 năm 1989), là một nam ca sĩ, diễn viên, người dẫn chương trình truyền hình kiêm nhà văn
**Phạm Duy** (5 tháng 10 năm 1921 – 27 tháng 1 năm 2013), tên khai sinh **Phạm Duy Cẩn** là nhạc sĩ, nhạc công, ca sĩ, nhà nghiên cứu âm nhạc lớn của Việt Nam.
**_Kinh Dịch_** (chữ Nôm: 經易), tên gốc là **_Dịch Kinh_** (chữ Hán: 易經), là một sách bói toán cổ xưa của Trung Quốc, nằm trong hàng ngũ những kinh điển cổ xưa nhất của nền
thumb|Khuôn viên của Đại học Yên Kinh **Đại học Yên Kinh** (; tiếng Anh: _Yenching University_), nguyên là một viện đại học ở Bắc Kinh, Trung Quốc, hình thành do sự sáp nhập của bốn
**VY Canis Majoris** (VY CMa) là một sao cực siêu khổng lồ đỏ nằm trong chòm sao Đại Khuyển (_Canis Major_). Đây từng là ngôi sao có đường kính lớn nhất (nhỏ hơn NML Cygni,
**Lê Duy Vĩ** (chữ Hán: 黎維禕; 1745 - 1772), hay **Lê Hựu Tông** (黎佑宗), còn gọi là **An Định Thái Tử** (安定太子), là một Hoàng thái tử dưới thời nhà Lê Trung Hưng trong lịch
**Trần Lương Vũ** (sinh 24 tháng 10 năm 1946) là Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc, Bí thư Thành ủy Thượng Hải kiêm Thị trưởng Chính phủ Nhân dân thành phố
**Phùng Vỹ Trung** (; 24 tháng 8 năm 1990 - 23 tháng 1 năm 2019) là cố diễn viên, ca sĩ người Singapore. ## Tiểu sử ### Thông tin Phùng Vỹ Trung sinh ngày 24
**Phan Vỹ Bá** (tiếng Trung Phồn thể: 潘瑋柏, Giản thể: 潘玮柏, Bính âm: Pān Wěibó), tên tiếng Anh: _Wilber Pan_ hay _Will Pan_. Sinh ngày 6 tháng 8 năm 1980. Anh là một nghệ sĩ
**Thanh Chương** là một huyện trung du, miền núi cũ nằm ở phía tây nam tỉnh Nghệ An, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Thanh Chương nằm ở phía tây nam của tỉnh Nghệ An,
Nhân kỷ niệm 19 năm Ngày Doanh nhân Việt Nam (13/10/2004 - 13/10/2023), CLB Doanh nhân họ Phạm Việt Nam (CLBDNHPVN) - trực thuộc Hội đồng họ Phạm Việt Nam (HĐHPVN) đã tổ chức sự
**Trần Tiểu Vy** (sinh ngày 23 tháng 8 năm 2000), thường được biết đến với nghệ danh **Tiểu Vy**, là một nữ người mẫu, nhân vật truyền hình kiêm diễn viên người Việt Nam. Cô
Sự kiện EDUZ tham gia Ngày Hội Doanh Nhân Họ Phạm & Đối tác vào ngày 10.10.2023 tại Hải Đăng Plaza, Hải Phòng là một dịp đặc biệt để kết nối và tạo cơ hội
**Lê Nguyên Vỹ** (1933 – 1975), nguyên là một tướng lĩnh Bộ binh của Quân lực Việt Nam Cộng hòa, cấp bậc Chuẩn tướng. Ông xuất thân từ một trường Võ bị Địa phương do
**Phạm Huy Quỹ** (sinh năm 1910) và một giáo sư âm nhạc Việt Nam. Ông được xem là giáo sư đầu tiên của bộ môn cello tại Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam.
**Sâm bố chính** hay còn gọi là **sâm báo, Sâm Thổ Hào** (Thổ Hào Sâm) (danh pháp hai phần: **_Abelmoschus sagittifolius_**) là một loài thực vật có hoa trong họ Cẩm quỳ. Chúng được (Kurz)
**Nguyễn Tiến Tài** (1642-1697) là danh thần thời vua Lê chúa Trịnh, làm đến Lại bộ Thượng thư, nhập nội hành khiển, Nghĩa quận công. ## Xuất thân Nguyễn Tiến Tài sinh năm 1642 tại
**Phạm Đan Trường** (sinh ngày 29 tháng 11 năm 1976), thường được biết đến với nghệ danh **Đan Trường**, là một nam ca sĩ kiêm diễn viên người Việt Nam. Là ca sĩ gắn liền
**_Hoàn Châu cách cách_** (tiếng Trung: 还珠格格, tiếng Anh: _My Fair Princess_) là loạt phim truyền hình Trung Quốc gồm 3 phần (1998, 1999, 2003) do Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc cùng Đài
**Vương Tâm Lăng** (; sinh ngày 5 tháng 9 năm 1982) là một ca sĩ, diễn viên Đài Loan. Vương Tâm Lăng thành thạo 5 thứ tiếng: tiếng Phổ Thông, tiếng Khách Gia (Hakka), tiếng
Lễ ra mắt Ban Doanh nhân họ Hồ Việt Nam và Hội nghị hợp tác triển khai chuyển đổi số kinh tế Hồ tộc Việt Nam năm 2025 là một sự kiện trọng đại, đánh
Lễ ra mắt Ban Doanh nhân họ Hồ Việt Nam và Hội nghị hợp tác triển khai chuyển đổi số kinh tế Hồ tộc Việt Nam năm 2025 là một sự kiện trọng đại, đánh
Lễ ra mắt Ban Doanh nhân họ Hồ Việt Nam và Hội nghị hợp tác triển khai chuyển đổi số kinh tế Hồ tộc Việt Nam năm 2025 là một sự kiện trọng đại, đánh
Ngày 27.4.2025 bà Nguyễn Thị Cẩm Vy – Giám đốc Điều hành Hệ sinh thái số EDUZ kiêm Giám đốc Tập đoàn Công nghệ số A+ (chi nhánh TP.HCM) đã có buổi tham dự Lễ
Ngày 27.4.2025 bà Nguyễn Thị Cẩm Vy – Giám đốc Điều hành Hệ sinh thái số EDUZ kiêm Giám đốc Tập đoàn Công nghệ số A+ (chi nhánh TP.HCM) đã có buổi tham dự Lễ
Ngày 27.4.2025 tại thành phố biển Nha Trang xinh đẹp, EDUZ đã vinh dự được tham gia và đồng hành tại sự kiện vô cùng lớn và hoành tráng của một gia tộc. Đó là
Ngày 27.4.2025 tại thành phố biển Nha Trang xinh đẹp, EDUZ đã vinh dự được tham gia và đồng hành tại sự kiện vô cùng lớn và hoành tráng của một gia tộc. Đó là
**_Họa bì_** (tiếng Hoa: 画皮; bính âm: **_Huà Pí_**, tiếng Anh: **_Painted Skin_**) là một bộ phim điện ảnh thuộc thể loại chính kịch/hành động/võ thuật của Hồng Kông - Trung Quốc năm 2008 do
**_Xuân quang xạ tiết_** (; ) là một bộ phim điện ảnh Hồng Kông thuộc thể loại tâm lý – lãng mạn – chính kịch ra mắt vào năm 1997 do Vương Gia Vệ làm
**_Đảo độc đắc – Tử mẫu Thiên linh cái_** (hoặc _Đảo độc đắc_) là bộ phim điện ảnh kinh dị tâm linh bí ẩn và đen tối của Việt Nam năm 2022 do Lê Bình
**Mại dâm ở Việt Nam** là một chủ đề về hoạt động mại dâm tại Việt Nam, cũng như những quy định của pháp luật về hành vi mua bán dâm, chủ chứa, môi giới
**_Tam nhân hành_** (, ) là một bộ phim điện ảnh Hồng Kông – Trung Quốc thuộc thể loại hành động – tâm lý – tội phạm công chiếu năm 2016, do Đỗ Kỳ Phong
**Phạm Thị Hồng Ánh** (sinh ngày 28 tháng 8 năm 1977), thường được biết đến với nghệ danh **Hồng Ánh**, là một nữ diễn viên người Việt Nam. Cô từng giành được nhiều giải thưởng
**Lý Vi Vi** (hoặc **Lý Vy Vy**, tiếng Trung giản thể: 李微微, bính âm Hán ngữ: _Lǐ Wéiwéi_, sinh tháng 3 năm 1958, người Hán) là nữ chính trị gia nước Cộng hòa Nhân dân
**Mã Tư Thuần** (tiếng Trung: 马思纯, bính âm: Mǎ sīchun, tiếng Anh: **Sandra Ma**, sinh ngày 14 tháng 3 năm 1988) là nữ diễn viên điện ảnh và truyền hình người Trung Quốc. ## Tiểu
Sự kiện EDUZ tham gia Ngày Hội Doanh Nhân Họ Phạm & Đối tác vào ngày 10.10.2023 tại Hải Đăng Plaza, Hải Phòng là một dịp đặc biệt để kết nối và tạo cơ hội
**_578: Phát đạn của kẻ điên_** () là một bộ phim hành động năm 2022 của Việt Nam, do Tứ Vân Pictures sản xuất và được phân phối bởi Lotte Entertainment. Bộ phim do Lương
Tại saolại chọn mua PL’ Sur?Bí quyết cho chàngquyến luyến không rời!"Tưới Nước” Cho“CÁNH ĐỒNG KHÔ HẠN”Khô HạnTheo thống kê, hơn 40% phụ nữ ngoài 30tuổi vùng kín bị khô hạn khi quan hệ và
Tư duy về việc phát triển Hệ Sinh Thái Địa Phương được đúc kết từ những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực quản trị doanh nghiệp và xây dựng hệ sinh thái kinh doanh,
**Bành Tiểu Nhiễm** (giản thể: 彭小苒, phồn thể: 彭小苒, bính âm: _Péng Xiǎo Rǎn_) là một nữ diễn viên, ca sĩ, người dẫn chương trình người Trung Quốc, được quản lý bởi Thái Dương Xuyên
**_Tâm trung hữu quỷ_** (tiếng Trung: _心中有鬼_, tiếng Anh: _The Matrimony_), hay còn gọi là **_Trong lòng có quỷ_**, là một bộ phim điện ảnh thuộc thể loại kinh dị xen lẫn với tình cảm
**Sông Hương** hay **Hương Giang** (Hán Nôm 香江, Chữ Nôm 瀧香) là con sông chảy qua quận Phú Xuân và quận Thuận Hóa thuộc thành phố Huế, miền Trung Việt Nam. ## Địa lý Hệ
**_Chiếm đoạt ký ức_** (tiếng Trung: _記憶大師_, tiếng Anh: _Battle of Memories_, Hán-Việt: _Ký ức đại sư_) là một bộ phim điện ảnh Trung Quốc thuộc thể loại khoa học viễn tưởngtội phạmgiật gânchính kịch
**_Siêu lừa gặp siêu lầy_** là một bộ phim hài hước, hành động của Việt Nam năm 2023 do Võ Thanh Hòa làm đạo diễn; Mai Bảo Ngọc sản xuất với sự tham gia của
**Trận Sài Gòn** là trận đánh giữa Quân đội Quốc gia Việt Nam và quân Bình Xuyên, diễn ra từ ngày 28 tháng 4 và kết thúc ngày 24 tháng 10 năm 1955. Chiến sự
**Trịnh Sâm** (chữ Hán: 鄭森, 9 tháng 2 năm 1739 – 13 tháng 9 năm 1782), thụy hiệu **Thánh Tổ Thịnh vương** (聖祖盛王), là vị chúa thứ 8 của vương tộc Trịnh cầm quyền ở
Dưới đây là danh sách và thông tin về các chương trình Paris By Night được sản xuất và phát hành lần đầu trong thập niên 1990. Các chương trình được phát hành dưới dạng
Mùa đầu tiên của chương trình **_Anh trai vượt ngàn chông gai_** được phát sóng trên kênh truyền hình VTV3 từ ngày 29 tháng 6 đến ngày 19 tháng 10 năm 2024. Sau chương trình,