Nha Hố là một địa danh nằm ở khu vực hạ lưu Sông Cái Phan Rang, trên địa bàn xã Nhơn Sơn, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận. Nơi đây được biết đến với các trại thực nghiệm nông nghiệp, nghiên cứu gây giống, phát triển, bảo tồn các loại giống cây trồng - vật nuôi phù hợp với khí hậu bản địa, trong đó tiêu biểu là các giống cây nho, đặc sản của tỉnh Ninh Thuận.
Địa lý
Nha Hố nằm lệch về phía Tây xã Nhơn Sơn, cách trung tâm thành phố Phan Rang – Tháp Chàm 14 km về phía tây bắc, là một khu vực đồng bằng có ba mặt phía đông, phía tây và phía bắc giáp núi, còn phía nam giáp sông Cái Phan Rang. Địa hình đồng bằng tương đối bằng phẳng, với hướng nghiêng Bắc, Tây Bắc xuống phía Đông và Đông Nam.
Nha Hố nằm trong vùng tương đối khô hạn. Khí hậu Nha Hố là khí hậu nhiệt đới điển hình, nhiều gió, nhiều nắng, ít bão, không có sương muối. Biên độ nhiệt độ trung bình ngày nhiều năm dao động từ 11,0 - 14,9 °C, trong đó thấp nhất xảy ra vào tháng 12 với 5,7 °C, cao nhất vào tháng 8 với 20,4 °C. Do nằm trong khu vực nội chí tuyến, với nguồn bức xạ mặt trời dồi dào, nên tổng nhiệt hàng năm tại Nha Hố cũng như các vùng khác tại Ninh Thuận tương đối cao, dao động từ 9.774 - 10.180 °C. Nhiệt độ trung bình tăng dần từ tháng 01 và đạt cực đại lên tới 29,1 °C vào tháng 5, 6, sau đó giảm chậm vào tháng 7, 8. Tháng 9, nhiệt độ bắt đầu giảm nhanh và đạt cực tiểu vào tháng 01 với giá trị 24,6 °C. Mặc dù chỉ cách Phan Rang khoảng 10 km, nền nhiệt độ tối cao trung bình tháng tại Nha Hố luôn cao hơn khoảng 0,1 - 1,3 °C so với Phan Rang và cũng hình thành biến trình hai cực đại, hai cực tiểu. Cực đại đạt 37,7 °C xuất hiện vào tháng 5, 6, 8. Cực tiểu thứ nhất xảy ra vào tháng 7 đạt 37,6 °C và cực tiểu thứ hai xảy vào tháng 12 đạt 32,1 °C. Nhiệt độ tối thấp trung bình năm tại đây cũng như các vùng khác tại Ninh Thuận, dao động từ 19,0 - 21,8 °C. Độ ẩm tương đối trung bình hàng năm tại Nha Hố thường đạt từ 75 đến 80,7%, cao hơn so với Phan Rang 1% và các tháng trong năm đều cao hơn 1 đến 3%. Số ngày xuất hiện gió Tây khô nóng mạnh chiếm 11,2 - 25,6 % tổng số ngày có gió tây khô nóng, trung bình 1,7 ngày/năm.
Mặc dù có đặc điểm khí hậu khô, nhưng nhờ có hệ thống kênh thủy lợi dẫn nước từ đập Nha Trinh, được bổ sung nước từ hồ Đơn Dương dẫn qua sông Pha, vùng đất hạ lưu sông Cái Phan Rang nói chung và Nha Hố nói riêng vốn khô cằn dần trở thành các vùng đồng bằng trù phú, màu mỡ.
Quốc lộ 27 là tuyến giao thông chính trên địa bàn khu vực. Trước đây Nha Hố còn có tuyến đường sắt Phan Rang – Đà Lạt đi qua.
Nguồn gốc địa danh
Nha Hố là địa danh có nguồn gốc từ tiếng Champa. Tương truyền, vào khoảng thế kỷ 12, dưới triều đại vua Po Klong Garai của vương quốc Panduranga, nhà vua cho xây dựng đập Nha Trinh trên dòng sông Cái Phan Rang. Sau khi hoàn thành công trình này, vua mới lập nên một ngôi làng gần đó nhằm trông coi đập và đặt tên là Chahoch. Sau này, trải qua gần 900 năm, tên gọi này mới bị đọc trại lại thành Nha Hố như hiện nay.
Ngày nay, địa danh Nha Hố còn được lưu lại với tư cách đơn vị hành chính là hai thôn Nha Hố 1 và Nha Hố 2, đều thuộc địa bàn xã Nhơn Sơn.
Lịch sử vùng thực nghiệm nông nghiệp
Ngày 21 tháng 6 năm 1918, Toàn quyền Đông Dương ra Quyết định thành lập Viện Khảo cứu Khoa học Đông Dương, phục vụ công tác thực nghiệm gây giống và phát triển các loài cây phù hợp với khí hậu bản địa. Trại Nha Hố được thành lập cũng trong quyết định này, cùng với các trại Phú Hộ (Bắc Kỳ), Eakmat (Cao nguyên) và Long Định (Nam Kỳ), và là trại thực nghiệm nông nghiệp đầu tiên được thành lập ở Trung Kỳ.
Sau năm 1954, chính quyền Quốc gia Việt Nam, sau là Việt Nam Cộng hòa, đã tiếp quản các cơ sở của Viện Khảo cứu Nông-Lâm Đông Dương tại miền Nam, trong đó có cả trại Nha Hố. Ngày 25 tháng 2 năm 1956, Tổng thống Việt Nam Cộng hòa Ngô Đình Diệm đã ký quyết định số 539-TTP/NS sáp nhập Nha Khảo cứu Địa chất và Nông trang, và Nha Khảo cứu Lâm sản & kỹ thuật thành Nha Khảo cứu và Sưu tầm Nông-Lâm-Súc. Cũng trong năm này, Trại thực nghiệm Chăn nuôi Nha Hố được thành lập, với tổng diện tích 490 ha sử dụng làm đồng cỏ tự nhiên và phát triển đồng cỏ trồng để chăn nuôi bò. Nhiệm vụ chính của trại bao gồm cải thiện nâng cao tầm vóc bò địa phương, tạo giống bò cho sức kéo tốt, cải thiện năng suất bò thịt, cung cấp bò giống cho các trại giống và xây dựng đồng cỏ dùng cho chăn nuôi bò.
Thập niên 1960, Hoa Kỳ đã viện trợ và hỗ trợ cho việc nghiên cứu phát triển nông nghiệp cho chính quyền Việt Nam Cộng hòa, thông qua cơ quan USAID. Nha Hố và Eakmat là những trọng điểm vì nằm xa vùng chiến sự. Năm 1965, chính quyền Việt Nam Cộng hòa dời trụ sở Cơ quan nông nghiệp quốc gia về Nha Hố và đổi tên thành Trung tâm Kỹ thuật nông nghiệp Quốc gia Việt Nam, quản lý các trại thực nghiệm trồng trọt và chăn nuôi, mà thông dụng vẫn gọi chung là Trung tâm Nha Hố hay Trại Nha Hố. Ngày 31 tháng 10 năm 1968, Nha Khảo cứu và Sưu tầm Nông-lâm-Súc được cải tổ thành Viện Khảo cứu Nông nghiệp, quản lý trực tiếp Trung tâm Nha Hố.
Thời kỳ này, trại đã thực nghiệm và tìm ra nhiều giống cây trồng ngoại nhập thích hợp với bản địa như các giống khoai lang Okinawa 100 (đạt năng suất 15,2 tấn/ha); Hsinchu 1 (12,2 tấn/ha); Tainan 14 (12,2 tấn/ha)...; các giống lai tạo hiệu quả cao như bắp (ngô) Tainan 5, Tainan 11, Nha Hố hỗn hợp, Nha Hố sớm, Nha Hố composite 0202...; các giống cỏ dùng trong chăn nuôi bò như cỏ mật (Brachiaria distachya), cỏ lông tây (Brachiaria mutica), cỏ sả lá nhỏ (Panicum maximum), cỏ voi (''Pennisetum purpureum)...
Sau năm 1975, Trại Nha Hố chính quyền Việt Nam thống nhất tiếp quản, đổi tên thành Trung tâm kỹ thuật nông nghiệp Nam Trung Bộ, gọi tắt là Nông trang Nha Hố. Năm 1982, Trung tâm kỹ thuật nông nghiệp Nam Trung Bộ được đổi tên thành Trung tâm Nghiên cứu cây bông trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Công nghiệp thực phẩm, gọi tắt là Trung tâm Nha Hố.
Năm 1997, Xí nghiệp Giống cây trồng Nha Hố, chuyên về sản xuất và kinh doanh giống cây trồng, được tách khỏi Trung tâm nghiên cứu cây bông Nha Hố. Năm 2005, xí nghiệp được cổ phần hóa và chuyển đổi thành Công ty cổ phần giống cây trồng Nha Hố.
Năm 2001, Trung tâm Nghiên cứu cây bông đổi tên thành Viện nghiên cứu cây bông và cây có sợi. Năm 2006, đổi tên thành Viện nghiên cứu Bông và phát triển nông nghiệp Nha Hố. Mặc dù trong thời gian dài gắn việc nghiên cứu với sản xuất bông, nhưng Viện được biến đến nhiều với công tác nghiên cứu và sản xuất các giống nho bản địa như NH 01-152, NH 01-153, NH 01-138, NH 02-97, NH 02-137... góp phần quan trọng trong việc phát triển vùng trồng nho và sản xuất các sản phẩm làm từ nho ở Ninh Thuận. Bên cạnh đó, nhiều loại giống cây trồng được Viện nghiên cứu, thuần hóa, lai tạo giữa các đối tượng cây trồng có giá trị kinh tế để tạo ra giống mới có năng suất cao như táo, măng tây xanh, lúa, bắp và các cỏ chăn nuôi... Tại trại Nha Hố còn lưu giữ những con giống cừu Phan Rang thuần chủng quý giá.
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Nhà Hồ** (chữ Nôm: 茹胡, chữ Hán: 胡朝, Hán Việt: _Hồ triều_) là một triều đại quân chủ trong lịch sử Việt Nam, bắt đầu khi Hồ Quý Ly lên ngôi năm 1400 sau khi
**Thành nhà Hồ** (hay còn gọi là **thành Tây Đô**, **thành An Tôn**, **thành Tây Kinh** hay **thành Tây Giai**) là kinh đô nước Đại Ngu (quốc hiệu của Việt Nam dưới thời nhà Hồ),
**_Con côi nhà họ Triệu_** hay **_Triệu thị cô nhi_** (, nghĩa là _đứa con mồ côi của nhà họ Triệu_) là một vở tạp kịch thời nhà Nguyên, tác giả là Kỷ Quân Tường
**Kinh tế Việt Nam thời Hồ** phản ánh những chính sách và hoạt động kinh tế Việt Nam vào thời nhà Hồ từ năm 1400 đến năm 1407. ## Nông nghiệp Từ cuối triều Trần,
**_Con ma nhà họ Hứa_** là một bộ phim kinh dị của đạo diễn Lê Hoàng Hoa, trình chiếu năm 1973. ## Nội dung Cớ sự từ khi đứa con gái của chú Hỏa mắc
**Hồ Quý Ly** (chữ Hán: 胡季犛; 1336 – 1407), tên chữ **Nhất Nguyên** (一元), là vị hoàng đế đầu tiên của nhà nước Đại Ngu trong lịch sử Việt Nam. Ông ở ngôi vị Hoàng
**Hồ Nguyên Trừng** (chữ Hán: 胡元澄 1374–1446) biểu tự **Mạnh Nguyên** (孟源), hiệu **Nam Ông** (南翁), sau đổi tên thành **Lê Trừng (黎澄)** là một nhà chính trị, quân sự, tôn thất hoàng gia Đại
**Hồ Hán Thương** (chữ Hán: 胡漢蒼, 1383 – 1407), Minh thực lục và Minh sử ghi **Hồ Đê** (胡), là hoàng đế thứ hai và cũng là cuối cùng của nhà Hồ, từ năm 1401
**Nha Hố** là một địa danh nằm ở khu vực hạ lưu Sông Cái Phan Rang, trên địa bàn xã Nhơn Sơn, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận. Nơi đây được biết đến với các
**Truông Nhà Hồ** (Chữ Hán: 胡舍林) là một địa danh nằm giữa xã Vĩnh Chấp, Vĩnh Linh, Quảng Trị và xã Sen Thủy, Lệ Thủy, Quảng Bình, Việt Nam. ## Lịch sử Truông nhà Hồ
Thành Nhà Hồ, còn được biết đến với các tên gọi như thành An Tôn, thành Tây Đô, hay thành Tây Kinh, là một công trình kiến trúc đá độc đáo nằm tại huyện Vĩnh
Vào cuối thế kỷ XIV, triều đại nhà Trần suy yếu nghiêm trọng. Xã hội Đại Việt đối mặt với nhiều vấn đề: tham nhũng lan tràn, kinh tế đình trệ, và nguy cơ ngoại
**_Những cô dâu nhà họ Khang_** (, Hán-Việt: Ngoại lai tức phụ, bản địa lang) là một bộ phim truyền hình hài kịch tình huống do Đài Phát thanh Truyền hình Quảng Đông đầu tư
**Những đứa con nhà họ Kiều** (, tiếng Anh: **_The Bond_**) là một bộ phim truyền hình dài tập Trung Quốc năm 2021 dựa trên tiểu thuyết cùng tên của Vị Tịch, đạo diễn bởi
《**Chuyện nhà họ Quách**》(tên tiếng Hoa: **我家無難事**; tên tiếng Anh: **The Kwoks And What**; tên khác:《**Nhà tôi không chuyện khó**》) là bộ phim hài tình cảm gia đình của Hồng Kông do TVB sản xuất
**Đàn Tế Nam Giao** hay **đàn Nam Giao nhà Hồ** là một di tích thuộc khu di tích thành nhà Hồ, tỉnh Thanh Hóa. Xưa kia đây là nơi hàng năm triều nhà Hồ tiến
## Lịch sử Tây Hán ### Cao Đế khai quốc Ba tháng đầu tiên sau cái chết của Tần Thủy Hoàng tại Sa Khâu, các cuộc nổi dậy của nông dân, tù nhân, binh sĩ
**Tây Ban Nha** ( ), tên gọi chính thức là **Vương quốc Tây Ban Nha** (), là một quốc gia có chủ quyền với lãnh thổ chủ yếu nằm trên bán đảo Iberia tại phía
**Nhà Trần** (chữ Nôm: 茹陳, chữ Hán: 陳朝, Hán Việt: _Trần triều_) là một triều đại quân chủ cai trị nước Đại Việt từ năm 1226 đến năm 1400. Đây là triều đại được lưu
**Nhà Mạc** (chữ Hán: 莫朝 / Mạc triều) là triều đại quân chủ trong lịch sử Việt Nam, bắt đầu khi Mạc Đăng Dung, sau khi dẹp được các bè phái trong cung đình, đã
**Phó vương quốc Tân Tây Ban Nha** ( ) là vùng lãnh thổ thiết yếu của Đế quốc Tây Ban Nha, được thành lập bởi nhà Habsburg Tây Ban Nha. Nó bao phủ một khu
**Chiến tranh Đại Ngu – Đại Minh**, **Chiến tranh Hồ – Minh**, hay thường được giới sử học Việt Nam gọi là **cuộc xâm lược của nhà Minh**, là cuộc chiến của nhà Hồ nước
**Đế quốc Bồ Đào Nha** () là đế quốc ra đời sớm nhất và kéo dài nhất trong lịch sử những đế quốc thực dân Châu Âu, kéo dài gần 6 thế kỷ, bắt đầu
**Nhà diện 2/IV** (thường đọc là _hai trên bốn_) theo định nghĩa của Chính phủ Việt Nam là "_mọi loại nhà cửa, đất đai trước ngày Giải phóng do chính quyền Mỹ ngụy quản lý
**Đông Ấn Tây Ban Nha** (; tiếng Filipino: _Silangang Indiyas ng Espanya_) là lãnh thổ Tây Ban Nha tại Châu Á-Thái Bình Dương từ 1565 đến 1899. Bao gồm Philippines, Quần đảo Mariana, the Quần
Mầm mống của cuộc **Nội chiến Tây Ban Nha** bắt nguồn từ cuối thế kỷ 19, khi các địa chủ lớn, gọi là _latifundios_, nắm giữ hầu hết quyền lực trong một thể chế quyền
**Cuộc chinh phục Guatemala của Tây Ban Nha** là một chuỗi các xung đột dai dẳng trong thời kỳ Tây Ban Nha thuộc địa hóa châu Mỹ ở nơi ngày nay là đất nước Guatemala.
**Hậu Trần** (chữ Nôm: 茹後陳, chữ Hán: 後陳朝, Hán Việt: _Hậu Trần triều_) là một triều đại trong lịch sử Việt Nam từ 1407 đến 1414 mà các sách sử vẫn chưa thống nhất cách
phải|Lãnh thổ Việt Nam thời nhà Lê sơ ([[1428-1527).]] **Nhà Lê sơ** (chữ Nôm: 茹黎初 chữ Hán: 黎初朝, Hán Việt: _Lê sơ triều_) là giai đoạn đầu của triều đại quân chủ nhà Hậu Lê.
**Nhà Tây Sơn** (chữ Nôm: 家西山, chữ Hán: 西山朝 / **Tây Sơn triều**) là một triều đại quân chủ trong lịch sử Việt Nam tồn tại từ năm 1778 đến năm 1802, được thành lập
**Chiến tranh Mỹ – Tây Ban Nha** là xung đột quân sự giữa Tây Ban Nha và Hoa Kỳ xảy ra từ tháng 4 đến tháng 8 năm 1898 liên quan đến vấn đề về
**Hoàng** hay **Huỳnh** (chữ Hán: 黃) là một họ ở Việt Nam. Ngoài ra họ **Hoàng** có thể tìm thấy ở Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan, Triều Tiên. Họ Hoàng trong tiếng Trung có
**Hồ** (chữ Hán: 胡; bính âm: Hú, Hangul: 호; Romaja quốc ngữ: Ho) là họ của người thuộc ở vùng văn hóa Đông Á gồm Trung Quốc, Việt Nam và Triều Tiên. Tại Cộng hòa
**Lưu** là một họ của người Trung Quốc (), Việt Nam và cũng tồn tại ở Triều Tiên (Hangul: 류, Romaja quốc ngữ: Ryu hoặc Yu). Họ Lưu được biết đến nhiều nhất vì đây
**Ngô** (chữ Hán phồn thể: 吳; chữ Hán giản thể: 吴; Hangul: 오; Latin: "Ng", "Wu", "O", "Oh") là một họ người phổ biến tại Trung Quốc, Việt Nam, và Triều Tiên. Tại Việt Nam
Họ **Đồng (同)** là một họ của người Việt Nam. Biểu tượng của dòng họ Đồng tại Việt Nam ## Nguồn gốc họ Đồng Việt Nam Các triều đại phong kiến ở Việt Nam có
**Đặng** (chữ Hán: 鄧) là một họ người Việt Nam, Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông, Hàn Quốc, Singapore và một số nơi khác trên thế giới. Ở Việt Nam, số lượng người mang họ
**Quỹ tương hỗ** (mutual fund) là một loại phương tiện đầu tư tập thể được quản lý chuyên nghiệp mà hồ tiền từ nhiều nhà đầu tư để mua các chứng khoán. Trong khi không
[[Tập tin:Passports-assorted.jpg|nhỏ|Hộ chiếu thông thường của Hà Lan, ngoại giao Nepal, hộ chiếu phổ thông của Ba Lan và Hộ chiếu Công vụ của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa]] nhỏ|Kiểm soát hộ chiếu tại
**Mái nhà** hay **nóc nhà** là bộ phận bao phủ phần trên cùng của một tòa nhà. Mái nhà được xây dựng, thiết kể để bảo vệ công trình nhà khỏi ảnh hưởng của thời
**Hôn nhân cùng giới ở Tây Ban Nha** hợp pháp hóa từ ngày 3 tháng 7 năm 2005. Năm 2004, chính phủ của Đảng Công nhân Xã hội chủ nghĩa Tây Ban Nha vừa mới
**Nhà nước Mới** (tiếng Bồ Đào Nha: **_Estado Novo_**, ) là chế độ chính trị theo chủ nghĩa xã đoàn của Bồ Đào Nha từ năm 1933 đến năm 1974. Tiền thân của Nhà nước
upright=1.35|nhỏ|Bức họa miêu tả [[Đường Thái Tông () tiếp đón sứ giả Thổ Phồn là Lộc Đông Tán (Gar Tongtsen Yulsung) tại kinh thành Trường An. Nhà Đường thúc đẩy thương nhân buôn bán, trao
**Họ người Hoa** được sử dụng bởi người Hoa và các dân tộc bị Hán hóa ở Trung Quốc Đại lục, Hồng Kông, Macau, Malaysia, Đài Loan, Triều Tiên, Singapore, Việt Nam và các cộng
thumb|_[[Bacalhau_, cá tuyết khô muối của Bồ Đào Nha]] **Ẩm thực Bồ Đào Nha** chịu nhiều ảnh hưởng ẩm thực Địa Trung Hải. Sự ảnh hưởng của thuộc địa cũ của Bồ Đào Nha cũng
**Cuộc chinh phục Chiapas của Tây Ban Nha** là một chuỗi các xung đột quân sự khởi phát bởi những chinh phục tướng công Tây Ban Nha nhằm chống lại các chính thể Trung Bộ
**Isabel Clara Eugenia của Tây Ban Nha** (; 12 tháng 8 năm 1566 - 1 tháng 12 năm 1633) là nhà cai trị của Hà Lan thuộc Tây Ban Nha ở Vùng đất thấp và
**Lý Bí** (; 722 – 1 tháng 4, 789), tự là **Trường Nguyên** (), tước phong **Nghiệp huyện hầu** (), là quan viên dưới thời nhà Đường trong lịch sử Trung Quốc. Ông là người
**Hồ Xuân Hương** (cuối thế kỉ XVIII- đầu thế kỉ XIX) (chữ Hán: 胡春香) là một thi sĩ người Việt Nam sống ở giai đoạn cuối thế kỷ XVIII và đầu thế kỷ XIX, mà
**Vũ Hộ** (1478-1531), hay **Mạc Bang Hộ**, là công thần khai quốc nhà Mạc trong lịch sử Việt Nam. ## Tiểu sử Vũ Hộ có tên tự là **Trung Phụ**, người xã Cung Hiệp, huyện