✨Đặng (họ)

Đặng (chữ Hán: 鄧) là một họ người Việt Nam, Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông, Hàn Quốc, Singapore và một số nơi khác trên thế giới.

Ở Việt Nam, số lượng người mang họ Đặng phổ biến đứng thứ 10 với 1,9% dân số (2022).

Nguồn gốc

Người họ Đặng xuất hiện sớm trong sử sách Việt Nam được ghi chép lại là các vị tướng nhà Đinh, tiêu biểu như cha con Đặng Chân và Đặng Trí; các tướng Đặng Chiêu Pháp, Đặng Sỹ Lẫm, Đặng Sỹ Nghị, Đặng Sỹ Phan đều có công dẹp loạn 12 sứ quân. Đặc biệt Đặng Huyền Quang được Vua Đinh Tiên Hoàng là một trong 6 danh nhân được Vua Đinh Tiên Hoàng phong chức Sùng chân uy nghi, chức quan trong kinh đô Hoa Lư.

Người Việt Nam họ Đặng nổi tiếng

Chính trị

• Đặng Ma La, Thám hoa thời nhà Trần.
• Đặng Bá Tĩnh, Thám hoa, Thượng thư Bộ Lại, thời nhà Trần.
• Đặng Minh Khiêm, Hoàng giáp, đại thần nhà Lê sơ.
• Đặng Thì Thố, Đình nguyên, Thám hoa thời nhà Mạc.
• Đặng Công Chất, Trạng nguyên, Tể tướng thời nhà Lê Trung hưng.
• Đặng Đình Tướng, đại thần nhà Lê Trung hưng.
• Đặng Đại Độ, đại thần của Chúa Nguyễn.
• Đặng Thị Huệ, phi tần của chúa Trịnh Sâm.
• Đặng Thái Thân, chí sĩ thời cận đại.
• Đặng Văn Bá, chí sĩ trong phong trào Duy Tân.
• Đặng Nguyên Cẩn, chí sĩ thời cận đại.
• Đặng Văn Hướng, nguyên Thị lang Bộ Công, Tham tri Bộ Hình (nhà Nguyễn), Tổng đốc Nghệ An (Chính phủ Trần Trọng Kim), Quốc vụ khanh (Chính phủ Liên hiệp Quốc dân).
• Đặng Xuân Khu, tức Trường Chinh, nguyên Tổng bí thư Đảng CSVN, Chủ tịch nước Việt Nam.Chủ tịch Quốc hội Việt Nam
• Đặng Thí, nguyên Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Hội đồng Bộ trưởng
• Đặng Vũ Chư, nguyên Bộ trưởng Bộ Công nghiệp
• Đặng Văn Thân, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Bưu điện, Anh hùng Lao động
• Đặng Văn Thượng, nguyên Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Tây Ninh.
• Đặng Thị Ngọc Thịnh, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Long, nguyên phó Chánh văn phòng Trung ương Đảng CSVN, Phó Chủ tịch nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
• Đặng Văn Hiếu, Thượng tướng, Thứ trưởng Bộ Công An.
• Đặng Duy Báu: Ủy viên BCHTW Đảng CSVN, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh
• Đặng Xuân Phong: Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XIII, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai khóa XV, nhiệm kỳ 2016-2021. *Đặng Quốc Khánh: Ủy viên BCHTW Đảng CSVN khóa XIII, Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường

Quân sự

• Đặng Hoàng, tướng thời Hùng Vương thứ 6 chống giặc Ân
• Đặng Oánh, tướng thời Hùng Vương thứ 6 chống giặc Ân
• Đặng Chân, Đặng Chiêu Pháp, các vị tướng nhà Đinh có công dẹp loạn 12 sứ quân.
• Đặng Huyền Quang được Vua Đinh Tiên Hoàng phong chức Sùng chân uy nghi năm 968.
• Đặng Sỹ Lẫm, Đặng Sỹ Nghị, Đặng Sỹ Phan, các vị tướng nhà Đinh có công dẹp loạn 12 sứ quân.
• Đặng Tạo, Đặng Trí, hai cha con vị tướng nhà Đinh có công dẹp loạn 12 sứ quân.
• Đặng Tất, Quốc công, danh tướng nhà Hồ và Hậu Trần.
• Đặng Dung, danh tướng nhà Hậu Trần.
• Đặng Xuân Bảo, tức Đô đốc Bảo, đại tướng nhà Tây Sơn.
• Đặng Tiến Đông hay Đặng Tiến Giản, danh tướng còn nhiều tranh cãi dưới triều Tây Sơn.
• Đặng Xuân Phong, tướng nhà Tây Sơn.
• Đặng Hữu Phổ, nhân vật quân sự nhà Nguyễn.
• Đặng Đề, tướng lĩnh trong phong trào Cần Vương.
• Đặng Thị Nhu tức bà Ba Cẩn, nữ tướng, vợ của thủ lĩnh chống Pháp Hoàng Hoa Thám.
• Đặng Văn Việt, Trung tá Quân đội Nhân dân Việt Nam, một trong những chỉ huy xuất sắc trong thời kỳ chống Pháp.
• Đặng Vũ Hiệp, Thượng tướng Quân đội Nhân dân Việt Nam.
• Đặng Tính, tức Đặng Văn Ti, Đại tá Quân đội Nhân dân Việt Nam; Chính ủy, Tư lệnh Quân chủng Phòng không - Không quân, Chính uỷ Binh đoàn Trường Sơn.
• Đặng Quân Thụy, Trung tướng, nguyên Tư lệnh Quân khu 2, nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội Việt Nam.
• Đặng Vũ Chính, Trung tướng, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo Quốc phòng Việt Nam.
• Đặng Kim Giang, Thiếu tướng, Phó chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần Quân đội Nhân dân Việt Nam.
• Đặng Nam Điền, Trung tướng Quân đội Nhân dân Việt Nam, Chính ủy Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Học viện Hậu cần. *Đặng Kinh: Trung tướng tư lệnh quân khu III

Khoa học và Giáo dục

• Đặng Lộ, nhà thiên văn học thời Trần.
• Đặng Huyền Thông, nghệ nhân gốm sứ Việt Nam sống vào thế kỷ XVI.
• Đặng Xuân Bảng, nhà sử học thời Nguyễn.
• Đặng Huy Trứ, nhà cải cách Việt Nam thời cận đại, ông tổ nghề nhiếp ảnh Việt Nam, người đầu tiên đưa kỹ nghệ đóng tàu phương Tây du nhập vào Việt Nam.
• Đặng Văn Kiều, Đình nguyên Thám hoa, Toản tu Quốc sử quán, thời nhà Nguyễn.
• Đặng Xuân Viện, nhà giáo, đồng tác giả của Minh đô sử.
• Đặng Hữu, Giáo sư, Tiến sĩ cầu đường, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, Trưởng ban Khoa giáo Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, có đóng góp lớn về phát triển ngành công nghệ thông tin.
• Đặng Quốc Bảo, Thiếu tướng, Phó giáo sư, nguyên Trưởng ban Khoa giáo trung ương ĐCSVN
• Đặng Xuân Kỳ, Giáo sư Triết học, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học xã hội Việt Nam,
• Đặng Đình Áng, Giáo sư toán học, chủ tịch đầu tiên của Hội Toán học Thành phố Hồ Chí Minh.
• Đặng Vũ Minh, Giáo sư, Viện sĩ, nguyên Chủ tịch Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam.
• Đặng Đức Thuật, nhà giáo dục dưới thời Chúa Nguyễn.
• Đặng Văn Thụy, Tế tửu Quốc Tử Giám nhà Nguyễn.
• Đặng Tố Tuấn, Hiệu trưởng trường Đại Học Kiến trúc, Hà Nội (1992–1999)
• Đặng Nghiêm Vạn, Giáo sư, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Tôn giáo.

Y học

• Đặng Văn Ngữ, bác sĩ, có đóng góp lớn về ngành nghiên cứu về ký sinh trùng ở Việt Nam.
• Đặng Ngọc Ký, người đặt nền móng cho ngành nội soi chẩn đoán và phẫu thuật nội soi tại Việt Nam.
• Đặng Vũ Hỷ, bác sĩ chuyên khoa da liễu, đóng góp nhiều công trình nghiên cứu điều trị bệnh phong, bệnh hoa liễu và các bệnh ngoài da khác.
• Đặng Văn Chung, bác sĩ nội khoa tiêu biểu của nền y học Việt Nam thời hiện đại.
• Đặng Hồi Xuân (1929–1988), cố Bộ trưởng Bộ Y tế.
• Đặng Đức Trạch, nhà vi trùng học Việt Nam, tác giả và đồng tác giả vắc-xin dịch tả, Lao,...
• Đặng Vũ Thiên Thanh, tác giả công trình khoa học Bộ não người và giải mã giấc ngủ.

Văn học

• Đặng Đề, nhà thơ Việt Nam thời nhà Mạc.
• Đặng Trần Côn, tác giả Chinh phụ ngâm.
• Đặng Đoàn Bằng, nhà hoạt động cách mạng, nhà văn đầu thế kỷ XX.
• Đặng Thai Mai, giáo sư, nhà giáo, nhà văn, nhà phê bình văn học Việt Nam, nguyên là Bộ trưởng Bộ Giáo dục Việt Nam.
• Đặng Văn Đăng (1911–1987) hay "Bút Tre", nhà thơ dân gian hiện đại, truyền cảm hứng cho trường phái thơ Bút Tre sau này.

Âm nhạc

• Đặng Đình Hưng: nhà thơ, nhạc sĩ tham gia phong trào Nhân Văn - Giai Phẩm.
• Đặng Thái Sơn, nhạc sĩ, Nghệ sĩ Nhân dân, giải nhất cuộc thi piano quốc tế Frédéric Chopin lần thứ X (tháng 10 năm 1980) ở Warszawa (Ba Lan).
• Đặng Ngọc Long, nhạc sĩ, nghệ sĩ, diễn viên điện ảnh, người Việt nam đầu tiên doạt giải đặc biệt cuộc thi Guitar quốc tế Villa Lobos (Hungaria - năm 1987)
• Út Bạch Lan, tên thật là Đặng Thị Hai là một nữ nghệ sĩ cải lương gạo cội của sân khấu miền Nam.
• Trương Quỳnh Anh, tên thật là Đặng Trương Quỳnh Anh, diễn viên, ca sĩ Việt Nam
• Huyền Baby, tên thật là Đặng Ngọc Huyền, ca sĩ Việt Nam

Kinh doanh

• Đặng Lê Nguyên Vũ, nhà sáng lập và Chủ tịch Tập đoàn Trung Nguyên
• Đặng Văn Thành, Chủ tịch HĐQT TTC Group
• Đặng Thành Tâm, doanh nhân, nhà đầu tư Việt Nam
• Đặng Thị Hoàng Yến, nhà sáng lập và Chủ tịch Hội đồng Quản trị của Tập đoàn Tân Tạo, nguyên đại biểu Quốc hội Việt Nam

Lĩnh vực khác

• Đặng Văn Anh (1919–1998), võ sư, người sáng lập môn phái Kim Kê.
• Đặng Nhật Minh, đạo diễn điện ảnh nổi tiếng, chủ tịch Hội Điện Ảnh Việt Nam Đặng Quang Thắng, diễn viên hài, điện ảnh, Nghệ sĩ Ưu tú, nổi tiếng từ các chương trình hài kịch Gặp nhau cuối tuần, Gặp nhau cuối năm, Gala cười. Đặng Văn Lâm, cầu thủ bóng đá Việt Nam *Đặng Minh Thư, Hoa hậu Biển Hải Phòng 2007, Á hậu 2 Hoa hậu Thế giới người Việt 2007, đại diện Việt Nam dự thi Hoa hậu Thế giới 2007.
• Đặng Thị Ngọc Hân Hoa hậu Việt Nam 2010.
• Đặng Thu Thảo (sinh 1991), Hoa hậu Việt Nam 2012.
• Đặng Thu Thảo (sinh 1995), Hoa hậu Đại dương 2014, đại diện Việt Nam dự thi Hoa hậu Quốc tế 2014.
• Đặng Thanh Ngân, Á hậu 2 Hoa hậu Đại dương 2017, đại diện Việt Nam dự thi Hoa hậu Siêu quốc gia 2023.

Người Trung Quốc họ Đặng nổi tiếng

Phong kiến

• Đặng Vũ, công thần nhà Đông Hán
• Đặng Tuy, cháu gái Đặng Vũ, hoàng hậu của Hán Hòa Đế
• Đặng Chi, trọng thần nhà Thục Hán
• Đặng Ngải, danh tướng thời Tam Quốc
• Đặng Dũ, công thần khai quốc nhà Minh

Cận hiện đại

• Đặng Tích Hầu, Tỉnh trưởng Tứ Xuyên thời Trung Hoa Dân Quốc
• Đặng Tiểu Bình, tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc
• Đặng Dĩnh Siêu, chủ tịch Chính hiệp, phu nhân của thủ tướng Chu Ân Lai
• Đặng Lệ Quân, danh ca Đài Loan
• Đặng Tụy Văn, diễn viên người Hồng Kông
• Đặng Siêu, diễn viên người Trung Quốc
• Đặng Tử Kỳ G.E.M, ca sĩ, nhạc sĩ Hồng Kông
• Đặng Luân, diễn viên người Trung Quốc