Ngữ hệ Na-Dené (cũng được gọi là Nadene, Na-Dene, Athabaska–Eyak–Tlingit, Tlina–Dene) là một ngữ hệ thổ dân châu Mỹ bao gồm nhóm ngôn ngữ Athabaska, tiếng Eyak, và tiếng Tlingit. Một giả thuyết cũ rằng tiếng Haida cũng thuộc về hệ này nay được xem là sai.
Năm 2008, có một đề xuất việc kết hợp hệ Na-Dené (gồm Haida) với hệ Enisei tại Siberia thành hệ Dené–Enisei, đề xuất này nhận được một số học giả đồng thuận. Năm 2014, có ý kiến rằng ngôn ngữ Na-Dené và Enisei có tổ tiên chung là một ngôn ngữ tại Beringia, tức khu vực nằm giữa Bắc Mỹ và châu Á.
Tên gọi
Edward Sapir là người tạo nên thuật ngữ Na-Dene để chỉ ngữ hệ kết hợp giữa nhóm Athabaska, tiếng Tlingit và tiếng Haida (sự tồn tại của tiếng Eyak chưa được ông biết tới vào thời điểm đó).
Phân chia
Ngữ hệ Na-Dené gồm hai nhánh, Tlingit và Athabaskan–Eyak:
- Tlingit: 700 người nói (Michael Krauss, 1995)
- Athabaska–Eyak
Eyak: người bản ngữ cuối cùng qua đời năm 2008
Athabaska
Bắc
Bờ Thái Bình Dương
*** Nam
Những nhà ngôn ngữ học đồng quan điểm với Edward Sapir cho rằng tiếng Haida cũng thuộc hệ này, và rằng tiếng Haida tạo nên một nhánh riêng của chính nó, Athabaskan–Eyak–Tlingit tạo thành nhánh còn lại. Nhóm Athabaska phân bố rộng rãi nhất, với những người nói cư ngụ tại Alberta, British Columbia, Manitoba, Các Lãnh thổ Tây Bắc, Nunavut, Saskatchewan, Yukon, Alaska, Oregon, bắc California, Tây Nam Hoa Kỳ và xa về phía nam đến tận Bắc Mexico.
Phân nhóm Athabaska Nam bao gồm tiếng Navajo và tất cả các ngôn ngữ Apache. Tiếng Eyak từng được nói tại trung nam Alaska; người nói cuối cùng mất năm 2008. Tiếng Navajo chắc chắn là ngôn ngữ phổ biến nhất hệ, hiện diện ở Arizona, New Mexico, và các vùng khác tại Tây Nam Hoa Kỳ.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Ngữ hệ Na-Dené** (cũng được gọi là **Nadene**, **Na-Dene**, **Athabaska–Eyak–Tlingit**, **Tlina–Dene**) là một ngữ hệ thổ dân châu Mỹ bao gồm nhóm ngôn ngữ Athabaska, tiếng Eyak, và tiếng Tlingit. Một giả thuyết cũ rằng
**Ngữ hệ Enisei** (còn được gọi là **Enisei-Ostyak**) là một ngữ hệ hiện diện tại khu vực sông Enisei thuộc Siberia. ## Phân loại * **_Tiền Enisei_** ** _Bắc Enisei_ (chia tách vào khoảng năm
**Dené-Enisei** là một ngữ hệ được đề xuất bao gồm ngữ hệ Enisei (đại diện sống duy nhất là tiếng Ket) tại miền trung Xibia và ngữ hệ Na-Dené ở tây bắc Bắc Mỹ. Sự
**Tiếng Tlingit** (_Lingít_ ) là ngôn ngữ của người Tlingit, nói ở Đông Nam Alaska và Tây Canada, nằm trong ngữ hệ Na-Dené. Hiện có những chương trình ở Đông Nam Alaska nhằm lưu giữ
**Tiếng Gwich’in** là một ngôn ngữ truyền thống của người Gwich'in, là một ngôn ngữ Athabaska. Nó còn được biết đến trong các tài liệu cũ hoặc chuyên về phương ngữ dưới các tên gọi
Tập tin:Flag of Haida.svg *Cờ Của Hội Đồng Xứ Haida. **Tiếng Haida** (**', **', **', **',) là ngôn ngữ của người Haida, nói ở quần đảo Haida Gwaii ngoài khơi Canada và trên đảo Prince
**Lịch sử Canada** bắt đầu khi người Da đỏ cổ đại đến vào hàng nghìn năm trước. Các nhóm dân nguyên trú sinh sống tại Canada trong hàng thiên niên kỷ, với những mạng lưới
**Tiếng Ket** hay cụ thể hơn là _Imbak_ và trước đây gọi là **tiếng Enisei Ostyak**, Một ngôn ngữ khác của ngữ hệ Enisei, tiếng Yugh, được cho là đã biến mất gần đây. ##
**Lịch sử di truyền các dân tộc bản địa châu Mỹ** được chia thành hai giai đoạn chính: đầu tiên là làn sóng thiên di vào châu Mỹ của người cổ đại tầm 20.000-14.000 năm
**Tiếng Navajo** hay **tiếng Navaho** ( hay ) là một ngôn ngữ Athabaska Nam trong hệ ngôn ngữ Na-Dené. Nó có liên quan đến một số ngôn ngữ bản địa được nói dọc vùng phía
**Alaska** () là một tiểu bang của Hoa Kỳ, nằm tại đầu tây bắc của lục địa Bắc Mỹ. Alaska giáp với hai tỉnh Yukon và British Columbia của Canada ở phía đông, giáp với
thế=Group of Choctaw soldiers holding American flag|nhỏ|Những người lính [[Choctaw huấn luyện trong Thế chiến thứ nhất để truyền tín hiệu đã được mã hóa vô tuyến và bộ đàm ]] Một **người nói mật
thumb|Một bé gái dân tộc [[Người Terena|Terena]] **Thổ dân tại Brasil** (), hay **Người Brasil gốc** (), gồm một nhóm nhiều dân tộc thiểu số sống tại vùng ngày nay là Brasil từ trước khi